Η έκπληξη του ΔΝΤ

analyst

Το Ταμείο εντυπωσιάζει, κατακρίνοντας αυστηρά τα βασικά στοιχεία της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, κυρίως τη μείωση των δημοσίων δαπανών και την απελευθέρωση των χρηματαγορών, χαρακτηρίζοντας το φάρμακο ως δηλητήριο – ηχητικό   

Το ΔΝΤ αποτελούσε ανέκαθεν ένα σύμβολο φανατικού μίσους, για όλους τους επικριτές της παγκοσμιοποίησης –κυρίως επειδή θεωρείται ως ο βασικότερος οργανισμός προώθησης του ακραίου νεοφιλελευθερισμού.Εύλογα λοιπόν έχει εκπλήξει ένα πρόσφατο άρθρο του τμήματος έρευνας του Ταμείου, το οποίο καταδικάζει αυστηρά πολλές παραδοσιακές συνταγές της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας (πηγή).

Ειδικότερα, όταν κάποιες χώρες αντιμετωπίζουν προβλήματα στη χρηματοδότηση τους, κυρίως όσον αφορά το εξωτερικό τους χρέος, τότε είναι υποχρεωμένες να απευθυνθούν στο ΔΝΤ – το οποίο λειτουργεί ως ο δανειστής ύστατης ανάγκης, παρέχοντας τους τα απαιτούμενα χρήματα, έναντι «ανταλλαγμάτων». Πρόκειται για τις διαρθρωτικές αλλαγές, όπως αποκαλούνται – κατ’ ευφημισμό βέβαια, αφού στην ουσία επιβάλλονται ιδιωτικοποιήσεις, μειώσεις των δαπανών, κυρίως των μισθών και των συντάξεων, καθώς επίσης ο περιορισμός του κοινωνικού κράτους.

Υποχρεούται λοιπόν το χρεοκοπημένο κράτος να υιοθετήσει τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα, με αποτέλεσμα να υποτάσσεται στο διεθνές κεφάλαιο, το οποίο στη συνέχεια το απομυζεί – γεγονός που έχει καταστήσει το ΔΝΤ μισητό σε ολόκληρο τον πλανήτη, από τη Λατινική Αμερική έως την Ασία, τη Ρωσία και την Αφρική, με πρόσφατα θύματα του την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Κύπρο και την Ουκρανία.

Στα πλαίσια αυτά, το άρθρο της ομάδας του ΔΝΤ θεωρεί πως ναι μεν με τις παραπάνω μεθόδους καταπολεμήθηκε σε κάποιο βαθμό η διεθνής φτώχεια, ενώ οι αναπτυσσόμενες οικονομίες εκσυγχρονίσθηκαν, αλλά τα δύο βασικότερα στοιχεία του νεοφιλελεύθερου προγράμματος που επιβάλλεται δεν είναι θετικά. Εν προκειμένω πρόκειται για τη μείωση των δημοσίων δαπανών, καθώς επίσης για τις ελεύθερες χρηματαγορές – όπου κανένα από τα δύο δεν τεκμηρίωσε ποτέ ότι, προωθεί την ανάπτυξη. Αντίθετα, εντείνουν και τα δύο τις εισοδηματικές ανισορροπίες, οπότε ζημιώνουν περισσότερο τα κράτη, παρά τα ωφελούν!

Σύμφωνα με όσα γράφονται από το ΔΝΤ, «Η αύξηση των ανισορροπιών προέρχεται από το άνοιγμα των χρηματαγορών, καθώς επίσης από την πολιτική λιτότητας – όπου και οι δύο αυτές συνταγές επιβραδύνουν την ανάπτυξη, παρά το ότι η νεοφιλελεύθερη ατζέντα θέλει εκεί ακριβώς να στηρίξει την επιτυχία της«.

Αναλυτικότερα, με την απελευθέρωση των χρηματαγορών η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία έχει στόχο να προσελκύσει ξένα κεφάλαια στη χώρα – τα οποία στη συνέχεια ενισχύουν την εθνική οικονομία. Εν τούτοις, πάντοτε σύμφωνα με το ΔΝΤ, αυτό ακριβώς προκαλεί τα μεγαλύτερα προβλήματα στα εκάστοτε κράτη – αφού οι εισροές ξένων κεφαλαίων αυξάνουν τους κινδύνους χρηματοπιστωτικών κραχ, ιδίως όταν εκρέουν μαζικά και αγελαία, όπως έχει τεκμηριωθεί σε πάρα πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν.

Τα κραχ όμως αυτού του είδους εντείνουν τις εισοδηματικές και λοιπές ανισορροπίες – κάτι που έχει με τον καλύτερο τρόπο αποδειχθεί από την κρίση του 2008, το οδυνηρότερο αποτέλεσμα της οποίας είναι η αναδιανομή των εισοδημάτων από τα κάτω (99%) προς τα επάνω (1%).

Όσον αφορά την πολιτική λιτότητας, με βάση τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, την οποία υιοθετεί επίσης ο κ. Σόιμπλε, ισχύει το ρητό «Βραχυπρόθεσμος πόνος – μακροπρόθεσμο κέρδος» (Short term pain – long term gain) – γεγονός που σημαίνει ότι οι μειώσεις των δημοσίων δαπανών, των μισθών, των συντάξεων κοκ. είναι μεν επώδυνες, αλλά στη συνέχεια ωφέλιμες. Εν τούτοις, κατά το ΔΝΤ, η πολιτική αυτού του είδους (λιτότητα) είναι καταστροφική – αφού εντείνει τις εισοδηματικές ανισορροπίες, οπότε είναι εις βάρος της ανάπτυξης.

Συνεχίζοντας, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ δεν αρκούνται σε θεωρητικά επιχειρήματα, αλλά στηρίζονται στην ανάλυση δεδομένων – ενώ συμβουλεύουν τόσο τους πολιτικούς, όσο και τους υπόλοιπους οργανισμούς που ασχολούνται με αυτά τα θέματα, όπως είναι η Τρόικα για παράδειγμα, να μην στηρίζουν τα μέτρα που λαμβάνουν στα πιστεύω τους, αλλά στο τι πραγματικά συμβαίνει σε μία οικονομία.

Ειδικά όσον αφορά τα κράτη με πλεονάσματα στους προϋπολογισμούς τους, όπως είναι μόνο η Γερμανία μεταξύ των χωρών των G7 (γράφημα), το ΔΝΤ θεωρεί ότι, το κόστος αυτών των πλεονασμάτων, το οποίο είναι το αποτέλεσμα των αυξημένων φόρων, καθώς επίσης των μειώσεων των δημοσίων δαπανών, είναι εις βάρος των Πολιτών – ενώ μία χώρα δεν είναι απαραίτητο να μειώνει συνεχώς τα χρέη της εις βάρος του πληθυσμού της, αφού η μοναδική της ωφέλεια είναι οι χαμηλότεροι τόκοι δανεισμού. Η άθλια κατάσταση των υποδομών της Γερμανίας, όπως είναι οι δρόμοι και τα σχολεία,  για να έχει πλεονάσματα ο προϋπολογισμός της, τεκμηριώνει την άποψη του ΔΝΤ – ενώ κατηγορείται ο νεοφιλελευθερισμός.

.

.

Ολοκληρώνοντας, ο βασικός συγγραφέας του άρθρου του ΔΝΤ είναι ο αναπληρωματικός διευθυντής του τμήματος έρευνας – ο οποίος δήλωσε στους FT πως κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να δημοσιευθεί πριν από πέντε χρόνια (πηγή). Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως το Ταμείο θα αλλάξει άμεσα την πολιτική του, αφού υπερισχύουν ακόμη τα στελέχη με τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία.

Εν τούτοις, είναι πλέον φανερό πως η χρηματοπιστωτική κρίση έχει αποδείξει τα τεράστια μειονεκτήματα της συγκεκριμένης θεωρίας – ενώ πολλά κράτη έχουν κατανοήσει πως οι ιδιωτικοποιήσεις, οι μειώσεις των δαπανών και η απελευθέρωση των χρηματαγορών είναι βραχυπρόθεσμα ωφέλιμες, αλλά μακροπρόθεσμα ζημιογόνες.

Ότι ισχύει λοιπόν το ακριβώς αντίθετο από αυτά που πρεσβεύει η πολιτική του ακραίου νεοφιλελευθερισμού ενώ, όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις των κοινωφελών επιχειρήσεων, τα δυσμενή τους αποτελέσματα εμφανίζονται αργότερα – όταν οι τιμές αυξάνονται από τους ιδιώτες, ενώ τα κέρδη κατευθύνονται στους φορολογικούς παραδείσους, οπότε ακολουθούν τα δίδυμα ελλείμματα (προϋπολογισμός, ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) που καθιστούν ξανά αναγκαία την υπαγωγή στο ΔΝΤ.

Ακολουθεί η σημερινή συζήτηση του κ. Σαχίνη με τον κ. Βιλιάρδο, η οποία αφορά τα νέα, άκρως νεοφιλελεύθερα μέτρα που θέλει να εφαρμόσει η κυβέρνηση σε 72 ώρες, για να δώσει τη χαριστική βολή στην πατρίδα μας – καθώς επίσης τους κινδύνους διάλυσης της Ευρωζώνης, εάν δεν αλλάξει αμέσως πολιτική.

Analyst Team