Ταξίδι στην Αρχαία Ελλάδα
Από το μύθο στο λόγο
Από το μύθο στο λόγο
Μύθος στη γλώσσα μας σημαίνει μια μη πραγματική ή αλληγορική διήγηση. Αυτή η διήγηση χαρακτηρίζεται από μια παντελή έλλειψη ελέγχου των παραστάσεων με την πραγματικότητα. Οι έννοιες που βρίσκονται στη βάση των μυθικών παραστάσεων δεν επαληθεύονται με την εμπειρία και δεν κατανοούνται.
Μυθικές παραστάσεις υπάρχουν, από τότε που υπάρχουν άνθρωποιΕίναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς χρονικά την εποχή που χαρακτηρίζεται μυθικήΟι πρώτες γραπτές μυθικές παραστάσεις, που έχουν διασωθεί, ανάγονται στον 'Ομηρο και τον ΗσίοδοΑυτοί δίδαξαν για την καταγωγή των θεών (θεογονίες) και τη γένεση του κόσμου(κοσμογονίες), για τη ζωή και τους ανθρώπουςΣύμφωνα με τη μυθολογία, που περιέχεται στα έπη του Ομήρου (στο 800 π.Χ.) Ιλιάδα και Οδύσσεια, οι αιτίες για όλο το γίγνεσθαι βρίσκονται στις θεότητες της θάλασσας Ωκεανό και Τηθύ, όπως και στο νερόΚαι η ιστορία είναι,σύμφωνα με την παρουσίαση του Ομήρου, προϊόν της θεϊκής θέλησηςΌχι μόνο ένας θεός,αλλά ένας μεγάλος αριθμός από θεούς λαμβάνει μέρος στην ιστορίαΗ Μοίρα σημαίνει μυστικές δυνάμεις, που ενεργούν παρασκηνιακάΌμως η τελευταία πρόθεση της Μοίρας δεν εξιχνιάζεται στον Όμηρο. Παραμένει κρυμμένη στο σκοτάδι.
Έτσι για τον Αγαμέμνονα ο Δίας και η Μοίρα είναι υπεύθυνοι για τη βίαιη συμπεριφορά του προς τον Αχιλλέα. Οι θεοί του Ομήρου είναι αδιάφοροι σε θέματα ηθικής. Η ίδια η Αθηνά, που αποτρέπει τον Αχιλλέα από το θανάσιμο χτύπημα, προωθεί με τον ετοιμοθάνατο 'Εκτορα ένα ύπουλο παιχνίδι παραπλάνησης. Ακόμη και οι θεοί συμπεριφέρονται άδικα. Οι πράξεις του ανθρώπου, μολονότι εξαρτώνται από τους θεούς και τη Μοίρα, καθορίζονται και από σύνεση και σκέψη. Η λέξη «Λόγος» εμφανίζεται σε δυο θέσεις αλλά με το νόημα λέξη, ομιλία. Ο ομηρικός κόσμος των θεών είναι μια ποιοτικά αριστοκρατική συλλογή από το πάνθεον του πιστεύω του λαού, όπως μαρτυρούν οι ύμνοι στους παλαιούς θεούς.
Ανάλογα επικρατεί μια ευγενής-αριστοκρατική τάξη στην κοινωνία των θεών. Το δίκαιο βρίσκεται πάντοτε με το μέρος του πιο δυνατού. Η δικαιοσύνη βρίσκεται σε στενή σχέση με την ευσέβεια που σημαίνει την προσπάθεια να αρέσεις στους θεούς.