Η "Νέα Κρήτη" αποκαλύπτει το ελληνικό χρέος Μέρος 3ο

Νέα Κρήτη

του Γιώργου Σαχίνη

Οι δανειακές συμβάσεις

Μπορεί θεωρητικά τα χρήματα των δανείων να είναι ανακτήσιμα μέσω των όρων των δανειακών συμβάσεων που έχει συνομολογήσει η Ελλάδα, αλλά αυτή θα ήταν μια χρονοβόρα διαδικασία που θα απαιτούσε πολλά χρόνια για να επιλυθεί.

Υπενθυμίζεται πως, σύμφωνα με την Κύρια Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης («Master Financial Assistance Facility Agreement») που έχει υπογράψει η χώρα με τους δανειστές της στο πλαίσιο του δεύτερου δανείου, η Ελλάδα, η Τράπεζα της Ελλάδος και το ΤΧΣ παραιτούνται «αμετάκλητα και άνευ όρων» από οποιαδήποτε ασυλία της οποίας είναι ή ενδέχεται να καταστούν δικαιούχοι, όσον αφορά στα ίδια ή τα περιουσιακά τους στοιχεία, από νομικές διαδικασίες συμπεριλαμβανομένης - χωρίς περιορισμό - της ασυλίας έναντι αγωγής, δικαστικής ή άλλης εντολής, από κατάσχεση, σύλληψη ή ασφαλιστικά μέτρα πριν την έκδοση δικαστικής απόφασης και από την εκτέλεση και επιβολή εις βάρος των περιουσιακών τους στοιχείων, στο βαθμό που αυτό δεν απαγορεύεται από αναγκαστικό δίκαιο.

Στην ίδια βάση, κανένα περιουσιακό στοιχείο δεν απολαύει ασυλίας για λόγους εθνικής κυριαρχίας ή άλλως από δικαιοδοσία, κατάσχεση - είτε πριν είτε μετά τη δικαστική απόφαση - ή εκτέλεση σε σχέση με οποιαδήποτε ενέργεια ή διαδικασία αφορά τη σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης.

Το ύψος του χρέους, τόκοι και χρεωλύσια

Πώς οι Ευρωπαίοι μετέφεραν τα ελληνικά χρέη προς τον ιδιωτικό τομέα στις πλάτες των λαών τους και οι εγχώριες κυβερνήσεις επέτρεψαν να πληρωθούν οι ιδιώτες πιστωτές, αναλαμβάνοντας η Ελλάδα νέα χρέη από τους εταίρους

Το ύψος του χρέους το 2014 είχε εκτιμηθεί σε 318 δισ. 600 εκατ. ευρώ, η νεότερη εκτίμηση το προσδιορίζει σε οριακά χαμηλότερα επίπεδα σε 318 δισ. ευρώ, αλλά η μείωση του ΑΕΠ το ίδιο έτος, κατά 3,3 δισ. ευρώ (σε 178 δισ. 870 εκατ. ευρώ, έναντι 182 δισ. 231 εκατ. ευρώ), αυξάνει το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ κατά 2,9% και συγκεκριμένα στο 177,7%, από 174,8% που ανέφερε η προηγούμενη εκτίμηση.

Υποχρεώσεις σε τόκους, χρεωλύσια (εκατ. ευρώ)
Έτος	Χρεωλύσια	Τόκοι	Τοκοχρεωλύσια
2014	24.900	6.026	30.926
2015	16.018	5.878	21.896
2016	7.075	6.028	13.103
2017	7.480	6.405	13.885
2018	4.672	6.590	1.262
2019	9.949	6.622	16.571
2020	7.052	6.360	13.412
2021	7.169	10.956	18.125
2022	8.873	24.489	33.362
2023	11.186	17.551	28.737
2024	10.864	13.641	24.505
2025	8.795	9.030	17.825
2026	8.569	8.642	17.211
2027	8.453	8.215	16.668
2028	8.060	7.779	15.839
2029	7.308	7.290	14.598
2030	7.329	6.853	14.182
Σύνολα	163.752	158.355	322.107
Πηγή: ΟΔΔΗΧ

Με βάση την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος, θα διαμορφωνόταν το 2014 στο 174,2% του ΑΕΠ, αλλά τελικά αυξήθηκε στο 177,7% του ΑΕΠ, θα υποχωρήσει στο 171% του ΑΕΠ το 2015, στο 160,5% το 2016, το 2020 θα διαμορφωθεί στο 17,7% του ΑΕΠ και το 2022 στο 117,2% του ΑΕΠ.

Εξέλιξη δημόσιου χρέους και επιμέρους συνιστωσών, σύμφωνα με το ΔΝΤ (% του ΑΕΠ)
	2003-2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2022
Δημόσιο χρέος	119,3	157,2	175,1	174,2	171	160,5	152	144,6	135,3	127,7	117,2
Ακαθάριστες δανειακές ανάγκες	26,2	33,9	21,4	23,5	20,2	11,9	11,5	9,9	11,9	8,7	6,4
Μεταβολή του ΑΕΠ (πραγματική)	0,7	-7	-3,9	0,6	2,9	3,7	3,5	3,3	3,6	2,6	1,9
Αποπληθωριστής ΑΕΠ	2,6	-0,3	-2,1	-0,7	0,4	1,1	1,3	1,4	1,8	1,8	2
Πραγματικό επιτόκιο	4,9	2,7	2,4	2,3	2,9	3,1	3,4	3,5	3,5	3,4	3,6
Πρωτογενές αποτέλεσμα Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής (σε εκατ. ευρώ)
	2014	2015	2016	2017	2018
Στόχος μνημονίου	2.733	5.648	8.882	9.312	9.108
% ΑΕΠ	1,50%	3,00%	4,50%	4,50%	4,20%

Εφόσον η βάση εκκίνησης είναι χειρότερη, ασφαλώς επιβαρύνεται το νέο σενάριο βιωσιμότητας, πόσω μάλλον όταν είναι αρνητικές και οι προοπτικές των υπόλοιπων παραμέτρων.

Αξιοσημείωτο είναι πως το βασικό σενάριο βιωσιμότητας του χρέους, που καταρτίστηκε το Νοέμβριο του 2012, προέβλεπε μείωση του χρέους στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και πολύ κάτω από το 110% του ΑΕΠ το 2022.

Αυτό μαθηματικά οδηγεί σε υποχρεωτικές διευθετήσεις δημόσιου χρέους και πρωτογενών πλεονασμάτων, εκεί οδηγούν οι αστοχίες αλλά και οι εφιαλτικές προοπτικές των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας, και η επανεξέταση των προοπτικών και των στόχων προϋπολογισμού και δημόσιου χρέους από την ελληνική πλευρά και τους εταίρους είναι επιτακτική.

Ενδεικτικό είναι πως οι πληρωμές τόκων το έτος 2022 εκτοξεύονται στα επίπεδα των 24,5 δισ. ευρώ (!), ο κρατικός προϋπολογισμός πρέπει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα άνω των 9 δισ. ευρώ ετησίως από το 2016 και μετά, ενώ το δημόσιο χρέος στο τέλος του 2014 έκλεισε στο 178% του ΑΕΠ.

Έντονος είναι ο προβληματισμός που αναπτύσσεται το τελευταίο διάστημα, ειδικά για το δημόσιο χρέος, από ξένους αναλυτές, αλλά και στους κόλπους των εταίρων, που σημαίνει πως προετοιμάζονται για αλλαγές στο ελληνικό πρόγραμμα.

Η έκταση των αλλαγών θα είναι τελικά και το ουσιαστικό αντικείμενο διαπραγμάτευσης της νέας ελληνικής κυβέρνησης με τους εταίρους της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο θα δίνει το "παρών" και στη νέα αυτή φάση.

Μεταξύ των δράσεων που προτείνονται είναι το νέο "κούρεμα" του ελληνικού χρέους και ειδικά των δανείων της ευρωζώνης, αλλά το απορρίπτει η Γερμανία που έχει καταβάλει και τα περισσότερα δάνεια και έχει βαρύνοντα λόγο στην όλη διαδικασία, όπως άλλωστε και άλλοι εταίροι.

Ο ρόλος του ELA

Η Ελλάδα παραπαίει και όσο οι τράπεζες διαθέτουν χάσμα δανείων 213 δισ. προς καταθέσεις 159-160 δισ., δηλαδή 50 δισ. έλλειμμα ρευστότητας, οι τράπεζες είναι εξαρτημένες από την ΕΚΤ και λόγω εγγυήσεων ίσως και ELA στο ορατό μέλλον.

Το ELA θα χρησιμοποιηθεί μόνο αν η κατάσταση στη ρευστότητα επιδεινωθεί.

Σε αυτή τη φάση δε χρειάζεται και μάλλον αποκλείεται να χρειαστεί άμεσα η κίνηση των συστημικών τραπεζών προς τον ELA - για την ώρα εμφανίζεται ως καθαρά προληπτική κίνηση.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανειστεί 56 δισ. το Δεκέμβριο του 2014 από 44,8 δισ. το Νοέμβριο του 2014.

Το ELA στο σύστημα τέλη Δεκεμβρίου του 2014 ήταν μόλις 1 εκατ. ευρώ, δηλαδή τίποτε, οι ελληνικές τράπεζες είχαν δηλαδή μηδενική έκθεση σε ELA.

Από τα ενδιαφέροντα στοιχεία είναι πόσες εγγυήσεις χρειάστηκαν να προσθέσουν οι τράπεζες για να μπορέσουν να αντλήσουν περισσότερη ρευστότητα από την ΕΚΤ.

Οι τράπεζες έχουν καταθέσει περιουσιακά στοιχεία αποδεκτά από το ευρωσύστημα ως ασφάλεια για πράξεις νομισματικής πολιτικής 72 δισ. Οι εγγυήσεις αυτές έχουν κατατεθεί στην ΕΚΤ. Επίσης οι ελληνικές τράπεζες έχουν καταθέσει στην ΤτΕ 27,8 δισ. ευρώ για πράξεις έκτακτης παροχής ρευστότητας.

Να σημειωθεί ότι οι εγγυήσεις στην ΤτΕ το Νοέμβριο ήταν 13 δισ. Επίσης υπάρχουν και εγγυήσεις στους λοιπούς λογαριασμούς τάξεως. Πρακτικά λοιπόν για τα 56 δισ. που έχουν δανειστεί από την ΕΚΤ έχουν καταθέσεις εγγυήσεις σε ΕΚΤ και ΤτΕ περίπου 110-112 δισ. ευρώ.

Η ποσοτική χαλάρωση

Από τις κραυγές για τη Ραχήλ, στο «ωσσανά» στον Ντράγκι

Δεν πέρασαν παρά μόνο λίγα εικοσιτετράωρα από το σάλο που ξεσήκωσε η δήλωση της Ραχήλ Μακρή για τη δήθεν δυνατότητα της χώρας μας να τυπώσει έως και 100 δισ. ευρώ χρήμα μέσω ELA για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της. Και τι δεν ειπώθηκε εναντίον της Μακρή. Ακόμη κι από το κόμμα στο οποίο προσχώρησε κυνηγώντας μια κοινοβουλευτική έδρα.

Αυτά, της είπαν, δεν επιτρέπονται από τον Ντράγκι της ΕΚΤ. Η πλευρά της Ν.Δ. την έκανε προεκλογικό σποτ και γενικώς όλοι με μια φωνή ούρλιαξαν: «Απαράδεκτο! Τι θέλει η Μακρή να ξεφτιλιστεί το χρήμα!».

Αύριο λοιπόν ο Ντράγκι ετοιμάζεται να ανακοινώσει την έναρξη ενός προγράμματος "ποσοτικής χαλάρωσης" (QE). Τι είναι αυτή η "ποσοτική χαλάρωση"; Να ο ορισμός που δίνει η Τράπεζα της Αγγλίας: «Ποσοτική χαλάρωση (QE) είναι μια αντισυμβατική μορφή της νομισματικής πολιτικής, όπου μια Κεντρική Τράπεζα δημιουργεί νέο χρήμα με ηλεκτρονικό τρόπο για να αγοράσει χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, όπως τα κρατικά ομόλογα. Η διαδικασία αυτή έχει ως στόχο να αυξήσει άμεσα τις δαπάνες του ιδιωτικού τομέα στην οικονομία και τον πληθωρισμό επιστροφή στο στόχο.

«Με απλά λόγια η "ποσοτική χαλάρωση" είναι μια εντελώς αυθαίρετη δημιουργία ηλεκτρονικά-λογιστικά (και όχι ως εθνικό τυπογραφείο που το παρουσίασε η Ραχήλ) χρήματος από το πουθενά για να αγοραστούν τίτλοι, όπως κρατικά και εταιρικά ομόλογα. Ο Ντράγκι αναμένεται να ανακοινώσει ένα πρόγραμμα "ποσοτικής χαλάρωσης" αξίας 550 δισ. ευρώ.

Γιατί δεν ξεσηκώνεται θύελλα εναντίον του Ντράγκι, που πάει να "κόψει" ηλεκτρονικό χρήμα σε τέτοιες ποσότητες; Πού είναι τώρα όλοι αυτοί οι οικονομολογούντες, που υπεροπτικά λοιδόρησαν τη Μακρή που ήθελε να "ξεφτιλίσει" το χρήμα κόβοντας νέο; Γιατί δεν ξιφουλκούν εναντίον του Ντράγκι; Γιατί αυτό που πάει να κάνει η ΕΚΤ δεν είναι ξεφτίλισμα του χρήματος;

Ειδικά τώρα, όταν γνωρίζουμε από την εμπειρία των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Ιαπωνίας ότι στην πράξη η "ποσοτική χαλάρωση" δεν είναι παρά η αυθαίρετη "κοπή" νέου χρήματος με σκοπό να εξασφαλιστούν τα αυξανόμενα κέρδη των τραπεζών και των επενδυτών κεφαλαίου, που κερδοσκοπούν με κρατικούς και εταιρικούς τίτλους χρέους, με την οικονομία και κυρίως την εργασία να βυθίζεται όλο και περισσότερο σε ύφεση.

Πού είναι λοιπόν όλοι αυτοί που λιθοβόλησαν τη Μακρή; Βέβαια, αυτό που δήλωσε η Μακρή ήταν λάθος όχι γιατί δεν το επιτρέπει ο Ντράγκι, αλλά γιατί ο μηχανισμός ELA δεν κόβει χρήμα, αλλά δανείζει χρήμα - και μάλιστα ακριβά - στις τράπεζες που προσφεύγουν σ' αυτόν.

Πολιτική και οικονομία

Μοιάζει ακατανόητη η επιμονή πολιτικών, κατά κύριο λόγο παραγόντων της Ευρώπης, στην αποπληρωμή ενός χρέους (του ελληνικού), το οποίο κανείς οικονομολόγος στον κόσμο δεν το θεωρεί βιώσιμο.

Αυτή η επιμονή προφανώς οικοδομείται μάλλον σε πολιτικές παρά οικονομικές σκοπιμότητες, καθώς, όπως είπαμε, κανείς δεν μπορεί να υποδείξει ένα αξιόπιστο οικονομικό μοντέλο αποπληρωμής του. Γιατί λοιπόν αυτή η επιμονή όλων αυτών των... σπουδαίων Ευρωπαίων πολιτικών σε κάτι ανέφικτο;

Η αμερικανική βίβλος των αγορών, η εφημερίδα "Wall Street Journal", υπαινίχθηκε την απάντηση σε ρεπορτάζ με τίτλο «Οι υπό συνταξιοδότηση πολιτικοί τροχοπέδη για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους».

Το δημοσίευμα αξίζει να υπογραμμιστεί ότι φιλοξενεί απόψεις του Βρετανού οικονομολόγου Φιλίπ Ρεγκρέν, ο οποίος από το Φεβρουάριο του 2011 έως το Φεβρουάριο του 2014 διετέλεσε επικεφαλής των οικονομικών συμβούλων του πρώην προέδρου της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Ο Λεγκρέν υποστηρίζει πως οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης δεν είναι διατεθειμένες να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του ελληνικού χρέους, αλλά απλά μεταθέτουν τη λήψη των απαραίτητων αποφάσεων, έως ότου οι επικεφαλής των φορέων χάραξης πολιτικής που εμπλέκονται σήμερα στην υπόθεση συνταξιοδοτηθούν και απεμπλακούν από το ζήτημα.

Γιατί άραγε; Η απάντηση είναι απλούστατη αν θυμηθεί ότι οι εν λόγω επιφανείς Ευρωπαίοι πολιτικοί, με την απόλυτη συμφωνία των εγχώριων κυρίων, μετέφεραν το ελληνικό χρέος από τον ιδιωτικό τομέα στον επίσημο. Με πιο απλά λόγια: οι σπουδαίοι αυτοί Ευρωπαίοι κύριοι μετέφεραν τα ελληνικά χρέη προς τον ιδιωτικό τομέα στις πλάτες των λαών τους και οι εγχώριες κυβερνήσεις επέτρεψαν να πληρωθούν οι ιδιώτες πιστωτές, αναλαμβάνοντας η Ελλάδα νέα χρέη (δάνεια) από τους εταίρους.

Συνοψίζοντας: Το ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο (συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών πολιτικών) έχει πολλά να κρύψει σχετικά με το γνώμονα των αποφάσεών του σχετικά με το ελληνικό χρέος, καθώς δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εν λόγω πολιτικοί παράγοντες είναι εκλεγμένοι από λαούς για να εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους και δεν είναι υπάλληλοι χρηματαγορών, τις οποίες φρόντισαν να εξυπηρετήσουν. Εκτός κι αν είναι...

Αυτά φυσικά στην ελληνική προεκλογική διαμάχη δεν ακούστηκαν και ούτε θα προλάβουμε να τα ακούσουμε, αλλά τόσο ο Τσίπρας όσο και ο Σαμαράς ας ανατρέξουν στον Καβάφη που, διακρίνοντας τη διαφορά ενός ηγέτη από έναν πολιτικό αρχηγό, αναφέρει:

«Κασσάνδρα: ένα όνομα για τη βαρηκοΐα της ηγεσίας. Την κρίσιμη διαφορά ανάμεσα σ' ένα συνήθη πολιτικό αρχηγό κι έναν ηγέτη, ιδρυτή μιας νέας κατάστασης, την κάνει η αίσθησή του για τη "μυστική βουή του επερχόμενου" (Καβάφης)».

Οι νταλίκες με τα ευρώ…

Το χρέος, ο δανεισμός, η ρευστότητα με τις πτήσεις του ευρώ και οι συστάσεις και προβλέψεις του ΔΝΤ για την οικονομία

Σε αυτά τα 5 χρόνια λοιπόν, με δύο μνημόνια και αντίστοιχες δανειακές συμβάσεις, σχηματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι νταλίκες και αεροπλάνα (ιδίως την περίοδο μεταξύ των διπλών εκλογών του 2012 για λόγους ρευστότητας) ξεφόρτωναν τα ευρώ σε δισεκατομμύρια, σε μία υπόθεση βέβαια που αποδείχτηκε σπιράλ εξάρτησης-ύφεσης και λιτότητας για την Ελλάδα, στο όνομα της "σωτηρίας" από την ουσιαστική και στην τυπική χρεωκοπία μας.

Τα διμερή δάνεια που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα στο πλαίσιο του πρώτου μνημονίου (Greek loan facility-GLF) προήλθαν από 14 χώρες της ζώνης του ευρώ. Συνολικά εκταμιεύθηκαν 52,9 δισ. ευρώ, από τα 80 δισ. ευρώ που προέβλεπε η αρχική σύμβαση. Τα δάνεια του EFSF με το ονομαζόμενο "δεύτερο μνημόνιο" ανήλθαν σε 141 δισ. 800 εκατομμύρια ευρώ και προήλθαν από 15 χώρες της ζώνης του ευρώ. Αν τα υπολογίζαμε σε ρευστό μόνο και όχι λογιστικές εγγραφές, προφανώς και οι νταλίκες θα συνιστούσαν για τη μεταφορά ενός τέτοιου όγκου χρημάτων (πρωτοφανούς στα σύγχρονα οικονομικά χρονικά) ένα εντυπωσιακό θέαμα για το τηλεοπτικό κοινό.

"Φάντασμα" αποπληθωρισμού

Το ΔΝΤ στις νέες προβλέψεις του για την οικονομία μειώνει τον πήχη της ανάπτυξης και χτυπά και το καμπανάκι για ενδεχόμενο «επίμονου» αποπληθωρισμού στην ευρωζώνη, στοιχειοθετώντας έναν διπλό κίνδυνο για την Ελλάδα και ειδικά για το χρέος. Ο λόγος για τον κίνδυνο που έρχεται άμεσα από την Ευρώπη, η οποία «φλερτάρει» με την ύφεση προκαλώντας πιέσεις και στην ελληνική ανάκαμψη, αλλά και έμμεσα από τον αποπληθωρισμό που και αυτός «ροκανίζει» το ΑΕΠ διογκώνοντας έτσι το δείκτη-παρονομαστή μέτρησης του χρέους:

- Η κατά 0,2-0,3% μείωση των αναπτυξιακών προσδοκιών στην ευρωζώνη φέτος και το 2016 (μόλις στο 0,5% - και στο 0,3% αντίστοιχα) ασκεί πιέσεις και στις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας, η οποία βασίζει πολλά στο στόχο για ανάκαμψη κατά 2,9% φέτος. Εκτιμήσεις για την Ελλάδα όπως και για τις μικρές οικονομίες δεν υπάρχουν, αλλά οι προοπτικές του ΔΝΤ δείχνουν ότι μετά το πλήγμα του εκλογικού κύκλου ένα ακόμη εξωγενές «βάρος» προστίθεται.

- Με την Ελλάδα να έχει ήδη διανύσει, από το 2013, δύο έτη αποπληθωρισμού και το πρόβλημα τους τελευταίους μήνες να επιταχύνεται, λόγω των διεθνών τιμών πετρελαίου (σημ. -2,6% το Δεκέμβριο), το ΔΝΤ προβλέπει ένταση του φαινομένου στην ευρωζώνη. Συστήνει μάλιστα χαλαρή νομισματική πολιτική για να μπορέσει να «ξεφύγει» από τον κίδυνο, μία «χαλάρωση» στην οποία όμως δεν είναι βέβαιο ότι θα μετέχει η Ελλάδα.

Σύσταση για «χαλάρωση»

Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι στην ευρωζώνη ο πληθωρισμός μειώθηκε περαιτέρω, και δυσμενείς εξελίξεις, εγχώριες ή εξωτερικές, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επίμονα χαμηλό πληθωρισμό ή σε αποπληθωρισμό και η νομισματική πολιτική πρέπει να παραμένει χαλαρή ως απάντηση. Εξηγεί ότι, ενώ στις περισσότερες προηγμένες οικονομίες η αύξηση της ζήτησης από τις χαμηλότερες τιμές πετρελαίου είναι ευπρόσδεκτη, αναμένεται μείωση του πληθωρισμού «αυξάνοντας τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού».

Επισημαίνει πως «η νομισματική πολιτική πρέπει και το επόμενο διάστημα να παραμείνει χαλαρή» συστήνοντας πολιτική χαμηλών πραγματικών επιτοκίων αλλά και «άλλα μέσα αν τα επιτόκια δεν μπορούν να μειωθούν περαιτέρω». Επίσης, «σε ορισμένες οικονομίες υπάρχει ισχυρό επιχείρημα για την αύξηση των επενδύσεων σε υποδομές».

Η «σύσταση» του ΔΝΤ φωτογραφίζει ως αποδέκτη την ΕΚΤ που ετοιμάζεται να λάβει αποφάσεις αύριο Πέμπτη περί ποσοτικής «χαλάρωσης», με την Ελλάδα να κινδυνεύει να παραμείνει «εκτός» του κάδρου. Φωτογραφίζει και τη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της προσεχούς Τρίτης, όπου θα συζητηθεί το σχέδιο επενδύσεων αλλά και οι συστάσεις περί «εξαιρέσεων» από τους δημοσιονομικούς κανόνες για αύξηση επενδυτικών δαπανών, πολύ περιορισμένης όμως έκτασης.

Το ΔΝΤ στις εκτιμήσεις του Οκτωβρίου έβλεπε φέτος στην Ελλάδα επιστροφή σε πληθωρισμό 0,3%, κάτι που πλέον μπορεί να αναθεωρηθεί (στις προβλέψεις της άνοιξης όπου θα υπάρχει αριθμητική εκτίμηση). Στην ευρωζώνη προέβλεπε 1% άνοδο τιμών, η οποία σύμφωνα με την ενδιάμεση αυτή έκθεση αναθεωρείται.

Το χρονικό της κρίσης

Τα φορτηγά και οι πτήσεις με τα ευρώ

Από το καλοκαίρι του 2010 μέχρι και το καλοκαίρι του 2012, όπου πάνω από την Ελλάδα πλανιόταν το φάντασμα της χρεωκοπίας, διαδραματίζονταν απίστευτες σκηνές με μεταφορές τεράστιων ποσών προκειμένου η χώρα μας να σωθεί. Όπως περιγράφεται στο βιβλίο της Τράπεζας της Ελλάδας σε βιβλίο της με τίτλο «Το χρονικό της μεγάλης κρίσης», υπήρξαν 3 περιπτώσεις που κυριολεκτικά τα ΑΤΜ και τα αποθέματα των τραπεζών είχαν στερέψει, καθώς οι Έλληνες, φοβούμενοι μια χρεωκοπία είχαν αποσύρει τις καταθέσεις τους.

Τότε με παρέμβαση της ΤτΕ έφτασαν στη χώρα εκατομμύρια χαρτονομίσματα των 100 και των 50 ευρώ, τα οποία μοιράστηκαν στις τράπεζες για να μη στεγνώσουν από ρευστό και ξεσπάσει πανικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγο πριν τις εκλογές του 2012, στις 14 και 15 Ιουνίου έφυγαν από το Νομισματοκοπείο 76 και 71 φορτηγά γεμάτα χαρτονομίσματα προς τις τράπεζες. Υπό φυσιολογικές συνθήκες από το νομισματοκοπείο θα έφευγαν μόλις 20 φορτηγά. Ωστόσο, η κατάσταση με τις αναλήψεις είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο, αφού στις 15 Ιουνίου, την τελευταία εργάσιμη πριν από τις εκλογές, είχαν κάνει φτερά από τις τράπεζες 3,5 δισ. ευρώ.

Η επιτακτική ανάγκη για ζεστό χρήμα καλύφθηκε με ενέσεις ρευστότητας από το εξωτερικό. Υπό άκρα μυστικότητα, αεροπλάνα τύπου C-130 έφτασαν τρεις φορές στην Ελευσίνα φορτωμένα με χρηματοδέματα των 50 και των 100 ευρώ. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Τράπεζας της Ελλάδος, η πρώτη πτήση έγινε στις 10 Ιουνίου 2010, καθώς η ένταξη της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης και το μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων πριν από το κρίσιμο Eurogroup της 7ης Ιουνίου είχαν στεγνώσει τις τράπεζες από μετρητά. Τότε η ΤτΕ σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας παρέλαβε 15 εκατ. χαρτονομίσματα των 100 ευρώ, τροφοδοτώντας γκισέ και ΑΤΜ με 1,5 δισ. ευρώ.

Τα χρηματοδέματα, το καθένα από τα οποία είχε 1.000 χαρτονομίσματα των 100 ευρώ, έφτασαν στο αεροδρόμιο και από εκεί στο Νομισματοκοπείο. Η επόμενη αποστολή ύψος 1,84 δισ. ευρώ και πάλι σε χαρτονομίσματα των 50 ευρώ έγινε το Νοέμβριο του 2012. Στις 24 Νοεμβρίου 2012 έγινε η τρίτη ένεση ρευστότητας.

Είχαν προηγηθεί η αποχώρηση της τρόικας το Σεπτέμβριο, η επεισοδιακή ψήφιση του πολυνομοσχεδίου και κυρίως η ανακοίνωση για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, γεγονότα που οδήγησαν σε φυγή καταθέσεων άνω των 8 δισ. ευρώ σε λίγες εβδομάδες. Για να καλυφθούν οι ανάγκες σε μετρητά ήρθαν 1,84 δισ. ευρώ πάλι σε χαρτονομίσματα των 50 ευρώ.

(Κάντε κλικ στην εικόνα για να δείτε το γραφικό)