Ευρώ, δραχμή ή διπλό νόμισμα

Οδός Δραχμής

Ευρώ ή τοπικό νόμισμα; Στη δημοσκόπηση της Κάπα Research που δημοσιεύθηκε στο «Βήμα της Κυριακής» (26/4), το 68,8% εκτιμά πως είναι υπαρκτός κίνδυνος εξόδου από το ευρώ ενώ το 72,9% επιθυμεί την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη. Απόλυτα αναμενόμενο. Αν βομβαρδίσεις επί χρόνια τον πληθυσμό με το δεδομένο ότι το σπανάκι περιέχει μεγάλη ποσότητα σιδήρου και στη συνέχεια διεξάγεις ένα γκάλοπ, αν πρέπει να καλλιεργούμε παντζάρια ή σπανάκι, τότε θα επιτύχεις ένα αντίστοιχο ποσοστό υπέρ της καλλιέργειας σπανακιού.

Ο συγκεκριμένος μύθος για το σπανάκι, ο οποίος οδήγησε σε μαζική πλάνη και είχε ως κύριο διαφημιστή τον περίφημο Ποπάι, διήρκεσε περισσότερο από έναν αιώνα, ενώ κατέρρευσε όταν αποδείχθηκε ότι η υπερβολική ποσότητα του σιδήρου που θεωρούνταν ότι περιείχε το σπανάκι οφειλόταν στην παράλειψη μιας υποδιαστολής κατά την καταγραφή των ορθών αποτελεσμάτων μέτρησης της περιεκτικότητας (35 mg / 100 gr, αντί του ορθού 3,5 mg / 100 gr), το 1870, αλλά εν τέλει το σπανάκι δεν έβλαψε κανένα.

Ποια είναι η εικόνα που έχει ενσταλαχθεί στον εγκέφαλο του μέσου Έλληνα οφειλέτη και Ευρωπαίου φορολογούμενου για την πιθανότητα αποχώρησης από το €; Λεηλασίες σε super markets και ATMs, ταραχές, κλοπές, διαδηλώσεις, επέμβαση της αστυνομίας και του στρατού και στη συνέχεια συσσίτια, τριψήφιος πληθωρισμός και χάος στην οικονομία.

Μερικοί μάλιστα το περιγράφουν με συγκεκριμένη ροή γεγονότων και προσδιορίζουν και τους χρόνους πραγματοποίησής τους, αφού ως πρότυπο χρησιμοποιείται η κατάσταση στην Αργεντινή, όταν αποφασίστηκε να διακοπεί η σύνδεση του πέσος με το δολάριο και να αρχίσει η ελεύθερη διακύμανση του νομίσματος.

Αν όμως αυτή η είναι η κατάσταση, τότε γιατί δεν παρατηρήθηκε κάποια μικρότερη αναταραχή στη Γερμανία, όταν αποφάσισε να αλλάξει το δυνατό μάρκο με το € το, οποίο εμπεριείχε όλη την αρνητική δυναμική των ασθενέστερων οικονομικά κρατών που το συν-υιοθετούσαν ταυτόχρονα;

Από την άλλη πλευρά, κάτι αντίστοιχο περιέγραφαν και για την χρεοκοπία του τραπεζικού συστήματος σε μια χώρα και τα περιοριστικά μέτρα που ακολουθούν, αλλά ούτε στην Κύπρο το είδαμε. Εξηγήθηκε με προφανή επιστημονικό τρόπο, ότι ...οι Κύπριοι είναι διαφορετικοί από τους Έλληνες.

Επίσης, η συγκεκριμένη αφήγηση για την Αργεντινή αποκρύπτει το γεγονός ότι μόνο στον 20ο αιώνα η Αργεντινή άλλαξε 4 φορές το νόμισμά της, με τεράστια προβλήματα πάντοτε, ενώ το πιο αποτυχημένο νόμισμα ήταν το Αουστράλ, το οποίο επιβίωσε μόλις για 6 χρόνια, από το 1985 έως το 1991. Τα προβλήματα στην οικονομία της Αργεντινής είναι άλλα και συνδέονται με τον δείκτη ανισότητας που επικρατεί, αυτό όμως δεν είναι δυνατόν να αναλυθεί στο συγκεκριμένο κείμενο.

Στην πραγματικότητα, οι αντιδράσεις που μπορούν να προκληθούν σε μια νομισματική μετάβαση είναι απόλυτα συνδεδεμένες με όλη την προετοιμασία που θα έχει προηγηθεί, τον τρόπο με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί και το πως θα παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό, εντός και εκτός χώρας. Αν είχε αποφασιστεί μια ομαλή μετάβαση σε ένα άλλο νόμισμα και είχε παρουσιαστεί ως η μοναδική λογική επιλογή, θα γινόταν με ένα τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργείται η βεβαιότητα ότι «το νέο νόμισμα θα έλυνε όλα τα προβλήματα» και οι δημοσκοπήσεις θα έδιναν 72,9% υπέρ του νέου νομίσματος.

€ ή τοπικό νόμισμα; Το ερώτημα είναι θεμελιακά διαστρεβλωτικό.

Αν ανατρέξουμε στην ιστορία της καθιέρωσης των τοπικών, αρχικά, και στη συνέχεια εθνικών νομισμάτων, ο λόγος ύπαρξης διαφορετικών νομισμάτων οφείλεται στο τεχνολογικό επίπεδο της εποχής. Κάθε πόλη στην αρχή, χώρα εξελικτικά, ήταν υποχρεωτικό να εκδίδει το δικό της νόμισμα, από ευγενές μέταλλο, ενώ η αξία του νομίσματος καθοριζόταν από το βάρος του και το μέταλλο από το οποίο είχε κατασκευαστεί.

Τα ευγενή μέταλλα αντικαταστάθηκαν ιστορικά πολύ πρόσφατα από χαρτονομίσματα, η κυκλοφορούσα ποσότητα των οποίων αντιστοιχούσε στο ύψος των αποθεμάτων χρυσού της κεντρικής Τράπεζας. Η τελευταία μεγάλη νομισματική αλλαγή, αποκαλούμενη «το σοκ Νίξον», έγινε το 1971, όταν ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε την διακοπή της αντιστοίχισης του δολλαρίου των Η.Π.Α με τα αποθέματα χρυσού, οπότε ξεκινά η εποχή κατά την οποία όλα τα εθνικά νομίσματα αντιστοιχούν απευθείας μεταξύ τους.

Το 2015, με βάση την τεχνολογική εξέλιξη, η μόνη ανάγκη που υπάρχει είναι για ένα και μοναδικό παγκόσμιο νόμισμα. Χρειαζόμαστε ηλεκτρονικές μονάδες αντιστοίχισης των τιμών υπηρεσιών, αγαθών και περιουσίας και στην ουσία αυτό γίνεται και σήμερα με όλα τα τοπικά νομίσματα, μόνο που υπεισέρχεται και ένας πρόσθετος παράγοντας, αυτός της διακύμανσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Ο πλανήτης σήμερα είναι ηλεκτρονικά και σε πραγματικό χρόνο διασυνδεδεμένος και ακόμα κι αν κάποιος ισχυρίζεται ακόμα ότι είναι αναγκαία η ύπαρξη χαρτονομισμάτων και κερμάτων – στο οποίο είμαι αντίθετος - τότε χρειαζόμαστε μια κεντρική εκτυπωτική αρχή, υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε., η οποία να διανέμει το υλικό χρήμα σε τοπικές κεντρικές τράπεζες.

Ο μοναδικός λόγος ύπαρξης πολλαπλών νομισμάτων σήμερα είναι η κερδοσκοπία που υπάρχει στις συνεχείς και ταχύτατες μεταβολές των νομισματικών ισοτιμιών. Μάλιστα η τεχνολογία σήμερα προσφέρει τη δυνατότητα να γίνονται διπλές αντίστροφες πράξεις σε κλάσματα του δευτερολέπτου, που εξαιτίας του ύψους των κεφαλαίων επί των οποίων πραγματοποιούνται και του αριθμού των πράξεων εντός της ίδιας εργάσιμης ημέρας, τα κέρδη που αποφέρουν είναι τεράστια.

Οι αποκομίζοντες τα κέρδη είναι ελάχιστοι, καθώς το παιχνίδι δεν είναι διαθέσιμο σε πολλούς. Οι ζημιωθέντες είμαστε όλοι οι υπόλοιποι, η συντριπτική πλειοψηφία κοινώς του παγκόσμιου πληθυσμού, καθώς η βασική αρχή ισορροπίας επιβάλλει το κέρδος κάποιου να είναι η ζημία του άλλου, ενώ οι ζημιωθέντες δε συμμετέχουν καν σε αυτό το παιχνίδι.

Στο παρελθόν βιώσαμε κερδοσκοπικά συναλλαγματικά παιχνίδια, τα οποία απείλησαν την ίδια την ύπαρξη ανεξάρτητων χωρών, αλλά κανένας από τους επαϊόντες δεν φαίνεται να προβληματίστηκε αρκετά, ίσως γιατί υπάρχει και μια φυσική ροπή - που έχει δημιουργηθεί από ένα σύστημα που έχει αντέξει στο χρόνο - προς το τζόγο και πιθανώς οι περισσότεροι από αυτούς να μην είναι στην πλευρά των χαμένων.

Η πρώτη φυσιολογική αντίδραση που προκύπτει σε αυτή τη θέση είναι ότι με αυτό τον τρόπο καταργείται η άσκηση εθνικής νομισματικής πολιτικής, ένα από τα δύο βασικά εργαλεία της άσκησης εθνικής οικονομικής πολιτικής. Η απάντηση είναι ότι αυτό που επιδιώκεται θεωρητικά μέσω της άσκησης νομισματικής πολιτικής μπορεί να γίνει από ένα συνδυασμό άλλων εργαλείων, μέσων και διεθνών διευθετήσεων, τα οποία θα είχαν και απείρως περισσότερες πιθανότητας επίτευξης των στόχων τους, ενώ παράλληλα όλες οι συναλλαγματικές κρίσεις και οι τεράστιες ανατροπές σε οικονομίες, μέσα σε λίγες ώρες, θα αποτελούσαν οριστικό παρελθόν.

Το νόμισμα το χρειαζόμαστε για να συναλλασσόμαστε και να απεικονίζουμε αξίες, όχι για να παίζουμε με σημειωμένα τραπουλόχαρτα.

Και τώρα τι κάνουμε;

Είναι προφανές ότι οποιαδήποτε σκέψη για παγκόσμιο νόμισμα δεν είναι απάντηση στο σημερινό αδιέξοδο και σίγουρα δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί, εφόσον το διεθνές σύστημα παραμείνει αναλλοίωτο, αν προηγουμένως δεν έχουν ανακαλύψει τον αντικαταστάτη του κερδοσκοπικού παιχνιδιού που έχει στηθεί επί των νομισμάτων. Άρα, το ερώτημα εξακολουθεί να αναμένει μια άμεση απάντηση.

Αν θεωρήσουμε ότι η λύση είναι η παραμονή της χώρας στο €, τότε αποφασίζουμε ότι μένουμε σε ένα νόμισμα με όλα τα δομικά προβλήματά του μη επιλύσιμα, με μια νομισματική πολιτική να ασκείται ανά κράτος επ’ ωφελεία των χωρών του Βορρά και με αυτό που προέβαλλα προηγουμένως ως αναμενόμενη αντίρρηση στην δημιουργία ενός παγκόσμιου νομίσματος, δηλαδή το όφελος της άσκησης εθνικής νομισματικής πολιτικής, ακυρωμένο.

Το € στην πράξη και κρίνοντας ex post με βάση την ιστορική πορεία του, δε δημιουργήθηκε για να επιτελέσει απλά το σκοπό υιοθέτησης ενός νομίσματος, αλλά για να προκαλέσει ένα τεράστιο ιδιωτικό και δημόσιο χρέος, μοχλό για την μεγαλύτερη αντίστροφη αναδιανομή από τις αρχές του 20ού αιώνα στην Ευρώπη, καθώς και αναγκαία συνθήκη για την μεγαλύτερη επίθεση στην εργασία, την ασφάλιση και τον ελάχιστο εναπομείναντα δημόσιο χώρο, όπως επίσης και για να δρομολογήσει μια άνευ προηγουμένου φυγή κεφαλαίων σε φορολογικούς παραδείσους, εντός και εκτός της ΕΕ.

Από την άλλη πλευρά, υπό αυτές τις συνθήκες, η επιστροφή σε ένα εθνικό νόμισμα αυτή τη στιγμή θα κινητοποιήσει όλη τη δομή (θεσμούς, εταιρίες αξιολόγησης, funds, ΜΜΕ, κομματικούς μηχανισμούς) σε τέτοια κατεύθυνση, ούτως ώστε να πραγματοποιηθεί με το χειρότερο δυνατό τρόπο και με τις πιο οδυνηρές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει.

Αυτό που κρατώ ως σημαντικό είναι ότι ενώ η απόφαση εξόδου είναι στιγμιαία και μη αντιστρέψιμη, η απόφαση παραμονής είναι αντιστρέψιμη σε καθημερινή βάση. Όταν έχει ολοκληρωθεί η αναγκαία προετοιμασία, η οποία περιλαμβάνει και την αντιστροφή των ποσοστών νομισματικών προσδοκιών στον πληθυσμό, τότε μόνο θα υπάρχει πραγματικά η δυνατότητα επανάκτησης του βασικού δικαιώματος της άσκησης εθνικής νομισματικής πολιτικής σε έναν κόσμο που δυστυχώς εξακολουθεί να χρησιμοποιεί περισσότερα του ενός νομίσματα.

Όσο για τον Κώστα Λαπαβίτσα, θα πρέπει να αισθάνεται αρκετά τυχερός, καθώς σε παλαιότερες εποχές, όμως με αντίστοιχου επιπέδου «επιστημονικές» δοξασίες - εικοτολογίες, όταν ο Galileo Galilei αποφάσισε να διακηρύξει το προφανές «Και όμως γυρίζει», απόφαση του Ι€ροδικ€ίου της Ρώμης, κάτι αντίστοιχο με το σημερινό Euro Working Group, τον οδήγησε στην ειρκτή και τελικά στον θάνατο.

Κλείνω και με μια θλιβερή διαπίστωση. Με βάση τα ποσοστά στις δημοσκοπήσεις του «Βήματος» για το €, σε συνδυασμό με την ανεργία και τα επίσημα αποδεκτά ποσοστά υλικής ένδειας, προκύπτει ότι ένα ποσοστό Ελλήνων που δεν έχουν καμία υλική σχέση με το € πλέον, είναι υπερασπιστές της διατήρησής του. Θα ήταν ενδιαφέρον αν το ερώτημα παραμονής στο € ετίθετο συνδυαστικά με την προηγούμενη έρευνα της εφημερίδας, για τα ποσοστά πίστης στο Θεό, τη βασκανεία και την ύπαρξη εξωγήινων.

Θα ήθελα να δω τα ποσοστά ταυτόχρονης πίστης σε €, Θεό και βασκανία, σε συνδυασμό με τα ποσοστά πίστης σε καθένα από αυτά ανεξάρτητα.Κοινώς, διαισθάνομαι ότι grosso modo είναι το ίδιο μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.

 Πηγή :  efsyn