Ποιος Σκότωσε Τη Nokia;

analitis

Φαίνεται να είναι νόμος στον κλάδο της τεχνολογίας , κορυφαίες εταιρείες να  χάνουν τελικά τις θέσεις τους – συχνά γρήγορα και βίαια. Ο πρωταθλητής στα κινητά τηλέφωνα, Nokia, μία από τις μεγαλύτερες ιστορίες επιτυχίας της τεχνολογίας στην Ευρώπη, δεν αποδείχθηκε καμία εξαίρεση στον κανόνα, αφού έχασε μερίδιο αγοράς της σε διάστημα μόλις λίγων ετών. Μπορούν οι νέες πρωταθλητές του κλάδου, η Apple και η Google – για να μην αναφέρουμε τιτάνες σε άλλους τομείς τεχνολογίας – να αποφύγουν τη μοίρα της Nokia;

Το 2007, η Nokia αντιπροσώπευε περισσότερο από το 40% των πωλήσεων κινητών τηλεφώνων σε όλο τον κόσμο. Αλλά οι προτιμήσεις των καταναλωτών είχαν  ήδη αρχίσει να μετατοπίζονται προς τα smartphones με οθόνη αφής. Με την εισαγωγή του iPhone της Apple στα μέσα του ίδιου έτους, το μερίδιο αγοράς της Nokia συρρικνώθηκε γρήγορα και τα έσοδα έπεσαν κατακόρυφα. Μέχρι το τέλος του 2013, η Nokia είχε πουλήσει την επιχείρηση τηλεφώνου της στη Microsoft.

Αυτό που σφράγισε τη μοίρα της Nokia ήταν μια σειρά από αποφάσεις που ελήφθησαν από τον Stephen Elop από τη θέση του ως γενικού διευθντή, ο οποίος ανέλαβε τον Οκτώβριο του 2010. Για κάθε μέρα που ο Elop «έχασε» στο πηδάλιο της Nokia, η εταιρία έχασε € 18 εκατομμύρια σε αγοραία αξία – καθιστώντας τον, με βάση τους αριθμούς, έναν από τους  χειρότερους  γενικούς διευθυντές στην ιστορία.

Το μεγαλύτερο λάθος Elop ήταν η επιλογή των Microsoft Windows Phone ως τη μόνη πλατφόρμα για τα smartphones της Nokia. Αλλά ο Elop δεν ήταν το μόνο πρόσωπο με ευθύνες σε αυτήν την ιστορία. Το διοικητικό συμβούλιο της Nokia αντιστάθηκε στην αλλαγή, καθιστώντας αδύνατο για την επιχείρηση να προσαρμόζεται στις ραγδαίες αλλαγές στη βιομηχανία. Πιο συγκεκριμένα, ο Jorma Ollila, ο οποίος συμβάλλει στη μετάβαση της Nokia από ένα βιομηχανικό όμιλο σε ένα γίγαντας τεχνολογίας, ήταν πολύ ερωτευμένος με την προηγούμενη επιτυχία της εταιρείας για να αναγνωρίσει την αλλαγή που απαιτούνταν για να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της.

Η εταιρεία ξεκίνησε επίσης ένα απελπισμένο πρόγραμμα μείωσης του κόστους, το οποίο περιελάμβανε την κατάργηση χιλιάδων θέσεων εργασίας. Αυτό  προκάλεσε μεγάλο πλήγμα στην κουλτούρα που είχε καθιερώσει κάποτε η εταιρεία,σύμφωνα με την οποία οι εργαζόμενοι προτρέπονταν να αναλάβουν κινδύνους για να κάνουν θαύματα. Τα πιο λαμπερά μυαλά της Nokia την εγκατέλειψαν, παίρνοντας μαζί τους το όραμα της και τις ιδέες τους.

Αλλά το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ικανότητα της Nokia να δημιουργήσει το είδος της διαισθητικής και φιλικής προς το χρήστη εμπειρίας των smartphone που οι iPhone και Android συσκευές πρόσφεραν, ήταν η άρνησή της να προχωρήσει πέρα από τις λύσεις που την είχαν οδηγήσει στην προηγούμενη επιτυχία της. Για παράδειγμα, η Nokia αρχικά υποστήριξε ότι δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το λειτουργικό σύστημα Android, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται όλες οι εφαρμογές  της Google για κινητά της. Όμως, λίγο πριν την εξαγορά της από τη Microsoft, η Nokia κατασκεύασε μια ολόκληρη σειρά από τηλέφωνα Android  χωρίς τις εφαρμογές της google.

Γιατί  η Nokia δεν επέλεξε το Android νωρίτερα; Η σύντομη απάντηση είναι τα χρήματα. Η Microsoft υποσχέθηκε να πληρώσει δισεκατομμύρια δολάρια ώστε η Nokia να χρησιμοποιήσει το Windows Phone αποκλειστικά. Αλλά τα χρήματα της Microsoft δε μπορούσαν να σώσουν τη Nokia, Δεν είναι δυνατό να δημιουργήσεις έναν βιομηχανικό οικοσύστημα μόνο με χρήματα.

Η προηγούμενη εμπειρία του Elop στη Microsoft ήταν αναμφίβολα άλλος ένας παράγοντας. Σε δύσκολες καταστάσεις, οι άνθρωποι στρέφονται συχνά προς αυτό με το οποίο είναι εξοικειωμένοι. Στην περίπτωση του Elop, το οικείο απλά έτυχε να είναι ένα άλλη μια εταιρία που βούλιαζε. Όταν άκουσε ότι η Nokia είχε επιλέξει τα Windows, ο διευθυντής της Google Vic Gundotra έγραψε: «Δύο γαλοπούλες δεν κάνουν έναν αετό.»

Όμως και η Apple και η Google δεν θα πρέπει να κοιμούνται ήσυχες. Όπως η Nokia στον κλάδο της κινητής τηλεφωνίας – για να μην αναφέρουμε τη Microsoft και την IBM στον κλάδο της πληροφορικής – μια μέρα θα χάσουν την ηγετική θέση τους. Αλλά υπάρχουν πρωτοβουλίες που μπορούν να αναλάβουν για να παρατείνουν την επιτυχία τους.

Πρώτον, οι εταιρείες πρέπει να συνεχίσουν να καινοτομούν, προκειμένου να βελτιώσουν τις πιθανότητες  οι επαναστατικές τεχνολογίες να αναδυθούν μέσα από αυτές και όχι να προκύψουν απ’ έξω. Εάν οι ηγέτες της αγοράς εφαρμόσουν ένα σύστημα για την ανακάλυψη και προώθηση νέων ιδεών – και δημιουργήσουν μια κουλτούρα στην οποία οι εργαζόμενοι δεν φοβούνται να κάνουν λάθη – θα μπορούν να παραμείνουν στην αιχμή της βιομηχανίας τους.

Δεύτερον, οι μεγάλες επιχειρήσεις θα πρέπει να παρακολουθούν τους αναδυόμενους καινοτόμους. Αντί να δημιουργήσουν σχέσεις συνεργασίας με τις μικρότερες εταιρείες που ταιριάζουν στο σημερινό επιχειρηματικό τους μοντέλο, οι μεγάλες επιχειρήσεις θα πρέπει να συνεργαστούν με εφευρετιές εταορίες με ανατρεπτική προοπτική στον τομέα τους.

Τέλος, αν και επιτυχημένες εταιρείες θα πρέπει συνεχώς να καινοτομούν, δεν θα πρέπει να φοβούνται να μιμηθούν. Αν η Nokia είχε αρχίσει αμέσως να αναπτύσσει προϊόντα που επηρεασμένα από το iPhone, ενώ αντιμετώπιζε τα σχετικά ζητήματα ευρεσιτεχνίας αποτελεσματικά, η βιομηχανία κινητής τηλεφωνίας θα ήταν πολύ διαφορετική σήμερα.

Η εμπειρία της Nokia φέρει επίσης ένα σημαντικό μάθημα για τις ρυθμιστικές αρχές, ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προσπαθώντας να καταστείλειε επαναστατικές τεχνολογίες και να προστατεύσεις τις υπάρχουσες επιχειρήσεις, δεν είναι μια σωστή επιλογή. Πράγματι, η προσέγγιση αυτή θα βλάψει τελικά τον καταναλωτή, τόσο με την παρεμπόδιση της τεχνολογικής προόδου όσο και με την εξάλειψη του ανταγωνισμού των τιμών.

Εδώ έγκειται το πιο σημαντικό μάθημα στην πτώση της Nokia. Οι εταιρείες τεχνολογίας δεν μπορούν να φτάσουν στην επιτυχία  απλά ευχαριστώντας το Διοικητικό τους  Συμβούλιο ή ακόμη και κλείνοντας συμφωνίες πολλών εκταμμυρίωων . Όποια εταιρεία κάνει ευτυχισμένο τον καταναλωτή – είτε  αυτή είναι μία καθιερωμένη πολυεθνική ή μια δυναμική εταιρία που μόλις ξεκινάει – αυτή θα κερδίσει. Οι εταιρείες που το ξεχνούν αυτό  είναι καταδικασμένες.

Merina Salminen, Pekka Nykänen, συγγραφείς του βιβλίου, Operaatio Elop, με θέμα την πτώση της Nokia.

Μετάφραση: www.analitis.gr