«Εν τω μεταξύ η Ελλάδα ταξιδεύει».
ΓΣ
Τα προβλήματα της ελληνική οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα . Μάλιστα τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο πρόσφατα ψηφισθέν ΜΠΔΠ είναι βέβαιον ότι θα επιβαρύνουν περαιτέρω την ήδη εξασθενισθείσα πραγματική οικονομία , θα απαξιώσουν ακόμη περισσότερο το παραγωγικό της δυναμικό , θα αυξήσουν την ανεργία και κατά πάσα πιθανότητα θα προκαλέσουν μεγαλύτερη ύφεση στην υπολογιζόμενη από την κυβέρνηση , η οποία αν επιβεβαιωθεί θα οδηγήσει για μια ακόμη φορά σε σημαντικές αποκλίσεις συνολικά το πρόγραμμα. Σκοπός του σημερινού άρθρου δεν είναι η ανάλυση του ΜΠΔΠ αλλά δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό να υπενθυμίσω ότι για το 2013 από το εισοδηματικό κύκλωμα της οικονομίας η οποία βρίσκεται σε ύφεση για Πέμπτη συνεχή χρονιά (συνολική ύφεση 2008-2012 περίπου 22,0%) θα απορροφηθούν περαιτέρω 9,3 δις ευρώ και μάλιστα από εισοδηματικά στρώματα με υψηλότατη ροπή προς κατανάλωση.
Ο πρωθυπουργός της χώρας έχει υποστηρίξει ότι έχει έτοιμα μέτρα τα οποία θα εισάγουν στο εισοδηματικό κύκλωμα μεγαλύτερο ποσό από αυτό που θα απορροφηθεί. Όμως αυτό τουλάχιστον μέχρι σήμερα δεν προκύπτει από πουθενά. Το βασικό επιχείρημα του είναι η πληρωμή των ανεξόφλητων υποχρεώσεων του Δημοσίου , διότι το άλλο η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων είναι μια μετέωρη υπόσχεση η οποία εξαρτάται από πολλαπλές προϋποθέσεις και σε τελευταία ανάλυση το ποσόν δεν μπορεί να υπερβεί σε καμία περίπτωση τα 800 εκατομμύρια ευρώ για το 2013.
Τώρα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα ανέρχονται σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2013 στο ύψος των 7,902 δις ευρώ . Το μεγαλύτερο ύψος οφείλεται από τα Ασφαλιστικά ταμεία 4,122, και τα Νοσοκομεία 1,712. Το υπόλοιπο από τα Υπουργεία, τους ΟΤΑ και λοιπά νομικά πρόσωπα 2,068. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα γίνει σταδιακά ανάλογα με:
α) τη δυνατότητα διεκπεραίωσης των πληρωμών που έχουν οι φορείς. Η δυνατότητα αυτή εξαρτάται από τον όγκο των πληρωμών, το διαθέσιμο προσωπικό και τις ακολουθούμενες διαδικασίες (έκδοση εντολών πληρωμής, έλεγχος από ΕΣ κ.λπ.). Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση, αποτελεί η εξασφάλιση ότι δεν θα δημιουργούνται νέες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις.
β) το βαθμό στον οποίο οι φορείς ανταποκρίνονται στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, γεγονός που θα αποτρέπει τη δημιουργία καινούργιων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Υπολογίζεται κατά δήλωση της Κυβέρνησης το 2013 να πληρωθούν το μισό περίπου των υποχρεώσεων. Δηλαδή ένα ποσό το οποίο υπολογίζεται γύρω στα 3,5 δις . Το ποσό αυτό δεν είναι σίγουρο ότι αφού διοχετευθεί θα παραμείνει στο ελληνικό εισοδηματικό κύκλωμα διότι πολλές επιχειρήσεις είναι πολυεθνικές και επομένως μέρος ή το σύνολο των χρημάτων θα διοχετευθεί στο εξωτερικό για κάλυψη υποχρεώσεων (προμηθευτές) ή για λόγους ασφάλειας. Επομένως το πραγματικό ποσό που θα ανακυκλωθεί στο εισοδηματικό κύκλωμα θα είναι πολύ λιγότερο . Επίσης δεν είναι σίγουρο ότι και αυτό το εναπομείναν ποσό δεν θα οδηγηθεί στην αποταμίευση δεδομένων των έντονων υφεσιακών καταστάσεων της ελληνικής οικονομίας. Συνεπώς μην ελπίζουμε σοβαρά ότι πρόκειται να μεταβληθεί η κατάσταση .
Όμως προϋπόθεση για να αποπληρωθούν οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δημοσίου είναι να ληφθούν τα χρήματα των δόσεων του 2012 (31,5 +5 +8,5) συνολικού ύψους 44 δις ευρώ. Για να ληφθούν τα χρήματα θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να ολοκληρώσει όλες τις συμφωνημένες προϋποθέσεις (σύμφωνα με την ανακοίνωση του Eurogroup της 12.11.2012) . Αυτές είναι :
1. Μεταφορά 40 ακινήτων στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ).2. Ανακοίνωση των σταδίων αλλαγής του φορολογικού συστήματος (με την έγκριση της τρόικας).3. Δημοσίευση του προγράμματος αποπληρωμής των χρεών του Δημοσίου προς προμηθευτές και των επιστροφών φόρων.4. Μετάθεση 30 υπαλλήλους στον ΕΟΠΥΥ (για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές) .5. Ενίσχυση της εποπτείας εκτέλεσης του προϋπολογισμού, με την παροχή «βέτο» στο υπουργείο Οικονομικών για δαπάνες άλλων υπουργείων.6. Ολοκλήρωση σχεδίων διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού σε δύο υπουργεία (Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Περιβάλλοντος).7. Ορισμός συντονιστή, ο οποίος θα επιβλέπει τον συντονισμό των υπουργείων.8. Πλήρης λειτουργία της μοναδικής αρχής δημόσιων προμηθειών.9. Σχέδιο για την ανάπτυξη Κέντρου Διαχείρισης Αγορών στο Δημόσιο.10. Ανανέωση του ισχύοντος πλάνου για την ηλεκτρονική πλατφόρμα προμηθειών.11. Καταρτισμός προσχεδίου για την απελευθέρωση επαγγελμάτων που ελέγχονται από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (πωλητές όπλων, κατασκευαστές πυροτεχνημάτων, ιδιωτικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφάλειας, υπηρεσίες σε λιμάνια και μαρίνες κ.λπ.), των συντηρητών και πωλητών έργων τέχνης, επαγγελμάτων που υπάγονται στο υπουργείο Υγείας, καθώς και των πωλητών πετρελαίου, μηχανικών και τεχνικών ανατινάξεων και πωλητών φυσικού αερίου.12. Αποσύνδεση των κατώτατων αμοιβών των δικηγόρων, με Προεδρικό Διάταγμα, από την παρουσία τους σε αίθουσες δικαστηρίων.13. Δημιουργία νομοθεσίας για τα επαγγελματικά προσόντα.14. Υποβολή σχεδίου για την αναδιάρθρωση της ΔΕΗ που θα περιλαμβάνει αποεπένδυση σε λιγνίτες και υδροηλεκτρικά και διαχωρισμό του ΑΔΜΗΕ.15. Διαχωρισμός του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου.
Όμως υπάρχουν και άλλα σημαντικά απαιτούμενα από τους πιστωτές τα οποία περιλαμβάνονται στο σχέδιο του νέου μνημονίου (το κατάρτισε η τρόικα) το οποίο έχει ήδη διαρρεύσει. Ποιες είναι οι πλέον σοβαρές απαιτήσεις των πιστωτών:
Η ύπαρξη ρητρών αυτόματης διόρθωσης αποκλίσεων από τους στόχους του προϋπολογισμού και των αποκρατικοποιήσεων . Επίσης εντονότερη ανάμειξη του EFSF στη διαχείριση του Ειδικού Λογαριασμού εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους. Έτσι η κυβέρνηση υποχρεώνεται, εντός του Δεκεμβρίου, να νομοθετήσει τις αυτόματες ρήτρες διόρθωσης των αποκλίσεων στον προϋπολογισμό. Αυτό σημαίνει πως αν υπάρξει υστέρηση των εσόδων ή υπέρβαση των δαπανών , αυτομάτως θα κόβονται κονδύλια, από λειτουργικές ή άλλου είδους δαπάνες. Εξαιρούνται των «αυτόματων περικοπών» κονδύλια μισθών, συντάξεων και επιδομάτων ανεργίας.
Αυτόματες περικοπές προβλέπονται και για τις αστοχίες στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, δηλαδή εάν υστερούν τα έσοδα έναντι των στόχων, θα περικόπτονται κρατικές δαπάνες. Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί από τον Ιανουάριο του 2013 .
Δεν υπάρχει ολοκληρωμένη αναφορά στον ειδικό λογαριασμό μέσω του οποίου αποπληρώνονται τόκοι και χρεολύσια αλλά προκύπτει σαφώς η έντονη ανάμειξη του EFSF στη διαχείρισή του. Υπενθυμίζουμε πως σύμφωνα με τον νόμο 4063/2012 καθιερώθηκε ξεχωριστός λογαριασμός στην Τράπεζα της Ελλάδα, ο οποίος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κανέναν άλλο σκοπό από την εξυπηρέτηση του χρέους. Τα έσοδα του λογαριασμού προέρχονται από τα κεφάλαια του EFSF (εκταμίευση των δανείων), καθώς και οι συνεισφορές της Ελληνικής Δημοκρατίας στην εξυπηρέτηση του χρέους. Προστίθεται όμως πως χρειάζεται μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου λογαριασμού και η διαχείρισή του να γίνεται από τον EFSF, ο οποίος θα έχει την ευθύνη για την έγκαιρη αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων και λοιπών δαπανών του δημόσιου χρέους.
Το κεφάλαιο για τη διαχείριση του χρέους δεν υπάρχει.
Επιθυμία του Βερολίνου, που φέρεται να έχει υποστήριξη από τη Γαλλία, αλλά και την Κομισιόν είναι η δόση των 44 δις ευρώ να συνοδευτεί και από υποχρεωτική πρόσληψη ξένων τεχνοκρατών.
Υπάρχει συμφωνία που θα διασφαλίζει 2ετή παράταση του ελληνικού προγράμματος.
Ωστόσο, η Γερμανία, έχοντας τη σύμφωνη γνώμη και άλλων κρατών, συνεχίζει να πιέζει προς την κατεύθυνση του απόλυτου ελέγχου διαχείρισης. Ο Σόιμπλε , ο οποίος πρώτος μίλησε για τη συγχώνευση των τριών δόσεων του 2012 (44 δισ. ευρώ), ήταν ξεκάθαρος: «Είναι σημαντικό να έχουμε έναν αξιόπιστο μηχανισμό ώστε να διασφαλίζουμε πως ό,τι συμφωνείται υλοποιείται. Αυτό δεν είναι έλλειψη εμπιστοσύνης στην ελληνική κυβέρνηση, αλλά απλώς ένα μάθημα που πήραμε τα τελευταία χρόνια. Δεν μπορούμε να αντέξουμε κι άλλες συμφωνίες στις οποίες φτάνουμε μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις και δεν υλοποιούνται».
Επίσης ο Σόιμπλε έθεσε ως ορόσημο το Eurogroup της 20-11-2012 , για την εξεύρεση λύσης στο θέμα της κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας λόγω της επιμήκυνσης . Μέχρι σήμερα δεν έχουν οριστικοποιηθεί οι αποφάσεις ούτε για τον ακριβή τρόπο με τον οποίο θα χρηματοδοτηθεί η Ελλάδα, ούτε για το πώς θα διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, αφού Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και Ευρωζώνη δεν έχουν καταλήξει σε ένα κοινό σημείο.
Η γερμανική κυβέρνηση δια της καγκελαρίου Μέρκελ ( μετά τη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό της Γαλλίας κ. Ζαν – Μαρκ Ερο), δήλωσε ότι πλησιάζει η στιγμή που θα βρεθεί η απαιτούμενη λύση. Όμως, σημείωσε ότι «δεν συζήτησε για «κουρέματα χρέους» συμπληρώνοντας «γνωρίζετε την άποψη μας. Αυτή δεν έχει αλλάξει και δεν πρόκειται να αλλάξει». Ο Σόιμπλε από την πλευρά του αναφερόμενος στην κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας δήλωσε ότι «χρειαζόμαστε μια λύση, η οποία θα διαρκέσει για κάποιο καιρό». Τοποθέτηση που μεταφράστηκε από αρκετούς ότι η λύση θα αφορά το κενό της διετίας 2013 – 2014 και όχι έως το 2016. Αυτό σημαίνει ότι δεν αποκλείεται να αποφασιστεί η εξασφάλιση της χρηματοδότησης μόνο για τα επόμενα 2 έτη . Το κενό για την περίοδο 2013-2014 υπολογίζεται στα 15 δις ευρώ, ενώ για την τετραετία ανεβαίνει στα 32,6 δις ευρώ. Θα υπάρξει επιπλέον κόστος για την Ελλάδα ;
Σύμφωνα με το προσχέδιο της έκθεσης της Κομισιόν για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, επιπλέον 1 δισ. ευρώ μέτρα θα πρέπει να υιοθετήσει η Ελλάδα στη διετία 2015 - 2016 για να επιτύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους σύμφωνα,. Έτσι, αντί των 2,8 δισ. ευρώ που προβλέπει το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, θα πρέπει να εξειδικευθούν μέτρα συνολικής απόδοσης 3,8 δισ.
Ποιος θα καλύψει αυτό το κενό; Αν δεν πραγματοποιηθεί απομείωση του χρέους , όπως υποστηρίζεται από την γερμανική κυβέρνηση , τότε θα χρειαστεί νέος δανεισμός. Κάτι που επίσης φαίνεται πολύ δύσκολο λόγω των γερμανικών εκλογών του 2013. Μετά από τις εκλογές της Γερμανίας όλα είναι πιθανόν να συμβούν . Όμως μέχρι τότε θα πρέπει να δοθεί κάποια λύση. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετά σενάρια για το πώς μπορεί να βρεθούν αυτά τα κεφάλαια:
1. Μείωση των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας ή και μηδενισμός τους. Για τα 53 δις ευρώ είναι πιθανό να υπάρξει μείωση της τάξης του 0,8% στο περιθώριο κέρδους των χωρών της Ευρωζώνης. Το δύσκολο – αλλά πολύ πιθανό να συμβεί – είναι να συμφωνηθεί το EFSF να δανείζει την Ελλάδα με μικρότερο επιτόκιο από ότι δανείζεται το ίδιο. Για να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο θα πρέπει οι απώλειες του EFSF να καλυφθούν από τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
2. Εφόσον μειωθούν τα επιτόκια, να επιστραφεί στην Ελλάδα η διαφορά τόκων που προκύπτει από αυτούς που έχουν ήδη καταβληθεί μείον τους τόκους που προκύπτουν με το νέο χαμηλότερο επίπεδο.
3. Να υπάρξει μεταβατική περίοδος χάριτος στην αποπληρωμή τόκων.
4. Να επιστραφούν τα κέρδη επί των ελληνικών ομολόγων που αγόρασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) κατά τη διάρκεια της κρίσης (εκτιμώμενο όφελος περίπου 8-10 δις ευρώ).
5. Αντί σταδιακής επιστροφής των κερδών αυτών, να καταβληθούν άμεσα τα προσδοκώμενα κέρδη των επόμενων ετών στην Ελλάδα για να έχει ρευστότητα.
6. Να υπάρξει κάποιας μορφής παρέμβαση στα ελληνικά ομόλογα που έχουν στο επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο (περίπου 11 δις ευρώ) οι Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης.
7. Πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων. Κυρίως υποστηρίζεται η άποψη για υποχρεωτική συμμετοχή των ομολογιούχων με τη χρήση των Ρητρών Συλλογικής Δράσεις (CAC's) που ενεργοποιήθηκαν για να ολοκληρωθεί το PSI.
8. Μεταφορά στο 2022, αντί του 2020 που ισχύει σήμερα, του στόχου για μείωση του χρέους στο 120% ή στο 125% του ΑΕΠ. Κάτι που υπαινίχθηκε ο Γιουνκέρ.
9. Να αυξηθεί ο χρόνος λήξης των δανείων από την Ευρωζώνη.
Πάντως οριστική και μόνιμη λύση δεν πρέπει να περιμένουμε σύντομα και πιθανό πριν από τις γερμανικές εκλογές (Σεπτέμβριος 2013). Μέχρι τότε … έχει ο θεός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου