Γράφει ο Αρματιστής
(Ταξίαρχος ε.α. Βασίλειος Λουμιώτης)
Η διεξαγωγή της μάχης στο Κέντρο Αντιστάσεως Καμελάρ στις 13 Αυγούστου 1922 υπό την ευθύνη του Συνταγματάρχη Ν. Πλαστήρα
ΣΥΝΟΨΗΣτο παρόν Μέρος ΙΙβi του κειμένου παρουσιάζεται και αναλύεται η μάχη στο Κέντρο Αντιστάσεως (εφεξής Κ.Α.) Καμελάρ του Τομέα της IV Μεραρχίας —από τη 10η μέχρι τη 16η ώρα της 13ης Αυγούστου 1922— υπό την ευθύνη του Συνταγματάρχη Ν. Πλαστήρα, διοικητή του Μικτού Αποσπάσματος ΧΙΙΙ Μεραρχίας.Η παρουσίαση της μάχης για το διάστημα 1000-1600 ώρα στο δεξιό της IV Μεραρχίας και η ανάλυση όλων των αναφερομένων γεγονότων γίνεται με βάση την Έκθεση Πλαστήρα και υπό το φως σημαντικών πληροφοριών που προέρχονται από όλες τις διαθέσιμες πρωτογενείς πηγές για τη μάχη, όπως οι εκθέσεις ή οι καταθέσεις άλλων στρατιωτικών διοικητών που από θέσεις ευθύνης βρίσκονταν στο πεδίο της μάχης, ως επίσης και -σε ό,τι αφορά τις ενέργειες των Τουρκικών δυνάμεων- από τα αναφερόμενα στην επίσημη Τουρκική στρατιωτική ιστορία,. Τα δεδομένα παρουσιάζονται με λεπτομέρεια κι εν συνεχεία αναλύονται διεξοδικά.Από την ανάλυση προκύπτει ότι η Έκθεση Πλαστήρα χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις, αοριστία, κενά, απόκρυψη γεγονότων και άλλων κρίσιμων συμβάντων της μάχης. Ο λόγος που αυτό συμβαίνει είναι ότι ο Συνταγματάρχης Πλαστήρας απέφυγε επίμονα να εκτελέσει την αποστολή που του είχε ανατεθεί, προφασιζόμενος ήσσονος σημασίας εξελίξεις, και ταυτόχρονα αποκρύπτοντας συστηματικά από την IV Μεραρχία τη μη εκτέλεση της διαταγής που του εδόθη. Από την έκθεσή του λείπουν κεντρικά στοιχεία της μάχης, όπως ο εχθρός και οι εχθρικές ενέργειες, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται η παρουσία του στο ύψωμα Καλετζίκ όπου διεξαγόταν η κύρια αμυντική μάχη. Γενικά εγείρονται ερωτηματικά σχετικά με το πού βρισκόταν κατά τη διάρκεια της μάχης ο Συνταγματάρχης Πλαστήρας και εάν διεύθυνε τη μάχη. Τέλος, από τα γεγονότα προκύπτει ότι στην έκθεσή του, ο Συνταγματάρχης Πλαστήρας καταφέρεται αδικαιολόγητα σε βαθμό συκοφαντικό- εναντίον του 35ου Συντάγματος και ειδικότερα κατά του Ι/35 Τάγματος, παρά το γεγονός ότι το τελευταίο ήταν που έφερε, ηρωικά, το βάρος της άμυνας του Κέντρου Αντιστάσεως Καμελάρ.Παρεμπιπτόντως, τόσο από την ίδια την έκθεση όσο και από τις υπόλοιπες πρωτογενείς πηγές προκύπτει άμεσα ότι η μάχη δεν έχει σχέση με την απόδοσή της σε πολλά, περισσότερο ή λιγότερο «σοβαρά» βιβλία, από την «ημιεπίσημη» προπολεμική Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια μέχρι δημοφιλείς βιογραφίες του Πλαστήρα.Το κείμενο είναι δύσκολο και μεγάλο. Για αυτό το λόγο θα δημοσιευτεί σε δύο συνέχειες με απόσταση λίγων ημερών μεταξύ των δύο δημοσιεύσεων. Η παρούσα πρώτη δημοσίευση (Μέρος ΙΙβi) περιλαμβάνει το «ιστορικό» μέρος, δηλαδή τα αναφερόμενα στις διάφορες πρωτογενείς πηγές, η δε δεύτερη δημοσίευση (Μέρος ΙΙβii) θα περιλαμβάνει την ανάλυση (σχολιασμό) του «ιστορικού», τις διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα.
ΓΕΝΙΚΑ
Όπως ήδη έχει αναφερθεί στο Μέρος ΙΙα του κειμένου μας, η περιγραφή της μάχης στο Κ.Α. Καμελάρ μετά την 10ηώρα της 13ης Αυγούστου είναι εξαιρετικά δυσχερής εξ αιτίας κυρίως των κενών και των αοριστιών στην Έκθεση Πεπραγμένων του Μικτού Αποσπάσματος ΧΙΙΙ Μεραρχίας (Απόσπασμα Πλαστήρα), που αποτελεί και το βασικό κείμενο που διαπραγματεύεται την αναφερόμενη μάχη, από την ώρα 1000 της 13ης Αυγούστου μέχρι και την επομένη ημέρα που το Κ.Α. Καμελάρ καταλήφθηκε από τους Τούρκους.
Προκειμένου ο κάθε ενδιαφερόμενος να κατανοήσει όσα θα αναφερθούν στο παρόν Μέρος ΙΙβ του κειμένου αναφορικά με τη δράση του Αποσπάσματος Πλαστήρα απαιτείται:
- Η ύπαρξη μίας σχετικής αντίληψης του χώρου του πεδίου της μάχης. Προς τούτο είναι απαραίτητη η μελέτη στου Σχεδιαγράμματος υπ’ αριθμό 8 του παρόντος Μέρους ΙΙβ του κειμένου.
- Η ύπαρξη μίας γενικής γνώσης των όσων έχουν αναφερθεί στο Μέρος ΙΙα του κειμένου που έχει ήδη δημοσιευτεί.
- Η μέλετη του παρόντος Μέρους ΙΙβ του κειμένου με τη βοήθεια των σχεδιαγραμμάτων 8-12.