Too big too fail – το δράμα συνεχίζεται με νέα επεισόδια

Σοφοκλέους 10

Η JP Morgan Chase είχε μια κακή χρονιά. Δεν είναι μόνο τα πρόσφατα άσχημα οικονομικά αποτελέσματα, τα χειρότερα εδώ και μια δεκαετία - έχει επίσης προχωρήσει σε μια προσωρινή συμφωνία για να καταβάλει πρόστιμο ύψους $ 13 δις με την κυβέρνηση των ΗΠΑ ως τιμωρία για αθέμιτες πωλήσεις ενυπόθηκων τίτλων.

Η JP Morgan θα τα καταφέρει, αλλά το θέμα φέρνει στο προσκήνιο εκ νέου τη συζήτηση σχετικά με το τι πρέπει να γίνει με τις τράπεζες που είναι «πολύ μεγάλες για να αποτύχουν.»

Στις Ηνωμένες Πολιτείες , οι πολιτικοί επέλεξαν να συμπεριλάβουν τον κανόνα Volcker στην νομοθεσία Dodd - Frank, περιορίζοντας έτσι το εσωτερικό trading από τις εμπορικές τράπεζες και όχι την αναβίωση κάποιας μορφής διαίρεσης δραστηριοτήτων υπό το νόμο Glass - Steagall. Αλλά οι γερουσιαστές Elizabeth Warren και John McCain , ένα ισχυρό δίδυμο , έχουν επιστρέψει στον αγώνα . Υποστηρίζουν ότι τα πρόσφατα γεγονότα έχουν δείξει ότι η JP Morgan είναι πολύ μεγάλη για να διαχειρίζεται σωστά , ακόμη και από τον CEO της τον Jamie Dimon , τον οποίο ακόμα και οι σκληρότεροι επικριτές του δεν τον κατηγόρησαν ποτέ για ανικανότητα.

Παρ 'όλα αυτά , το νομοσχέδιο Warren - McCain είναι απίθανο να θεσπιστεί σύντομα , όχι όσο  ο προέδρος Μπαράκ Ομπάμα είναι απασχολημένος με κυβέρνηση και την λειτουργία της (βλ. προηγούμενες εβδομάδες) ενώ η διακομματική συμφωνία για την περαιτέρω οικονομική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να είναι εγγυημένη. Αλλά το ερώτημα του τι θα κάνουμε με τις τεράστιες , πολύπλοκες και φαινομενικά δύσκολες να ελεγχθούν παγκόσμιες τράπεζες που επωφελούνται από την έμμεση κρατική στήριξη παραμένει άλυτο.

Η λύση που συμφωνήθηκε κατά το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στη Βασιλεία είναι ότι οι παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να προσδιορίζουν με σαφήνεια τις συστημικά σημαντικές τράπεζες και να τους επιβάλουν αυστηρότερους κανονισμούς, με την πιο εντατική επιτήρηση και υψηλότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας .

Αρχικά, είχαν οριστεί 29 τέτοιες τράπεζες – και μερικές ασφαλιστικές εταιρείες. Υπάρχει μια διαδικασία για την κίνηση εντός και εκτός της λίστας, όπως και στα εθνικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου , έτσι ώστε ο αριθμός αυξομειώνεται περιοδικά. Οι τράπεζες στον κατάλογο πρέπει να τηρούν υψηλότερα αποθεματικά, και να διατηρούν μεγαλύτερη ρευστότητα, γεγονός που αντικατοπτρίζει την ιδιότητά τους ως συστημικά σημαντικά ιδρύματα . Θα πρέπει επίσης να προετοιμάσουν αυτό που είναι κοινώς γνωστό ως  «διαθήκες ζωής » , το οποίο εξηγεί πώς θα πρέπει να εκκαθαρίζονται με μια κρίση - ιδανικά χωρίς τη στήριξη των φορολογουμένων.

Αλλά , ενώ όλες οι μεγάλες χώρες υπέγραψαν την προσέγγιση αυτή, πολλοί από αυτές πιστεύουν ότι χρειάζεται να γίνουν περισσότερα . Οι ΗΠΑ έχουν πλέον τον κανόνα Volcker (αν και οι διαφορές μεταξύ των τραπεζών και των ρυθμιστικών αρχών σχετικά με το πώς ακριβώς να τον ορίσουν συνεχίζονται ). Αλλού , πιο παρεμβατικοί κανόνες είναι στη φάση της εφαρμογής ή είναι υπό εξέταση.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο , η κυβέρνηση δημιούργησε την Επιτροπή Vickers για να προτείνει μια λύση. Τα μέλη της πρότειναν ότι οι παγκόσμιες τράπεζες υποχρεούνται να δημιουργήσουν οριοθετημένες θυγατρικές λιανικής δραστηριότητας με πολύ υψηλότερο ποσοστό μετοχικού κεφαλαίου. Μόνο οι θυγατρικές λιανικής θα πρέπει να επιτρέπεται να εξαρτώνται από την κεντρική τράπεζα για τη στήριξη τους ως δανειστή last-resort.

Μια έκδοση των συστάσεων της Vickers έκθεσης, η οποία είναι κάπως πιο ευέλικτη και περιλαμβάνεται σε ένα τραπεζικό νομοσχέδιο ενώπιον του κοινοβουλίου . Μια σειρά από βουλευτές θέλουν να επιβάλουν αυστηρότερους περιορισμούς , και είναι δύσκολο να βρεθεί κάποιος να υποστηρίξει για τις τράπεζες , έτσι κάποια μορφή του νομοσχεδίου είναι πιθανό να περάσει , και οι μεγάλες βρετανικές τράπεζες θα πρέπει να διαιρέσουν τις δραστηριότητές τους και το κεφάλαιό τους .

Το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε να αναλάβει δράση πριν από οποιαδήποτε πανευρωπαϊκή λύση. Μερικές φορές απλά χάνουν την υπομονή τους με τη δυσκολία της επίτευξης συμφωνίας για τις αλλαγές στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που αφορούν 28 χώρες, κάτι που φαίνεται ότι ισχύει ιδιαίτερα στο θέμα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, δεδομένου ότι πολλές από αυτές τις χώρες δεν είναι η έδρα συστημικά σημαντικών τραπεζών και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι ποτέ.

Αλλά τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν ήταν εντελώς ανενεργά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από επιφανείς - πρόσωπα της ομάδας, υπό την προεδρία του Erkki Liikanen , τον επικεφαλής της φινλανδικής κεντρικής τράπεζας, να εξετάσει το θέμα αυτό σε ευρωπαϊκή κλίμακα .

Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2012 , κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα με την Επιτροπή Vickers σχετικά με τον κίνδυνο της συνύπαρξης λιανικών και επενδυτικών τραπεζικών δραστηριοτήτων στην ίδια νομική οντότητα, και συνέστησε το χωρισμό τους . Η πρόταση αντικατοπτρίζει το σχέδιο του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά το τελικό νόημα θα είναι αρκετά παρόμοιο.

Όμως, η Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Τραπεζών έχει πεισματώσει περιγράφοντας τις συστάσεις ως « εντελώς περιττές.» Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε τις παρατηρήσεις , και την επίσημη θέση είναι ότι τα εξετάζει , μαζί με τις εκθέσεις . Πράγματι, μπορεί να μην τελειώσει ποτέ. Η κυβέρνηση της Γερμανίας φαίνεται να έχει λίγη όρεξη για διάλυση της Deutsche Bank , και οι Γάλλοι θέλουν να εφαρμόσουν τις δικές τους μεταρρυθμίσεις. Το γαλλικό σχέδιο μοιάζει περισσότερο με μια  γαλατικη εκδοχή του κανόνα Volcker. Είναι πολύ λιγότερο αυστηρή από ό,τι φοβόταν οι τράπεζες, δεδομένης της φλογερής ρητορικής από τον Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ στην προεκλογική εκστρατεία του το περασμένο έτος , στην οποία αναθεμάτιζε τον χρηματοπιστωτικό τομέα ως τον πραγματικό «εχθρό.»

Έτσι τώρα έχουμε ένα συνολικό σχέδιο  που συμπληρώνεται με διάφορες λύσεις (τοπικές) από τις ΗΠΑ , το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, με τη δυνατότητα ενός ευρωπαϊκού σχεδίου που θα μπορούσε επίσης να διαφέρει από τα άλλα. Στην κατάθεσή του στο Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου , ο Volcker απαλά παρατήρησε ότι «η διεθνοποίηση μερικών από των βασικών ρυθμίσεων θα δημιουργήσει ίσους όρους ανταγωνισμού . Προφανώς δεν είναι ιδανικό ότι οι ΗΠΑ έχουν τον κανόνα Volcker και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει την επιτροπή Vickers ... »

Είχε σίγουρα δίκιο, αλλά too big to fail είναι ένας άλλος τομέας στον οποίο ο αρχικός ενθουσιασμό μετά την κρίση για λύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο έχει αποτύχει  Το ατυχές αποτέλεσμα είναι ένα άνισο πεδίο ανταγωνισμού, με την παροχή κινήτρων για τις τράπεζες ώστε να μετεγκατασταθούν οι δραστηριότητες τους, είτε γεωγραφικά είτε από την άποψη των νομικών προσώπων.  Αυτό δεν είναι το αποτέλεσμα που η G20 - ή οποιοσδήποτε άλλος – αναζητούσε το το 2009.