του Γιώργου Καπόπουλου
Η διπλωματική παράδοση θέλει μια συνάντηση κορυφής να επισφραγίζει πανηγυρικά την προσέγγιση δύο χωρών, είτε συνολική, είτε σε επιμέρους προβλήματα. Σε αντίθετη περίπτωση ουδείς ηγέτης αναλαμβάνει τον κίνδυνο να περιπλέξει εκκρεμότητες και προβλήματα και να τα χρεωθεί προσωπικά.
Όταν ανακοινώθηκε η συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν για τις 16 Μαΐου ως λογική υπόθεση εργασίας κυριάρχησε η αίσθηση ότι έχει διαμορφωθεί ένα πλαίσιο αποδεκτό και από τις δύο πλευρές, με την Αγκυρα να μην παρενοχλεί τις ΗΠΑ σε Συρία, Ιράκ και την Ουάσιγκτον να αναγνωρίζει την πολιτική κυριαρχία Ερντογάν και να τον βοηθά στην εσωτερική σταθεροποίηση.
Τα όσα εκτυλίσσονται τις δύο τελευταίες βδομάδες με πρωτοβουλία της τουρκικής πλευράς ή προμηνύουν συγκρουσιακή συνάντηση κορυφής μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν κατα παρέκκλιση από κάθε διπλωματική παράδοση ή απλώς είναι μια επικοινωνιακή φαντασμαγορία του ισχυρού άνδρα της Τουρκίας για να καλύψει την αδυναμία του να επηρεάσει τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Την περασμένη βδομάδα η τουρκική αεροπορία έπληξε κυρίως στη Συρία αλλά και στο Ιράκ θέσεις Κούρδων ανταρτών. Αν στόχος του Ερντογάν ήταν να στείλει ένα μήνυμα στις ΗΠΑ, η αμερικανική πλευρά έστειλε τρεις ημέρες μετά τους βομβαρδισμούς το δικό της μήνυμα, με τον εκπρόσωπο του Πενταγώνου να ανακοινώνει ότι Ειδικές Δυνάμεις των πεζοναυτών αναπτύχθηκαν στην τουρκοσυριακή μεθόριο, ώστε να αποφεύγονται συγκρούσεις του τουρκικού στρατού με τις δυνάμεις της Κουρδικής Πολιτοφυλακής YPG (αδελφής οργάνωσης του ΡΚΚ).
Σε ελεύθερη μετάφραση το μήνυμα των ΗΠΑ προς την Τουρκία είναι ότι την επόμενη φορά που θα επιτεθείτε εναντίον των Κούρδων στη Συρία, θα μας βρείτε μπροστά σας.
Υπό το φως των παραπάνω η, ούτως ή άλλως, προγραμματισμένη συνάντηση Ερντογάν - Πούτιν στο Σότσι προχθές και μάλιστα την επομένη της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Ρώσου προέδρου με τον Τραμπ την Τρίτη 2 του μηνός με κύριο αντικείμενο τη Συρία παρουσιάσθηκε από την τουρκική πλευρά ως μήνυμα για τα διευρυμένα περιθώρια ελιγμών της τουρκικής διπλωματίας.
Εύλογα τίθεται το ερώτημα πού βρίσκεται η ουσία και η επικοινωνιακή διαχείριση. Αν, δηλαδή, και κατά πόσο ο Ερντογάν προσπαθεί να εναντιωθεί στην πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία ή απλώς απευθύνεται στην κοινή του γνώμη δημιουργώντας ένα προπέτασμα καπνού για τη μόνη δυνατή επιλογή που έχει η Αγκυρα να σταματήσει να παρενοχλεί τις ΗΠΑ που έχουν επιλέξει ως κύριο τους σύμμαχο στη Συρία αλλά και στο Ιράκ τους Κούρδους έναντι της δέσμευσης της Ουάσιγκτον ότι θα εξαντλήσει κάθε δυνατότητα πίεσης προς τους Κούρδους να δείξουν αυτοσυγκράτηση στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Η ανήσυχη ηρεμία που επικρατεί στη Νοτιοανατολική Τουρκία αν θυμηθούμε τις οδομαχίες στο Ντιαρμπακίρ και στις άλλες μεγάλες πόλεις στα τέλη του 2015 - αρχές του 2016 είναι σαφές μήνυμα αυτοσυγκράτησης της ηγεσία των ΡΚΚ-PYD που διαμηνύουν έτσι στην Ουάσιγκτον ότι είναι υπεύθυνοι και ψύχραιμοι σύμμαχοι.
Η παραπάνω ερμηνεία της συμπεριφοράς Ερντογάν είναι η μόνη ορθολογική, καθώς η μόνη διαφορετική ανάγνωση είναι ότι το μήνυμα προς τις ΗΠΑ είναι μπορούμε να ανεβάσουμε το κόστος της εμπλοκής στη Συρία και να ζητήσουμε ανταλλάγματα είτε στη Συρία είτε αλλού. Είναι πολύ πιθανόν η πραγματική στόχευση του Ερντογάν να είναι μια μέση γραμμή ανάμεσα στις δύο παραπάνω ερμηνείες.
Ενα είναι βέβαιο, όπως και με το Ισραήλ έτσι και με τις ΗΠΑ η όποια εξομάλυνση και έλεγχος της έντασης είναι οριοθετημένα, καθώς το γυαλί έχει ραγίσει. ΗΠΑ και Ισραήλ επενδύουν στη χειραφέτηση των Κούρδων στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή, μια δυναμική στην οποία δεν εναντιώνεται η Μόσχα, μια στρατηγική επιλογή με μακροπρόθεσμο ορίζοντα που δεν θα επηρεασθεί ούτε από τις «μπαλωθιές» Ερντογάν στη Συρία, ούτε βέβαια από τα όποια χαμόγελα μετά τη συνάντησή του με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο σε δέκα μέρες.
Σκληρό μήνυμα
Σε ελεύθερη μετάφραση το μήνυμα των ΗΠΑ προς την Τουρκία είναι ότι την επόμενη φορά που θα επιτεθείτε εναντίον των Κούρδων στη Συρία, θα μας βρείτε μπροστά σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου