Νέα Κρήτη
Ίσως είναι προτιμότερη, από ένα κατεστραμμένο δημόσιο που διατηρείται τεχνητά στη ζωή, με τη βοήθεια δανείων έναντι οικονομικών δηλητηρίων - με τα μέτρα δηλαδή που απλά επιμηκύνουν τον επιθανάτιο ρόγχο, στραγγαλίζοντας τις τράπεζες
Η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, η οποία αποτέλεσε το κέντρο βάρους των προεκλογικών δεσμεύσεων, καθώς επίσης τη βασικότερη αιτία, για την οποία ψηφίσθηκε η κυβέρνηση, αποτελεί πλέον παρελθόν.
Το ίδιο συμβαίνει και με την «αντίσταση» στις αποκρατικοποιήσεις (όπως αποδείχθηκε από το παράδειγμα του ΟΛΠ), με το «σχίσιμο των μνημονίων» (με κριτήριο το 70% της αποδοχής τους), καθώς επίσης με την άρνηση της δανειοδότησης από την Ευρώπη - η οποία άλλαξε απλά όνομα σε «συμφωνία γέφυρα», με «κόστος κατασκευής» που πλησιάζει τα 30 δις €.
Επομένως, τα αποτελέσματα της «λεκτικής σύγκρουσης» της κυβέρνησης με την Τρόικα ήταν πρακτικά οι «θορυβώδεις» συμβιβασμοί της σε όλα σχεδόν τα επίπεδα - μέχρι στιγμής φυσικά, ευχόμενος να αντιστραφούν στο μέλλον και να διαψευσθώ. Το τίμημα όμως είναι ήδη πανάκριβο, αφού η ΕΚΤ προέβη στις γνωστές ενέργειες «στραγγαλισμού» της χρηματοδότησης της χώρας, η S&P υποβάθμισε ξανά σε «σκουπίδι» την Ελλάδα, ενώ η Moody's τις ελληνικές τράπεζες.
Περαιτέρω, οι τράπεζες υποχρεώθηκαν στην παροχή έκτακτης ρευστότητας (ELA) εκ μέρους της ΕΚΤ, μέσω της Τράπεζας της Ελλάδας και με ευθύνη του δημοσίου, η οποία τους κοστίζει τουλάχιστον 1% ακριβότερα - γεγονός που σημαίνει πως, στο σύνολο που τους έχει εγκριθεί, στα 60 δις € περίπου, θα πληρώνουν 600 εκ. € επί πλέον τόκους, σε ετήσια βάση.
Αν και η κυβέρνηση τώρα προσπάθησε να υποβαθμίσει το θέμα, ισχυριζόμενη πως η επί πλέον επιβάρυνση θα μεταφερθεί στους πελάτες των τραπεζών, όλοι καταλαβαίνουμε πως ο τελικός χαμένος θα είναι η ελληνική οικονομία - από την οποία θα αφαιρεθούν ακόμη 600 εκ. € ρευστότητα, τα οποία αντιστοιχούν δυστυχώς με 100.000 θέσεις εργασίας, κόστους 6.000 € ετησίως.
Την ίδια στιγμή αυξήθηκε επικίνδυνα η εξάρτηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από την ΕΚΤ η οποία, από το 11% του ισολογισμού τους στα τέλη Νοεμβρίου του 2014, εκτοξεύθηκε στο 14% το Δεκέμβριο και στο 18-20% σήμερα, σύμφωνα με την Morgan Stanley - ενώ στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται η εξάρτηση όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών από την κεντρική τράπεζα.
Φαίνεται πάντως πως η εκροή καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες έφτασε στα 11 δις € τον Ιανουάριο, ενώ συνεχίζεται με ανησυχητικό ρυθμό - ποσά που, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, είναι κάτι περισσότερο από καταστροφικά. Εύλογα λοιπόν δημιουργούνται υποψίες, όσον αφορά τη φερεγγυότητα των τραπεζών οι οποίες, εάν παρ' ελπίδα επιβεβαιωθούν, θα υποχρεώσουν την ΕΚΤ να σταματήσει την παροχή ρευστότητας.
Αυτό θα σήμαινε με τη σειρά του πως η Ελλάδα θα αναγκαζόταν να υιοθετήσει ανάλογες πολιτικές, με αυτές της Κύπρου το 2013 - κάτι που φυσικά εύχομαι να αποφευχθεί, επειδή θα είχε πολλές άλλες παρενέργειες, με θύμα την κοινωνική ειρήνη και με απειλή το χάος.
Εν τούτοις, ίσως είναι πιο πιθανή η έξοδος των τραπεζών από την κρίση, συγκριτικά με την αντίστοιχη ενός κατεστραμμένου δημοσίου που διατηρείται τεχνητά στη ζωή, με τη βοήθεια νέων δανείων, έναντι οικονομικών δηλητηρίων - με τα μέτρα δηλαδή και με τα μνημόνια, τα οποία απλά επιμηκύνουν τον επιθανάτιο ρόγχο.
Η λύση της χρεοκοπίας
Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό που φοβίζει την Ευρώπη είναι ο συνδυασμός της πτώχευσης της Ελλάδας, με την καταναγκαστική έξοδο της από την Ευρωζώνη, για την οποία δεν υπάρχει ούτε νομικό πλαίσιο, ούτε εμπειρία - η οποία όμως θα οδηγούσε στην αλυσιδωτή αντίδραση της κατάρρευσης του ευρώ, της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων δανεισμού των υπολοίπων χωρών της περιφέρειας, στην αδυναμία εξόφλησης των υποχρεώσεων εκ μέρους της Ιταλίας, της Ισπανίας κοκ., σε μεγάλα τραπεζικά προβλήματα και στη διάλυση της Ευρωζώνης.
Υπάρχουν βέβαια και άλλες απόψεις, σύμφωνα με τις οποίες δεν είναι απαραίτητο να συμβεί το παραπάνω τρομακτικό σενάριο, εάν η Ελλάδα δεν μπορέσει πράγματι να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της.
Από την άλλη πλευρά, η πτώχευση μίας χώρας δεν είναι ανάλογη με τη χρεοκοπία μίας επιχείρησης - η οποία εξαφανίζεται, σε αντίθεση με τη χώρα που συνεχίζει να υπάρχει. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα μίας κρατικής χρεοκοπίας είναι οδυνηρά μεν για τους δανειστές της, αλλά «ανακουφιστικά» ουσιαστικά για την ίδια και τους Πολίτες της - αφού παρέλθει το πρώτο μεγάλο σοκ, το οποίο διαρκεί περί τους έξι μήνες.
Αυτό που απαιτείται βέβαια είναι η δραστηριοποίηση, αμέσως μετά, σύσσωμου του ανθρώπινου δυναμικού της - το οποίο, στην περίπτωση της Ελλάδας, είναι υπαρκτό και εξαιρετικά ικανό, υπό την προϋπόθεση πως δεν θα εμποδίζεται πια από την Πολιτική ή/και δεν θα καθοδηγείται προς τη λανθασμένη κατεύθυνση.
Συνεχίζοντας, μία χρεοκοπημένη χώρα δεν χρειάζεται απαραίτητα ένα καινούργιο νόμισμα - οπότε δεν υπάρχει κανένας λόγος εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Απλούστατα, εάν δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώνει τους δημοσίους υπαλλήλους, καθώς επίσης τους συνταξιούχους της με ευρώ, τότε εκδίδει ένα παράλληλο νόμισμα - με το οποίο αυξάνει μόνη της τη ρευστότητα στην οικονομία της, χωρίς να είναι εξαρτημένη από την ΕΚΤ.
Φυσικά το παράλληλο αυτό νόμισμα έχει τα δικά του προβλήματα - τα οποία όμως είναι πολύ μικρότερα, από το να μην κυκλοφορούν καθόλου χρήματα στην αγορά, όπως συμβαίνει σήμερα. Δεν έχει δε μόνο μειονεκτήματα, αλλά και μία σειρά πλεονεκτημάτων, τα οποία είναι ίσως περισσότερα υπό τις σημερινές συνθήκες - οι οποίες έχουν καταδικάσει στην εξαθλίωση την πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας.
Χωρίς να επεκταθώ σε λεπτομέρειες, υπάρχουν παραδείγματα χρεοκοπίας μίας χώρας, με την ταυτόχρονη παραμονή της σε μία «νομισματική ένωση» - όπως αυτό ενός κρατιδίου της Ελβετίας (κοινότητα Walliser Berg) το οποίο, αν και δεν είναι συγκρίσιμο με την Ελλάδα, τεκμηριώνει πως είναι δυνατή η πτώχευση εντός ενός ομοσπονδιακού κράτους, χωρίς να χρειασθεί καινούργιο νόμισμα (πηγή: F&W).
Το κρατίδιο χρεοκόπησε, μηδένισε επομένως τα χρέη του, άλλαξε το πολιτικό του προσωπικό οδηγώντας τους υπεύθυνους στη φυλακή, μείωσε τη γραφειοκρατία του και σταμάτησε να χρηματοδοτεί τα ακριβά εγχειρήματα - διατηρώντας το νόμισμα του και επιβιώνοντας αξιοπρεπώς.
Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι οι Η.Π.Α. - όπου όλες σχεδόν οι Πολιτείες της έχουν χρεοκοπήσει κάποια στιγμή στο παρελθόν, χωρίς να αντικαταστήσουν το δολάριο και χωρίς να πάψουν να ανήκουν στο αμερικανικό κράτος. Όλοι θυμούνται άλλωστε πως η Καλιφόρνια κινδύνευσε να χρεοκοπήσει, υιοθετώντας ένα παράλληλο νόμισμα (πληρωμή των ΔΥ με υποσχετικές) - χωρίς κανένας να αναφερθεί σε έξοδο της από τις Η.Π.Α. ή στην υιοθέτηση ενός δικού της νομίσματος.
Ενδεχομένως λοιπόn η λύση της χρεοκοπίας να είναι η μοναδική βιώσιμη για την Ελλάδα, χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα στην Ευρωζώνη - ενώ η διατήρηση της στο σημερινό «κώμα», είναι ότι χειρότερο θα μπορούσε να της συμβεί. Σωστά λέγεται δε πως είναι καλύτερο ένα τρομακτικό τέλος, από έναν τρόμο δίχως τέλος - όπως αυτός που βιώνουμε σήμερα.
ΥΓ: Η φήμη, σύμφωνα με την οποία δόθηκε στην Ελλάδα καθυστέρηση πληρωμών από την Κομισιόν, η οποία «διέρρευσε» από την Market News International, ήταν η αιτία της κατακόρυφης ανόδου του ελληνικού χρηματιστηρίου, του ευρώ και των ευρωπαϊκών.
Ειδικά επειδή διαδόθηκε πως η ΕΚΤ είναι σύμφωνη, αποφασίζοντας να παίρνει ξανά τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση - με αποτέλεσμα να εκτιναχθούν οι τιμές των τραπεζικών μετοχών.
Ακόμη όμως και να ισχύει, θα πρόκειται ξανά για μία προσωρινή λύση, η οποία θα διαιωνίσει τη σημερινή κατάσταση της χώρας - ενώ θα δώσει περισσότερο χρόνο στην Ευρώπη να προετοιμαστεί κατάλληλα.
Κλείνοντας, παραθέτω μέρος ενός παλαιότερου κειμένου (Παράλληλο ευρώ), έτσι ώστε να σκεφθούμε άλλου είδους δυνατότητες:
Άρης Οικονόμου
Παράλληλο Ευρώ: Εάν η ζήτηση (καταναλωτική και επενδυτική) του ιδιωτικού τομέα συνεχίσει να παραμένει αδύναμη, εάν η εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου είναι το αποτέλεσμα της συρρίκνωσης των εισαγωγών και όχι της αύξησης των εξαγωγών, καθώς επίσης εάν το πλεόνασμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κατάρρευση της εσωτερικής ζήτησης, τότε η οικονομική ανάπτυξη, χωρίς την οποία η Ελλάδα είναι καταδικασμένη στην απόλυτη χρεοκοπία, μπορεί να επιστρέψει μόνο με την εγκατάλειψη των μέτρων λιτότητας.
.
Στα πλαίσια αυτά, απαιτείται μία εναλλακτική χρηματοδότηση των δημοσίων επενδύσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την τάση - όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στις υπόλοιπες ελλειμματικές χώρες της Ευρωζώνης.
Η χρηματοδότηση αυτή μπορεί να επιτευχθεί με την έκδοση «υποσχετικών πληρωμής» (πιστωτικά σημειώματα) εκ μέρους της κυβέρνησης, με αποδέκτες τους δημοσίους υπαλλήλους, τους προμηθευτές του κράτους, καθώς επίσης τους υπόλοιπους πιστωτές της χώρας - κατά το παράδειγμα πολλών Πολιτειών των Η.Π.Α. και με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
.
(α) μηδενικό τοκομερίδιο - καμία πληρωμή τόκων δηλαδή (zero bonds),
(β) διαρκή ισχύ - καμία εξόφληση τους, οπότε μη αύξηση του δημοσίου χρέους,
(γ) ελεύθερη μεταβίβαση - εκχώρηση σε τρίτους, ελεύθερη διαπραγμάτευση στις αγορές και, τέλος
(δ) αντίκρισμα σε ευρώ - όχι σε άλλο νόμισμα, όπως προτείνεται από διαφόρους, οπότε καμία σύγκρουση με τους κανόνες που διέπουν την Ευρωζώνη.
Οι υποσχετικές αυτές, τα πιστωτικά σημειώματα καλύτερα, θα πρέπει να γίνονται δεκτά από το δημόσιο της εκάστοτε χώρας, για την πληρωμή (διακανονισμό) των φορολογικών υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα, στην ονομαστική τους τιμή - αποτελώντας κατά κάποιον τρόπο μία «τιτλοποίηση» των μελλοντικών κρατικών εσόδων.
Θα μπορούσαν φυσικά να διανέμονται σε ηλεκτρονική μορφή, στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων - επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Επίσης, θα μπορούσαν να αποστέλλονται ως πιστοποιητικά, σε ονομαστικές αξίες των 50 € ή 100 €, έτσι ώστε να διευκολύνονται οι συναλλαγές του ιδιωτικού τομέα. Προφανώς δε θα είναι υποχρεώσεις του δημοσίου, άτοκες όμως, ισοδύναμες με εκπτώσεις μελλοντικών φόρων.
Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση, η οποία θα εξοικονομεί μεγάλες ποσότητες χρημάτων, θα μπορεί να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις - εγκαταλείποντας την καταστροφική πολιτική λιτότητας, χωρίς να χρειαστεί να εξέλθει από την Ευρωζώνη.
Οι ενέργειες αυτές θα μπορούσαν βέβαια να θεωρηθούν ως παραβάσεις του συμφώνου σταθερότητας (έλλειμμα 3%), όπου όμως δύσκολα θα επιβαλλόταν πρόστιμο από την Κομισιόν - αφού τόσο η Γερμανία, όσο και η Γαλλία έχουν παραβιάσει πολλές φορές το σύμφωνο στο παρελθόν.
Σε κάθε περίπτωση, με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιζόταν η δυνατότητα να δοθούν δημοσιονομικά κίνητρα, τα οποία θα αναθέρμαιναν την οικονομική δραστηριότητα - οπότε θα αυξάνονταν τα έσοδα του δημοσίου, θα περιοριζόταν τα ελλείμματα και θα μειωνόταν το χρέος ως προς το ΑΕΠ, λόγω κυρίως της αύξησης του ΑΕΠ.
Θα μπορούσαν βέβαια να υπάρξουν «επιπλοκές» από τη συγκεκριμένη μέθοδο, όσον αφορά την υπερβολική αύξηση του πληθωρισμού, την απαραίτητη βελτίωση της είσπραξης και ισότιμης κατανομής των φόρων, τη μη υιοθέτηση διαρθρωτικών αλλαγών, την ενδεχόμενη σπατάλη του δημοσίου κλπ.
Υπάρχουν πολλές δυνατότητες όμως να αντιμετωπισθούν με επιτυχία, ενώ πρέπει να σταματήσει αμέσως η υπερβολική φορολόγηση των Ελλήνων, η εξαθλίωση, η λεηλασία τους, η δήμευση της ιδιωτικής περιουσίας, καθώς επίσης η εκποίηση της δημόσιας - ενέργειες που μας οδηγούν στη χρεοκοπία και στην έξοδο από τη Ευρωζώνη, σαν τη στυμμένη λεμονόκουπα.
© Copyright 2015 — Analyst.gr. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια των εκδοτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου