ΕΛευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση
Η δημοσιογράφος και ακτιβίστρια Kajsa Ekis Ekman μιλάει στο NEWS 247 για την κρίση στη χώρα μας και στην Ευρώπη, για τον ΣΥΡΙΖΑ, τον καπιταλισμό και τη δημοσιογραφία εν έτει 2014
Η δημοσιογράφος, ακτιβίστρια και συγγραφέας από τη Σουηδία, Kajsa Ekis Ekman, έγινε γνωστή στη χώρα μας μετά τη συνέντευξη της με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης πριν από ένα χρόνο.
Το βραβευμένο βιβλίο της «Κλεμμένη Άνοιξη» είναι εμπνευσμένο από την ελληνική κρίση και συμπεριλαμβάνει τις συνεντεύξεις των Αλέξη Τσίπρα και Γιώργου Παπανδρέου.
Όπως αναφέρουν οι εκδόσεις «Κέδρος» που έφεραν το βιβλίο στην Ελλάδα:
«Όταν ξέσπασε η κρίση, τα περισσότερα ευρωπαϊκά ΜΜΕ έσπευσαν με μεγάλη ευκολία να κατηγορήσουν τον ελληνικό λαό. Στερεότυπα αναπαράχθηκαν: οι Έλληνες δουλεύουν λίγο, συνταξιοδοτούνται νέοι, έχουν υπερδιογκωμένο δημόσιο τομέα.
Η Σουηδή συγγραφέας και δημοσιογράφος Kajsa Ekis Ekman αμφισβήτησε όλα τα παραπάνω. Για το λόγο αυτό έζησε δύο χρόνια στην Ελλάδα, διερευνώντας τα πραγματικά αίτια της κρίσης. Η συγγραφέας διεισδύει στις ρίζες του ελληνικού προβλήματος, που δεν αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση αλλά μέρος της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού.
Ποιοι ήταν οι πραγματικοί εμπνευστές του Ευρώ – οι πολιτικοί ή οι μεγαλοβιομήχανοι; Ποιους σκοπούς εξυπηρετεί το κοινό νόμισμα; Ποιοι κέρδισαν από την καθιέρωσή του;
Η Ekman καταγράφει τον τρόπο με τον οποίο η κρίση επηρέασε την ελληνική κοινωνία και παρακολουθεί από κοντά τα γεγονότα: γενικές απεργίες, μαζικές διαδηλώσεις και εκλογικές αναμετρήσεις. Εξετάζει τα χαρακτηριστικά αυτών που συνέθεσαν το πολύμορφο Κίνημα των Αγανακτισμένων της Πλατείας Συντάγματος.
Συνομιλεί με νέους ανθρώπους που έμειναν άνεργοι, με επιχειρηματίες και με θιασώτες των θεωριών συνωμοσίας, με εργαζόμενους που πήραν στα χέρια τους τον έλεγχο του εργοστασίου στο οποίο δούλευαν, με πολιτικούς και ψηφοφόρους από όλο το πολιτικό φάσμα..
Ένα ολοζώντανο χρονικό που αναδεικνύει τους αθέατους μηχανισμούς λειτουργίας των μεγάλων συμφερόντων και δίνει φωνή στους ανθρώπους που πληρώνουν το κόστος».
Η Kajsa Ekis Ekman βρέθηκε φέτος στο TEDx Athens για να αναλύσει το «τι είναι και τι δεν είναι ο καπιταλισμός» και μίλησε στο NEWS 247 για το πώς βλέπει τη χώρα μας εν έτει 2014, τέσσερα χρόνια μετά το πρώτο μνημόνιο.
Όπως μας αναφέρει, «πάρα πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν την έννοια του καπιταλισμού, χωρίς να γνωρίζουν επακριβώς για τι πράγμα μιλάνε. Όταν ξέρουμε πώς λειτουργεί αυτό το σύστημα, μπορούμε να κατανοήσουμε τη χρησιμότητα του αλλά και τα όρια του. Ο καπιταλισμός είναι λοιπόν το σύστημα στο οποίο η παραγωγή βρίσκεται σε ιδιώτες και υλοποιείται προς όφελος του κέρδους.
Το κέρδος καθορίζει το τι και το πού και πώς θα παράγεται. Είναι ένα σπουδαίο σύστημα μιας και ευνοεί την καινοτομία, τις νέες τεχνολογίες και τις ιδέες, αλλά έχει έλλειψη ως προς ένα βασικό ζήτημα. Εκείνο της ευθύνης. Κάθε εταιρεία κυνηγάει το κέρδος της και η οικονομία διαλύεται, καταρρέει, το κλίμα καταστρέφεται και οι χρηματοπιστωτικές φούσκες «σκάνε». Αν θέλουμε ένα πιο σταθερό κόσμο για να ζήσουμε, πρέπει εμείς οι άνθρωποι να πάρουμε στα χέρια μας την οικονομία».
Το Who is Who:
Η Kajsa Ekis Ekman γεννήθηκε στη Σουηδία το 1980. Είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Συνεργάζεται με την Dagens Nyheter, την πρώτη σε κυκλοφορία καθημερινή εφημερίδα της Σουηδίας, και με τη φιλοαριστερή εφημερίδα ETC. Αρθρογραφεί για ποικίλα θέματα, όπως η Βενεζουέλα, η κλιματική πολιτική, τα δικαιώματα των γυναικών και η κριτική στο μεταμοντερνισμό.
Το πρώτο της βιβλίο, Varat och varan (2010), με θέμα το τράφικινγκ και την παρένθετη μητρότητα, έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Η συγγραφέας έχει δώσει πλήθος διαλέξεων για το θέμα του βιβλίου σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Αυστραλία και στην Κούβα. Το 2014 τιμήθηκε στη χώρα της με το βραβείο Lars Johan Hierta για το βιβλίο της Κλεμμένη Άνοιξη (Skulden).
Πώς κρίνετε τον τρόπο άσκησης της δημοσιογραφίας στην Ευρώπη του 2014;
«Όλα είναι υποκειμενικά στη ζωή μας και όλες οι ερωτήσεις μπορούν να τεθούν υπό ένα φιλοσοφικό πρίσμα. Ωστόσο, όταν τα media ελέγχονται από ιδιωτικές εταιρείες που τα χρησιμοποιούν για τα συμφέροντα τους και όχι για την αντικειμενική ενημέρωση, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για ανεξάρτητη δημοσιογραφία.
Γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο, το «μαύρο» στην ΕΡΤ, το «λουκέτο» ήταν μια τραγωδία. Πρέπει να δώσουμε μάχη για την επιβίωση των δημόσιων Μέσων Ενημέρωσης και των ανεξάρτητων μέσων που δεν έχουν σχέση με διαπλεκόμενα συμφέροντα».
«Τώρα πια η κρίση δεν είναι ένα σοκ, αλλά κάτι μόνιμο. Είναι σαν να έχουν αφομοιώσει τις επιπτώσεις οι άνθρωποι στην Ελλάδα»
Τι σας ενέπνευσε για να γράψετε για την ελληνική κρίση;
«Το 2011, μια Ελληνίδα φίλη με κάλεσε στο τηλέφωνο και μου είπε: Ξέρεις τι γίνεται εδώ; Μου είπε ότι η Βουλή θα ψήφιζε για το πρώτο μνημόνιο που αν υπερψηφιζόταν θα κατέστρεφε το μέλλον της νεολαίας της χώρας. Έτσι, ήρθα στην Ελλάδα και έμεινα δύο χρόνια για να καλύψω τις πολιτικές εξελίξεις αλλά και για να εξηγήσω στους Σουηδούς συμπατριώτες μου τί συμβαίνει σε μια χώρα που βιώνει την κρίση.
Όλοι οι φίλοι μου στην Αθήνα επηρεάστηκαν από την οικονομική κρίση. Άλλοι έφυγαν στο εξωτερικό, άλλοι έχασαν την εργασία τους, άλλοι είδαν τον μισθό τους να μειώνεται, άλλοι εργάζονται χωρίς να πληρώνονται. Έχω φίλο μηχανικό που πληρωνόταν με ψάρια και τρόφιμα (!) αντί για χρήματα την περασμένη χρονιά.
Και φυσικά υπήρχαν ψυχολογικές επιπτώσεις. Άλλοι έγιναν παθητικοί αποδέκτες της κρίσης, άλλοι απογοητεύτηκαν και βίωσαν την κατάθλιψη, κάποιοι κατηγορούν τους γονείς τους, κάποιοι έγιναν πιο αντικοινωνικοί. Τώρα πια η κρίση δεν είναι ένα σοκ, αλλά κάτι μόνιμο. Είναι σαν να έχουν αφομοιώσει τις επιπτώσεις οι άνθρωποι στην Ελλάδα.
Υπάρχουν συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες σχετικά με την ελληνική κρίση;
«Η ελληνική κρίση δεν είναι «ελληνική», δεν θα μπορούσε να προκύψει από μόνη της, δεν μιλάμε για μια μοναδική περίπτωση. Από την άλλη, υπήρχαν πράγματα σε αυτή τη χώρα που συνέβαλλαν στο να γιγαντωθεί. Στο βιβλίο μου, αναλύω σε ένα κεφάλαιο του που έχει να κάνει με τη νεώτερη ιστορία της Ελλάδας, το πώς η γεωπολιτική θέση της χώρας έχει συντελέσει στο να διαμορφωθεί εδώ αυτή η κατάσταση».
«Είναι σπουδαίο να ανήκεις στο «club των VIP» αλλά αν δεν μπορείς να καρπώνεσαι τα οφέλη αυτού του κλαμπ, τότε δεν υπάρχει κανένα κέρδος και νόημα να είσαι εντός του»
Κατά τη γνώμη σας, ποιοι ήταν οι λάθος χειρισμοί που δημιούργησαν το τεράστιο πρόβλημα στον Ευρωπαϊκό Νότο;
«Η κρίση της Ε.Ε. ήταν το πρώτο και σημαντικότερο αποτέλεσμα της αμερικανικής χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης. Γι” αυτό και οι πρώτοι που αντιμετώπισαν προβλήματα, ήταν οι τράπεζες. Το πρόβλημα μεταφέρθηκε από τις τράπεζες στις κυβερνήσεις και από εκείνος στον λαό τους. Σε κάθε περίπτωση, η Ελληνική κυβέρνηση είχε προβλήματα και από πριν.
Ο Thomas Piketty γράφει ότι είτε μπορείς να δανειστείς χρήματα από τους πλούσιους και να δημιουργήσεις χρέος, είτε να φορολογήσεις τον πλούτο και να πάρεις τα χρήματα «δωρεάν». Η καλύτερη λύση βέβαια είναι η δεύτερη αλλά η Ελλάδα αποφάσισε να ακολουθήσει την πρώτη οδό και έτσι παρέμεινε χρεωμένη στους τραπεζίτες».
Πιστεύετε πως μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τα οικονομικά προβλήματα της χώρας μας;
«Το ελπίζω, γιατί αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο ως έχει. Κανένα κράτος δεν μπορεί να επιβιώσει με τόσο υψηλό χρέος. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η αριστερά θα έρθει στην κυβέρνηση εν μέσω μιας κατάστασης στην οποία δεν υπάρχουν χρήματα για μεταρρυθμίσεις.
Έτσι, η αρχή της νέας διακυβέρνησης θα είναι δύσκολη, αλλά μετά από τα προβλήματα των τελευταίων ετών, πιστεύω πως οι Έλληνες πολίτες έχουν γνώση πια αυτής της πραγματικότητας».
Μπορεί όμως ο ΣΥΡΙΖΑ να διαπραγματευτεί καλύτερα;
«Ναι, αν είναι σκληροί και χρησιμοποιήσουν τα κατάλληλα και τα πιο αρμόδια άτομα».
Κατά τη γνώμη σας, θα έπρεπε η Ελλάδα να είχε επιστρέψει στη δραχμή;
«Κοιτάξτε, δεν νομίζω πως το ευρώ ήταν αρχικά μια κακή ιδέα. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες ήταν προηγουμένως πολύ υψηλές. Για την ακρίβεια, η ισοτιμία ταίριαζε πολύ καλά σε οικονομίες κρατών όπως της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας και του Βελγίου. Οι εξαγωγές τους γνώρισαν άνθηση μετά την έλευση του ευρώ καθώς το νέο ενιαίο νόμισμα ήταν μια υποτίμηση για εκείνους.
Πριν το ευρώ τα Γερμανικά προϊόντα ήταν πολύ ακριβά για να τα αγοράσει μια άλλη χώρα, καθώς η ισοτιμία του Μάρκου (D-mark) ήταν πολύ υψηλή. Το ευρώ έδωσε ώθηση στις Γερμανικές εξαγωγές αλλά στον Νότο συνέβη το αντίθετο. Οι εξαγωγές γνώρισαν πτώση και οι τιμές ανέβηκαν πολύ.
Νομίζω πως όλες οι χώρες που είχαν αρνητικό πρόσημο από το ευρώ, θα έπρεπε να συμμαχήσουν και να αναπτύξουν ένα κοινό σχέδιο. Θα έπρεπε να αποφασίσουν συντεταγμένα, είτε να γυρίσουν στο εθνικό τους νόμισμα ή να ασκήσουν ομαδική πίεση για να αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη επιρροής εντός της Ευρωζώνης. Από τη στιγμή που δεν έχεις το δικό σου νόμισμα, δεν έχεις και οικονομική αυτονομία.
Είναι σπουδαίο να ανήκεις στο «club των VIP» αλλά αν δεν μπορείς να καρπώνεσαι τα οφέλη αυτού του κλαμπ, τότε δεν υπάρχει κανένα κέρδος και νόημα να είσαι εντός του. Στη Σουηδία κανείς δεν θέλει το ευρώ. Ψηφίσαμε το 2003 και οι πολίτες είπαν «όχι».
Τι πρέπει να αλλάξει στην Ε.Ε. και στην πολιτική που ακολουθεί;
«Η ευρωπαϊκή πολιτική λιτότητας πρέπει να αλλάξει. Η Ε.Ε. πρέπει να γίνει πιο δημοκρατική. Η Ένωση προωθεί την δημιουργία ενός καπιταλιστικού υπερκράτους παρά ενός δημοκρατικού σχηματισμού. Έχουμε ελάχιστο έλεγχο σαν πολίτες ως προς την ΕΚΤ και τη λειτουργία της Κομισιόν».
Τέλος, είστε αισιόδοξη σε ότι αφορά το μέλλον της Ευρωζώνης;
«Όχι. Αν δεν διαλυθεί το ευρώ ή δεν γίνουν κρίσιμες αλλαγές, θα μας χτυπήσει νέα κρίση, πιο σκληρή σε σχέση με το τι έχουμε δει μέχρι σήμερα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου