Το τέλμα των καταθέσεων προκαλεί την αύξηση του χρηματοδοτικού κενού

kontranews

του Γιώργου Βάμβουκα

Η αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων στην οποιαδήποτε χώρα του κόσμου, εξαρτάται από την άνοδο του διαθεσίμου εισοδήματος των πολιτών, την αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και την άνοδο της εισροής ξένων κεφαλαίων και εισοδημάτων.

 Η αύξηση κάθε μορφής εισοδήματος, όπως μισθοί, κέρδη επιχειρήσεων, συντάξεις, πρόσοδοι ενοικίων, μερίσματα μετοχών, κ.λπ., συντελεί στην άνοδο των αποταμιευτικών- καταθετικών πόρων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Επίσης, όταν οι προσδοκίες για τις μεσοπρόθεσμες αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας είναι θετικές, παρατηρούνται μεγαλύτερες εισροές ξένων επενδυτικών κεφαλαίων.

Τα ξένα κεφάλαια που εισρέουν στην οικονομία για άμεσες επενδύσεις, τοποθετούνται σε διάφορες τράπεζες συντελώντας στην αύξηση των εγχώριων καταθέσεων. Αντίθετα, όταν η οικονομία της χώρας διέρχεται φάση παρατεταμένης ύφεσης, τα πραγματικά εισοδήματα των πολιτών μειώνονται, οι ζημιές των επιχειρήσεων διογκώνονται και οι εισροές ξένων κεφαλαίων-εισοδημάτων συρρικνώνονται, επιφέροντας έτσι τη συρρίκνωση των εγχώριων τραπεζικών καταθέσεων.

Τα στατιστικά στοιχεία του πίνακα, προέρχονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και αναλύουν την εξέλιξη των εγχώριων τραπεζικών καταθέσεων κατά την περίοδο Δεκέμβριος 2008-Αύγουστος 2014. 

Από τα στοιχεία του πίνακα εξάγονται τα ακόλουθα βασικά συμπεράσματα:

1) Την περίοδο Δεκέμβριος 2008-Αύγουστος 2014, το σύνολο των τραπεζικών καταθέσεων από 280,4 μειώθηκε σε 194,9 δις ευρώ (€). Το μεγαλύτερο μέρος των τραπεζικών καταθέσεων αποτελείται από τους αποταμιευτικούς πόρους “ελλήνων κατοίκων” (Greekresidents), δηλαδή από ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι την περίοδο Δεκέμβριος 2009-Αύγουστος 2014, οι καταθέσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από 237,5 έπεσαν σε 164,2 δις €.

2) Μετά το 2008, η μείωση των εγχώριων τραπεζικών καταθετικών πόρων από “μη κατοίκους” (nonGreek-residents) είναι αισθητή και σημαντική. Την περίοδο Δεκέμβριος 2008-Αύγουστος 2014, οι καταθέσεις των μη κατοίκων από 44,5 ελαττώθηκαν σε 13,1 δις €.

3) Την περίοδο Δεκέμβριος 2013-Αύγουστος 2014, το σύνολο των εγχώριων τραπεζικών καταθέσεων από 190,5 αυξήθηκε σε 194,9 δις €, δηλαδή κατά 4,4 δις €. Ωστόσο, η αύξηση αυτή δεν οφείλεται στην ανάκαμψη της εθνικής μας οικονομίας και άρα στην άνοδο του διαθεσίμου εισοδήματος της οικονομίας, αλλά αποδίδεται στην βραχυπρόθεσμη τοποθέτηση κεφαλαίων φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για την καθημερινή χρηματοδότηση των τρεχουσών δαπανών τους. Ουσιαστικά, τα κεφάλαια αυτά προέρχονται από δάνεια, που οι φορείς αυτοί λαμβάνουν από τον κρατικό προϋπολογισμό υπό τη μορφή επιχορηγήσεων ή επιδοτήσεων.

Το γενικό συμπέρασμα που συνάγεται από τα στοιχεία του πίνακα, είναι ότι η πτωτική τάση των εγχώριων τραπεζικών καταθετικών πόρων, οφείλεται στη μείωση της οριακής ροπής προς αποταμίευση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, λόγω της διαιωνιζόμενης κρίσης που διέρχεται η ελληνική οικονομία μετά το 2008. Η εθνική οικονομία είναι καθηλωμένη στον πάτο του βαρελιού.

Μετά τον Δεκέμβριο του 2012, οι τραπεζικές καταθέσεις κυμαίνονται μεταξύ 190 και 195 δις €. Όπως επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του πίνακα, η οριακή αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων είναι φαινομενική, καθότι στο σύνολο των τραπεζικών καταθέσεων συνυπολογίζονται οι τόκοι που λαμβάνουν οι υπάρχουσες καταθέσεις, καθώς επίσης και τα δάνεια που συνάπτει το υπουργείο Οικονομικών με την τρόικα και αναγκαστικά ανακυκλώνονται στις καταθέσεις του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Τα αποτελεσματικότερα φάρμακα για την είσοδο της χώρας στη λεωφόρο της ανάπτυξης, είναι η διαχρονική αύξηση των εξαγωγών και η μεγαλύτερη εισροή ξένων κεφαλαίων για παραγωγικές επενδύσεις.

Η επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας, θα συμβάλλει τόσο στην αύξηση των εγχώριων τραπεζικών καταθετικών-αποταμιευτικών πόρων, όσο και στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (κόκκινα δάνεια).

 Δυστυχώς, το σημερινό τέλμα των τραπεζικών καταθέσεων και η διόγκωση των κόκκινων δανείων, προκαλούν την διεύρυνση του χρηματοδοτικού κενού στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, με αναπόφευκτη συνέπεια το ελληνικό κράτος να κλείνει με τα δανεικά της τρόικας τις τρύπες, τα κενά του τραπεζικοπιστωτικού συστήματος, προκαλώντας όμως τη συνεχή αύξηση του δημοσίου χρέους της χώρας.