Ελευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση
Την παραμονή του αραβο-ισραηλινού πολέμου, πριν από 50 χρόνια , Ισραηλινοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να κατασκευάσουν μια ατομική βόμβα, σχεδιάζοντας να την πυροδοτήσουν σε βουνό στη χερσόνησο του Σινά, ως προειδοποίηση προς τις αιγυπτιακές και άλλες αραβικές δυνάμεις, σύμφωνα με συνέντευξη ενός βασικού μέλους του σχεδίου
Το μυστικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, όπως χαρακτηρίστηκε «επιχείρηση ολέθρου» από τον ταξίαρχο εν αποστρατεία Ιτζκάκ Γιάκοφ, θα είχε υλοποιηθεί αν το Ισραήλ έχανε τη σύγκρουση του 1967. Η έκρηξη, όπως πίστευαν οι Ισραηλινοί αξιωματούχο, θα φόβιζε και θα έκανε την Αίγυπτο και τα γύρω αραβικά κράτη – τη Συρία, το Ιράκ και την Ιορδανία – να αποσυρθούν.
Το Ισραήλ κέρδισε τον πόλεμο τόσο γρήγορα ώστε η ατομική βόμβα δεν μεταφέρθηκε ποτέ στο Σινά. Αλλά η μαρτυρία του κ. Γιακόφ, ο οποίος ρίχνει νέο φως σε μια πτυχή που διαμόρφωσε της σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, αποκαλύπτοντας τά σχέδια του Ισραήλ για το πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό του οπλοστάσιο για να προφυλαχθεί.
«Είναι το τελευταίο μυστικό του πολέμου του 1967«, δήλωσε ο Αβνέρ Κοέν, κορυφαίος μελετητής της πυρηνικής ιστορίας του Ισραήλ, ο οποίος διεξήγαγε πολλές συνεντεύξεις με τον συνταξιούχο στρατηγό.
Ο κ. Γιακόφ, ο οποίος εποπτεύε την ανάπτυξη όπλων για τον ισραηλινό στρατό, περιέγραψε λεπτομερώς το σχέδιο στον Δρ Κοέν το 1999 και το 2000, αρκετά χρόνια πριν πεθάνει το 2013 σέ ηλικία 87 ετών.
«Κοιτάξτε, ήταν τόσο φυσικό», δήλωσε ο κ. Yaakov, σύμφωνα μέ τα λεγόμενα του στή διάρκεια της συνέντευξης. «Έχετε έναν εχθρό και λέει ότι θα σας πετάξει στη θάλασσα. Τον πιστεύετε. «
«Πώς μπορείτε να τον σταματήσετε;» ρώτησε. «Τον τρομάζεις. Αν έχετε κάτι που μπορείτε να τον φοβησει, τον φοβίζετε «.
Το Ισραήλ ποτέ δεν αναγνώρισε την ύπαρξη του πυρηνικού του οπλοστασίου, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει την «πυρηνική ασάφεια» και να αποτρέψει την περιοδική έκκληση για μια Μέση Ανατολή χωρίς πυρηνικά. Το 2001, ο Γιάκοφ συνελήφθη, σε ηλικία 75 ετών, με κατηγορίες ότι είχε θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας, μιλώντας για το πυρηνικό πρόγραμμα στόν ισραηλινό δημοσιογράφο, Ρόνεν Μπέργκμαν, η οποία λογοκρίθηκε. Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου Τ. Κάρτερ πολύ καιρό μετά την αποχώρησή του, επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του ισραηλινού προγράμματος, αν και δεν έδωσαν ποτέ λεπτομέρειες.
Εκπρόσωπος της ισραηλινής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον είπε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν θα σχολιάσει το ρόλο του κ. Γιακόφ.
Αν η ισραηλινή ηγεσία είχε πυροδοτήσει την ατομική συσκευή, θα ήταν η πρώτη πυρηνική έκρηξη που χρησιμοποιήθηκε για στρατιωτικούς σκοπούς από τις επιθέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι 22 χρόνια νωρίτερα.
Το σχέδιο είχε ένα προηγούμενο:
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πίστευαν το ίδιο πράγμα καθώς οι επιστήμονες του προγράμματος πίστευαν πως μια πυροδότηση κοντά στην Ιαπωνία θα ήταν αρκετή να τρομάξει και να σπρώξει τον αυτοκράτορα Χιροχίτο σε μια γρήγορη παράδοση. Ο στρατός άσκησε βέτο στην ιδέα, με την πεποίθηση ότι δεν θα αρκούσε για τον τερματισμό του πόλεμου.
Σύμφωνα με τον κ. Γιακοφ, το σχέδιο του Ισραήλ ονομάστηκε Shimshon, ή Samson, από τον βιβλικό ήρωα. Τό πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ υφίσταται εδώ και καιρό μέ την κωδική ονομασία «επιλογή του Σαμσών», επειδή ο Σαμσών κατέστρεψε τη στέγη ενός ναού των Φιλισταίων, σκοτώνοντας τους εχθρούς του και τον εαυτό του. Ο κ. Γιακοφ δήλωσε ότι φοβόταν ότι εάν το Ισραήλ, ως έσχατη λύση, προχωρούσε στην πυρηνική έκρηξη στην αιγυπτιακή επικράτεια, θα μπορούσε να τον σκοτώσει μαζί με την ομάδα καταδρομέων του.
Ο Δρ Κοέν, καθηγητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών του Μιντλμπέρι στο Μοντερέι της Καλιφόρνια και ο συγγραφέας του «Ιsrael and the Bomb» καί «The Worst-Kept Secret» περιέγραψε την ιδέα πίσω από την επίδειξη ισχύος γιά τη χρήση της ατομικής βόμβας πώς θά έδινε στο «πρωθυπουργό μια επιλογή όταν όλα τα άλλα αποτύγχαναν» Ο Δρ Κοέν, γεννημένος στο Ισραήλ και με σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες, έβαλε στο δημόσιο λόγο ένα έντονα κρυμμένο θέμα: πώς το Ισραήλ είχε ένα κρυφό πυρηνικό οπλοστάσιο τη δεκαετία του 1960.
Τη Δευτέρα, το Διεθνές Πρόγραμμα Ιστορίας για τη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων του Διεθνούς Κέντρου Μελέτης Γούντρου Γουίλσον στην Ουάσινγκτον – όπου ο Δρ. Κοέν είναι ερευνητής – δημοσιεύει σε ειδική ιστοσελίδα μια σειρά εγγράφων που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα. Σέ ψηφιακό αρχείο γνωστό ως Συλλογή Αβνερ Κοέν. (Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός του Προέδρου Τραμπ απαιτεί την κατάργηση όλων των κονδυλίων για το κέντρο, το οποίο το Κογκρέσο δημιούργησε ως ζωντανό μνημόσυνο στον Γουίλσον.)
Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι το Ισραήλ, φοβούμενο για την ύπαρξή του, έσπευσε να ολοκληρώσει την πρώτη του ατομική βόμβα τις παραμονές του αραβο-ισραηλινού πολέμου. Ωστόσο, η προγραμματισμένη επίδειξη παρέμεινε μυστική σε μια χώρα όπου είναι ταμπού να γίνεται λόγος γιά πυρηνικά όπλα εδώ καί μισό αιώνα περίπου και όπου εξακολουθούν να υπάρχουν φόβοι ότι το Ιράν θα αποκτήσει τελικά ατομική βόμβα, παρά τη συμφωνία του με τη παγκόσμια κοινότητα.
Ο Σίμον Πέρες, ο πρώην πρόεδρος και πρωθυπουργός του Ισραήλ που πέθανε πέρυσι, υπαινίχθηκε την ύπαρξη του σχεδίου στα απομνημονεύματά του. Αναφέρθηκε σε μια ανώνυμη πρόταση που θα «αποθάρρυνε τους Άραβες και θα εμπόδιζε τον πόλεμο«.
Την εποχή του πολέμου τών έξι ημερών του 1967, οι κυριότερες πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη εφάρμοζαν μια συμφωνία που είναι γνωστή ως η Συνθήκη Μερικής Απαγόρευσης Δοκιμών. Για να περιορίσει τους κινδύνους από την ακτινοβολία, απαγόρευσε όλες τις πυρηνικές δοκιμές , εκτός από εκείνες που διεξάγονται υπόγεια. Το ότι το Ισραήλ σχεδίαζε μια ανοιχτή έκρηξη ήταν ένα δείγμα της απελπισίας του.
«Ο στόχος,» λέει ο κ. Γιακοφ «ήταν να δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση στά εδάφη τους μια κατάσταση που θα ανάγκαζε τις μεγάλες δυνάμεις να παρέμβουν αναγκάζοντας τήν Αιγυπτο να σταματήσει οποιαδήποτε ενέργεια κατά του Ισραήλ «Περιμένετε ένα λεπτό, δεν είμαστε έτοιμοι γι αυτό. ‘Ο στόχος ήταν διαφοροποιηθεί η κατάσταση αυτή.«
Ο Δρ Κοέν δήλωσε ότι ήρθε σε επαφή με τον κ. Γιακοφ αφού δημοσίευσε το 1998 το «Israel And The Bomb». Τις συνεντεύξεις της έκανε ο ίδιος για ώρες το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1999 και στις αρχές του 2000, πάντα στα εβραϊκά και κυρίως στο Μανχάταν όπου ζούσε ο πρώην στρατηγός.
Αυτές οι συνεντεύξεις δείχνουν την ανάγκη από πλευράς Ισραήλ στις αρχές της δεκαετίας του 1960 γιά τη δημιουργία ενός πυρηνικού οπλοστασίου. Το 1963, ο κ. Γιακοφ, νεαρός συνταγματάρχης με πτυχίο μηχανικού από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης και από το Technion, το Ισραηλινό Ινστιτούτο Τεχνολογίας, υπήρξε ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των ένοπλων δυνάμεων του Ισραήλ και των μη στρατιωτικών αμυντικών μονάδων της χώρας, ώστε να δημιουργήσει μιά ατομική βόμβα
Καθώς ο κ. Γιακοφ μίλησε για την ιστορία, τον Μάιο του 1967, καθώς οι εντάσεις αυξήθηκαν με την Αίγυπτο για την απόφασή της να κλείσει τα Στενά μεταξύ του Κόλπου της Άκαμπα και της Ερυθράς Θάλασσας, Ξαφνικά κλήθηκε πίσω στο Ισραήλ. Ήταν σαφές ότι επίκεινται πόλεμος, ο κ. Γιακοφ κατέστρωσε και προώθησε ένα σχέδιο που αποσκοπούσε στην πυροδότηση μιας πυρηνικής βόμβας στην αραιοκατοικημένη έρημο του Ανατολικού Σινά σε μια επίδειξη δύναμης.
Η περιοχή που επιλέχθηκε για την προτεινόμενη έκρηξη ήταν μια κορυφή 12 περίπου μίλια από ένα αιγυπτιακό στρατιωτικό συγκρότημα στο Αμπύ Αγκίλα, ένα κρίσιμο σταυροδρόμι όπου, στις 5 Ιουνίου, ο Αριέλ Σαρόν οδήγησε τά ισραηλινά στρατεύματα σε μια μάχη εναντίον των Αιγυπτίων. (Ο Σαρόν αργότερα έγινε πρωθυπουργός και πέθανε το 2014.)
Το σχέδιο, εάν προχωρούσε με εντολή του πρωθυπουργού και του αρχηγού του στρατού ήταν να στείλει αλεξιπτωτιστές ώστε νά «παρασύρουν » τον αιγυπτιακό στρατό στην έρημο, καί μια ομάδα να μπορέσει να προετοιμάσει τό έδαφος για την ατομική έκρηξη. Δύο μεγάλα ελικόπτερα έπρεπε να προσγειωθούν, να τοποθετήσουν την πυρηνική βόμβα και στη συνέχεια να παρακολουθήσουν τήν έκρηξη από ορεινό σημείο
Εάν τελικά είχε δοθεί η εντολή πυροδότησης , θα ήταν ορατή σε όλόκληρη την έρημο του Σινά και του Νεγκέβ και ίσως ως το Κάιρο.
Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ποιο θα ήταν το ανθρώπινο κόστος.
Αυτό θα εξαρτιόταν από τέτοια άγνωστα στοιχεία όπως το μέγεθος του όπλου, η πυκνότητα του πληθυσμού της περιοχής και η κατεύθυνση του ανέμου την ημέρα της έκρηξης.
Ο κ. Γιακόφ περιγράφει μια πτήση αναγνώρισης με ελικόπτερο που πραγματοποίησε με τον Ντοστρόφσκι, τον πρώτο γενικό διευθυντή της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας του Ισραήλ, τόν υπεύθυνο του πολιτικού σκέλους του προγράμματος. Το ελικόπτερο θά έπρεπε να γυρίσει πίσω εάν υπήρχε πληροφορία πώς αιγυπτιακά πολεμικά απογειώθηκαν να μας αναχαιτίσουν. «Φτάσαμε πολύ κοντά. Είδαμε το βουνό, και είδαμε ότι υπάρχει ένα μέρος για να κρυφτούμε εκεί, σε κάποιο φαράγγι».
Την παραμονή του πολέμου, ο κ. Γιακόφ είπε, πώς είχε τίς ίδιες αμφιβολίες με τους αμερικανούς επιστήμονες Θα εκραγεί η βόμβα; Θα καταφέρουν να επιβιώσουν από την έκρηξη;
Ποτέ δεν το ανακάλυψε. Το Ισραήλ νίκησε τρεις αραβικούς στρατούς, καταλαμβάνοντας εδάφη έκτασης τέσσερις φορές τής αρχικής έκτασης του επικρατώντας στη περιοχή με συμβατικά όπλα αποκλείοντας τη χρήση πυρηνικών
Ωστόσο, ο κ. Γιακοφ συνέχισε να ασκεί πιέσεις για μια ατομική επίδειξη για να καταστήσει σαφές το νέο στάτους της χώρας ως πυρηνικής δύναμης. Αλλά η ιδέα δεν προχώρησε. «Νομίζω ακόμα και σήμερα ότι θα έπρεπε να το είχαμε κάνει», είπε στον Δρ. Κοέν.
Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Ισραήλ, ένα χρόνο μετά τήν συνέντευξη του στον Δρ Κοέν στη Νέα Υόρκη, όπου είχε εργαστεί στο κεφαλαιοπιστωτικό τομέα, αφού έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ίδρυση της τεχνολογικής βιομηχανίας του Ισραήλ, ο Γιάακοφ συνελήφθη με την κατηγορία τής «κατασκοπείας» που σήμαινε ισόβια κάθειρξη. Οι κατηγορίες παραμένουν μυστικές μέχρι σήμερα ενώ η δίκη έγινε κεκλεισμένων τών θυρών
«Θεωρούμε αυτό το γεγονός ως μια πολύ θλιβερή ιστορία γιά κάποιον που αφιέρωσε τη ζωή του γιά την ασφάλεια του Ισραήλ καί κατέληξε να κατηγορηθεί γιά κατασκοπεία ενώ η κατηγορία δέν ευσταθεί δυσφημώντας την καριέρα του,τη φήμη και τό όνομα του» δήλωσε ο Τζακ Τσεν ένας από τους δικηγόρους του, δήλωσε τότε στους The New York Times.
Αποδείχθηκε ότι οι κατηγορίες αφορούσαν τις συνομιλίες του με τον ισραηλινό δημοσιογράφο, του οποίου η αποκάλυψη του σχεδίου για το πόλενο του 1967 λογοκρίθηκε από τον στρατό. Ο κ. Γιακοφ κρίθηκε ένοχος για την παράδοση μυστικών πληροφοριών χωρίς άδεια.
Η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, στην νεκρολογία του κ. Γιακοφ, αναφέρει πώς ποτέ δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη νομική περιπέτεια του και, κατά τις τελευταίες μέρες του, συζήτησε με πικρία τις λεπτομέρειες με συναδέλφους του συνταξιούχους αξιωματικούς.
Ο Δρ Κοέν είπε ότι ο ίδιος και ο κ. Γιακοφ συνέχισαν να συναντώνται πολύ μετά τις συνεντεύξεις και τη μυστική δίκη – για παράδειγμα, σε εστιατόριο στο Τελ Αβίβ γύρω στο 2009. Είπε ότι είχε υποσχεθεί στον κ. Γιακοφ ότι θα βρεθεί η κατάλληλη στιγμή και το σωστό μέσο για να δημοσιεύσει την ιστορία του. Τώρα, είπε, για την 50ή επέτειο του πολέμου – με τον κ. Γιακόφ και τόσους άλλους μάρτυρες εδώ και πολύ καιρό νεκρούς – φάνηκε σαν την κατάλληλη στιγμή.
Νytimes μετάφραση Μkampouraki
από
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου