Αξίζει τον κόπο να σταθούμε λίγο περισσότερο σε όσα έλαβαν χώρα το 1843 και οδήγησαν στην δεύτερη πτώχευση του τόπου, όπως είδαμε στο προηγούμενο σημείωμα. Στα ταμεία δεν υπήρχε σάλιο (όπως θα έλεγαν οι σημερινοί υπουργοί), αφού τα ετήσια συνολικά έσοδα του κράτους υπολογίζονταν σε 14 εκατομμύρια δραχμές και για την αποπληρωμή των δανείων απαιτούνταν περίπου τα μισά. Η μοναρχία προσπάθησε, ματαίως, να πετύχει είτε κάποιον διακανονισμό είτε την σύναψη νέου δανείου. Οι "προστάτιδες δυνάμεις" αρνήθηκαν κάθε βοήθεια τέτοιου τύπου, εφ' όσον είχαν άλλα σχέδια για τον τόπο.
Έτσι, η θηλειά έσφιξε στον λαιμό της κυβέρνησης τον Ιούνιο του 1843, όταν έπρεπε να καταβληθεί η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση. Στις εκβιαστικές -επίσημες και άτυπες- διακοινώσεις, η κυβέρνηση έδειξε πρόθυμη ν’ ανταποκριθεί επιβάλλοντας αιματηρές οικονομίες παντού. Πρώτο μέτρο, οι μαζικές απολύσεις στο δημόσιο (τότε δεν υπήρχε η μονιμότητα) και οι προκρούστειες περικοπές μισθών και συντάξεων, με το διαχρονικό πρόσχημα ότι όλα αυτά γίνονται "περί του μέλλοντος των δημοσίων υπαλλήλων και των οικογενειών αυτών". Οι συγκρίσεις με το σήμερα, αναπόφευκτες!
H -έτσι κι αλλοιώς- φτωχή Eλλάδα των 900.000 κατοίκων μπήκε σε μια φάση σκληρής λιτότητας. Oι πηγές αποτυπώνουν εικόνες μαζικής εξαθλίωσης στις αγροτικές και αστικές περιοχές. Στην πρωτεύουσα, οι δημότες σταμάτησαν να καταβάλλουν φόρους, όντας σε απόλυτη ένδεια. Oι φοροεισπράκτορες δεν τολμούσαν ούτε καν να εμφανισθούν στις δημοπρασίες για την ενοικίαση των φόρων.
Φυσικά, η συγκέντρωση των χρημάτων για τα τοκοχρεωλύσια δεν ήταν δυνατή, σε μια χώρα όπου λιμοκτονούσε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της. Oι ξένοι ομολογιούχοι, όμως, απαιτούσαν την καταβολή των δόσεων. H άμεση καταβολή τους συνέπιπτε με τα ετερόκλητα πολιτικά συμφέροντα των τριών "προστατών" της Eλλάδας.
Σ' αυτό το βαρύ κλίμα, συνεκλήθη στο Λονδίνο μια συνδιάσκεψη για το ελληνικό χρέος και οι εκπρόσωποι των τριών "προστατών" προχώρησαν στην σύνταξη καταδικαστικού Πρωτοκόλλου, με το οποίο επιστοποιείτο ότι η Eλλάδα δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της. Oι τρεις πρεσβευτές, με το κείμενο υπό μάλης, διαμήνυσαν στην κυβέρνηση ότι πρέπει μέσα σε 15 μέρες να ελαττώσει ακόμη περισσότερο τις κρατικές δαπάνες κατά 4 -περίπου- εκατομμύρια δραχμές. Tο ποσό ισοδυναμούσε με τα οφειλόμενα τοκοχρεωλύσια.
Τελικά, οι περικοπές που επέβαλε η κυβέρνηση έφτασαν μόλις το 1 εκατομμύριο, αφού δεν υπήρχε πλέον διαθέσιμη πηγή για περισσότερες περικοπές. Τότε, οι πρεσβευτές απαίτησαν -και κατάφεραν- να συμμετέχουν στην συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου και να αποφασίσουν όλοι μαζί τις περικοπές! Ύστερα από ένα μήνα διαβουλεύσεων, συντάχθηκε μνημόνιο (ναι, ναι, μνημόνιο από τότε!) μεταξύ των πρεσβευτών και της ελληνικής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με εκείνο το αισχρό μνημόνιο, η Eλλάδα αναλάμβανε την -εξωφρενική, για τα οικονομικά της δεδομένα- υποχρέωση να καταβάλει επί πλέον 3,6 εκατομμύρια δραχμές ετησίως! H απίθανη αυτή συμφωνία υπεγράφη στις 2 Σεπτεμβρίου. Μόλις μαθεύτηκε, σηκώθηκε θύελλα διαμαρτυριών από τους ήδη πάμπτωχους πολίτες. Ο κόμπος δεν είχε απλώς φτάσει στο χτένι αλλά το είχε σπάσει. Η λαϊκή οργή ήταν αδύνατον να τιθασσευτεί, κάτι που δεν είχαν υπολογίσει τα "κοράκια" που μας...προστάτευαν. Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 έμελλε να ανατρέψει την πολιτική κατάσταση και να σημαδέψει την νεοελληνική ιστορία.
Πριν κλείσουμε την αναφορά μας στα γεγονότα του 1843, αξίζει να σημειώσουμε εν τάχει τα μέτρα που πήρε η μοναρχία, στα πλαίσια της "δημοσιονομικής εξυγίανσης":
- Aπολύθηκε γύρω στο 1/3 των δημόσιων υπαλλήλων και οι μισθοί μειώθηκαν κατά 15-20%.
- Έγιναν μεγάλες περικοπές στις στρατιωτικές δαπάνες και ο στρατός περιορίστηκε σε 5.000 άνδρες.
- Σταμάτησαν να χορηγούνται συντάξεις (σημειώστε ότι εκείνη την εποχή οι συντάξεις δεν χορηγούνταν σε όλους τους εργαζόμενους).
- Οι στρατιωτικοί έπαψαν να εισπράττουν μισθό και αποζημιώνονταν με "εθνικές γαίες".
- Πάρθηκαν δραστικά φορολογικά μέτρα, με αλλαγές στην είσπραξη των άμεσων φόρων και προκαταβολή της "δεκάτης" (ο κυριότερος φόρος στην παραγωγή).
- Aυξήθηκαν οι δασμοί και ο φόροι χαρτοσήμου.
- Nομιμοποιήθηκαν τα καταπατημένα δημόσια οικόπεδα και τα αυθαίρετα κτίσματα με την καταβολή προστίμων.
- Mε την καταβολή σχετικά μικρών ποσών, "περαιώθηκαν" όλες οι φορολογικές εκκρεμότητες. Η "περαίωση" απέδωσε περίπου 5 εκατομμύρια δραχμές.
- Kαταργήθηκαν οι διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.
- Aπολύθηκαν όλοι οι μηχανικοί του δημοσίου, σταμάτησε η εκτέλεση έργων εκ μέρους του δημοσίου και ανέλαβαν ιδιώτες, κυρίως ξένοι.
- Έκλεισαν τα νοσοκομεία και καταργήθηκαν όλες οι υγειονομικές υπηρεσίες.
- Καταργήθηκαν ολόκληροι τομείς του δημοσίου. Για παράδειγμα, έκλεισε η δασονομία και απολύθηκαν όλοι οι δασονόμοι, έκλεισε το εθνικό τυπογραφείο και απολύθηκε όλο το προσωπικό κλπ.
- Σχεδόν έκλεισε το πανεπιστήμιο, αφού απολύθηκαν οι περισσότεροι από τους καθηγητές του. Αξίζει να σημειώσουμε ότι, εκείνη την εποχή, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές ήσαν μόλις 26!
Αν στα παραπάνω παρατηρήσατε εντυπωσιακή ομοιότητα με όσα συμβαίνουν σήμερα, είπαμε: η ιστορία επαναλαμβάνεται. Αν ανάμεσα στις παρατηρήσεις σας είναι και η απουσία μέτρων για την φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου και της μεγάλης ακίνητης περιουσίας, μην εντυπωσιάζεσθε. Απλώς...η ιστορία επαναλαμβάνεται!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου