Η κατάρα του υπογείου πλούτου

analyst

Οι χώρες που διαθέτουν ενεργειακά ή άλλα αποθέματα τοποθετούνται πάντοτε στο στόχαστρο των μεγάλων δυνάμεων, συνήθως με τη βοήθεια των εγχωρίων ελίτ – ενώ η συνταγή της πραγματικής επιτυχίας είναι η μετατροπή του δημοσίου σε έναν αναπτυξιακό οργανισμό, εκκαθαρισμένο από τη διαπλοκή και τη διαφθορά, σε συνδυασμό με την πολιτική σταθερότητα.

. 

Ανάλυση

- του Βασίλη Βιλιάρδου

Εισαγωγικά, όλα είναι θέμα επιλογών, οι οποίες δεν είναι ποτέ εύκολες. Για παράδειγμα, εάν θέλει κανείς να τοποθετηθεί υπέρ των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων, τότε θα έχει εναντίον του τις οργανωμένες, πανίσχυρες ελίτ που επιθυμούν να παραμένουν «εν υπνώσει» οι μάζες – ενώ θα βρεθεί ταυτόχρονα στο στόχαστρο αυτών που στηρίζει, οι οποίοι πλειοψηφικά είναι «ανεπίδεκτοι οργάνωσης», ζηλόφθονοι, μισαλλόδοξοι, φιλύποπτοι και εξαιρετικά επικριτικοί, συνήθως ατεκμηρίωτα.

Με ένα δεύτερο παράδειγμα, εάν ταχθεί κανείς εναντίον του διεφθαρμένου κομματικού συστήματος, το οποίο εναλλασσόμενο στην εξουσία και με προστατευμένα τα νώτα του από μικρότερα κόμματα-υποχείρια του απομυζεί την πλειοψηφία του πληθυσμού, θα βρεθεί αντιμέτωπος αφενός μεν με τα επικίνδυνα πυρά του, αφετέρου με τις κατηγορίες αυτών που στηρίζει – ξανά για τους ίδιους παραπάνω λόγους.

Δεν γίνεται δε καν πιστευτός από τον «όχλο», όταν τεκμηριώνει το βρώμικο παιχνίδι που έχει παιχθεί εις βάρος του (ανάλυση) – ενώ οι αναφορές στον τραπεζικό δανεισμό των κομμάτων εξουσίας, την ίδια στιγμή που επιδοτούνται πλουσιοπάροχα από το δημόσιο  (εύλογα, αφού τα ίδια είναι το κράτος που αποφασίζει και διατάζει), έχοντας παρόλα αυτά χρεοκοπήσει, πολύ συχνά δεν γίνονται πιστευτές, αν και αποδεικνύονται με επίσημους πίνακες.

Θέμα επιλογής είναι επίσης οι οικονομικοί πυλώνες, στους οποίους πρέπει να στηριχθεί μία χώρα για να αναπτυχθεί προς όφελος των Πολιτών της και όχι μίας μειοψηφικής ελίτ που δεν χορταίνει με τίποτα – ενώ πολύ συχνά προδίδει ή καταδίδει την ίδια της τη χώρα, εάν κάτι τέτοιο θεωρεί πως εξυπηρετεί τα σχέδια της (όπως συμβαίνει με την Τρόικα, πολλές από τις αλλαγές που επιβάλλει προέρχονται από τις ελληνικές οικονομικές ελίτ).

Εν προκειμένω, αυτό που εμείς προτείνουμε είναι ο πρωτογενής τομέας με τη μεταποίηση του, ο ποιοτικός τουρισμός και η ναυτιλία – κλάδοι που στη συνέχεια θα στηρίξουν την αναβίωση της βιομηχανίας, χωρίς την οποία δεν πρόκειται ποτέ να ευημερήσει η πατρίδα μας, παρά τον πλούτο της, ούτε να πετύχει την πλήρη απασχόληση των εργαζομένων της. Μας προξενεί πάντως θλίψη η παραπλάνηση των Ελλήνων από τις κυβερνήσεις τους, όπως στο θέμα της μείωσης της ανεργίας – η οποία είναι ασφαλώς πλασματική, αφού δεν είναι δυνατόν να περιορίζεται παράλληλα με τον περιορισμό του ΑΕΠ της!

Ειδικότερα, εάν γνωρίζει κανείς πως μία θέση εργασίας απαιτεί 50.000 € ετήσιο ΑΕΠ, τότε είναι εύκολο να καταλάβει ότι τον κοροϊδεύουν – όπως συμβαίνει επίσης με τη μελλοντική ανάπτυξη της χώρας, η οποία είναι αδύνατη εντός των μνημονίων, με τις σκανδαλώδεις ιδιωτικοποιήσεις, με πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, καθώς επίσης με μηδενικές δημόσιες επενδύσεις.

Ουσιαστικά προβλέπεται η γενοκτονία των Ελλήνων εάν δεν αλλάξουν αμέσως πορεία – περιμένοντας πως με τα ίδια παλιά υλικά (κόμματα) και με την πολλαπλή επανάληψη του ίδιου πειράματος, θα έχουν διαφορετικό αποτέλεσμα. Όταν το γράφουμε όμως, αφενός μεν δεχόμαστε επιθέσεις του συστήματος, αφετέρου γινόμαστε αποδέκτες της καχυποψίας των θυμάτων του, παρά το ότι προτείνουμε συγκεκριμένες λύσεις (ανάλυση) – οπότε εξουδετερωνόμαστε, σκεπτόμενοι πως κάναμε τη λάθος επιλογή.

Ο υπόγειος πλούτος

Περαιτέρω, αρκετοί θεωρούν πως το πρόβλημα της χώρας μας θα επιλυθεί από την εκμετάλλευση του υπογείου πλούτου της – παρά το ότι οι κυβερνήσεις έχουν υποθηκεύσει τα πάντα, έως και τα ιστορικά μας μνημεία, ενώ δεν θα διστάσουν να ξεπουλήσουν ακόμη και την Ακρόπολη. Πρόκειται όμως για ένα ακόμη μεγάλο λάθος, το οποίο οφείλεται στην ελλιπή πληροφόρηση τους – αν και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα με τα μεγαλύτερα ενεργειακά αποθέματα στον πλανήτη, η Βενεζουέλα, θα έπρεπε να τους έχουν ανοίξει τα μάτια. Πόσο μάλλον όλα όσα έχουν συμβεί στη Λατινική Αμερική στο παρελθόν – σε μία περιοχή με πολύ μεγάλο υπόγειο πλούτο και όχι μόνο.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η σύγκριση της οικονομικής εξέλιξης της πάμπτωχης σε υπόγειο πλούτο Ινδίας, με την πάμπλουτη σε πετρέλαιο Νιγηρία – όπου πρόσφατα ο αριθμός των Ινδών που ζουν σε συνθήκες εξτρεμιστικής φτώχειας (73 εκ.) είναι χαμηλότερος από τον αντίστοιχο της Νιγηρίας (87 εκ., πηγή).

Η παραπάνω είδηση είναι εντυπωσιακή, εάν γνωρίζει κανείς πως ο πληθυσμός της Ινδίας είναι περί το 1,3 δισεκατομμύρια, ενώ της Νιγηρίας μόλις 186 εκατομμύρια – γεγονός που σημαίνει πως στη Νιγηρία είναι σχεδόν το 50% των ανθρώπων εξτρεμιστικά φτωχοί, ενώ στην Ινδία το 17,8% (γράφημα, σε όρους δολαρίου του 2011 ως εξτρεμιστικά φτωχοί θεωρούνται αυτοί που έχουν στη διάθεση τους λιγότερα από 1,9 δολάρια την ημέρα για να επιζήσουν).

Η θλιβερή κατάσταση της Νιγηρίας, του Κονγκό επίσης, ερμηνεύεται σε κάποιο βαθμό από το ότι, χώρες με υψηλά ενεργειακά αποθέματα εμφανίζουν μεγάλη ανισότητα – όχι μόνο στην Αφρική, αλλά παντού στον πλανήτη, χωρίς να εξαιρείται η Σαουδική Αραβία, ιδίως η Ρωσία, στην οποία είναι γνωστή η πάμπλουτη Ολιγαρχία της και η φτώχεια του λαού της. Εύλογα λοιπόν αναφέρεται κανείς στην κατάρα του υπογείου πλούτου – ενώ δεν πρέπει να υποτιμούμε την αμέσως επόμενη βασική αιτία, σύμφωνα με την οποία αυτές οι χώρες γίνονται αντικείμενο επιθέσεων των μεγάλων δυνάμεων.

Τα παραδείγματα του Ιράκ και της Λιβύης είναι ξεκάθαρα, ενώ δεν είναι απίθανο να χρεοκόπησε η Ελλάδα ακριβώς για την ίδια αιτία – αφού δεν υπήρχε κανένας ουσιαστικός λόγος το 2010. Η βρώμικη ιστορία είναι άλλωστε γνωστή, όπως επίσης το ότι το συνολικό χρέος της Ελλάδας τότε, δημόσιο και ιδιωτικό, ήταν από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη – ενώ η Γερμανία είχε ανέκαθεν στόχο την πρόσβαση της σε ενεργειακά αποθέματα, την οποία θα έχει σύντομα μέσω της επιδιωκόμενης σύνδεσης του Δούναβη με τη Θεσσαλονίκη, για την οποία είναι απαραίτητα τα Σκόπια.

Ο σωστός δρόμος

Συνεχίζοντας, η πολιτική σταθερότητα είναι κυρίως η συνταγή της ευημερίας των χωρών, ενώ στα κράτη με μεγάλο υπόγειο πλούτο δεν επιτυγχάνεται εύκολα – κάτι που διαπιστώνουμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, όπου η πολιτική αστάθεια έχει δυστυχώς εκτοξευθεί στα ύψη, ενώ συνεχίζεται επιδεινούμενη.

Εδώ υπεισέρχεται το παράδειγμα της Μποτσουάνα, η οποία αποτελεί πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, ευημερίας, κοινωνικής συνοχής και πολιτικής σταθερότητας στον πλανήτη – ενώ είναι η μοναδική χώρα που είχε το θάρρος, κατά τον κ. Stieglitz, να διώξει το ΔΝΤ, όταν προσπάθησε να εισβάλλει, θέλοντας να τη «βοηθήσει» στην επίλυση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε (ανάλυση). Η χώρα το 1950 ήταν σημαντικά φτωχότερη από τη Νιγηρία – ενώ μετά το 1980 άλλαξε εντελώς η εικόνα της (γράφημα, πηγή).

Σύμφωνα με τη μελέτη, από την οποία προέρχεται το γράφημα, η βασική διαφορά μεταξύ της Μποτσουάνα και της Νιγηρίας είναι ο ρόλος του κράτους. Ειδικότερα, η Μποτσουάνα μετέτρεψε τη δημόσια διοίκηση της σε έναν αναπτυξιακό οργανισμό, ο οποίος απαγόρευσε στις ελίτ να υφαρπάξουν τα έσοδα από τον υπόγειο πλούτο της(διαμάντια) – επενδύοντας τα στοχευμένα σε παραγωγικούς τομείς, για να πάψει να εξαρτάται από το συγκεκριμένο τομέα. Κάτι ανάλογο δρομολόγησε επίσης η Νορβηγία – τοποθετώντας τα έσοδα από τις ενεργειακές της πηγές σε ένα επενδυτικό κεφάλαιο, έτσι ώστε να επωφεληθούν από αυτά όλες οι επόμενες γενιές (ανάλυση).

Το μεγάλο πρότυπο ασφαλώς είναι η Νότια Κορέα, όπου το αναπτυξιακό κράτος (Development State) λειτούργησε και λειτουργεί με εξαιρετική επιτυχία – όπως φαίνεται από το γράφημα, όπου μετά το 1950 η ανάπτυξη της ήταν απίστευτα υψηλή. Εκείνη την εποχή πάντως, το 1950, η Νότια Κορέα ήταν το ίδιο φτωχή με τη Νιγηρία – οπότε κατανοεί κανείς το μέγεθος της επιτυχίας της.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, βιώσιμες λύσεις για την Ελλάδα, για τους Έλληνες καλύτερα αφού η Ελλάδα θα μεγαλουργήσει όταν αλλάξει ιδιοκτησία, υπήρχαν και υπάρχουν – όχι όμως για πολύ ακόμη, αφού οδηγείται στο δρόμο της Νιγηρίας. Απαραίτητη προϋπόθεση δεν είναι η συρρίκνωση του κράτους κατά τα αγγλοσαξονικά νεοφιλελεύθερα πρότυπα (ανάλυση) που εκτοξεύουν στα ύψη τις ανισότητες, όπως τεκμηριώσαμε, ούτε ο υπόγειος πλούτος – αλλά η μετατροπή του δημοσίου σε έναν αναπτυξιακό οργανισμό εκκαθαρισμένο από τη διαπλοκή και τη διαφθορά, σε συνδυασμό με την πολιτική σταθερότητα.

Η τελευταία μπορεί να επιτευχθεί μόνο από μη διεφθαρμένα κόμματα, τα οποία τοποθετούν πάνω από όλα τα συμφέροντα της πλειοψηφίας του πληθυσμού – όχι των εγχωρίων ελίτ ή των ξένων δυνάμεων κατοχής. Στα πλαίσια αυτά, δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό – αφού υπάρχουν άπειρα παραδείγματα επιτυχημένων κρατών στο μέγεθος της Ελλάδας και χωρίς υπόγειο πλούτο, όπως η Ελβετία, ή ακόμη μικρότερων, τα οποία τα κατάφεραν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.