Η «δύσκολη» Ευρώπη

Υπήρξε κάπως παράξενη η διαδρομή του συνοπτικού βιβλίου-δοκιμίου "Η "δύσκολη" Ευρώπη: Σε αναζήτηση της Νέας Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης, που παρουσιάστηκε από τον Σωτήρη Ντάλη και τις Εκδόσεις Παπαζήση (στον φιλόξενο ΙΑΝΟ), από ένα πάνελ με συμμετοχή Τάσου Γιαννίτση, Τάκη Ιωακειμίδη, Ριχάρδου Σωμερίτη, Ντόρας Μπακογιάννη.

του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη

Υπήρξε κάπως παράξενη η διαδρομή του συνοπτικού βιβλίου-δοκιμίου "Η "δύσκολη" Ευρώπη: Σε αναζήτηση της Νέας Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης, που παρουσιάστηκε από τον Σωτήρη Ντάλη και τις Εκδόσεις Παπαζήση (στον φιλόξενο ΙΑΝΟ), από ένα πάνελ με συμμετοχή Τάσου Γιαννίτση, Τάκη Ιωακειμίδη, Ριχάρδου Σωμερίτη, Ντόρας Μπακογιάννη.

Ξεκίνησε ο Ντάλης το βιβλίο του με μια λογική αναφοράς στα 60χρονα της Ευρωπαϊκής Ένωσης/της Συνθήκης της Ρώμης, αλλά και με τα βαριά σύννεφα των αντι-Ευρωπαϊκών κινημάτων να βρίσκονται πάνω από την "Ευρώπη": μετά την πραγματικότητα του Brexit, η ουσιαστικότατη (και πολύπλευρη) απειλή Λεπέν, η υλοποίηση του επιδιωκόμενου hard Brexit, οι προοπτικές ρόλου των AfD στην Γερμανία...

Στην συνέχεια όμως, του ήρθε η Ιστορία αρωγός! Ο ίδιος ο Ντάλης χρειάστηκε να γράψει, με την τεχνική του Επιλόγου, το καλωσόρισμα του Εμμανουέλ Μακρόν, ως "νέας ελπίδας για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση". Ενώ και οι βρετανικές βουλευτικές εκλογές έδειξαν ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο και ευθύγραμμα στα Ευρωπαϊκά. Ο διασκελισμός της ιστορίας άλλαξε την εικόνα - προς ό,τι ο συγγραφέας, σαφώς Ευρωπαϊστής - θα ευχόταν. αλλά ταυτόχρονα...διαψεύδοντας την βασική του προσέγγιση ανησυχίας.

Στην δική του παρουσίαση/ανάλυση, ο Τάσος Γιαννίτσης επεσήμανε ευθύς αμέσως - πιάνοντας ακριβώς το νήμα της αλληλεγγύης - ότι στην ΕΕ υπάρχει η τάση να βλέπει ο καθένας τα πράγματα "με τον δικό του τρόπο". Με την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να πηγαίνει κατ' αυτόν πολύ πιο πίσω στον χρόνο απ' ό,τι η δεκαετία του ΄50 (ή ακόμη και απ' ό,τι ο Μεσοπόλεμος), όμως ακόμη με διατηρούμενες τις αποκλίνουσες προσεγγίσεις. Τι "ενοχλεί" σήμερα στην Ευρώπη, κατά τον Γιαννίτση; Η αποτυχία! - και αποτυχίες υπήρξαν παρούσες, πέρα και από την επιβράδυνση της οικονομίας πολλών χωρών, π.χ. με την κρίση της Ευρωζώνης, ή ακόμη στο εξωτερικό σκέλος (Ιράκ, Συρία, Ουκρανία) ή πάλι στην γραφειοκρατικοποίηση...

Όταν ο Καραμανλής προώθησε την ένταξη, είχε επίγνωση της απόστασης της Ελλάδας από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, δεν μπορούσε όμως κατά Γιαννίτση να φανταστεί ότι "θα κάναμε τα λιγότερα" μετά την ένταξη. Εκείνο που πρέπει να προσεχθεί είναι μήπως η επίκληση της αλληλεγγύης, χωρίς δική μας σοβαρή ανταπόκριση στις υποχρεώσεις (ή και χωρίς θεσμική πλαισίωση) δημιουργήσει τελικώς δυσάρεστες εκπλήξεις...

Για τον Τάκη Ιωακειμίδη, η εκλογή Μακρόν και η Αγγλική εμπειρία (με το Brexit να εξελίσσεται σε "μαύρη τρύπα"), δημιουργεί τις συνθήκες "επανόδου" , πάντως αφύπνισης της Ευρώπης. Ειδικά όμως στην-+ Ελληνική περίπτωση, έχουμε ένα φαινόμενο κοινής γνώμης η οποία φθάνει να θεωρεί την συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ μη-επωφελή, ή που βλέπει την στάση των Ευρωπαίων μόνον κατά 9% στάση αλληλεγγύης, ενώ κατά 41% εκδικητική! Το "είμαστε Ευρωπαίοι" δεν πρέπει να κρύβει την αμφιβολία για το αν "θα είμαστε και στο μέλλον" - ιδίως με την μηντιακή και πολιτική επιμονή στην περιγραφή της Ευρώπης ως "τερατώδους νεοφιλελεύθερου δημιουργήματος". Συμπληρωματικά, εδώ, ο Ριχάρδος Σωμερίτης κατάθεσε μιαν έκκληση για "δημόσια εκδήλωση στήριξης στην Ευρωπαϊκή προσέγγιση".

Η Ντόρα Μπακογιάννη, ανατρέχοντας ήδη στην πικρή διερώτηση του Κώστα Αξελού (το 1954, τότε που η "Ευρώπη" μόλις ξεκινούσε!) για το τι θα μπορούσε η Ελλάδα να δώσει ως στοιχείο ισότιμης συμμετοχής στο υπό δημιουργίαν Ευρωπαϊκό εγχείρημα, επεσήμανε την σημασία του πολιτιστικού ανήκειν. Ήδη στο δικό της πέρασμα από το Υπουργείο Πολιτισμού, είχε παραγγείλει (και παραλάβει) μελέτη που έδειχνε χωρισμό 50/50 στην δήλωση της ταυτότητας μεταξύ Δύσης/ΕΕ και Ανατολής.

Θεώρησε πάντως ότι η τωρινή τροπή των πραγμάτων στην ΕΕ είναι τέτοια, ώστε το 2017 να εξελιχθεί - ιδίως μετά τις Γερμανικές εκλογές - θετικά: το ζήτημα είναι πώς η Ελλάδα θα ανταποκριθεί/θα συμμετάσχει...

economia