Μια από τις βασικές έννοιες μέσω της οποίας επιχειρείται να επεξηγηθούν οι σημερινές πολιτικές
εξελίξεις είναι
αναμφισβήτητα αυτή του λαϊκισμού. Γνωστή
ως έννοια , φορτισμένη κυρίως με αρνητικές συνδηλώσεις ,πολυχρησιμοποιημένη κυρίως από τις πολιτικές ελίτ οι οποίες
αναλαμβάνοντας την
κυβέρνηση της χώρας, την χρησιμοποιούν κατά κόρον ενάντια στις προτάσεις
και στις απόψεις των αντιπολιτευόμενων πολιτικών ελίτ οι οποίες αγωνίζονται να
αποτελέσουν την ερχόμενη κυβέρνηση.
Η
έννοια του λαϊκισμού είναι συνυφασμένη με την έννοια της ισότητας . Δεν μπορεί
να υπάρξει χωρίς άμεση αναφορά στην έννοια της ισότητας. Η πολιτική λειτουργία της έννοιας δεν έχει ανάγκη ορισμού σαφών κριτηρίων με βάση τα οποία
θα καθοριστεί το ακριβές περιεχόμενό της. Ως παραγόμενη έννοια λαμβάνει
υπόσταση από τις όποιες συνδηλώσεις προέρχονται από την καθορίζουσα και πρωταρχική έννοια της ισότητας.
Η
τελευταία είναι επίσης μια έννοια με ασαφές περιεχόμενο εκτός αν επιλεγούν ,
δια συμβάσεως , ορισμένα καθορισμένα κριτήρια τα οποία να μην απαιτούν αναγωγή
σε άλλα κτλ. Όμως και σε αυτή την περίπτωση η πολιτική λειτουργία της έννοιας
της ισότητας δεν έχει ανάγκη επιστημολογικών θεμελιώσεων. Αρκεί μια ασαφής –
νεφελώδης προσέγγιση υποστηριζόμενη καθημερινά από τα ΜΜΕ κάθε τύπου, για να αποκτήσει η λέξη ισότητα
ένα σαφέστατο συμβολικό περιεχόμενο το
οποίο καθίσταται κυρίαρχο
στον καθορισμό της συμπεριφοράς των ατόμων.
Όμως
με δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή με πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά
(πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά)[1] η πολιτική λειτουργία της έννοιας της ισότητας δεν θα
μπορούσε να μην λαμβάνει περιεχόμενο από τις κοινωνικές διεργασίες, insenso lato, οι
οποίες συντελούνται στη
σημερινή εποχή. Είναι
εύκολο να αναγνωριστεί από όλους ότι
το περιεχόμενο της έννοιας της ισότητας στη σημερινή εποχή, είναι αυτό της ισότητας
ευκαιριών. Προσοχή
ισότητα ευκαιριών σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας: στην εργασία,
στη μόρφωση, στην κατανάλωση , στην απόλαυση, στα ταξίδια, στη διατροφή, στη
μόδα, στο ντύσιμο, στο χρηματιστήριο , στην αναγνωρισιμότητα , στον έρωτα, κτλ. Οι άνθρωποι πρέπει να
εμφανίζονται σε γενικές
γραμμές ως ίσοι, έχουν τα ίδια πάθη, τις ίδιες επιθυμίες , τις ίδιες αδυναμίες,
βιώνουν τις ίδιες δυστυχίες και τις ίδιες ευτυχίες.
Στις
κοινωνίες που ζούμε δεν μπορούν, είναι
βέβαιον, να
πραγματοποιηθούν τα συγκεκριμένα προτάγματα ισότητας. Τα πραγματολογικά (ακόμη
και πρώτης βαθμίδας) οικονομικά και άλλα κριτήρια δείχνουν το αδύνατον της πραγματοποίησης του
προτάγματος.
Όμως
αυτό που έχει συμβεί και είναι σημαντικότερο από την πραγματικότητα της
ισότητας , είναι η τεράστια δύναμη στο συμβολικό επίπεδο της δυνατότητας για
ισότητα. Το αίσθημα της ισότητας είναι εντονότερο από την πραγματικότητα της
ισότητας [2].
Ο
λαϊκισμός συνεπώς δεν είναι
τίποτε άλλο παρά η συνεχής προσπάθεια την οποία καταβάλλουν οι πολιτικές ελίτ, όταν ευρίσκονται στην εξουσία,
να καλύψουν τις αντιφάσεις μεταξύ
κηρυγμάτων περί γενικής ισότητας και των απαιτήσεων που γεννιούνται λόγω
των παραπάνω κηρυγμάτων, στο
εκλογικό σώμα που τους
εξέλεξε.
Στην
διαμόρφωση αυτής της εικόνας που φαίνεται να έχει η κοινωνία για τον εαυτό της
, κατά την έκφραση του Καστοριάδη, η συμβολή του λαϊκισμού είναι , στις
σημερινές κοινωνίες , κύρια, καθοριστική ,αναγκαία και ικανή.
Όλα
τα παραπάνω συνδέονται με τις κοινωνικές διεργασίες οι οποίες δημιούργησαν το νέο μεσαίο στρώμα[3] ως κυρίαρχο κοινωνικό στρώμα στις
χώρες της δύσης . Διεργασίες οι οποίες αφορούν στην υλική βάση της παραγωγής
κατ’ αρχάς στις δυτικές
κοινωνίες στη σύνδεσή τους με τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα της πλανητικής εποχής
. Διότι αν παραμείνουμε μόνο στην ανάγνωση των νέων προτύπων της υλικής (και
άυλης) παραγωγής στο
χώρο του αναπτυγμένου κόσμου χωρίς
τις καθοριστικές γεωπολιτικές
εξελίξεις που συμβαίνουν γύρω μας θα έχουμε τη μισή αλήθεια η οποία είναι
χειρότερη από ένα ολόκληρο ψέμα.
[3] Κ. Μελάς, Οι σύγχρονες
κοινωνικές διεργασίες και το νέο μεσαίο στρώμα. Η Αυγή, 23 Φεβρουαρίου 2013.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου