Παγκόσμιες προβλέψεις

analyst

Σχεδόν ποτέ δεν γνωρίζει κανείς ποιός θα είναι ο καταλύτης μίας κρίσης που θα ξεσπάσει ή πότε θα συμβεί. Εν τούτοις, σπάνια συσσωρεύονται τόσο βαριά σύννεφα στον ουρανό, χωρίς να ξεσπάσει καταιγίδα.

.

Επικαιρότητα

- του Βασίλη Βιλιάρδου

Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα ξεσπάσει μία καταιγίδα – όλοι όμως μπορούν να δουν τα μαύρα, βαριά σύννεφα που μαζεύονται στον ουρανό. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει με μία μεγάλη κρίση – σημειώνοντας πως τα προβλήματα του 2008 δεν έχουν καταπολεμηθεί, αλλά απλά μεταφερθεί στο μέλλον, με τις «ενέσεις κορτιζόνης» των κεντρικών τραπεζών που κρατούν μεν έναν ασθενή στη ζωή, αλλά δεν τον θεραπεύουν.

Ξεκινώντας από την Ελλάδα, έχουμε τεκμηριώσει αρκετές φορές πως τα πρωτογενή πλεονάσματα που εμφανίζει η κυβέρνηση είναι πλασματικά σε μεγάλο βαθμό, αφού διαφορετικά δεν θα αυξανόταν συνεχώς το δημόσιο χρέος – ενώ οι Ευρωπαίοι κάνουν «τα στραβά μάτια», επειδή δεν έχουν καμία πρόθεση να μας εγκρίνουν μία τέταρτη δανειακή σύμβαση, αφού έχουν εξασφαλίσει την ισχύ των μνημονίων έως τουλάχιστον το 2060, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και την κατάσχεση της ιδιωτικής.

Μία ακόμη απόδειξη αποτελεί το δήθεν πλεονασματικό ΕΦΚΑ, όπου η ελληνική κυβέρνηση καταγράφει το σύνολο των κατασχεθέντων λογαριασμών των Πολιτών στα έσοδα του, ύψους 1,3 δις € – όταν την ίδια στιγμή καθυστερεί την καταβολή εφάπαξ και συντάξεων της τάξης του 1,5 δις €, οφείλοντας 50.000 συντάξεις που αυξάνονται με ρυθμό 15.000 μηνιαία! Σε κάθε περίπτωση, οι τίτλοι τέλους έχουν ήδη πέσει, ενώ η οικονομία μας είναι ανοχύρωτη σε οποιαδήποτε επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στην Ευρώπη ή/και στον πλανήτη.

Συνεχίζοντας στην Ευρωζώνη, δεν έχει γίνει τίποτα σε σχέση με τα δεκάδες χρηματοπιστωτικά ζόμπι που υπάρχουν και η τραπεζική κρίση μαίνεται – ενώ η έκθεση των ισπανικών τραπεζών υπερβαίνει τα 500 δις $, έναντι 300 δις $ το 2008, κυρίως στις χώρες της Λατινικής Αμερικής που βιώνουν νομισματικές κρίσεις, στην Τουρκία και στην Ανατολική Ευρώπη. Κάτι σχετικά ανάλογο συμβαίνει με τις γαλλικές τράπεζες που αύξησαν επίσης τα δάνεια τους – κυρίως στις αναπτυσσόμενες ασιατικές και ευρωπαϊκές χώρες.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι όμως η Ιταλία, όπου η πολιτική της ΕΚΤ του «ενός μεγέθους που είναι προσαρμοσμένο στις συνθήκες της Γερμανίας» δεν λειτουργεί πλέον – όπως δεν λειτούργησε ποτέ μέχρι σήμερα (ανάλυση). Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το ευρώ της Ιταλίας είναι κατά 9% υπερτιμημένο, ενώ το ευρώ της Γερμανίας κατά 11% υποτιμημένο – οπότε, αφού και οι δύο χώρες είναι μέλη της ίδιας νομισματικής ένωσης, ότι και να κάνει η ΕΚΤ θα είναι κακό είτε για τη μία χώρα, είτε για την άλλη.

Επομένως το αδιέξοδο είναι υπαρκτό και δεδομένο, είτε συμβιβαστεί η Ιταλία, είτε όχι – ενώ η Ιταλία οφείλει στο σύστημα Target IIτης ΕΚΤ, κυρίως στη Γερμανία, 471,1 δις € που είναι αδύνατον ποτέ να τα πληρώσει (η Ισπανία 408,8 δις € – γράφημα). Τυχόν έξοδος της Ιταλίας δε, θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου – όπου προφανώς η πρώτη χώρα που θα υφίστατο τις συνέπειες θα ήταν η Ελλάδα.

Επόμενο σημαντικό πρόβλημα είναι το ενδεχόμενο ενός σκληρού BREXIT – το οποίο βραχυπρόθεσμα θα ήταν κακό για όλους, ενώ μακροπρόθεσμα μόνο για την ΕΕ.Ειδικότερα, οι γερμανικές εξαγωγές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη Μ. Βρετανία – οπότε, στα πλαίσια ενός σκληρού BREXIT πιθανότατα θα κατέρρεαν, σε μία εποχή που η αποβιομηχανοποίηση της Γερμανίας ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ακόμη όμως και ένα «μαλακό» BREXIT θα ήταν κακό για την ΕΕ, η οποία αντιμετωπίζει επί πλέον ένα οξύ δημογραφικό πρόβλημα – σχεδιάζοντας να το επιλύσει με την είσοδο μεταναστών και τη συμφωνία του Μαρόκου που προετοιμάζεται, χωρίς όμως να υπολογίζει τις αντιδράσεις των Πολιτών.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι Η.Π.Α. αντιμετωπίζουν ένα πολύ μεγάλο συνταξιοδοτικό πρόβλημα, το οποίο δεν στάθηκε δυνατόν να καταπολεμηθεί με την αλματώδη αύξηση του χρηματιστηρίου – οπότε η επόμενη γενιά είτε δεν θα πάρει συντάξεις, είτε θα αυξηθεί η φορολογία. Είτε το ένα όμως, είτε το άλλο, είναι δηλητήρια για την ανάπτυξη – γεγονός που σημαίνει πως μπορεί να βυθιστούν ξανά σε ύφεση, χωρίς να διαθέτουν όπλα για να την αντιμετωπίσουν.

Την ίδια στιγμή ο δείκτης «CAPE-SHILLER P/E» ευρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα οποία έχει υπερβεί μόνο την εποχή της φούσκας του διαδικτύου (γράφημα) – με τη διαφορά όμως πως σήμερα είναι υπερτιμημένες όλες οι αμερικανικές μετοχές. Μπορεί βέβαια να μην ξεσπάσει ένα κραχ, αλλά η συνεχής πορεία των δεικτών προς τα κάτω, όπως της Ιαπωνίας τη δεκαετία του 1990, θεωρείται εξαιρετικά πιθανή – με οδυνηρά αποτελέσματα για όσους επενδύουν με μόχλευση.

Άλλα μεγάλα προβλήματα των Η.Π.Α. είναι η φούσκα των Junk Bonds, η γιγαντιαία επαναγορά μετοχών από τις επιχειρήσεις που αυξάνει τεχνητά τις τιμές τους, η νέα φούσκα ακινήτων, η εκτόξευση των φοιτητικών δανείων και των δανείων για την αγορά αυτοκινήτων, καθώς επίσης ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα – ο οποίος καθιστά πολλά προϊόντα και πρώτες ύλες πολύ ακριβότερα.

Στον υπόλοιπο πλανήτη, ο μεγαλύτερος κίνδυνος εκτός από τις βίαιες νομισματικές κρίσεις χωρών όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Ν. Αφρική, η Τουρκία, η Ινδία κοκ. είναι η αλματώδης αύξηση των χρεών των επιχειρήσεων της Κίνας – η οποία επιδεινώνεται από τον εμπορικό πόλεμο των Η.Π.Α.

Ολοκληρώνοντας, κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει ποιός θα είναι ο καταλύτης της κρίσης που θα ξεσπάσει ή πότε θα συμβεί. Εν τούτοις, σπάνια συσσωρεύονται τόσο πολλά βαριά σύννεφα στον ουρανό, χωρίς να ξεσπάσει μία καταιγίδα – αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλεισθεί.