Επιδείνωση της οικονομικής προοπτικής για Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλια και Ιρλανδία

Σοφοκλέους 10

Η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία είναι αντιμέτωπες με ένα σκληρότερο 2013 από ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως, την ώρα που η αναπτυξιακή προοπτική της Ιρλανδίας, που εθεωρείτο το μοναδικό "φωτεινό" σημείο ανάμεσα στις πιο ευάλωτες οικονομίες της 17μελούς ευρωζώνης, ο προβλεπόμενος φέτος ρυθμός ανάπτυξης υποχωρεί, για πρώτη φορά το τελευταίο έτος σχεδόν. 

Δημοσκόπηση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς που δημοσιεύθηκε σήμερα σε ένα δείγμα 46 οικονομολόγων καταδεικνύει ότι η λιτότητα στις οικονομίες του ευρωπαϊκού νότου ώθησε σε ύφεση πολύ βαθύτερη εκείνης που προέβλεπαν οι κυβερνήσεις, την ώρα που η ανεργία θα αυξηθεί κι άλλο και η βελτίωση στη δημοσιονομική προσαρμογή θα είναι αργή.

Μετά τον Ιούνιο του 2011, όταν έγινε η πρώτη τέτοια δημοσκόπηση, η προοπτική για την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα επιδεινώνεται σχεδόν σε κάθε τριμηνιαία δημοσκόπηση.

Η πρόβλεψη για την ιρλανδική ανάπτυξη μειώθηκε από το 1,5% του ΑΕΠ στο 1,3%, για πρώτη φορά μετά τον Απρίλιο του 2012.

Η κατήφεια αυτή είναι ανακόλουθη με την αισιοδοξία στις χρηματαγορές που είχε επικρατήσει αφότου τον Ιούλιο ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι υποσχόταν να "πράξει ό,τι χρειαστεί", για να προασπίσει το ευρώ.

Αφότου διενεργήθηκε η τελευταία από αυτές τις δημοσκοπήσεις, τον Οκτώβριο, στο ισπανικό χρηματιστήριο η ποσοστιαία άνοδος του βασικού δείκτη είναι πλέον μεγαλύτερη του 15% την ώρα που οι αποδόσεις των κρατικών χρεογράφων έχουν υποχωρήσει 250 μονάδες βάσης από το υψηλό που διαμόρφωναν, πριν ο Μάριο Ντράγκι δώσει αυτή την υπόσχεση.

"Ανεξαρτήτως της βελτίωσης του κλίματος στις αγορές, τα θεμελιώδη στοιχεία δείχνουν ακόμα απότομες πτώσεις που επηρεάζουν την παραγωγή αυτών των οικονομιών", παρατηρεί ο Τζόναθαν Λόινς, διευθυντής αναλύσεων για την Ευρώπη στο Capitals Economics.

Ο ίδιος εστιάζει στο ότι η μείωση στην ανταγωνιστικότητα εντός της ευρωζώνης, τα υψηλά επίπεδα χρέους, τα διαρθρωτικά προβλήματα εμποδίζουν τις οικονομίες να αναπτυχθούν και άρα αναβάλλουν την δραστική απόσβεση του κρατικού χρέους εκ μέρους των κυβερνήσεων.

Η δημοσκόπηση καταδεικνύει ότι η Ελλάδα, η Πορτογαλία κι η Ισπανία πρόκειται να βγουν από την ύφεση το 2014, όμως ο αναπτυξιακός ρυθμός θα είναι τόσο βραδύς που δεν θα αρκέσει για να αντιστραφούν οι τεράστιες κάμψεις στην παραγωγικότητα, καταγεγραμμένες αφότου το 2010 η κρίση χρέους άρχισε να κατατρύχει την ευρωζώνη. 

Ισπανία

Οι προσπάθειες για να περικόπτονται τα ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό θα αποδειχθούν δαπανηρότερες σε σύγκριση με ό,τι η κυβέρνηση εισηγήθηκε σε πρώτη φάση.

Το ισπανικό έλλειμμα θα περιοριστεί στο 6,1% του ΑΕΠ στα τέλη του 2013, αντί ενός 6% που ήταν ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το λήξαν έτος, ανώτερο του 5,3% του ΑΕΠ που αναφέρθηκε στη δημοσκόπηση που διενεργήθηκε τον Οκτώβριο.

Σε ό,τι αφορά την ανεργία, η επιδείνωση είναι σημαντική, την ώρα που το ένα τέταρτο του ενεργού δυναμικού είναι πλέον ανενεργό. Για την ακρίβεια, 26,5% του εργατικού δυναμικού αναμένεται να είναι εκτός της αγοράς εργασίας φέτος τον Δεκέμβριο--από 25,8% τον προηγούμενο μήνα.

"Ανησυχώ λοιπόν πολύ. Οι δείκτες δείχνουν ότι η ανάπτυξη είναι απούσα και μέχρι να αλλάξει η οικονομική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτό θα είναι η περίπτωση", παρατήρησε ισπανός χρηματομεσίτης της Intermoney.

"Τόσο η Ισπανία, όσο και η Ιταλία χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να εκπληρώσουν τους στόχους για τα ελλείμματά τους, ενώ η Γερμανία χρειάζεται πιο αναπτυξιακή ακόμα πολιτική. Όμως ενώ ξεκινούμε το έτος, είναι διάχυτη μια δυσεξήγητη αισιοδοξία, που δεν τεκμηριώνεται καθόλου", διατείνεται ο ίδιος.

Οι προβλέψεις για το βάθος της κάμψης της ισπανικής οικονομίας σταθεροποιούνται, συντείνοντας στο ότι ο αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης δεν θα ξεπεράσει το 1,5% του ΑΕΠ, φέτος, δηλαδή όπως προδιαγράφηκε όταν τελείωσε τον Οκτώβριο η προγενέστερη δημοσκόπηση.

Αντιθέτως η συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι συρρικνώνει το ποσοστό αυτό στο 0,5% του ΑΕΠ.

Ελλάδα

Το 2013 θα είναι ένα προσέτι έτος ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, σε ποσοστό ανώτερο του προβλεφθέντος κατά τη δημοσκόπηση του Οκτωβρίου, αν και μερίδα οικονομολόγων διαβλέπει καλύτερη αντιμετώπιση φέτος του δημοσίου ελλείμματος της Ελλάδας.

Φέτος διαμορφώνεται η εκτίμηση ότι ο αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα κυμανθεί στο 4,3% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης για 3% ύφεση που είχε γίνει τον Οκτώβριο.

Για το ποσοστό των ανέργων, μερίδα οικονομολόγων διαβλέπει ότι η χρονιά θα κλείσει με άνοδο αυτού στο 26,5% του εργατικού δυναμικού.

Πάντως, από την τωρινή δημοσκόπηση απορρέει ότι η ύφεση στην Ελλάδα αρχίζει να χαλαρώνει, έστω κι αν η ανάκαμψη απέχει σαφώς ένα δωδεκάμηνο.

"Οι έσχατες αναγνώσεις στα οικονομικά στοιχεία, που ωριμάζουν υπό προθεσμία, αποτελούν συνάμα την πρώτη εδραία μαρτυρία ότι αναπτύσσεται βιώσιμη βελτίωση στο κλίμα της εμπιστοσύνης" για την οικονομία, διαπιστώνει οικονομολόγος της Εθνικής Τράπεζας.

"Οι τάσεις στον εξαγωγικό τομέα κι ιδίως στον τουριστικό παρουσιάζονται φέτος περισσότερο υποστηρικτικά για την οικονομία, συγκριτικά με το 2012", υπογράμμισε.

Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας όλο το 2014 πιθανώς δεν θα είναι ανώτερος του 0,2%, προβλέπουν οι 46 οικονομολόγοι στην παρούσα δημοσκόπηση του Ρόιτερς.

Πορτογαλία

Για την πορτογαλική οικονομία, οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι αυτή θα συρρικνωθεί φέτος 1,7% του ΑΕΠ, έναντι τού 1,5% που προβλέφθηκε τον Οκτώβριο, αφού πέρυσι η συρρίκνωσή έτεινε στο 3% του ΑΕΠ.

Φέτος δεν θα εξυπηρετηθεί ο στόχος το δημόσιο έλλειμμα να πέσει στο 4,5% του πορτογαλικού ΑΕΠ. Τελικά το έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 4,7% του ΑΕΠ της Πορτογαλίας.

Η τρόικα των πιστωτών της Λισαβόνας (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ), που δανείζουν συνολικά 78 δισ. ευρώ την Πορτογαλία, τον Σεπτέμβριο συναίνεσαν να χαλαρώσουν οι δημοσιονομικοί στόχοι που είχαν τεθεί για το 2012 και για φέτος, δεδομένης της πιστής τήρησης του προγράμματος λιτότητας σε αντάλλαγμα για τον δανεισμό αυτόν. Πάντως, ειδικά τα φορολογικά έσοδα δείχνουν τελευταία υστέρηση, η οποία δεν έχει το προηγούμενό της, μετά από τη δεκαετία του 1970.

"Βλέπουμε φέτος οι οικονομικές συνθήκες στην Πορτογαλία να συνεχίσουν να είναι κλονισμένες, πληττόμενες από την αυστηρότερη φορολογική πολιτική, την υψηλά ανοδική ανεργία, μια μεταβαλλόμενη ανάπτυξη στον εξαγωγικό τομέα", παρατηρεί οικονομολόγος της IHS Global.

Ιρλανδία

Φωτεινό σημείο στις τέσσερις αυτές οικονομίες χαρακτηρίζεται η ιρλανδική οικονομία, που φέτος βρίσκεται στον αστερισμό μίας μικρής οικονομικής ανάπτυξης.

Υπάρχει πρόβλεψη για ανάπτυξη της ιρλανδικής οικονομίας με ρυθμό 1,2% για όλο το 2013, βραδύτερα του 1,5% που ήταν έως τώρα η πρόβλεψη, καλύτερα των τριών άλλων οικονομιών ευρωζώνης συμπεριλαμβανόμενης της γερμανικής, όπου η κυβέρνηση στο Βερολίνο έχει προβλέψει ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της Γερμανίας με 0,4% -- για όλο το 2013.

Η οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε μέσα στο 2008 συρρίκνωσε την ιρλανδική οικονομία σε ποσοστό μεγαλύτερο και το 10% και παρά τη μεσολαβήσασα πρόοδο, οι οικονομολόγοι δεν μπορούν να αποκλείσουν από τούδε το ενδεχόμενο ενός εκτροχιασμού.

"Υφίστανται τόσες πολλές αβεβαιότητες, ώστε να αποτελεί παραλογισμό να θέλεις να αποτυπώσεις ένα ποσοστό ανάπτυξης 1,3%, στον εγκέφαλό σου", δηλώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της KBC Ireland.

"Προβληματίζουν οι καταναλωτικές δαπάνες, όμως εφεξής σε καμία περίπτωση δεν θα είναι εφάμιλλα τα σχετικά προβλήματα, συγκριτικά με ό,τι βιώθηκε. Τα ίδια χαρακτηριστικά του ιρλανδικού εξαγωγικού θηρίου σύγκεινται στο ότι οι ιρλανδικές εξαγωγές θα σταθούν ικανές να έχουν σημαντική συνεισφορά στην εθνική οικονομία -- ακόμα και τώρα που η διεθνής οικονομία παραμένει φέτος σε αστάθεια", εκτιμά ο Χιουζ.