Τρίτη 12 Ιουνίου 2012

Πώς να έχουμε ανάπτυξη πέρα ​​από τα 'κίνητρα'

sofokleous10



Οι κεϋνσιανοί οικονομολόγοι κατηγορούν την υποτονική ανάπτυξη των ΗΠΑ και την έλλειψη νέων θέσεων εργασίας στην ανεπάρκεια των μέτρων τόνωσης της οικονομίας. Ισχυρίζονται ότι αν το Κογκρέσο είχε συμφωνήσει με τον Πρόεδρο Ομπάμα σε μια μεγαλύτερη δέσμη κινήτρων, η τρέχουσα ανάκαμψη των ΗΠΑ θα ήταν πολύ ισχυρότερη. Πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη πρόταση. Το βαθύτερο πρόβλημα έγκειται στους περιορισμούς των δημοσιονομικών κινήτρων ως απάντηση στην κρίση του 2008.

Παρ'όλα αυτά τα κίνητρα με τη μορφή δαπανών ήταν σημαντικά. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τα δημοσιονομικά κίνητρα υπήρξαν ισχυρά και συνεχή. Το ΔΝΤ εξετάζει κυρίως το «διαρθρωτικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του δυνητικού ΑΕΠ,» το οποίο μετρά τον προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης χωρίς το ισοζύγιο των αυτόματων σταθεροποιητών της οικονομίας- των δαπανών δηλαδή που ξεκινάνε σε περιόδους ύφεσης, όπως τα επιδόματα ανεργίας. Η διαρθρωτική δημοσιονομική επέκταση ήταν μεγαλύτερη του 4 τοις εκατό του ΑΕΠ σε σταθερή βάση κατά την περίοδο 2009-11 σε σύγκριση με το 2007. Το πραγματικό έλλειμμα συμπεριλαμβανομένων των αυτόματων σταθεροποιητών και του Troubled Asset Relief Program (διάσωση των τραπεζών), ήταν πολύ μεγαλύτερο, αυξανόμενο από 2,7 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2007 σε 13,0 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2009, 10,5 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2010, και 9,6 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2011. Το καθαρό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε από 48,2 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2007 σε 80,3 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2011, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ.


Τα δημοσιονομικά κίνητρα, εν ολίγοις, έχουν δοκιμαστεί, αλλά δεν κατόρθωσαν να στηρίξουν μια ισχυρή ανάκαμψη. Οι υποστηρικτές της περαιτέρω τόνωσης της οικονομίας εναντιώνονται στην ιδέα της αντιστροφής της δημοσιονομικής επέκτασης τώρα, δεδομένης της αδύναμης οικονομίας, και υποστηρίζουν ότι πρέπει να παραταθεί και να ισχυροποιηθεί. Η αρχική ιδέα των κινήτρων αυτών, όμως, ήταν ότι θα λειτουργούσαν ως ένα προσωρινό μέτρο που θα μπορούσε να δημιουργήσει μια γέφυρα προς την ανάκαμψη μέσω ενός αυτοσυντηρούμενου ιδιωτικού τομέα. Η κεϋνσιανή λογική όμως επέφερε τις  ακόλουθες δύο σημαντικές επιπτώσεις. Πρώτον και κυριότερο, δεν έχει υπάρξει ένος νέος δυναμικά αναπτυσσόμενος τομέας στην οικονομία των ΗΠΑ προς αντικατάσταση του κατασκευαστικού κλάδου που πάσχει. Οι καταναλωτικές δαπάνες δεν αυξήθηκαν. Η αγορά κατοικίας δεν ανέλαβε ξανά. Ιδιωτικές επενδύσεις στη βιομηχανία δεν σημείωσαν άνοδο. Και οι δημόσιες επενδύσεις δεν καλύψαν το κενό. Δεύτερον, οι πολλαπλασιαστές των βραχυπρόθεσμων μέτρων τόνωσης της κεϋνσιανής προσέγγισης αποδείχθηκαν λίγοι σε αριθμό και μεταβλητοί αντί πολυάριθμοι και σταθεροί.

Υπάρχει και άλλος τρόπος τόνωσης που όμως δεν έχει λάβει υποστήριξη από καμία παράταξη στις ΗΠΑ. Θα πρέπει να βασίζεται στα εξής:.

Πρώτον, οι ΗΠΑ (και η Ευρώπη) χρειάζονται μια νέα πηγή μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και όχι μια βραχυπρόθεσμη κεϋνσιανή γέφυρα προς την ανάπτυξη ωθούμενη μόνο από την κατανάλωση.

Δεύτερον, η χρήση των νέων τεχνολογιών - πληροφορική, επικοινωνίες, μεταφορές, υλικά, και γονιδιωματική – μπορεί να  δώσει λύσεις στα προβλήματα της αειφορίας και της ποιότητας ζωής, προς όφελος της κοινωνίας. Μακροπρόθεσμη ανάπτυξη (και ποιότητα ζωής) θα πρέπει να βασίζεται σε  επενδύσεις με κατεύθυνση τη μετάβαση σε περιβαλλοντικές συνθήκες χαμηλών εκπομπών, χαμηλής ρύπανσης και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών αντλώντας στοιχεία από τις πρωτοποριακές εξελίξεις της επιστήμης και της μηχανικής.

Τρίτον, η μετάβαση στη βιωσιμότητα απαιτεί ένα συνδυασμό δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων. Ως παράδειγμα, οι ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα (αιολική, ηλιακή, πυρηνική ενέργεια) θα πρέπει να συνδέονται με δημόσιες επενδύσεις σε διηπειρωτικά δίκτυα μεταφοράς ενέργειας. Ομοίως, η μετάβαση στην έξυπνη αστική ηλεκτροκίνηση θα απαιτήσει ένα μείγμα ιδιωτικών επενδύσεων και δημόσιων υποδομών. Οι δημόσιες επενδύσεις θα πρέπει να χρηματοδοτούνται εν μέρει μέσω μακροπρόθεσμου δανεισμού που θα υποστηρίζεται από μελλοντικές πηγές εσόδων (π.χ. σταδιακή αύξηση των φόρων άνθρακα).

Τέταρτον, απαιτούνται υψηλά επίπεδα φορολογίας ως μερίδιο του εθνικού εισοδήματος (όπως και στις επιτυχημένες οικονομίες της Βόρειας Ευρώπης) για να κρατηθούν χαμηλά τα ελλείμματα του προϋπολογισμού, διασφαλίζοντας παράλληλα επαρκή δημόσια έσοδα για την καθολική κάλυψη των υψηλής ποιότητας δημοσίων υπηρεσιών και επενδύσεων στο ανθρώπινο κεφάλαιο που εκτείνονται από την πρώιμη παιδική ηλικία έως τη  δημόσια παιδεία, τη μαθητεία και την επαγγελματική κατάρτιση.

Παρόλο που υπάρχουν φλέγοντα βραχυπρόθεσμα θέματα προς επίλυση - κυρίως η αντιμετώπιση του τραπεζικού πανικού στην ευρωζώνη - η λύση για την κρίση των ανεπτυγμένων χωρώνβρίσκεται σε ένα μακροπρόθεσμο όραμα αειφόρου ανάπτυξης, που προωθεί ένα μίγμα συμπληρωματικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων. Για να φτάσουμε εκεί, πρέπει να κινηθούμε πέρα ​​από το παλαιομοδίτικο αμερικανικό πολιτικό διάλογο με τη βραχυχρόνια κεϋνσιανή τόνωση από τη μία σε σχέση με την οικονομία της λιτότητας από την άλλη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου