Το Ποντίκι
Η τρομοκρατική επικοινωνιακή επίθεση κατά της Ελλάδας οδήγησε ήδη σε ακύρωση 2.500.000 κρατήσεων, με κατακόρυφη πτώση σε αφίξεις και ναυλώσεις από τους ξένους. Την ίδια ώρα οι νεόπτωχοι Έλληνες δεν μπορούν να επωφεληθούν ούτε από τις προσφορές των 50 ευρώ για διαμονή σε πεντάστερα ξενοδοχεία!
Το τεστ του τριημέρου του Αγίου Πνεύματος ήταν πραγματικά ό,τι χειρότερο για τον ελληνικό τουρισμό. Ξενοδόχοι και επαγγελματίες του τουρισμού έκαναν ό,τι μπορούσαν για να προσελκύσουν τον κόσμο στα ξενοδοχεία, που σε πολλές περιπτώσεις έμειναν άδεια. Μεγάλες μονάδες στην Κρήτη και τη Ρόδο έβγαλαν προσφορές με 120 και 140 ευρώ το βράδυ για σούπερ λουξ δωμάτια. Κι άλλες στην Πελοπόννησο μοίρασαν προσφορές ακόμη και στα 50 ευρώ το κεφάλι, τη βραδιά, για σουίτες που κάποτε ενοικιάζονταν στους Έλληνες αντί 400 ευρώ τη μέρα.
Οι Έλληνες δεν μάσησαν όμως. Δεν είναι (μόνο) ότι μόνιμα νιώθουν προδομένοι απέναντι στους ξένους τουρίστες. Οι Έλληνες ξέρουν χρόνια τώρα ότι οι ξενοδόχοι κλείνουν από τον χειμώνα τα δωμάτια προσφέροντας γη και ύδωρ στα πρακτορεία, και μετά περιμένουν τους Έλληνες για να βγάλουν τα κέρδη. Κάπως έτσι, ένας Έλληνας πληρώνει διπλά και τριπλά το δωμάτιό του σε σχέση με τον Άγγλο ή τον Γερμανό.
Το κακό απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, είναι ότι φέτος η ελληνική τουριστική βιομηχανία θα δει την πλάτη τόσο των ξένων όσο και των Ελλήνων. Των ξένων επειδή δεν θα ενδιαφερθούν (ή θα φοβηθούν) να έρθουν στη χώρα μας και των Ελλήνων επειδή η φορολογική αφαίμαξη δεν έχει αφήσει χρήμα για διακοπές. Και ας είναι βέβαιοι όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό ότι, πλην μερικών φωτεινών (αλλά υπαρκτών) εξαιρέσεων, όσοι Έλληνες έχουν ακόμη χρήμα θα προτιμήσουν να το δώσουν σε κάποια άλλη χώρα, όπου οι υπηρεσίες είναι καλύτερες για το αντίτιμο…
Όσοι αμφιβάλλουν για τα πιο πάνω, ας ρίξουν μια ματιά στα δεδομένα του τριημέρου του Αγίου Πνεύματος. Σημαντικοί προορισμοί, όπως τα Χανιά και η Κέρκυρα, έψαχναν με το… κιάλι τους τουρίστες σαν να ήταν… αρχές Μαΐου. Κι όμως, ήταν η πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου. Η Πελοπόννησος καταγράφει ήδη μείωση κρατήσεων πάνω από 50% σε σχέση με πέρυσι, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Μαγνησία (Πήλιο), ένας καθαρά παραδοσιακός προορισμός για αποδράσεις τριημέρου. Αποκαρδιωτική ήταν και η εικόνα για τη Μύκονο, αν και οι ξενοδόχοι απέφυγαν να δώσουν ακριβή ποσοστά της μείωσης των κρατήσεων. Εάν σε αυτά προσθέσουμε τις απώλειες από τις προσφερόμενες τιμές των ξενοδοχείων (τα συμβατικά δωμάτια ξεκινούν ακόμη και από 20 ευρώ), τότε το πρόβλημα μπερδεύεται και για πολλούς εξελίσσεται σε ζήτημα επιβίωσης. Απολογιστικά, στην πρώτη «απόδραση» πριν από το καλοκαίρι των Ελλήνων τα περισσότερα ξενοδοχεία έγραψαν μείωση από 40 έως και 70% στις κρατήσεις. Και οι προσφορές, έστω και κάτω του επιχειρηματικού κόστους, δεν απέδωσαν καθώς δεν υπάρχουν πελάτες που να διαθέτουν πορτοφόλι για… πολυτέλειες. Οι Έλληνες, φοβούμενοι την «επόμενη ημέρα», δεν βάζουν το χέρι στις τσέπες τους.
Το πρόβλημα είναι κοινό τόσο για τους μικρούς όσο και για τους μεγάλους ξενοδόχους, εάν λάβουμε υπ’ όψιν ότι την προηγούμενη εβδομάδα έβαλε λουκέτο ένα ακόμη μεγάλο ξενοδοχείο (το 20ό για την ακρίβεια) στην Αθήνα. Το γιατί, δεν είναι ιδιαίτερα περίεργο: οι αναλύσεις που χρησιμοποιούν οι ξενοδόχοι για να κατατάξουν μια πόλη, με παραμέτρους το τι πληρώνει κανείς γι’ αυτό που παίρνει πίσω (σχέση κόστους προς απόλαυση), βάζουν την ελληνική πρωτεύουσα σε μια από τις χειρότερες θέσεις. Και αυτό όχι γιατί ο τουρίστας δεν έχει… λαμβάνειν, αφού κάτι έχει να λάβει, απλώς το λαμβάνειν είναι πολύ ακριβό!
Θέλετε και την απόδειξη; Ιδού: Τα στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών - Αττικής (ΕΞΑ-Α) για το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου 2012 δείχνουν ότι η Αθήνα έχει τις μεγαλύτερες απώλειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με την πτώση σε πληρότητες να αγγίζει το 13% (46,9%), τη μέση τιμή δωματίου να μειώνεται κατά 5,7% (87,84 ευρώ) και τη μείωση στο έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο να φθάνει το 18,7% (41,22 ευρώ). Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών - Αττικής Αλέξανδρος Βασιλικός περιέγραψε γλαφυρά την κατάσταση: «Ο φετινός Μάιος είναι ο χειρότερος όλων των εποχών. Αν χαθούν οι μήνες Ιούνιος, Σεπτέμβριος και Οκτώβριος, το 2012 θα αποβεί καταστροφικό για τον τουρισμό της Αθήνας».
Το πρόβλημα δεν εστιάζεται, όμως, μόνο στην Αθήνα, ούτε αποκλειστικά στους ξένους. Το αντίθετο: Οι παραδοσιακοί στυλοβάτες του τουρισμού, οι Έλληνες, είναι και αυτοί απλώς… απόντες εξαιτίας της ένδειας. Οι τουριστικοί φορείς «είδαν» το πρόβλημα και σκέφτηκαν πως μία τονωτική ένεση για τον ελληνικό τουρισμό θα ήταν τα πακέτα προσφορών για τους Έλληνες, την περίοδο από Ιούνιο μέχρι 5 Ιουλίου και το διάστημα από 20 Αυγούστου μέχρι 10 Σεπτεμβρίου (που αρχίζουν τα σχολεία). Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσαν να ισοσκελίσουν ένα μέρος των απωλειών από την ελληνική αγορά χωρίς να χάσουν, αφού οι τιμές προσφοράς θα ήταν ανάλογες με αυτές που δίνουν στους tour operators. Όμως, υπάρχουν μεγαλοξενοδόχοι που αντιδρούν στην πρόταση αυτή, και επιμένουν να πουλάνε στους Έλληνες σε τιμές διπλάσιες απ’ ό,τι στους ξένους τουρίστες… (Αυτά για να μην ξεχνιόμαστε).
Και κάπως έτσι, η βαριά (και πρακτικά η μόνη) ελληνική βιομηχανία δέχεται το ένα μετά το άλλο τα χτυπήματα της κρίσης. Μπορεί ως Έλληνες να περιμένουμε αγωνιωδώς το αποτέλεσμα της κάλπης για να ξαναστήσουμε έστω και στοιχειωδώς τις παραμέτρους μιας ανάπτυξης, τα ξένα πρακτορεία, όμως, δεν περιμένουν.
Από το Σύνταγμα
Οι ξένοι δημοσιογράφοι, σαν τα κοράκια, ακροβολισμένοι στην πλατεία Συντάγματος μεταδίδουν κάθε μέρα εικόνες από συγκεντρώσεις και επεισόδια (που μπορεί να είναι μεμονωμένες, αλλά στα ξένα μέσα λαμβάνουν μυθολογικές διαστάσεις), οι οποίες διαμορφώνουν μια εικόνα σαν κι αυτή της Αιγύπτου ή της Λιβύης την περίοδο της μεγάλης αραβικής αναταραχής. Κι όπως οι Έλληνες σταμάτησαν να πηγαίνουν στην Αίγυπτο, έτσι και οι Ευρωπαίοι σταμάτησαν να «κλείνουν» Ελλάδα.
Τα «μαντάτα» έχουν αρχίσει να έρχονται από την άνοιξη, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες και ημέρες τα μηνύματα είναι πια αγωνιώδη και προοιωνίζονται ένα δυσοίωνο μέλλον για τον μόνο τομέα της οικονομίας που φέρνει πλέον έσοδα. Οι προβλέψεις για τη φετινή τουριστική σεζόν άλλαξαν από θετικές σε αρνητικές, με τις κρατήσεις να παρουσιάζουν ήδη κατακόρυφη πτώση. Τις ημέρες που ακολούθησαν τις εκλογές του Μαΐου καταγράφηκε πτώση έως και 50% στον ρυθμό εισόδου νέων κρατήσεων στα συστήματα των ελληνικών ξενοδοχείων. Με δυο λόγια, από τις 110.000 κρατήσεις που γίνονταν καθημερινά για τον Μάιο, φέτος, λόγω των πολιτικών εξελίξεων, πραγματοποιούνται μόλις 50.000.
Τα επιμελητήρια προβλέπουν ότι η «ζημιά» σε επίπεδο κρατήσεων μόνο για τον Μάιο μπορεί να φτάσει σε «κόστος» τα 1,7 εκατομμύρια λιγότερες κρατήσεις. Και βέβαια εάν η κατάσταση συνεχιστεί, η πτώση θα ξεπεράσει τις 2.000.000 ακυρώσεις, με τη συνολική μείωση έτους ίσως να φτάνει τα 2.500.000 ή και 3.000.000 άτομα (λιγότερα). Δεν χρειάζεται να έχει κανείς πτυχίο οικονομικών για να καταλάβει τι σημαίνει αυτό για μια χώρα για την οποία ο τουρισμός παράγει το 17% του ΑΕΠ.
Οι τουριστικοί παράγοντες χτυπούν ήδη το καμπανάκι και προσπαθούν να βρουν λύσεις ώστε να ανακάμψει ο τουρισμός. Πριν από μερικές ημέρες ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Ανδρέας Ανδρεάδης δήλωσε πως είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι έχουν επανέλθει οι συζητήσεις των ξένων τουριστών για ευρώ ή δραχμή στη χώρα. Ο ίδιος σημείωνε ότι πριν από τις εκλογές η μείωση των κρατήσεων έφτανε έως 13%, αλλά με τάση να περιοριστεί σε μονοψήφιο ποσοστό. Μετά τις εκλογές, όμως, και με την ακυβερνησία να φαντάζει σαν ισχυρή προοπτική, η τάση έχει ανατραπεί και εξελίσσεται επικίνδυνα.
Δραματική πτώση παρουσιάζουν και οι ναυλώσεις στα ιστιοπλοϊκά και τουριστικά σκάφη, παρότι οι τιμές τους έχουν μειωθεί. Στον τομέα αυτό η μείωση κρατήσεων και ναυλώσεων έχει ξεπεράσει το 30%.
Κομμένα… φτερά
Η κρίση καταγράφεται και στα αεροδρόμια. Οι αεροπορικές εταιρείες πετούν με «κομμένα» φτερά στη χώρα μας, καθώς το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου η επιβατική κίνηση εσωτερικού και εξωτερικού παρουσιάζει πτώση 7% μεσοσταθμικά σε όλη τη χώρα.
Τις μεγαλύτερες απώλειες παρουσιάζει το αεροδρόμιο της Αθήνας, το οποίο το τετράμηνο παρουσιάζει μείωση 10,3% στη συνολική επιβατική κίνηση με τους επιβάτες του εξωτερικού να παρουσιάζουν μείωση 12,7%! Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μηνιαία πτώση της επιβατικής κίνησης δεν ανακόπηκε ούτε από την κίνηση του Απριλίου, όπου «μπήκαν» οι εκδρομείς του Πάσχα. Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ πέρυσι η μείωση της επιβατικής κίνησης αφορούσε το εσωτερικό δίκτυο, φέτος οι μεγάλες απώλειες σε πτήσεις αλλά και επιβάτες παρουσιάζονται στο δίκτυο του εξωτερικού. Απόδειξη του ότι τα δημοσιεύματα και οι μεταδόσεις για έναν επικείμενο ελληνικό τραπεζικό πανικό έχουν κάνει καλά τη δουλειά τους…
Για το σύνολο των ελληνικών αεροδρομίων η απώλεια (μείωση) επιβατών εσωτερικού δικτύου έφτασε στο τετράμηνο το 4,6% στις αφίξεις και το 5,8% στις αναχωρήσεις με την αντίστοιχη μείωση αεροσκαφών να ανέρχεται σε -6,8% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Όσον αφορά το δίκτυο εξωτερικού, οι αφίξεις ήταν μειωμένες κατά 7,4%, οι αναχωρήσεις κατά 5,7% και τα αεροσκάφη κατά 8,8%.
Η κίνηση καταγράφηκε περιορισμένη και τον Μάιο (τα στατιστικά εκκρεμούν), ενώ στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι ο ερχόμενος χειμώνας θα είναι πολύ δύσκολος για τις αεροπορικές μεταφορές, με τη χώρα μας να πλήττεται ήδη από αποχωρήσεις τριών εταιρειών και κυρίως τη διακοπή της απευθείας σύνδεσης της Αθήνας με Νέα Υόρκη, που γινόταν από την Delta Airlines. Η εταιρεία, όπως και η Singapore Airlines (που σταμάτησε τη σύνδεση με τη Σιγκαπούρη), διαπίστωσε πως απλά η γραμμή ήταν οικονομικά ασύμφορη...
Όπως και με την περίπτωση των ξενοδόχων, υπάρχουν και οι «αμετανόητοι». Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν το σύνολο των εταιρειών που πραγματοποιούν πτήσεις από και προς το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» έχουν εκφράσει δυσαρέσκεια για τα ακριβά τέλη. Παρά τις εκκλήσεις, όμως, οι φόροι παραμένουν υψηλοί και κάνουν τον ΔΑΑ ένα από τα ακριβότερα αεροδρόμια του κόσμου. Για να καταλάβετε τι εννοούμε, ένα εισιτήριο εσωτερικού προς Σαντορίνη επιβαρύνεται σχεδόν με 40 ευρώ φόρους! Και βέβαια η αεροπορική εταιρεία θα πρέπει να επιβιώσει με τα επιπρόσθετα, έχοντας να προσθέσει στο εισιτήριο την αναλογία των τοκοχρεολυσίων του αεροσκάφους, την αμοιβή του πληρώματος, το καύσιμο και το πιθανό… κέρδος!
Κάπως έτσι, όμως, με ένα από τα ακριβότερα αεροδρόμια της Ευρώπης (κάτι που έρχεται να προστεθεί στην ακριβότερη πρωτεύουσα), τον Ιούνιο που καθορίζονται τα χειμερινά προγράμματα των εταιρειών θα σημειωθούν και νέες αποχωρήσεις.
Εις την… Πόλη
Και το χειρότερο, πολλές εταιρείες θα αναζητήσουν πρόσβαση στα ελληνικά νησιά από άλλες χώρες, και κυρίως από το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο ζητά τους μισούς φόρους από τον ΔΑΑ. Σημειώνεται ότι η χρέωση ανά επιβάτη όσον αφορά τους φόρους αεροδρομίου είναι 43 ευρώ στην Αθήνα, ενώ στα υπόλοιπα αεροδρόμια της χώρας είναι 15 ευρώ, τη στιγμή που στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη δεν ξεπερνά τα 21 ευρώ.
Με όλα αυτά, η επιβατική κίνηση του τετραμήνου Ιανουαρίου - Απριλίου στο αεροδρόμιο της Αθήνας διαμορφώθηκε σε 3,49 εκατ. επιβάτες, μειωμένη κατά 10,3% σε σχέση με το 2011. Η διοίκηση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών μπορεί ακόμη να προσπαθεί να εξωραΐσει την εικόνα και να αποδίδει τη μείωση αυτή στην επιδείνωση της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας (αλλά και στην αρνητική εικόνα της πρωτεύουσας και της χώρας που έχουν οι ξένοι ταξιδιώτες), αλλά σύντομα θα πρέπει να κάνει και κάτι έμπρακτο, προτού οι φόροι περιορίσουν ακόμη περισσότερο την επιβατική κίνηση.
Απολογιστικά, η επιβατική κίνηση εσωτερικού παρουσίασε σχετικά περιορισμένη μείωση (-6,2%) με τις απώλειες να μειώνονται σταδιακά, κυρίως ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων προσφορών και εκπτώσεων από τις αεροπορικές εταιρείες. Αντίθετα, η διεθνής κίνηση σημείωσε σημαντικές απώλειες (-12,7%). Τον Μάρτιο οι απώλειες της επιβατικής κίνησης εξωτερικού έφτασαν το -15,6%, τη μεγαλύτερη απώλεια του τετραμήνου, η οποία βελτιώθηκε τον Απρίλιο σε -11,9%, ποσοστό που, ωστόσο, είναι ενισχυμένο από τους ταξιδιώτες του Πάσχα.
Την κατάσταση αυτή εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο τρόπο οι ξένες εταιρείες χαμηλού κόστους (Raynair, Easyjet κ.λπ.), που πετούν δρομολόγια ναυλωμένα από ξένα πρακτορεία όχι στις βασικές εισόδους της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη), αλλά στα νησιά ή και σε ακόμη φθηνότερους - σε ό,τι αφορά τα αεροπορικά τέλη - προορισμούς, όπως το Άκτιο και η Αγχίαλος ή ο Άραξος. Με τον τρόπο αυτόν δεν γλιτώνουν μόνο τέλη του δημοσίου, αλλά ανταγωνίζονται αθέμιτα και τις ελληνικές εταιρείες που έχουν αναγκαστικά έδρα το «Ελ. Βενιζέλος».
Τα αποτελέσματα που παρουσίασε για το πρώτο τρίμηνο του 2012 η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της χώρας, η Aegean, είναι απολύτως ενδεικτικά. Ο τζίρος της είχε οριακή μείωση 1%, με την επιβατική κίνηση να εμφανίζει πτώση 7%. Η εταιρεία εκτέλεσε 13% λιγότερες πτήσεις σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011. Παρ’ όλα αυτά, όμως, το καθαρό αποτέλεσμα μετά από φόρους ήταν αρνητικό με ζημιές 25 εκατ. ευρώ σε σχέση με ζημιές 16,3 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2011. Στον αντίποδα η Ολυμπιακή, με άλλη στρατηγική, περιόρισε δραστικά το δίκτυό της (κόβοντας τα μακρινά δρομολόγια Λονδίνου, Παρισιού και Άμστερνταμ), αλλά με τον τρόπο αυτό κατάφερε να κρατήσει τις ζημιές στο επίπεδο των 5 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Πρόσω… αργάν
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση των ακτοπλοϊκών εταιρειών, για τις οποίες είναι αμφίβολο αν μπορούν να επιβιώσουν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, εφόσον συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση. Με την κίνηση να υφίσταται τη γενικότερη πτώση της χώρας, οι ακτοπλόοι αποφάσισαν να αυξήσουν τα τιμολόγια και να διατάξουν: πρόσω… αργάν. Δηλαδή τα πλοία να πηγαίνουν πιο σιγά, για να μην καίνε καύσιμο.
Με δυο λόγια τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια είναι φέτος αυξημένα τουλάχιστον κατά 5%. Το φτηνότερο εισιτήριο για Κυκλάδες (Πάρος) φτάνει στα 32 ευρώ, ενώ το ακριβότερο (για τη Σαντορίνη) αγγίζει τα 64,50 ευρώ. Φυσικά υπάρχει και φθηνότερο. Μπορείτε, λοιπόν, να φτάσετε στον ίδιο προορισμό με τα μισά χρήματα, αλλά στον διπλάσιο χρόνο με όρους ατμοπλοΐας του μεσοπολέμου. Εισιτήριο στα 30 ευρώ, αλλά με το ταξίδι να διαρκεί 11 ώρες! Δικαίως λοιπόν ο δήμαρχος Σύρου τόνιζε σε επιστολή του προς το υπουργείο Ανάπτυξης και Ναυτιλίας πως «οδηγούμαστε ολοταχώς σε συνθήκες οι οποίες επικρατούσαν πριν από 40 και 50 χρόνια.
Ενδεικτικά αναφέρω», πρόσθεσε, «ως παράδειγμα την ακτοπλοϊκή σύνδεση της Σύρου με τον Πειραιά, όπου ο χρόνος ταξιδιού από 3 ώρες και 40 λεπτά έχει αυξηθεί σε 4 ώρες και 40 λεπτά. Σύμφωνα με ανακοίνωση της πλοιοκτήτριας εταιρείας που εξυπηρετεί τη γραμμή θα υπάρξει και νέα μείωση της ταχύτητας του πλοίου με παράλληλη αύξηση των ήδη ακριβών ακτοπλοϊκών εισιτηρίων».
Στα Δωδεκάνησα, βέβαια, εδώ και χρόνια το αεροσκάφος είναι πιο συμφέρον από το πλοίο. Το φτηνότερο one way εισιτήριο για Ρόδο (με διάρκεια ταξιδιού 28 ώρες και 55 λεπτά, ήτοι μια μερούλα και κάτι) είναι 43 ευρώ, ενώ για την Κω (10 ώρες) αγγίζει τα 51 ευρώ. Τιμές πολύ κοντά στα αεροπορικά εισιτήρια…
Η τρομοκρατική επικοινωνιακή επίθεση κατά της Ελλάδας οδήγησε ήδη σε ακύρωση 2.500.000 κρατήσεων, με κατακόρυφη πτώση σε αφίξεις και ναυλώσεις από τους ξένους. Την ίδια ώρα οι νεόπτωχοι Έλληνες δεν μπορούν να επωφεληθούν ούτε από τις προσφορές των 50 ευρώ για διαμονή σε πεντάστερα ξενοδοχεία!
Το τεστ του τριημέρου του Αγίου Πνεύματος ήταν πραγματικά ό,τι χειρότερο για τον ελληνικό τουρισμό. Ξενοδόχοι και επαγγελματίες του τουρισμού έκαναν ό,τι μπορούσαν για να προσελκύσουν τον κόσμο στα ξενοδοχεία, που σε πολλές περιπτώσεις έμειναν άδεια. Μεγάλες μονάδες στην Κρήτη και τη Ρόδο έβγαλαν προσφορές με 120 και 140 ευρώ το βράδυ για σούπερ λουξ δωμάτια. Κι άλλες στην Πελοπόννησο μοίρασαν προσφορές ακόμη και στα 50 ευρώ το κεφάλι, τη βραδιά, για σουίτες που κάποτε ενοικιάζονταν στους Έλληνες αντί 400 ευρώ τη μέρα.
Οι Έλληνες δεν μάσησαν όμως. Δεν είναι (μόνο) ότι μόνιμα νιώθουν προδομένοι απέναντι στους ξένους τουρίστες. Οι Έλληνες ξέρουν χρόνια τώρα ότι οι ξενοδόχοι κλείνουν από τον χειμώνα τα δωμάτια προσφέροντας γη και ύδωρ στα πρακτορεία, και μετά περιμένουν τους Έλληνες για να βγάλουν τα κέρδη. Κάπως έτσι, ένας Έλληνας πληρώνει διπλά και τριπλά το δωμάτιό του σε σχέση με τον Άγγλο ή τον Γερμανό.
Το κακό απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, είναι ότι φέτος η ελληνική τουριστική βιομηχανία θα δει την πλάτη τόσο των ξένων όσο και των Ελλήνων. Των ξένων επειδή δεν θα ενδιαφερθούν (ή θα φοβηθούν) να έρθουν στη χώρα μας και των Ελλήνων επειδή η φορολογική αφαίμαξη δεν έχει αφήσει χρήμα για διακοπές. Και ας είναι βέβαιοι όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό ότι, πλην μερικών φωτεινών (αλλά υπαρκτών) εξαιρέσεων, όσοι Έλληνες έχουν ακόμη χρήμα θα προτιμήσουν να το δώσουν σε κάποια άλλη χώρα, όπου οι υπηρεσίες είναι καλύτερες για το αντίτιμο…
Όσοι αμφιβάλλουν για τα πιο πάνω, ας ρίξουν μια ματιά στα δεδομένα του τριημέρου του Αγίου Πνεύματος. Σημαντικοί προορισμοί, όπως τα Χανιά και η Κέρκυρα, έψαχναν με το… κιάλι τους τουρίστες σαν να ήταν… αρχές Μαΐου. Κι όμως, ήταν η πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου. Η Πελοπόννησος καταγράφει ήδη μείωση κρατήσεων πάνω από 50% σε σχέση με πέρυσι, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Μαγνησία (Πήλιο), ένας καθαρά παραδοσιακός προορισμός για αποδράσεις τριημέρου. Αποκαρδιωτική ήταν και η εικόνα για τη Μύκονο, αν και οι ξενοδόχοι απέφυγαν να δώσουν ακριβή ποσοστά της μείωσης των κρατήσεων. Εάν σε αυτά προσθέσουμε τις απώλειες από τις προσφερόμενες τιμές των ξενοδοχείων (τα συμβατικά δωμάτια ξεκινούν ακόμη και από 20 ευρώ), τότε το πρόβλημα μπερδεύεται και για πολλούς εξελίσσεται σε ζήτημα επιβίωσης. Απολογιστικά, στην πρώτη «απόδραση» πριν από το καλοκαίρι των Ελλήνων τα περισσότερα ξενοδοχεία έγραψαν μείωση από 40 έως και 70% στις κρατήσεις. Και οι προσφορές, έστω και κάτω του επιχειρηματικού κόστους, δεν απέδωσαν καθώς δεν υπάρχουν πελάτες που να διαθέτουν πορτοφόλι για… πολυτέλειες. Οι Έλληνες, φοβούμενοι την «επόμενη ημέρα», δεν βάζουν το χέρι στις τσέπες τους.
Το πρόβλημα είναι κοινό τόσο για τους μικρούς όσο και για τους μεγάλους ξενοδόχους, εάν λάβουμε υπ’ όψιν ότι την προηγούμενη εβδομάδα έβαλε λουκέτο ένα ακόμη μεγάλο ξενοδοχείο (το 20ό για την ακρίβεια) στην Αθήνα. Το γιατί, δεν είναι ιδιαίτερα περίεργο: οι αναλύσεις που χρησιμοποιούν οι ξενοδόχοι για να κατατάξουν μια πόλη, με παραμέτρους το τι πληρώνει κανείς γι’ αυτό που παίρνει πίσω (σχέση κόστους προς απόλαυση), βάζουν την ελληνική πρωτεύουσα σε μια από τις χειρότερες θέσεις. Και αυτό όχι γιατί ο τουρίστας δεν έχει… λαμβάνειν, αφού κάτι έχει να λάβει, απλώς το λαμβάνειν είναι πολύ ακριβό!
Θέλετε και την απόδειξη; Ιδού: Τα στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών - Αττικής (ΕΞΑ-Α) για το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου 2012 δείχνουν ότι η Αθήνα έχει τις μεγαλύτερες απώλειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με την πτώση σε πληρότητες να αγγίζει το 13% (46,9%), τη μέση τιμή δωματίου να μειώνεται κατά 5,7% (87,84 ευρώ) και τη μείωση στο έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο να φθάνει το 18,7% (41,22 ευρώ). Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών - Αττικής Αλέξανδρος Βασιλικός περιέγραψε γλαφυρά την κατάσταση: «Ο φετινός Μάιος είναι ο χειρότερος όλων των εποχών. Αν χαθούν οι μήνες Ιούνιος, Σεπτέμβριος και Οκτώβριος, το 2012 θα αποβεί καταστροφικό για τον τουρισμό της Αθήνας».
Το πρόβλημα δεν εστιάζεται, όμως, μόνο στην Αθήνα, ούτε αποκλειστικά στους ξένους. Το αντίθετο: Οι παραδοσιακοί στυλοβάτες του τουρισμού, οι Έλληνες, είναι και αυτοί απλώς… απόντες εξαιτίας της ένδειας. Οι τουριστικοί φορείς «είδαν» το πρόβλημα και σκέφτηκαν πως μία τονωτική ένεση για τον ελληνικό τουρισμό θα ήταν τα πακέτα προσφορών για τους Έλληνες, την περίοδο από Ιούνιο μέχρι 5 Ιουλίου και το διάστημα από 20 Αυγούστου μέχρι 10 Σεπτεμβρίου (που αρχίζουν τα σχολεία). Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσαν να ισοσκελίσουν ένα μέρος των απωλειών από την ελληνική αγορά χωρίς να χάσουν, αφού οι τιμές προσφοράς θα ήταν ανάλογες με αυτές που δίνουν στους tour operators. Όμως, υπάρχουν μεγαλοξενοδόχοι που αντιδρούν στην πρόταση αυτή, και επιμένουν να πουλάνε στους Έλληνες σε τιμές διπλάσιες απ’ ό,τι στους ξένους τουρίστες… (Αυτά για να μην ξεχνιόμαστε).
Και κάπως έτσι, η βαριά (και πρακτικά η μόνη) ελληνική βιομηχανία δέχεται το ένα μετά το άλλο τα χτυπήματα της κρίσης. Μπορεί ως Έλληνες να περιμένουμε αγωνιωδώς το αποτέλεσμα της κάλπης για να ξαναστήσουμε έστω και στοιχειωδώς τις παραμέτρους μιας ανάπτυξης, τα ξένα πρακτορεία, όμως, δεν περιμένουν.
Από το Σύνταγμα
Οι ξένοι δημοσιογράφοι, σαν τα κοράκια, ακροβολισμένοι στην πλατεία Συντάγματος μεταδίδουν κάθε μέρα εικόνες από συγκεντρώσεις και επεισόδια (που μπορεί να είναι μεμονωμένες, αλλά στα ξένα μέσα λαμβάνουν μυθολογικές διαστάσεις), οι οποίες διαμορφώνουν μια εικόνα σαν κι αυτή της Αιγύπτου ή της Λιβύης την περίοδο της μεγάλης αραβικής αναταραχής. Κι όπως οι Έλληνες σταμάτησαν να πηγαίνουν στην Αίγυπτο, έτσι και οι Ευρωπαίοι σταμάτησαν να «κλείνουν» Ελλάδα.
Τα «μαντάτα» έχουν αρχίσει να έρχονται από την άνοιξη, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες και ημέρες τα μηνύματα είναι πια αγωνιώδη και προοιωνίζονται ένα δυσοίωνο μέλλον για τον μόνο τομέα της οικονομίας που φέρνει πλέον έσοδα. Οι προβλέψεις για τη φετινή τουριστική σεζόν άλλαξαν από θετικές σε αρνητικές, με τις κρατήσεις να παρουσιάζουν ήδη κατακόρυφη πτώση. Τις ημέρες που ακολούθησαν τις εκλογές του Μαΐου καταγράφηκε πτώση έως και 50% στον ρυθμό εισόδου νέων κρατήσεων στα συστήματα των ελληνικών ξενοδοχείων. Με δυο λόγια, από τις 110.000 κρατήσεις που γίνονταν καθημερινά για τον Μάιο, φέτος, λόγω των πολιτικών εξελίξεων, πραγματοποιούνται μόλις 50.000.
Τα επιμελητήρια προβλέπουν ότι η «ζημιά» σε επίπεδο κρατήσεων μόνο για τον Μάιο μπορεί να φτάσει σε «κόστος» τα 1,7 εκατομμύρια λιγότερες κρατήσεις. Και βέβαια εάν η κατάσταση συνεχιστεί, η πτώση θα ξεπεράσει τις 2.000.000 ακυρώσεις, με τη συνολική μείωση έτους ίσως να φτάνει τα 2.500.000 ή και 3.000.000 άτομα (λιγότερα). Δεν χρειάζεται να έχει κανείς πτυχίο οικονομικών για να καταλάβει τι σημαίνει αυτό για μια χώρα για την οποία ο τουρισμός παράγει το 17% του ΑΕΠ.
Οι τουριστικοί παράγοντες χτυπούν ήδη το καμπανάκι και προσπαθούν να βρουν λύσεις ώστε να ανακάμψει ο τουρισμός. Πριν από μερικές ημέρες ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Ανδρέας Ανδρεάδης δήλωσε πως είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι έχουν επανέλθει οι συζητήσεις των ξένων τουριστών για ευρώ ή δραχμή στη χώρα. Ο ίδιος σημείωνε ότι πριν από τις εκλογές η μείωση των κρατήσεων έφτανε έως 13%, αλλά με τάση να περιοριστεί σε μονοψήφιο ποσοστό. Μετά τις εκλογές, όμως, και με την ακυβερνησία να φαντάζει σαν ισχυρή προοπτική, η τάση έχει ανατραπεί και εξελίσσεται επικίνδυνα.
Δραματική πτώση παρουσιάζουν και οι ναυλώσεις στα ιστιοπλοϊκά και τουριστικά σκάφη, παρότι οι τιμές τους έχουν μειωθεί. Στον τομέα αυτό η μείωση κρατήσεων και ναυλώσεων έχει ξεπεράσει το 30%.
Κομμένα… φτερά
Η κρίση καταγράφεται και στα αεροδρόμια. Οι αεροπορικές εταιρείες πετούν με «κομμένα» φτερά στη χώρα μας, καθώς το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου η επιβατική κίνηση εσωτερικού και εξωτερικού παρουσιάζει πτώση 7% μεσοσταθμικά σε όλη τη χώρα.
Τις μεγαλύτερες απώλειες παρουσιάζει το αεροδρόμιο της Αθήνας, το οποίο το τετράμηνο παρουσιάζει μείωση 10,3% στη συνολική επιβατική κίνηση με τους επιβάτες του εξωτερικού να παρουσιάζουν μείωση 12,7%! Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μηνιαία πτώση της επιβατικής κίνησης δεν ανακόπηκε ούτε από την κίνηση του Απριλίου, όπου «μπήκαν» οι εκδρομείς του Πάσχα. Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ πέρυσι η μείωση της επιβατικής κίνησης αφορούσε το εσωτερικό δίκτυο, φέτος οι μεγάλες απώλειες σε πτήσεις αλλά και επιβάτες παρουσιάζονται στο δίκτυο του εξωτερικού. Απόδειξη του ότι τα δημοσιεύματα και οι μεταδόσεις για έναν επικείμενο ελληνικό τραπεζικό πανικό έχουν κάνει καλά τη δουλειά τους…
Για το σύνολο των ελληνικών αεροδρομίων η απώλεια (μείωση) επιβατών εσωτερικού δικτύου έφτασε στο τετράμηνο το 4,6% στις αφίξεις και το 5,8% στις αναχωρήσεις με την αντίστοιχη μείωση αεροσκαφών να ανέρχεται σε -6,8% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Όσον αφορά το δίκτυο εξωτερικού, οι αφίξεις ήταν μειωμένες κατά 7,4%, οι αναχωρήσεις κατά 5,7% και τα αεροσκάφη κατά 8,8%.
Η κίνηση καταγράφηκε περιορισμένη και τον Μάιο (τα στατιστικά εκκρεμούν), ενώ στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι ο ερχόμενος χειμώνας θα είναι πολύ δύσκολος για τις αεροπορικές μεταφορές, με τη χώρα μας να πλήττεται ήδη από αποχωρήσεις τριών εταιρειών και κυρίως τη διακοπή της απευθείας σύνδεσης της Αθήνας με Νέα Υόρκη, που γινόταν από την Delta Airlines. Η εταιρεία, όπως και η Singapore Airlines (που σταμάτησε τη σύνδεση με τη Σιγκαπούρη), διαπίστωσε πως απλά η γραμμή ήταν οικονομικά ασύμφορη...
Όπως και με την περίπτωση των ξενοδόχων, υπάρχουν και οι «αμετανόητοι». Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν το σύνολο των εταιρειών που πραγματοποιούν πτήσεις από και προς το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» έχουν εκφράσει δυσαρέσκεια για τα ακριβά τέλη. Παρά τις εκκλήσεις, όμως, οι φόροι παραμένουν υψηλοί και κάνουν τον ΔΑΑ ένα από τα ακριβότερα αεροδρόμια του κόσμου. Για να καταλάβετε τι εννοούμε, ένα εισιτήριο εσωτερικού προς Σαντορίνη επιβαρύνεται σχεδόν με 40 ευρώ φόρους! Και βέβαια η αεροπορική εταιρεία θα πρέπει να επιβιώσει με τα επιπρόσθετα, έχοντας να προσθέσει στο εισιτήριο την αναλογία των τοκοχρεολυσίων του αεροσκάφους, την αμοιβή του πληρώματος, το καύσιμο και το πιθανό… κέρδος!
Κάπως έτσι, όμως, με ένα από τα ακριβότερα αεροδρόμια της Ευρώπης (κάτι που έρχεται να προστεθεί στην ακριβότερη πρωτεύουσα), τον Ιούνιο που καθορίζονται τα χειμερινά προγράμματα των εταιρειών θα σημειωθούν και νέες αποχωρήσεις.
Εις την… Πόλη
Και το χειρότερο, πολλές εταιρείες θα αναζητήσουν πρόσβαση στα ελληνικά νησιά από άλλες χώρες, και κυρίως από το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο ζητά τους μισούς φόρους από τον ΔΑΑ. Σημειώνεται ότι η χρέωση ανά επιβάτη όσον αφορά τους φόρους αεροδρομίου είναι 43 ευρώ στην Αθήνα, ενώ στα υπόλοιπα αεροδρόμια της χώρας είναι 15 ευρώ, τη στιγμή που στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη δεν ξεπερνά τα 21 ευρώ.
Με όλα αυτά, η επιβατική κίνηση του τετραμήνου Ιανουαρίου - Απριλίου στο αεροδρόμιο της Αθήνας διαμορφώθηκε σε 3,49 εκατ. επιβάτες, μειωμένη κατά 10,3% σε σχέση με το 2011. Η διοίκηση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών μπορεί ακόμη να προσπαθεί να εξωραΐσει την εικόνα και να αποδίδει τη μείωση αυτή στην επιδείνωση της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας (αλλά και στην αρνητική εικόνα της πρωτεύουσας και της χώρας που έχουν οι ξένοι ταξιδιώτες), αλλά σύντομα θα πρέπει να κάνει και κάτι έμπρακτο, προτού οι φόροι περιορίσουν ακόμη περισσότερο την επιβατική κίνηση.
Απολογιστικά, η επιβατική κίνηση εσωτερικού παρουσίασε σχετικά περιορισμένη μείωση (-6,2%) με τις απώλειες να μειώνονται σταδιακά, κυρίως ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων προσφορών και εκπτώσεων από τις αεροπορικές εταιρείες. Αντίθετα, η διεθνής κίνηση σημείωσε σημαντικές απώλειες (-12,7%). Τον Μάρτιο οι απώλειες της επιβατικής κίνησης εξωτερικού έφτασαν το -15,6%, τη μεγαλύτερη απώλεια του τετραμήνου, η οποία βελτιώθηκε τον Απρίλιο σε -11,9%, ποσοστό που, ωστόσο, είναι ενισχυμένο από τους ταξιδιώτες του Πάσχα.
Την κατάσταση αυτή εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο τρόπο οι ξένες εταιρείες χαμηλού κόστους (Raynair, Easyjet κ.λπ.), που πετούν δρομολόγια ναυλωμένα από ξένα πρακτορεία όχι στις βασικές εισόδους της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη), αλλά στα νησιά ή και σε ακόμη φθηνότερους - σε ό,τι αφορά τα αεροπορικά τέλη - προορισμούς, όπως το Άκτιο και η Αγχίαλος ή ο Άραξος. Με τον τρόπο αυτόν δεν γλιτώνουν μόνο τέλη του δημοσίου, αλλά ανταγωνίζονται αθέμιτα και τις ελληνικές εταιρείες που έχουν αναγκαστικά έδρα το «Ελ. Βενιζέλος».
Τα αποτελέσματα που παρουσίασε για το πρώτο τρίμηνο του 2012 η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της χώρας, η Aegean, είναι απολύτως ενδεικτικά. Ο τζίρος της είχε οριακή μείωση 1%, με την επιβατική κίνηση να εμφανίζει πτώση 7%. Η εταιρεία εκτέλεσε 13% λιγότερες πτήσεις σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011. Παρ’ όλα αυτά, όμως, το καθαρό αποτέλεσμα μετά από φόρους ήταν αρνητικό με ζημιές 25 εκατ. ευρώ σε σχέση με ζημιές 16,3 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2011. Στον αντίποδα η Ολυμπιακή, με άλλη στρατηγική, περιόρισε δραστικά το δίκτυό της (κόβοντας τα μακρινά δρομολόγια Λονδίνου, Παρισιού και Άμστερνταμ), αλλά με τον τρόπο αυτό κατάφερε να κρατήσει τις ζημιές στο επίπεδο των 5 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Πρόσω… αργάν
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση των ακτοπλοϊκών εταιρειών, για τις οποίες είναι αμφίβολο αν μπορούν να επιβιώσουν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, εφόσον συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση. Με την κίνηση να υφίσταται τη γενικότερη πτώση της χώρας, οι ακτοπλόοι αποφάσισαν να αυξήσουν τα τιμολόγια και να διατάξουν: πρόσω… αργάν. Δηλαδή τα πλοία να πηγαίνουν πιο σιγά, για να μην καίνε καύσιμο.
Με δυο λόγια τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια είναι φέτος αυξημένα τουλάχιστον κατά 5%. Το φτηνότερο εισιτήριο για Κυκλάδες (Πάρος) φτάνει στα 32 ευρώ, ενώ το ακριβότερο (για τη Σαντορίνη) αγγίζει τα 64,50 ευρώ. Φυσικά υπάρχει και φθηνότερο. Μπορείτε, λοιπόν, να φτάσετε στον ίδιο προορισμό με τα μισά χρήματα, αλλά στον διπλάσιο χρόνο με όρους ατμοπλοΐας του μεσοπολέμου. Εισιτήριο στα 30 ευρώ, αλλά με το ταξίδι να διαρκεί 11 ώρες! Δικαίως λοιπόν ο δήμαρχος Σύρου τόνιζε σε επιστολή του προς το υπουργείο Ανάπτυξης και Ναυτιλίας πως «οδηγούμαστε ολοταχώς σε συνθήκες οι οποίες επικρατούσαν πριν από 40 και 50 χρόνια.
Ενδεικτικά αναφέρω», πρόσθεσε, «ως παράδειγμα την ακτοπλοϊκή σύνδεση της Σύρου με τον Πειραιά, όπου ο χρόνος ταξιδιού από 3 ώρες και 40 λεπτά έχει αυξηθεί σε 4 ώρες και 40 λεπτά. Σύμφωνα με ανακοίνωση της πλοιοκτήτριας εταιρείας που εξυπηρετεί τη γραμμή θα υπάρξει και νέα μείωση της ταχύτητας του πλοίου με παράλληλη αύξηση των ήδη ακριβών ακτοπλοϊκών εισιτηρίων».
Στα Δωδεκάνησα, βέβαια, εδώ και χρόνια το αεροσκάφος είναι πιο συμφέρον από το πλοίο. Το φτηνότερο one way εισιτήριο για Ρόδο (με διάρκεια ταξιδιού 28 ώρες και 55 λεπτά, ήτοι μια μερούλα και κάτι) είναι 43 ευρώ, ενώ για την Κω (10 ώρες) αγγίζει τα 51 ευρώ. Τιμές πολύ κοντά στα αεροπορικά εισιτήρια…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου