Αντισυστημικός υποψήφιος και στο Δημοκρατικό κόμμα

Νέα Πολιτική

 του Μελέτη Μελετόπουλου*

Ο Μπέρνι Σάντερς, 74 ετών, γερουσιαστής του Βερμόντ από το 2007, απειλεί σοβαρά την υποψηφιότητα της Χίλαρυ Κλίντον με την αντισυμβατική, φιλειρηνική ρητορική του.

Ο Σάντερς δεν ανήκε σε κανένα από τα δύο μεγάλα αμερικανικά πολιτικά κόμματα. Χωρίς κομματική στήριξη εξελέγη δήμαρχος του Μπέρλινγκτον, της μεγαλύτερης πόλης του Βερμόντ, και ακολούθως αναδείχθηκε ανεξάρτητος βουλευτής της μονοεδρικής περιφέρειας του Βερμόντ. Αυτοχαρακτηρίζεται σοσιαλδημοκράτης και θαυμαστής του σκανδιναβικού μοντέλου κοινωνικής πρόνοιας. Στο Δημοκρατικό κόμμα εισήλθε ως «αλεξιπτωτιστής».

Οπότε, η εκλογική γεωγραφία στις ΗΠΑ παρουσιάζει την εξής ιδιομορφία, πρωτοφανή για τα αμερικανικά δεδομένα: η προεκλογική εκστρατεία δεν πολώνεται γύρω από τους δύο «πολιτικώς ορθούς» υποψηφίους που προωθούν τα κομματικά κατεστημένα, δηλαδή την Δημοκρατική Κλίντον και τον Ρεπουμπλικανό Τεντ Κρουζ. Αλλά γύρω από τους δύο «αουτσάιντερ», δηλαδή αντιστοίχως τον Μπέτνι Σάντερς και τον Ντόναλντ Τραμπ. Ενώ οι διαφορές της Κλίντον με τον Κρουζ είναι δυσδιάκριτες, αντιθέτως ο Τραμπ και ο Σάντερς έχουν ισχυρό ιδεολογικό προφίλ και η σύγκριση μεταξύ τους καθιστά εμφανείς τις βαθειές διαφορές τους.

Ο Τραμπ εκπροσωπεί την κυνική και επιθετική λογική του αμερικανικού καπιταλισμού, που αποκτά νόημα σε εποχή διεθνούς αστάθειας και περίπλοκων γεωπολιτικών απειλών. Υψώνει φράχτη στα μεξικανικά σύνορα και κλείνει την πόρτα των ΗΠΑ στους μουσουλμάνους, ενώ σείει την τερατώδη αμερικανική στρατιωτική ισχύ ως φόβητρο.

Ο Σάντερς αντιθέτως προβάλλει μία πιο «χριστιανική» αντιμετώπιση, δίνει έμφαση στην παιδεία και στην κοινωνική πρόνοια, στην διεθνή συνεννόηση και στην αναπτυξιακή συνεργασία.

Οι «γκρίζες» απόψεις, που βασίζονται σε μία διαχειριστική πολιτική συμβιβασμών και ισορροπιών, και μαζί με αυτές και οι εκπρόσωποί τους, χάνουν έδαφος, καθώς η διεθνής οικονομική και πραγματικότητα μεταβάλλει το έδαφος επί του οποίου εξελίσσονται οι πολιτικές διαδικασίες. Και απόψεις που παλαιότερα φαίνονταν ριζοσπαστικές, σήμερα μοιάζουν τετριμμένες, ενώ θέσεις που άλλοτε εθεωρούντο ακραίες, τώρα μοιάζουν λογικές.

* Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης (δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο)