Αμφιπρόσωπο πελατειακό κράτος

του Χρήστου Γιανναρά

Θέλει να είναι μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Και πρέπει να περιορίσει δραστικά τα δημόσια έξοδα, γιατί το κράτος έχει χρεοκοπήσει, η δημόσια οικονομία, η εσωτερική αγορά, η παραγωγικότητα έχουν καταρρεύσει, διαλυθεί. Ποια μπορεί να είναι τα γνωρίσματα μιας αριστερής κυβερνητικής πολιτικής σε αυτή την περίπτωση;

Προφανώς, να περιοριστούν τα έξοδα του κράτους, χωρίς οι φτωχοί να γίνουν φτωχότεροι και χωρίς οι τίμιοι πολίτες να υποστούν ατιμωτική λεηλασία του μόχθου τους. Αρα, αριστερή (κοινωνικών στόχων) πολιτική είναι να παταχθούν με συνέπεια και μεθοδικά οι σπατάλες του κράτους, όχι τα τίμια έσοδα των πολιτών. Να εξαλειφθεί το πελατειακό κράτος: να πάψουν τα κόμματα να εξαγοράζουν με κρατικό (κοινωνικό) χρήμα ψήφους πολιτών. Να πάψουν τα κόμματα να «διαπλέκονται» με «νταβατζήδες» (εργολήπτες και προμηθευτές του Δημοσίου): να ληστεύουν το κρατικό ταμείο και να μοιράζονται τα κλοπιμαία με τον υπόκοσμο.

Μέτρο αριστερής πολιτικής για την αποτελεσματική πάταξη της κρατικής σπατάλης θα ήταν να περικοπούν αμείλικτα οι προκλητικής αυθάδειας απολαβές και τα προνόμια των βουλευτών, των χρυσοκάνθαρων υπαλλήλων της Βουλής, των δικαστικών λειτουργών (που αποφασίζουν από μόνοι τους το ύψος των αποδοχών τους), των προνομιούχων «ρετιρέ» του δημόσιου τομέα. Αριστερή (κοινωνικών προτεραιοτήτων) πολιτική θα ήταν να απολυθούν πρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι και υπαλληλία των χιλίων πεντακοσίων παρασιτικών εταιρειών – ιδρυμάτων – οργανισμών του Δημοσίου. Να κριθούν από τα τακτικά δικαστήρια οι αναρίθμητες στρατιές των πρόωρα ή με απάτη συνταξιοδοτηθέντων. Να απαιτηθούν αναδρομικώς τα ιλιγγιώδη ποσά χρεών που παραγράφηκαν και εξωφρενικών δανείων που χορηγήθηκαν σε εταιρείες κερδοσκοπικού ποδοσφαίρου, σε επιχειρήσεις ΜΜΕ, σε κομματικά «κοινωφελή ιδρύματα» – και μύρια όσα ανάλογα (στα οποία συνεχώς και ματαίως παραπέμπει ο καθ’ ύλην αρμόδιος κ. Λέανδρος Ρακιντζής).

Αλλά είναι περισσότερο κι από φανερό ότι η τάχα και Αριστερά στην Ελλάδα σήμερα αποκλείεται να τολμήσει την πάταξη ή και εξάλειψη του πελατειακού κράτους. Δεν είναι γέννημά της, επειδή δεν κυβέρνησε ποτέ τη χώρα, δεν της δόθηκε η ευκαιρία να αγοράσει ψήφους πουλώντας διορισμούς (με εξαίρεση το βραχύβιο πέρασμα Κουβέλη από την τρικομματική κυβέρνηση των «μνημονίων» και τη θεσιλαγνεία του «Συνασπισμού», όταν, επί Ανδρεοκρατίας, λειτουργούσε ως «το εγγράμματον τμήμα» του ΠΑΣΟΚ).

Πάντως δεν γέννησε η Αριστερά, με διορισμούς και ρουσφέτια, το πελατειακό στην Ελλάδα κράτος, δεν έχει την ευθύνη της καταγωγής του. Εχει όμως τη σαφέστατη ευθύνη της συνδικαλιστικής του συγκρότησης, δόμησης και λειτουργίας. Ο «αριστερός» συνδικαλισμός κατέστησε το πελατειακό κράτος της Δεξιάς «κράτος εν κράτει», αδιαμφισβήτητη υπερεξουσία, πάνω από τις κυβερνήσεις και τους νόμους, με πρακτικές στρατού κατοχής (αποκλεισμούς του εθνικού οδικού δικτύου, διακοπές ηλεκτροδότησης, κλείσιμο σχολείων, «καταλήψεις» του κέντρου της πρωτεύουσας, μεθοδική διάλυση της βιομηχανικής υποδομής, αυταρχικό έλεγχο της στελέχωσης και λειτουργίας των υπουργείων).

Οχι, «αριστερή» κυβέρνηση δεν θα διανοηθεί ποτέ την πάταξη του πελατειακού κράτους. Οι δεξιές (γαλάζιες και πράσινες) κυβερνήσεις αγόραζαν με ρουσφέτια την άνοδο στην εξουσία και την ιδιοτελέστατη νομή της εξουσίας, όμως την πελατεία τη μοιραζόταν και η Αριστερά χάρη στους πραιτωριανούς συνδικαλιστές της. Ακόμα και σήμερα, με δεδομένη την καταστροφή και την ανυπαρκτοποίηση ελεύθερου και ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, η Αριστερά φρίττει στο ενδεχόμενο να απολυθεί ρουσφετολογικά διορισμένος δημόσιος υπάλληλος, έστω και βαρυνόμενος με ποινικά αδικήματα: Η περιφερειάρχης Κυρία Δούρου αποκλείει την απόλυση ακόμα και διορισμένων με πλαστά πιστοποιητικά και διπλώματα απατεώνων. Το δε σχέδιο νόμου για την επανίδρυση της ΕΡΤ ορίζει ότι, με τη δημοσίευσή του, «αναβιώνουν» όλες οι συμβάσεις εργασίας που διακόπηκαν με το κλείσιμο της ΕΡΤ – επανέρχονται δικαιωματικά (με την γκανγκστερική συνδικαλιστική λογική) οι χιλιάδες των διορισμένων κάποτε μόνο με κομματικό σημείωμα, δίχως να κριθούν, να συγκριθούν αξιολογικά, να ελεγχθεί η ποιότητα της προσφοράς και συμπεριφοράς τους.

Αυτοδιαφημίζεται σαν τάχα και αριστερή η σημερινή κυβέρνηση, αλλά στην πράξη εμφανίζεται ανυποψίαστη για τις συγκλονιστικές ιστορικές προκλήσεις που δέχεται. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δηλώνει ότι αρνείται ανυποχώρητα τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, επιμένει στις ομαδικές απολύσεις, στην κατάργηση ορίου κατώτατου μισθού (4.5.2015). Μια αληθινά αριστερή κυβέρνηση θα έπειθε έμπρακτα τις ευρωπαϊκές κοινωνίες ότι, με αυτά τα δεδομένα, ο αγώνας των Ελλήνων σήμερα δεν είναι για να υπερασπίσουν εισοδήματα, αλλά για να περισώσουν κοινωνικές κατακτήσεις συνώνυμες με την ανθρωπιά του ανθρώπου.

Ενας τίμιος φιλευρωπαϊσμός θα στήριζε σήμερα μια ελληνική κυβέρνηση τόσο αριστερή όσο αριστερός ήταν ο Σολζενίτσιν στην άλλοτε Σοβιετία – αντιπολίτευση τότε στον απάνθρωπο ολοκληρωτισμό του μαρξιστικού οικονομισμού. Οι αντιστοιχίες γίνονται όλο και πιο φανερές: Η βάναυση οικονομική και πολιτική απανθρωπία είναι αμφιπρόσωπη: μαρξιστική και καπιταλιστική, με κοινή ρίζα και καταγωγή τον Ιστορικό Υλισμό. Ιδιος και στις δύο περιπτώσεις ο μηδενισμός κάθε κοινωνιοκεντρικού οράματος, ίδιος ο στυγνός αμοραλισμός αποφάσεων του Πολίτ-μπυρό ή της Standard and Poor’s για το ποια κοινωνία θα ζήσει και ποια θα πεθάνει. Ιδια η ιστορικο-υλιστική λογική με τη νομενκλατούρα λενινιστικών – σταλινικών εμπνεύσεων, ίδια και με θεσμούς, εξίσου ανεξέλεγκτους κοινωνικά, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το Γιούρο-γκρουπ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Τέτοιες συνειδητοποιήσεις καθυστερούν οπωσδήποτε σε παρακμιακές, ατομοκεντρικού πρωτογονισμού συλλογικότητες. Η σημερινή Ελλάδα, με δείχτες κατά κεφαλήν καλλιέργειας δραματικά χαμηλούς, μάλλον αποκλείεται να συνειδητοποιήσει έγκαιρα τι θα σήμαινε, για την ίδια και για την Ευρώπη, μια «κοινωνιοκεντρική Αριστερά».

www.yannaras.gr