Νέα Πολιτική
Του Μελέτη Μελετόπουλου*
Η βασική «παράπλευρη απώλεια» του Πολυτεχνείου ήταν η πτώση της κυβέρνησης Μαρκεζίνη. Ο Μαρκεζίνης ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 8 Οκτωβρίου 1973, δύο Ημέρες μετά την έναρξη του αραβοϊσραηλινού πολέμου του Γιόμ Κιπούρ (6- 26 Οκτωβρίου). Είχε προηγηθεί μακρό παρασκήνιο μυστικών διαβουλεύσεων μεταξύ του Παπαδόπουλου και του Μαρκεζίνη.
Ο Παπαδόπουλος υφίστατο ισχυρές εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις να πολιτικοποιήσει το καθεστώς. Την προηγούμενη χρονιά, ο Ελληνοαμερικανός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Σπάϊρο Άγκνιου είχε επισκεφθεί επισήμως την Ελλάδα, και όταν έκλεισαν οι πόρτες μετέφερε το αμερικανικό μήνυμα στον Παπαδόπουλο, που συνοψιζόταν στην φράση ‘Ταχύτατη πολιτικοποίηση’. Στις αρχές του 1973 είχαν αρχίσει έντονες φοιτητικές κινητοποιήσεις, ενώ τον Μάϊο εξερράγη αντιδικτατορικό κίνημα στο Πολεμικό Ναυτικό. Συν ο πληθωρισμός, που εμφανίστηκε απειλητικός γιά την μακρά ευημερία που είχε απολαύσει η Ελλάδα από την δεκαετία του ’50, όταν η επιτυχημένη οικονομική πολιτική του τότε υπουργού Συντονισμού της κυβέρνησης του Ελληνικού Συναγερμού, του Σπύρου Μαρκεζίνη, είχε οδηγήσει την χώρα σε πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης.
Τον αρχιτέκτονα της επιτυχούς εκείνης πολιτικής επέλεξε ο Παπαδόπουλος, που αυτοανακηρύχθηκε «Πρόεδρος της Δημοκρατίας» το καλοκαίρι του 1973, ως πρωθυπουργό του. Ο δικτάτωρ επεδίωκε μία ομαλή έξοδο προς ένα ελεγχόμενο από τον ίδιον κοινοβουλευτικό καθεστώς, ο δε Μαρκεζίνης αποσκοπούσε να διεξαγάγει τις πρώτες εκλογές μετά το 1964 και να επαναφέρει τον κοινοβουλευτισμό, κάτι που-όπως πίστευε-θα βραχυκύκλωνε και θα εξουδετέρωνε νομοτελειακά τους μηχανισμούς της δικτατορίας. Ήδη την ημέρα της ορκωμοσίας του παραιτήθηκαν όλοι οι στρατιωτικοί συνεργάτες του Παπαδόπουλου, που κατείχαν κυβερνητικά αξιώματα.
Ο Μαρκεζίνης, όμως, εξ αρχής υπονόμευσε την δοτή, όπως την ονόμασε ο ίδιος, εξουσία του. Φάνηκε εξ αρχής ενδοτικός στις απαιτήσεις του Παπαδόπουλου να ελέγχει πλήρως τις εξελίξεις, και συμπεριέλαβε στην κυβέρνησή του, εκτός από τους πολιτικούς του φίλους και συνεργάτες του μικρού του Κόμματος των Προοδευτικών (Καψάλης, Ευταξίας, Αλεξιάδης, Ζουρνατζής κ.ά.), και στελέχη του παπαδοπουλικού καθεστώτος (Γιάκας, Τσούμπας, Ξανθόπουλος-Παλαμάς, Εφέσιος) που υπέδειξε ο Παπαδόπουλος. Άρα δεν ήλεγχε την κυβέρνηση που σχημάτισε. Ο δε Παπαδόπουλος ευφυώς δεν επέτρεψε την αποστασιοποίηση που ο Μαρκεζίνης επεδίωκε να έχει από τον δικτάτορα, ώστε να λειτουργήσει ως μεταβατική προσωπικότητα.
Το δεύτερο, ακόμη πιό σοβαρό, έλλειμμα του Μαρκεζίνη, ήταν ότι εξ αρχής ετάχθη εναντίον της αμερικανικής πολιτικής. Είχε ήδη αρθρογραφήσει κατά του ελλιμενισμού του Έκτου Στόλου σε ελληνικούς λιμένες. Δύο ημέρες μετά την πρωθυπουργοποίησή του, στις 10 Οκτωβρίου, σε κοινή σύσκεψη Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη- υπουργού Εξωτερικών, αποφασίστηκε το ελληνικό κράτος να μην επιτρέψει την ελεύθερη διέλευση αμερικανικών πολεμικών αεροσκαφών γιά την ενίσχυση του εμπόλεμου Ισραήλ. Το επιχείρημα του Μαρκεζίνη ήταν τα αντίποινα από τις αραβικές χώρες σε επίπεδο προμήθειας πετρελαίου.
Ο Μαρκεζίνης ορθώς διέβλεψε την αντίδραση των αραβικών κρατών. Στις 17 Οκτωβρίου ο ΟΠΕΚ αποφάσισε να διπλασιάσει την τιμή πώλησης του πετρελαίου, με αποτέλεσμα ο πλανήτης να βυθιστεί σε πολυετή πληθωριστική ύφεση. Αλλά η Ελλάδα ήταν μέλος του δυτικού κόσμου και σύμμαχος των ΗΠΑ, στις οποίες χρωστούσε την νίκη επί των κομμουνιστών στον Εμφύλιο Πόλεμο και το Σχέδιο Μάρσαλ. Παραμένει ιστορικά ανεξήγητο γιατί το δίδυμο Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη αποφάσισε το μέτρο αυτό, ποιός το εισηγήθηκε, ποιός έπεισε ποιόν, και αν υπήρχαν βαθύτερες γεωπολιτικές σκοπιμότητες πίσω από αυτό.
Επίσης παραμένει ιστορικά αδιευκρίνιστη η σχέση των γεγονότων του Πολυτεχνείου με αυτήν την απόφαση. Ο ίδιος ο Μαρκεζίνης ισχυρίστηκε πολλές φορές ότι έπεσε γιατί εμπόδισε την διέλευση των αμερικανικών αεροπλάνων. Αλλά αποδείξεις δεν υπάρχουν, μόνον συσχετισμοί εκ των υστέρων. Σε κάθε περίπτωση: είτε διότι ο άξονας ΗΠΑ-Ισραήλ αισθάνθηκε ότι με το δίδυμο Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη δεν ελέγχει γεωστρατηγικά τον ελληνικό χώρο και ενεργοποίησε κάποιους αθέατους μηχανισμούς, είτε διότι οι αδιάλλακτοι «κανταφικοί» απλά ήθελαν να ανατρέψουν τον Παπαδόπουλο γιά λογαριασμό τους, είτε διότι ο Παπαδόπουλος απέτυχε να εμπεδώσει την πολιτικοποίηση που επεδίωκε στην κοινή γνώμη αλλά και στους αξιωματικούς που τον στήριζαν, η συνέχεια υπήρξε δραματική.
*Διευθυντής της Νέας Πολιτικής (Δημοσιεύτηκε στο Kontra News)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου