Τι θα συμβεί αν υπερισχύσει η Άνγκελα Μέρκελ

sofokleous10

Η Bundesbank δήλωσε ότι δεν πρέπει να υπάρξει τραπεζική ένωση έως ότου υπάρχει μια δημοσιονομική ένωση. Η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι δεν πρέπει να εφαρμοστεί η δημοσιονομική ένωση μέχρι να σχεδιαστεί η πολιτική ένωση. Και ο Φρανσουά Ολάντ διαμήνυσε ότι δεν πρέπει να υπάρξει μια πολιτική ένωση έως ότου υπάρχει μια τραπεζική ένωση. Όλοι τους έχουν 10 ημέρες για να λύσουν το γόρδιο αυτό δεσμό.

Το ενδιαφέρον είναι ότι όλες οι δηλώσεις είναι σωστές κατά κάποιον τρόπο, αλλά μόνο ο Γάλλος πρόεδρος προσέφερε μια πρακτική λύση - χωρίς επίλυση των κρίσεων, δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική ένωση. Ο κ. Ολάντ έκανε μια συγκεκριμένη πρόταση ώστε να επιτρέψει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας να παρέχει απεριόριστη κεφαλαιική στήριξη στις τράπεζες και να αναχρηματοδοτείται μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Καθώς και να ελέγχει η ΕΚΤ τα 25 μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η Γερμανίδα καγκελάριος απάντησε, αντιστοίχως, με Nein, Nein και Ja.

Δυστυχώς, οι 25 μεγαλύτερες τράπεζες δεν έχουν καμία σχέση με αυτό το πρόβλημα. Οι άλλες τράπεζες έχουν όμως. Η κ. Μέρκελ φαίνεται να έχει δεχθεί την πιο αδύναμη και λιγότερο σχετική πρόταση του κ. Ολάντ.

Με τόσες πολλές προτάσεις στο τραπέζι, είναι εξαιρετικά σημαντικό να καταλάβουμε τι απαιτείται αυτή τη στιγμή. Η Ισπανία χρειάζεται μια τόνωση του τραπεζικού της συστήματος από την ευρωζώνη, όχι όμως μέσω δανείου προς το ισπανικό ταμείο ανακεφαλαιοποίησης. Μόνο όταν συμβεί αυτό, μπορεί ο Mariano Rajoy, ο Ισπανός πρωθυπουργός, να ισχυρίζεται ότι έχει επιλύσει το πρόβλημα και να ξεκινήσει να παρακολουθεί το ποδόσφαιρο - μια δραστηριότητα στην οποία διαπρέπει. Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της Ιταλίας, η ΕΕ πρέπει να βρει έναν τρόπο να μειώσει τα επιτόκιά της. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μέσα από: τα ευρωομόλογα και τις άμεσες αγορές ομολόγων μέσω της ΕΚΤ ή του ESM. Αλλά η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη για να χωρέσει κάτω από την ομπρέλα διάσωσης, η ΕΚΤ δεν θέλει να χρηματοδοτήσει το χρέος της και η Γερμανία αντιτίθεται στα ευρωομόλογα.

Ελλείψει μιας συμφωνίας την επόμενη εβδομάδα, αναμένουμε την επιτάχυνση του ‘αργού’  τραπεζικού πανικού τον οποίο όλοι παρακολουθούμε τους τελευταίους μήνες στην Ευρώπη. Γιατί πρέπει οι πολίτες να αφήνουν τα χρήματά τους στις τοπικές τράπεζες τους, όταν οι ξένοι επενδυτές φεύγουν και όταν ακόμα και η ΕΕ προετοιμάζεται να επιβάλει ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων; Τα επιτόκια της αγοράς θα αυξηθούν περαιτέρω και θα είναι μόνο θέμα χρόνου πριν η Ιταλία και η Ισπανία βρεθούν αποκομμένες από τη χρηματοδότηση των αγορών.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, η καλύτερη στιγμή για χρεοκοπία δεν θα ήταν τώρα, αλλά το επόμενο έτος. Η χώρα εξακολουθεί να έχει ένα πρωτογενές έλλειμμα - πριν από την καταβολή των τόκων. Η χρεοκοπία θα είχε περισσότερο νόημα για την Ισπανία, αλλά όχι ακόμα. Θα ήταν πιο εύκολο ίσως για την Ιταλία. Διαθέτει ένα μεγάλο χρέος, αλλά και χαμηλό έλλειμμα. Με επιτόκιο άνω του 6 τοις εκατό και με απώλεια της ανταγωνιστικότητας της, η Ιταλία δεν μπορεί ταυτόχρονα και να αποφύγει τη χρεοκοπία  και να παραμείνει στο εσωτερικό της ευρωζώνης.

Σαφώς, ο Mario Monti δεν πρόκειται να τραβήξει τη σκανδάλη. Ανέλαβε την πρωθυπουργία για  να αποφευχθεί μια τέτοια έκβαση. Αλλά η πολιτική διάθεση στην Ιταλία αλλάζει. Η άφιξη του Beppe Grillo και του κινήματος του των Πέντε Αστέρων ως δύναμη στην ιταλική πολιτική υποδηλώνει ότι δεν θα πρέπει να αναμένουμε πως οι θετικοί-προς-τις-Βρυξέλλες-κείμενοι τεχνοκράτες θα κυβερνούν τη χώρα για πάντα. «Η ΕΕ είναι εκτός ελέγχου και το ευρώ είναι βόμβα με όλο και μικρότερο φυτίλι. Και εμείς καθόμαστε πάνω του,» έγραψε στο blog του ο κ. Grillo.

Αν η Ιταλία και η Ισπανία αποχωρούσαν από την ευρωζώνη, θα ήταν απίθανη η αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους τους. Μια τέτοια πράξη θα μπορούσε πιθανότατα να προκαλέσει την κατάρρευση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού σύστηματος - κάτι που τελικά θα επηρέαζε έντονα την Ιταλία και την Ισπανία. Αλλά η ειρωνεία είναι ότι μια ιταλική ή ισπανική έξοδος πιθανώς θα έπληττε τη Γαλλία και τη Γερμανία πολύ περισσότερο από ότι τις ίδιες  την Ιταλία και την Ισπανία.

Η κ. Μέρκελ δήλωσε ότι υπάρχει πλέον ένας αγώνας δρόμου μεταξύ της ευρωζώνης και των χρηματοπιστωτικών αγορών. Αυτό δείχνει τουλάχιστον ότι κατανοεί με σαφήνεια τι συμβαίνει. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και πρόθυμη, ή σε θέση, να πράξει τα απαραίτητα. Η συζήτηση της για πολιτική ένωση είναι μάλλον μόνο ένα τέχνασμα για να αποσπάσει την προσοχή όλων από μια καταστροφική αποτυχία επίλυσης της κρίσης.