...Μην γίνεσαι αναλώσιμος

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

«Όλοι στις κάλπες» είναι το σύνθημα των κομμάτων εν όψει της 7ης Ιουλίου. Διόλου πρωτότυπο, αλλά στις μέρες μας το σύνθημα έχει όντως περιεχόμενο για πολλούς και διαφόρους λόγους.

Κατ’ αρχάς είναι οι πρώτες εκλογές εκτός επίσημου μνημονίου. Μπορεί οι δεσμεύσεις να παραμένουν σκληρές και να είναι μακροχρόνιες, αλλά η τυπική λήξη των μνημονίων σηματοδοτεί το τέλος μιας περιόδου πολιτικής αστάθειας, στη διάρκεια της οποίας τα πάντα παίζονταν από μέρα σε μέρα και από μήνα σε μήνα. Υπ’ αυτήν την έννοια είναι σημαντικό η κοινωνία να δώσει στις προτιμήσεις της το βάρος της ψήφου της.

Η οικονομική και κοινωνική πολιτική, η διπλωματία και η άμυνα της χώρας, το μοντέλο ανάπτυξης και άλλες βαρύνουσες επιλογές δεν μπορεί να εφαρμόζονται ερήμην της κοινωνίας.

Πόσο δικαιολογημένα θα μπορεί να διαμαρτύρεται για τις τυχόν επιζήμιες αποφάσεις της επόμενης κυβέρνησης σε μεγάλα θέματα αυτός που δεν προσπάθησε να τις αποτρέψει; Πόσο δικαιολογημένα θα μπορεί να διαμαρτύρεται αυτός που, ενώ προέκρινε ένα πολιτικό πρόγραμμα, δεν το στήριξε με την ψήφο του; Πώς μπορεί να διαμαρτύρεται για την απώλεια περιουσίας και δικαιωμάτων αυτός που δεν τα υπερασπίστηκε;

Η έλλειψη πολιτικής πίεσης προς την εκάστοτε εξουσία είναι ένα μόνο από τα πολλά μειονεκτήματα της μη συμμετοχής των πολιτών στην εκλογική διαδικασία. Είναι γνωστό – και το έχουμε δει κατ’ επανάληψη – ότι οι κατά καιρούς «ένοικοι» του Μεγάρου Μαξίμου χάνουν πολύ νωρίς την επαφή με την κοινωνία. Όσο μεγαλύτερη είναι η άνεση με την οποία κερδίζουν τις εκλογές τόσο συντομότερη είναι η απώλεια σύνδεσης με τις κοινωνικές ανάγκες. Και τόσο λιγότερο οι κυβερνώντες αντιλαμβάνονται το πολιτικό κόστος των επιλογών τους. Η αλαζονεία της εξουσίας δεν είναι απλώς ένα σχήμα λόγου.

Όσο πιο αδιάφορη εμφανίζεται μια κοινωνία μπροστά στην κάλπη, τόσο περισσότερο εκλαμβάνεται ως αναλώσιμη και χειραγωγήσιμη. Και τόσο λιγότερο λαμβάνεται υπ’ όψιν. Το ζήσαμε κατ’ επανάληψη.

Στις μέρες μας το πολιτικό σύστημα, ύστερα από πλήθος πολιτικών αναταράξεων με πολλά δυσμενή αποτελέσματα, ένα εκ των οποίων ήταν η ανάδειξη ευκαιριακών, ασταθών, θνησιγενών, αλλοπρόσαλλων και ενίοτε «κατάμαυρων» πολιτικών σχηματισμών, είναι ανάγκη να ανασυσταθεί. Η εμπειρία της κρίσης δίνει στον ελληνικό λαό τη δυνατότητα να εκτιμήσει πιο ψύχραιμα ποιον δρόμο θέλει να ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια, ποιοι είναι ικανοί να πάνε τη χώρα ένα βήμα παρακάτω, ποιοι μπορούν πιο αποτελεσματικά να υπερασπιστούν τα δικαιώματα και την κυριαρχία του.

Οι καιροί εξακολουθούν να είναι δύσκολοι – και υπάρχει ακόμη κίνδυνος να γίνουν δυσκολότεροι. Η κοινωνία δεν μπορεί να απέχει.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2079 στις 27-6-2019