Τουρκία, το σύνδρομο της ύβρεως-analust.gr

analyst

Στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, ο σκοπός του αυταρχικού προέδρου της χώρας είναι η ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της επιρροής του στο κράτος, στη Δικαιοσύνη, στα ΜΜΕ και στην κοινωνία – η οικονομία και το υπέρογκο εξωτερικό χρέος

«Η υβριστική πράξη, όπως περιγράφεται στην αρχαία γραμματεία, αναφέρεται στην αλαζονεία και στην έπαρση των ισχυρών – χαρακτηριστικά που τους ωθούν να αντιμετωπίζουν τους άλλους με αυθάδεια και περιφρόνηση, επειδή πιστεύουν πως έτσι επιδεικνύουν την ανωτερότητα τους.

Σύμφωνα με τους φιλοσόφους (Πλάτων, στο Φαίδρο), η παράλογη κυριαρχία των επιθυμιών οδηγεί τους ανθρώπους στο σφάλμα, μέσω υβριστικών πράξεων – ενώ, κατά τον D. Cooper, ο υβριστής πάσχει από υπέρμετρη αυτοπεποίθηση, είναι αυθάδης, απορρίπτει προειδοποιήσεις και συμβουλές, ενώ θεωρεί τον εαυτό του πρότυπο».  

 .

Άρθρο

Στις τουρκικές εκλογές που διενεργούνται στις 7 Ιουνίου, ο στόχος του κυβερνώντος κόμματος και ειδικά του προέδρου της χώρας, είναι η συγκέντρωση των δύο τρίτων των ψήφων – έτσι ώστε να γίνει εφικτή η αλλαγή του συντάγματος, κατά τα δικά του πρότυπα.

Ειδικότερα, η αλλαγή του υφισταμένου κοινοβουλευτικού συστήματος και η αντικατάσταση του από μία προεδρική δημοκρατία – με το δεύτερο συστατικό της λέξης μόνο κατ’ ευφημισμό, αφού σκοπός είναι η ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της επιρροής του προέδρου στο κράτος, στη Δικαιοσύνη, στα ΜΜΕ, στην κοινωνία και στην οικονομία. Ένα  ακόμη βήμα δηλαδή προς την κατεύθυνση του κρατικού καπιταλισμού «τύπου» Κίνας ή Ρωσίας.

Για να επιτευχθεί ο στόχος ο πρόεδρος, σε όλες τις δημόσιες εμφανίσεις του, εξυμνεί τα επιτεύγματα του κόμματος του (ΑΚΡ), το οποίο κυβερνάει τη χώρα μόνο του από το 2002 – από την εποχή δηλαδή που το ΔΝΤ λεηλάτησε την οικονομία της, «εξυγιαίνοντας» την (ανάλυση). Βέβαια, το κατά κεφαλή εισόδημα των Τούρκων αυξήθηκε έκτοτε στα 10.000 $ από 3.000 $, το ΑΕΠ σχεδόν τετραπλασιάστηκε (γράφημα), ενώ μέσα σε δώδεκα περίπου χρόνια ο δείκτης του χρηματιστηρίου (ISE 100), αυξήθηκε κατά 690%.

.

.

Εν τούτοις, η χώρα έχει μία σειρά προβλημάτων (ανάλυση), τα οποία δεν πρέπει να υποτιμάει κανείς – ενώ ο τρόπος, με τον οποίο προσπαθεί να κερδίσει τις εκλογές ο πρόεδρος, κατηγορώντας την αντιπολίτευση ως θρησκευτικά εχθρική και δίνοντας την εντύπωση ότι θέλει να ενώσει ξανά τη θρησκεία με το κράτος (είναι σαφώς διαχωρισμένες «οντότητες»), δημιουργεί μεγάλους προβληματισμούς.

Περαιτέρω, η συνεχώς κλιμακούμενη αυταρχική πορεία της κυβέρνησης δεν αρέσει καθόλου στις επιχειρήσεις – κρίνοντας από τη δήλωση του προέδρου του βιομηχανικού επιμελητηρίου από το καλοκαίρι του 2014, ο οποίος απαίτησε μετριοπάθεια, επισείοντας τον κίνδυνο της διάσπασης της κοινωνίας. Οι εκκλήσεις δε εκ μέρους της ΕΕ, όσον αφορά την ελευθερία των ΜΜΕ, καθώς επίσης την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, άφησαν αδιάφορο το πρόεδρο της χώρας – ο αυταρχισμός του οποίου έχει πλέον κορυφωθεί.

Συνεχίζοντας, οι διαπραγματεύσεις εισόδου της Τουρκίας στην ΕΕ, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από το 2005, δεν αποτελούν πλέον προτεραιότητα για τον πρόεδρο – κάτι που φυσικά δημιουργεί ανασφάλεια στους επενδυτές,με αποτέλεσμα το χρηματιστήριο να έχει χάσει το 13% της αξίας του από την αρχή του έτους, με κριτήριο το δολάριο, ενώ το νόμισμα (λίρα) περί το 14%.

Την ίδια στιγμή, ο ρυθμός ανάπτυξης δεν είναι ίδιος με το παρελθόν, παρά το ότι η Τουρκία ωφελείται από τη χαμηλή τιμή του πετρελαίου – ως χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ενέργειας. Παρά το στόχο της κυβέρνησης λοιπόν, ο οποίος είναι της τάξης του 4%, η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά περίπου 2% – ένας πολύ χαμηλός ρυθμός για ένα αναπτυσσόμενο κράτος, ο πληθυσμός του οποίου αυξάνεται κατά 1,5% ετησίως.

Ως εκ τούτου, η ανεργία των νέων έχει κλιμακωθεί στο 20%, με αποτέλεσμα να σημειωθούν ισχυρές διαδηλώσεις κατά τον εορτασμό της πρωτομαγιάς – ενώ η αντιπολίτευση (CHP) φαίνεται να κερδίζει ψήφους, δημιουργώντας προβληματισμούς στην κυβέρνηση εν όψει των εκλογών. Ο πρόεδρος δε, για να αναθερμάνει την ανάπτυξη, έχει απαιτήσει επανειλημμένα τη μείωση των βασικών επιτοκίων εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας – χωρίς αποτέλεσμα όμως αφού ο διοικητής της, ο οποίος έχει την εκτίμηση των διεθνών επενδυτών, αμύνεται της ανεξαρτησίας της νομισματικής πολιτικής.

Δεν είναι απίθανο βέβαια να παραιτηθεί, εάν το κυβερνών κόμμα επιμείνει – κάτι που όμως θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα τόσο στο χρηματιστήριο, όσο και στο νόμισμα της χώρας. Σε μία τέτοια περίπτωση, με ένα μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων να έχουν δάνεια σε δολάρια, όπως συμβαίνει στις περισσότερες αναπτυσσόμενες οικονομίες (ανάλυση), θα προκαλούταν ένα κύμα χρεοκοπιών – ενώ ο πληθωρισμός, ο οποίος υπερβαίνει το 7% (14,36% στα τρόφιμα), «αδυνατίζει» συνεχώς το νόμισμα, το οποίο θα υποτιμούταν ραγδαία εάν παραιτείτο ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας ή στην περίπτωση της μείωσης των βασικών επιτοκίων εκ μέρους του.

Περαιτέρω οι καταναλωτές, αρκετοί από τους οποίους είναι υπερχρεωμένοι, μειώνουν ήδη τις δαπάνες τους, με αποτέλεσμα να περιορίζεται συνεχώς η ζήτηση – οπότε ο τζίρος και τα κέρδη των επιχειρήσεων. Παρά τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου δε, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών συνεχίζει να είναι ελλειμματικό(γράφημα).

.

.

Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, η χώρα εισάγει επί πιστώσει (ανάλυση), με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς το εξωτερικό χρέος της (402 δις $ στα τέλη του 2014, από μόλις 44 δις $ το 1989 – στο 50% του ΑΕΠ δηλαδή, το οποίο θεωρείται ως άκρως απειλητικό για τη δυνατότητα εξυπηρέτησης του).

Συνεχίζοντας, οι ελπίδες της Τουρκίας όσον αφορά τη μείωση του τρομακτικά υψηλού εξωτερικού χρέους της(στην περίπτωση αύξησης των επιτοκίων εκ μέρους της Fed, τα αποτελέσματα για την οικονομία της χώρας θα ήταν εξαιρετικά οδυνηρά), επικεντρώνονται στην άρση των κυρώσεων εναντίον του Ιράν – όπου αφενός μεν θα μπορούσε να εισάγει φθηνή ενέργεια, αφετέρου να αυξήσει τις εξαγωγές της.

Επίσης στον αγωγό που σχεδιάζει η Ρωσία, στον οποίο θα συμμετέχει η Ελλάδα – αν και πολύ αμφιβάλουμε ότι θα επιτραπεί στην κυβέρνηση μας, η οποία βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο (άρθρο). Εν τούτοις, η δήλωση του Τούρκου προέδρου, ο οποίος κατηγόρησε πρόσφατα το Ιράν για «επιθετική πολιτική», έχει απογοητεύσει τις επιχειρήσεις, όσον αφορά τις προοπτικές συνεργασίας με το Ιράν - οι διπλωματικές σχέσεις με το οποίο έχουν επιβαρυνθεί αρκετά.

Ολοκληρώνοντας, η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει υπερβολικά φιλόδοξα σχέδια – όπως την αύξηση του ΑΕΠ στα 2 τρις $ το 2023, όπου γιορτάζονται τα εκατό χρόνια της «Δημοκρατίας», με τις εξαγωγές στα 500 δις $. Για να το επιτύχει βέβαια, θα πρέπει να αναπτύσσεται με ρυθμό 7% ετησίως – ενώ η εξάρτηση της από την εξωτερική χρηματοδότηση δεν είναι ότι καλύτερο για την επίτευξη των στόχων της.

Σε κάθε περίπτωση, οι πραγματικές και οι χρηματοπιστωτικές ξένες επενδύσεις στην Τουρκία, τους προηγούμενους μήνες, μειώθηκαν λόγω της νέας πολιτικής αστάθειας – ενώ το 2015 η ανάπτυξη θα περιορισθεί στο 2%.

Analyst Team