Τύμπανα πολέμου στην Μαύρη Θάλασσα

Κόκκινο χτύπησε η ένταση στην Μαύρη Θάλασσα με την Μόσχα και το Κίεβο να αλληλοκατηγορούνται για  το επεισόδιο της Κυριακής, με χρήση όπλων, που οδήγησε στην σύλληψη τριών ουκρανικών πολεμικών πλοίων. Η Ουκρανία έχει τεθεί σε κατάσταση πολεμικής ετοιμότητας και αποφάσισε την επιβολή στρατιωτικού νόμου, ενώ η Ρωσία ζήτησε την σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Την ίδια ώρα ΝΑΤΟ και ΕΕ απαιτούν αποκλιμάκωση και πολλές δυτικές χώρες ανοίγουν έναν νέο κύκλο επικρίσεων κατά της Μόσχας.

Την Κυριακή η Ρωσία απέκοψε την πρόσβαση στην Θάλασσα του Αζόφ από την Μαύρη Θάλασσα, εμποδίζοντας την διέλευση τριών πλοίων του ουκρανικού πολεμικού ναυτικού από τα στενά του Κερτς. Τα στενά αυτά αποτελούν το μοναδικό σημείο διέλευσης από την Μαύρη Θάλασσα προς την Αζοφική, η οποία βρέχει στα βόρεια την Ουκρανία, στα δυτικά την Κριμαία και στα ανατολικά την Ρωσία.

Είχε προηγηθεί ανταλλαγή κατηγοριών ανάμεσα στην Μόσχα και το Κίεβο για παραβίαση της διεθνούς νομοθεσίας, καθώς και η  αποτυχημένη προσπάθεια Ρώσων συνοριακών φρουρών να σταματήσουν ουκρανικά πλοία που προσπαθούσαν να κάνουν τον γύρο της Κριμαίας.

Τελικά οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις συνέλαβαν τα πλοία, δύο μικρά πολεμικά και ένα ρυμουλκό, με την κατηγορία ότι βρίσκονταν στα ρωσικά χωρικά ύδατα. Τα πλοία αυτά, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, κρατούνται στο λιμάνι του Κερτς, ενώ η Μόσχα έδωσε και πάλι στην ναυσιπλοΐα τα στενά, μετά τον πολύωρο γενικό αποκλεισμό τους.

Θάλαττα-θάλαττα

Το στενό του Κερτς αποτελεί σημείο τεράστιας στρατηγικής σημασίας τόσο για την Μόσχα όσο και για το Κίεβο, οι σχέσεις των οποίων βρίσκονται σε μόνιμη ένταση λόγω της κατάστασης στην ανατολική Ουκρανία και της προσάρτησης της χερσονήσου της Κριμαίας  από την  Ρωσία. Στην διένεξη των δύο χωρών προστέθηκε πρόσφατα και η εκκλησιαστική διαμάχη, μετά την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να παραχωρήσει αυτοκεφαλία στην ουκρανική εκκλησία.

Η αναμέτρηση της Κυριακής, από την οποία κατά την Μόσχα τραυματίστηκαν τρεις Ουκρανοί ναύτες (το Κίεβο κάνει λόγο για έξι), έριξε νέο λάδι στην φωτιά αυτής της αντιπαράθεσης. Οι Ουκρανοί καταγγέλλουν «άφρονα ενέργεια της Ρωσίας εναντίον τους» και  οι Ρώσοι κάνουν λόγο για «γκανγκστερικές μεθοδεύσεις» εκ μέρους του Κιέβου.

Η Μόσχα επιβεβαιώνει την σύλληψη των τριών ουκρανικών πολεμικών, καθώς και την χρήση όπλων, επισημαίνοντας ότι το ουκρανικό πολεμικό ναυτικό έκανε «παράνομες ενέργειες» και ότι τα πλοία επιδίδονταν σε  «επικίνδυνους ελιγμούς» στα «ρωσικά χωρικά ύδατα».  Η ρωσική κυβέρνηση υποστηρίζει μάλιστα ότι έχει αδιάσειστες αποδείξεις ότι η Ουκρανία ενορχήστρωσε αυτήν την πρόκληση.

Την ίδια ώρα, στο Κίεβο, ο πρόεδρος της χώρας Πέτρο Ποροσένκο ζήτησε να συγκληθεί το στρατιωτικό συμβούλιο και εισηγήθηκε την επιβολή στρατιωτικού νόμου, τουλάχιστον για 60 ημέρες. Η πρόταση Ποροσένκο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και αυτό που απομένει είναι η επικύρωσή της και από το ουκρανικό κοινοβούλιο.Τελικά ο Ουκρανός πρόεδρος ανακοίνωσε την επιβολή στρατιωτικού νόμου για έναν μήνα. Παραλλήλως, με εισήγησή του και διαταγή του επικεφαλής του γενικού επιτελείου, τέθηκαν σε πλήρη πολεμική ετοιμότητα όλες οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας.

Η κρίση του Κερτς αξιοποιήθηκε από Ουκρανούς εξτρεμιστές, μέλη εθνικιστικών οργανώσεων, οι οποίοι διαδήλωσαν βίαια μπροστά στο  κτίριο του ρωσικού προξενείου στο Λβιβ, στη δυτική Ουκρανία. Η απόπειρά τους, ωστόσο, να το κάψουν με φλεγόμενα ελαστικά αυτοκινήτων που κύλησαν ως τον φράχτη, αποτράπηκε από την αστυνομία. Το ίδιο συνέβη και στη συγκέντρωση εθνικιστών μπροστά στο κτίριο της ρωσικής πρεσβείας στο Κίεβο.

Καταδικάζουν ΝΑΤΟ και ΕΕ  

Ήδη από το βράδυ της Κυριακής η ΕΕ και το ΝΑΤΟ ζήτησαν την αποκλιμάκωση της κατάστασης, απαιτώντας από την Ρωσία να ανοίξει τα στενά του Κερτς, κάτι που η Μόσχα ανακοίνωσε τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας. Στις ανακοινώσεις τους, τόσο η Ατλαντική Συμμαχία όσο και η ΕΕ επικρίνουν την Μόσχα, υπογραμμίζοντας ότι τάσσονται υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Καταδικάζουν δηλαδή για άλλη μία φορά την προσάρτηση της Κριμαίας, την οποία χαρακτηρίζουν παράνομη.

Η Κομισιόν μάλιστα έκανε ένα βήμα παραπάνω, καλώντας την Μόσχα να αφήσει ελεύθερα τα τρία ουκρανικά πολεμικά πλοία που «αιχμαλώτισε στην διάρκεια του Σαββατοκύριακου». Παραλλήλως υψηλόβαθμοι κομματικοί αξιωματούχοι διαμηνύουν ότι η Ευρώπη «θα παραμείνει ενωμένη σε υποστήριξη της Ουκρανίας». Ανάλογη δήλωση έκανε και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, προτρέποντας την Ρωσία να απελευθερώσει τα τρία ουκρανικά πλοία και τα συλληφθέντα μέλη του πληρώματος.

Το Κρεμλίνο, από την πλευρά του, υποστηρίζει ότι η κατάσχεση των τριών πλοίων είναι νόμιμη και αρνείται τις κατηγορίες του Κιέβου για στρατιωτική επιθετικότητα.

Άγκυρα και Βερολίνο

Οι σοβαρότερες ανησυχίες πάντως, μέσα στην ΕΕ, εκφράζονται από το Βερολίνο. Ο εκπρόσωπος της καγκελαρίας δήλωσε ότι υπάρχει επαφή και με τις δύο πλευρές, αλλά η Μέρκελ δεν έχει επικοινωνήσει ακόμη με τους προέδρους της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Η καγκελάριος της Γερμανίας επισκέφθηκε άλλωστε επισήμως, στις αρχές του μήνα, το Κίεβο, απ’ όπου υπεραμύνθηκε της Συμφωνίας του Μινσκ για την κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία και τάχθηκε υπέρ της ανανέωσης των κυρώσεων στην Ρωσία.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ωστόσο η αντίδραση της Τουρκίας. Η νέα ένταση στην Μαύρη Θάλασσα εκδηλώνεται λίγες ημέρες μετά την πανηγυρική τελετή της ολοκλήρωσης του τουρκικού αγωγού στην περιοχή, στην οποία παρέστησαν ο Πούτιν και ο Ερντογάν. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών στην ανακοίνωσή του εξέφρασε την ανησυχία της Άγκυρας για το συμβάν και υπογράμμισε ότι «η διέλευση μέσω του Πορθμού Κερτς δεν πρέπει να αποκλεισθεί». Κατά τα λοιπά αρκέστηκε σε μία γενική έκκληση για την αποφυγή κινήσεων που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την σταθερότητα στην περιοχή.

Εξίσου αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη αμερικανική αντίδραση. Μάλιστα, ο ίδιος ο Τραμπ, σε tweet που ανάρτησε σχετικά με το περιστατικό, επέκρινε για άλλη μία φορά την ΕΕ, υπογραμμίζοντας ότι η Ευρώπη θα πρέπει να «καταβάλει το δίκαιό μερίδιο της για στρατιωτική προστασία». Αργά το βράδυ πάντως, η πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, Νίκι Χέιλι, κατήγγειλε ως «παράνομη» την ενέργεια της Ρωσίας,  υπογραμμίζοντας ότι αυτή η συμπεριφορά καθιστά «αδύνατη» μια «φυσιολογική σχέση» μεταξύ Ουάσινγκτον- Μόσχας.

Εντωμεταξύ, με πρωτοβουλία των ΗΠΑ, η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που ζήτησε η Μόσχα για «Παραβίαση των συνόρων της Ρωσίας» τελείωσε σύντομα. Στην ψηφοφορία επί της διαδικασίας, η διεξαγωγή της συνεδρίασης απορρίφθηκε με επτά ψήφους (ΗΠΑ, Ευρωπαίοι, Κουβέιτ) από τα 15 μέλη του. Την Ρωσία στήριξαν η Κίνα, η Βολιβία και το Καζακστάν, ενώ οι τρεις αφρικανικές χώρες του Συμβουλίου και το Περού απείχαν.

Πηγή slpress