Η έλλειψη ρευστού στην Ελλάδα συνεπάγεται προβλήματα για την ευρωζώνη

Σοφοκλέους 10

Το τρίτο πακέτο διάσωσης θα πρέπει να διαπραγματευτεί χωρίς να πυροδοτήσει αναστάτωση.Μετά από δύο πακέτα διάσωσης, η Ελλάδα χρειάζεται ακόμη περισσότερα χρήματα. Αν και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, η συζήτηση για το πώς θα πρέπει να τα λάβει, έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει σάλο στη φαινομενικά ήρεμη ευρωζώνη.

Τρία είναι τα προβλήματα που θα απασχολήσουν τους αξιωματούχους κατά τους προσεχείς μήνες. Η Ελλάδα έχει έλλειμμα μετρητών για το άμεσο μέλλον. Πέραν αυτού, θα χρειαστεί περισσότερη βοήθεια για να συντηρήσει τον εαυτό της μέχρι το 2016. Και, το χρέος της παραμένει πολύ υψηλό.

Η Αθήνα πρέπει να καλύψει ένα κενό περίπου €4 δις στα οικονομικά της φέτος και του χρόνου, καθώς τα απογοητευτικά έσοδα από φόρους και ιδιωτικοποιήσεις έχουν ανοίξει τρύπες στα σχέδια του προϋπολογισμού.

Θα χρειαστεί να βρει ακόμη περισσότερα χρήματα –ξεκινώντας από το επόμενο έτος- λόγω ύφεση η οποία ήταν χειρότερη από το αναμενόμενο, των πενιχρών προοπτικών επιστροφής στις ιδιωτικές αγορές όπως είχε προβλεφθεί αρχικά, και ενός απροσδόκητου λογαριασμού εξόφλησης χρέους προς τις κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο συγχρηματοδοτεί τη διάσωση στην Ελλάδα μαζί με τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης, μπορεί να συνεχίσει να δανείζει μόνο αν είναι «πλήρως χρηματοδοτούμενη» για άλλους 12 μήνες. Από αυτό το μήνα και έπειτα, το ΔΝΤ αναφέρει ότι η Ελλάδα δεν είναι.

Τρεις Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί το Νοέμβριο, μετά από μια έκθεση ειδικών οι οποίοι πρόκειται να επισκεφθούν την Αθήνα τον Σεπτέμβριο.

Η πρώτη έκπληξη μπορεί να έρθει στην Αθήνα. Οι Έλληνες αξιωματούχοι φοβούνται ότι η κάλυψη του άμεσου ελλείμματος θα απαιτήσει πρόσθετα μέτρα λιτότητας τον Οκτώβριο.

Αυτό θα δοκιμάσει τις αντοχές μιας κυβέρνησης που έχει ήδη αποδυναμωθεί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού από την αποχώρηση του «μικρού» συνεργάτη του συνασπισμού, μετά από τη διαφωνία σχετικά με το κλείσιμο της ΕΡΤ.

Οι διεθνείς δανειστές της Ελλάδας στέλνουν και πάλι εμπειρογνώμονες στην Αθήνα το Σεπτέμβριο.

Η πλέον δικομματική, συντηρητική κυβέρνηση διαθέτει μία εύθραυστη πλειοψηφία πέντε εδρών σε ένα κοινοβούλιο των 300 εδρών.

«Η απαίτηση για πρόσθετα μέτρα λιτότητας θα μπορούσε κάλλιστα να αποδειχθεί η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι για αυτή την κυβέρνηση», δήλωσε ο Mujtaba Rahman, επικεφαλής ευρωπαϊκής ανάλυσης στην Eurasia Group.

Η εισροή €8 δις σε μετρητά στο ταμείο τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης της Ελλάδας θα μπορούσε να βοηθήσει, προτείνει ανώτερος αξιωματούχος του ελληνικού Υπουργείου Οικονομίας.

Όμως, αυτά τα χρήματα μπορεί κάλλιστα να χρειαστούν για μελλοντικές εισφορές κεφαλαίου, πιθανώς στις αρχές του νέου έτους, δηλώνει ένας ανώτερος αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Ο αξιωματούχος της ευρωζώνης εξηγεί ότι το ευρωπαϊκό κομμάτι της διάσωσης της Ελλάδας -το οποίο πρόκειται να εξαντληθεί το Δεκέμβριο του 2014- στην πραγματικότητα αρκεί μόνο μέχρι τον επόμενο Αύγουστο. Θα χρειαστεί νέο πακέτο βοήθειας για να στηριχτεί η Ελλάδα από το φθινόπωρο του 2014 μέχρι το τέλος του 2016, δηλώνει. Το πρόγραμμα του ΔΝΤ εκτείνεται μέχρι τις αρχές του 2016.

Έτσι, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είπε τα πράγματα με το όνομά τους στους ψηφοφόρους του την περασμένη εβδομάδα: η Ελλάδα θα χρειαστεί και τρίτο πακέτο διάσωσης.

Παίρνοντας θάρρος, ο Έλληνας ομόλογός του, Γιάννης Στουρνάρας, έσπευσε να εξηγήσει ότι θα ήταν «μόνο» €10 δις και δεν θα περιλάμβανε νέες απαιτήσεις λιτότητας.

Ωστόσο, αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες προειδοποιούν ότι δεν θα υπάρξει δωρεάν γεύμα για την Ελλάδα. «Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να πάρει η Ελλάδα  περισσότερα χρήματα χωρίς όρους», δήλωσε ο αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Το ύψος των νέων δανείων είναι πιθανό να είναι μεταξύ €10 δις και €15 δις ευρώ, δηλώνουν αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι οι οποίοι έχουν γνώση των οικονομικών της χώρας και των προθέσεων των πιστωτών. Το ΔΝΤ, στην τελευταία αναθεώρηση του τον Ιούλιο, εκτίμησε τις πρόσθετες ανάγκες της Ελλάδας σε 11 δις ευρώ.

Σε μεγάλο βαθμό, η Ελλάδα χρειάζεται ένα τρίτο πακέτο διάσωσης για την αποπληρωμή των δύο πρώτων. Φέτος, άρχισε να ξεπληρώνει τα δάνεια του ΔΝΤ. Ένα ισχυρό κομμάτι €20,3 δις πρέπει να επιστραφεί στο ίδρυμα που έχει τη βάση του στην Ουάσιγκτον μεταξύ 2014 και 2016.

Συν τοις άλλοις, οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης που κατέχουν ελληνικά κρατικά ομόλογα ζητούν να τους επιστραφούν κατά τη λήξη, αντί να τους επιτρέπει να μεταφερθούν, όπως ήταν αναμενόμενο. Η Αθήνα θα χρειαστεί τώρα €5,6 δισεκατομμύρια μέχρι το 2016 για να εξοφλήσει.

Όλα αυτά θα είναι στην ημερήσια διάταξη του Νοεμβρίου, δήλωσε αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Στη συνέχεια, υπάρχει μακροχρόνιο αίτημα του ΔΝΤ προς τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης να συγχωρήσουν μέρος του χρέους στην Ελλάδα (ενώ παράλληλα το ΔΝΤ επιμένει ότι η Ελλάδα οφείλει να αποπληρώσει τα δισεκατομμύρια που δανείστηκε από το ταμείο στο ακέραιο και στην ώρα τους.)

Αυτή η συζήτηση φαίνεται ότι πρόκειται να λάβει χώρα μετά τον Απρίλιο. Τότε είναι που πρόκειται η Eurostat, η ευρωπαϊκή υπηρεσία στατιστικής, να κηρύξει επίσημα το  χρέος της χώρας για το 2013.

Το ΔΝΤ απόσπασε μια δέσμευση από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης τον περασμένο Νοέμβριο ότι, αν η Ελλάδα κρατήσει το λόγο της θα λάβουν «πρόσθετα μέτρα» για να μειωθεί το χρέος της σε «ουσιαστικά κάτω από 110% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μέχρι το 2022».

Εκτός και αν η Ελλάδα βιώσει μια ιστορικά πρωτοφανή και απίθανη οικονομική άνθηση, η αναλογία αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν οι επίσημοι πιστωτές συμφωνήσουν να δεχθούν απώλειες.

Το ενδεχόμενο αυτό, λένε οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, είναι εκτός συζήτησης. Η παράταση των προθεσμιών λήξης και μια μικρή μείωση του επιτοκίου είναι οι μοναδικές προσφορές που παίζουν στο τραπέζι.

Η Ελλάδα μπορεί να σημάνει προβλήματα για τη σχέση Ευρώπης-ΔΝΤ, αλλά οι δύο πλευρές φαίνεται να έχουν συμφωνήσει στη χορογραφία: ασχολούνται με τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Νοεμβρίου και εγκαταλείψουν τις συζητήσεις περικοπής του χρέους μέχρι το επόμενο έτος.

Μία ομερτά έχει συμφωνηθεί μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Βερολίνου, δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, επικαλούμενος συνομιλίες με συνεργάτες του στο ΔΝΤ: «Εσείς [η Γερμανία] μην προκαλέσετε προβλήματα με τη χρηματοδότηση και εμείς δεν θα προκαλέσουμε κανένα πρόβλημα με την [ζήτηση για περικοπές του χρέους] αυτή τη στιγμή».