Η αύξηση του πληθωρισμού μπορεί να μειώσει το δημόσιο χρέος ;

του Κώστα Μελά

Το ζήτημα της  δραστικής απομείωσης του δημοσίου χρέους στην ευρωζώνη πλέον δεν περιορίζεται μόνο στους ακαδημαϊκούς κύκλους. Τίθεται όλο και πιο συχνά από κύκλους «της αγορά». Τελευταίος στη σειρά ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος και μεγαλομέτοχος της Eurobank και της Τράπεζας Κύπρου Γουίλμπουρ Ρος, ο οποίος  σε συνέντευξη του στο πρακτορείο Bloomberg , επισημαίνει την ανάγκη  αντιμετώπισης του θέματος του υψηλού δημόσιου χρέους.  

Ο πληθωρισμός είναι ένας από τους δυνατούς τρόπους να μειωθεί το τεράστιο δημόσιο χρέος. Αποτελεί λύση που είναι δραστική αλλά εμπεριέχει αρκετούς κινδύνους.

Στην Ευρώπη , τον 20^ο αιώνα, αποτέλεσε το βασικό τρόπο μείωσης του δημοσίου χρέους διαφόρων κρατών. Ειδικά αυτό συνέβηκε στην Γαλλία και στην Γερμανία καθώς ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός , την περίοδο 1913-1950 κυμάνθηκε στο 13,0% και στο 17,0% αντίστοιχα. Ο πληθωρισμός ήταν ο βασικός παράγοντας (μαζί με την διοικητική απομείωση του χρέους)  που επέτρεψε στις δύο χώρες να εισέλθουν στη διαδικασία αναδιάρθρωσης των οικονομιών τους, τη δεκαετία του 1950, με πολύ χαμηλό δημόσιο χρέος και συνεπώς με μικρό βάρος για τις οικονομίες τους.

Όμως όπως γνωρίζουμε η ΕΚΤ (υπό την καθοδήγηση της Γερμανίας) θεωρεί ως κάκιστη τη συγκεκριμένη λύση και αντιτίθεται σε αυτήν σφόδρα. Αντιθέτως οι ΚΤ των ΗΠΑ, Ιαπωνίας, ΜΒ, επιχειρούν να αυξήσουν τον πληθωρισμό , χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα νομισματικά μέσα (κυρίως την ποσοτική διευκόλυνση) και αν το επιτύχουν θα εξέλθουν από αυτή την διαδικασία με σημαντικά μειωμένο το δημόσιο χρέος.  Αντιθέτως η ΕΕ , παρά τις αργοπορημένες και όχι ολοκληρωμένες  προσπάθειες της ΕΚΤ, βρίσκεται αντιμέτωπη με τον αντιπληθωρισμό που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του δημοσίου χρέους.

Αν υποθέσουμε ότι αντί για πληθωρισμό ύψους 2,0%, που αποτελεί το ανώτερο επιτρεπόμενο επίπεδο στην ευρωζώνη, το ύψος του ετήσιου πληθωρισμού αυξηθεί στο 5,0%  ετησίως, η πραγματική αξία του δημοσίου χρέους θα μπορούσε να μειωθεί και κατά 15,0% (ceteris paribus).

Βεβαίως η επιλογή αυτή εμπεριέχει κινδύνους.

Ο πρώτος κίνδυνος είναι ότι δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί στο επιθυμητό επίπεδο του 5,0% ετησίως.  Υπάρχει δηλαδή κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα πληθωριστικό σπιράλ που θα σε οδηγήσει όχι μόνο εκτός στόχων , αλλά και στη δημιουργία μεγαλυτέρων προβλημάτων από αυτά που επιχειρείς να επιλύσεις.

Ο δεύτερος κίνδυνος είναι ότι δεν μπορεί να είναι γνωστό εκ των προτέρων ποιος θα επιβαρυνθεί περισσότερο από αυτή την διαδικασία. Πολλές φορές η επιβαλλόμενη ανισοκατανομή του πλούτου που επιτυγχάνεται δεν είναι προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Αντιθέτως μπορεί να οδηγήσει σε επιπτώσεις δυσμενείς για μεγάλες κατηγορίες του πληθυσμού αντί να «επιβαρύνει» τους ραντιέρηδες .

 Παρόλα αυτά η αύξηση του πληθωρισμού αποτελεί ένα  βέλος στη φαρέτρα των χωρών για τη μείωση του δημοσίου χρέους.    

www.kostasmelas.gr