«Συμβαίνουν γεγονότα δεκαετιών»

Νέα Πολιτική

του Αντώνη Παπαγιαννίδη*

Ο μακαρίτης ο Βλαντίμηρ Ίλιτς ήταν που έλεγε: «Υπάρχουν δεκαετίες όπου τίποτε δεν συμβαίνει. Ύστερα έρχονται εβδομάδες όπου συμβαίνουν γεγονότα δεκαετιών». Η αλήθεια είναι πως η επιτάχυνση της ιστορίας είναι στις μέρες μας τέτοια, που το πρώτο μισό της ρήσης του Λένιν δεν επαληθεύεται – είχαμε φτάσει κάποια στιγμή να ακούμε για «Το τέλος της Ιστορίας», τώρα πιο πρόσφατα για τις ισορροπίες που αποκαθίστανται… Όμως, το δεύτερο τμήμα της λενινιστικής προσέγγισης απέναντι στις ιστορικές ανατροπές κινδυνεύει να επαληθευθεί για μίαν ακόμη φορά μπροστά στα μάτια μας. Επικίνδυνα. Για διάφορους λόγους ισχύει αυτό το «επικίνδυνα» – πάντως επειδή οι σύγχρονες κοινωνίες και τα πολιτικά τους συστήματα με τα οποία έχουν εξοπλισθεί δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι προλαβαίνουν να απορροφήσουν τις εξελίξεις…

Δείτε τις ανατροπές στο διεθνές περιβάλλον των εντελώς τελευταίων ημερών: είχαμε πριν είκοσι μέρες το Brexit, τις σπασμωδικές αντιδράσεις των «Ευρωπαϊκών ηγεσιών». Πάει να κατασταλάξει η ατμόσφαιρα κι ένα βράδυ βγαίνει – στον Αλέξη Παπαχελά, στον τηλεοπτικό ΣΚΑΙ – ο Αλέξης Τσίπρας και κάνει μια σειρά από σημαντικές τοποθετήσεις που προδιαγράφουν μέλλον (porteur de futur που θάλεγαν κι οι Γάλλοι), με κυριότερη την ταύτιση του «τι σημαίνει Αριστερά σήμερα» με την δημιουργία απασχόλησης, θέσεων εργασίας – και όχι πλέον με τις εφηβικές διεκδικητικότητες και τα συναφή. Προτού καλά-καλά χωνευτεί η τοποθέτησή του αυτή – που υπόσχεται/απειλεί να αλλάξει πολικότητες και συνολικά το πολιτικό μας σύστημα! – έρχεται η τρομοκρατική επίθεση στην Νίκαια, με το φορτηγό που λιώνει στην Promenade des Anglais 84 ανθρώπους και βλέπουμε (διεκδικήθηκε από τον ISIS οπότε πάει η ερμηνεία περί μοναχικού λύκου!.) και κυριεύει το προσκήνιο. Προτού καλά-καλά χωνευτεί κι αυτό, έχουμε την απόπειρα νυκτερινού πραξικοπήματος στην Τουρκία.

Θα είμασταν εξαιρετικά επιφυλακτικοί να βγάλουμε άμεσα – πολύ λιγότερο: οριστικά – συμπεράσματα και για το τι συνέβη και για το τι σημαίνει. Πάντως, τις πρώτες ώρες, και της Ουάσιγκτον και της Μόσχας οι αντιδράσεις ήταν (σε επίπεδο υπουργών/υπουργείων Εξωτερικών) εξαιρετικά προσεκτικές: μόνον όσο πλησίαζε η αυγή και πήγαινε να ξεκαθαρίσει ότι η κυριαρχία Ερντογάν επανερχόταν, μόνον τότε άρχισαν όλοι – από Μπαράκ Ομπάμα μέχρι την πανσπερμία των Ευρωπαϊκών καγκελαριών και την κακοφωνία των Βρυξελλών – να έρχονται να συμπαραταχθούν με την κυβερνητική νομιμότητα στην Άγκυρα (δηλαδή… στην Κωνσταντινούπολη, όπου κατέφυγε ο Σουλτάνος Ερντογάν: η πρωτεύουσα Άγκυρα έμεινε για ώρα αμφιλεγόμενη) και «με την δημοκρατία» στην Τουρκία.

Η αλήθεια είναι ότι η βούληση Ερντογάν, η Willen nach Macht του, συνδυαζόμενη με την χρήση κάθε μέσου – από την έκκληση μέσω FaceΤime προς τον λαό να κατέβει στους δρόμους, που την μετέδωσαν τα καταραμένα ιδιωτικά κανάλια (ειρωνεία της ιστορίας: του Ομίλου Dogan) καθώς το κρατικό TRT ήταν υπό κατάληψη και το CNN Turk περίπου, μέχρι το πιο επίσημο διάγγελμα όπως το εκφώνησε ο Ερντογάν κάτω από το γιγάντιο πορτραίτο του Κεμάλ Ατατούρκ, καθώς άλλωστε έπραξε και ο προσωρινός επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου – πήρε τις εξελίξεις και τις έκανε, ή πάει να τις κάνει, μοχλό για την συνέχιση και επίταση της κυριαρχίας του.

Μαζί με την κατάρα προς τον αυτοεξόριστο στην Πεννσυλβάνια των ΗΠΑ «ιμάμη» Φετουλλάχ Γκιουλέν, μαζί και με την σύλληψη και αποπομπή χιλιάδων στρατιωτικών και δικαστικών (κινήσεις που όζουν εκκαθάρισης), μαζί και με την διατήρηση του κόσμου στον δρόμο – ως ασπίδα εναντίον κάθε ιδέας συνέχισης του πραξικοπήματος, αλλά και ως αποτελεσματική απειλή λιντσαρίσματος – ο Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να πει κανείς ότι «προσέλαβε» αποτελεσματικότατα τον αυταρχισμό των παλιών Κεμαλιστών μαζί με την μαζικότητα της ισλαμικής έκκλησης προς το μεγάλο πλήθος. Να δούμε…

Πάντως ο ενθουσιασμός για την «επικράτηση της δημοκρατίας» στην Τουρκία, ας μαζευτεί λιγάκι!

*Συνεργάτης της Νέας Πολιτικής (Δημοσιεύθηκε στο Kontra News)