Γερμανικές επενδύσεις… κοπανιστές

ardin-rixi

Από το Ποντίκι

Παραμύθια της Χαλιμάς οι δηλώσεις Μέρκελ – Σόιμπλε περί βοήθειας για ανάπτυξη στην Ελλάδα

Μια από τις πιο πολυμασημένες καραμέλες στα χρόνια του μνημονίου είναι «οι γερμανικές επενδύσεις που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη στην Ελλάδα». Δηλώσεις επί δηλώσεων, από το 2011 κιόλας. Και ποιοι δεν έχουν μιλήσει για τις γερμανικές επενδύσεις που θα ανοίξουν δουλειές στη χώρα μας;

Ο Σόιμπλε το 2011 («σύμπραξη γερμανικών επιχειρήσεων που θα δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα»), ο Ράιχενμπαχ την ίδια χρονιά («θαυμάσια ευκαιρία για γερμανικές επενδύσεις η Ελλάδα»), ακόμα και η αυτού μεγαλειότης Μέρκελ, όταν μας είχε επισκεφτεί το 2012, είχε επίσης ρίξει το βάρος της εκεί. Κι από τότε πάει σχοινί κορδόνι το δούλεμα μέχρι και τώρα.

Φυσικά, όλα αυτά αποδείχθηκαν λόγια του αέρα. Παραμύθια της Χαλιμάς με κουβέντες που μοναδικό στόχο έχουν να δημιουργήσουν εφήμερες προσδοκίες και που χρησιμοποιούνται επικοινωνιακά σαν μέσο στήριξης των εδώ κυβερνήσεων.

Ανεξάρτητα από το τι ακριβώς θα ήταν, τελικά, αυτές οι γερμανικές επενδύσεις κι αν θα αγόραζαν κοψοχρονιά επιχειρήσεις κι εργατικό προσωπικό, αυτό που αποδεικνύεται περίτρανα είναι ότι οι Γερμανοί όχι μόνο δεν επενδύουν στην Ελλάδα, αλλά αποφεύγουν πια όλη τη Γηραιά Ήπειρο όπως ο διάολος το λιβάνι. Θεωρούν ότι η Ευρώπη έχει φτωχές προοπτικές, τις οποίες, όμως, προοπτικές τις έχει δημιουργήσει η ίδια η γερμανική συνταγή ακραίας λιτότητας. Και τώρα οι πρώτοι που φεύγουν τρέχοντας από την Ευρώπη είναι αυτοί.

«Επιδόσεις»

Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους. Μέχρι σήμερα, οι γερμανικές «επιδόσεις» στις ΗΠΑ ήταν περιορισμένες, με μόλις το 8% των άμεσων ξένων επενδύσεων εκεί. Στην αγορά της Αμερικής, η Γερμανία ερχόταν 7η και καταϊδρωμένη, πίσω από Γαλλία, Βρετανία, Ιαπωνία κ.ά.

Φέτος, όμως, ο επενδυτικός προσανατολισμός των μεγάλων γερμανικών εταιρειών άλλαξε. Οι γίγαντες της Γερμανίας, δηλαδή Siemens, Bayer, Sap και Infineon, «ανακάλυψαν την Αμερική».

– Οι τέσσερις συγκεκριμένες πολυεθνικές έχουν μέχρι στιγμής ξοδέψει μέσα στο 2014 πάνω από 65 δισ. δολάρια σε επενδύσεις και εξαγορές αμερικανικών εταιρειών!

– Απ’ όλες τις αμερικανικές εταιρείες που δέχτηκαν φέτος ξένες προσφορές, το 25% ήταν από Γερμανούς επενδυτές.

– Και στο σύνολο όλων των διασυνοριακών εξαγορών που πραγματοποίησαν γερμανικές εταιρείες διεθνώς, το 60% αφορούσε την αγορά αμερικανικών επιχειρήσεων!

Ο βασικός λόγος που οι γερμανικές επενδύσεις στρέφονται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, είναι ότι η ευρωζώνη έχει βαλτώσει στην ύφεση, με συνέπεια να μην κινείται τίποτα. Λόγω, λοιπόν, κυρίως των δυνατών της εξαγωγών, η Γερμανία διαθέτει ένα πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών που ανέρχεται στα 300 δισ. δολάρια τον χρόνο. Αυτά τα χρήματα είναι ουσιαστικά που ανακυκλώνονται στο εξωτερικό.

Εκτιμάται ότι για το 2014 οι 19 κορυφαίες γερμανικές πολυεθνικές θα… αφιερώσουν μόνο ένα 15% των συνολικών τους επενδύσεων στη Γερμανία και μόλις ένα 5% στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το άλλο 80% αφορά προορισμούς εκτός Ευρώπης. Μην ξεχνάμε και το πρόσφατο παράδειγμα του ενεργειακού κολοσσού ΕΟΝ που αποσύρθηκε ξαφνικά, την περασμένη εβδομάδα, από την επένδυση στον αγωγό TAP.

Κρανίου τόπος

Η ευρωζώνη, λοιπόν, είναι κρανίου τόπος, οι αναδυόμενες αγορές έχουν επιβραδυνθεί και η Κίνα αποδεικνύεται όλο και πιο αφιλόξενη για τους ξένους επενδυτές. Οι ΗΠΑ, όμως, συνεχίζουν να αναπτύσσονται, το εργατικό τους δυναμικό θεωρείται πια σχετικά φθηνό λόγω της στασιμότητας των μισθών, ενώ πλέον διαθέτουν και «οικονομική» ενέργεια λόγω της άνθισης του fracking. Όλα αυτά αποδεικνύονται εξαιρετικά ελκυστικά για τις γερμανικές επενδύσεις.

Το γερμανικό πλεόνασμα, μάλιστα, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, ως αποτέλεσμα των εξαγορών κερδοφόρων αμερικανικών εταιρειών με διεθνές προφίλ. Φέτος έχουν περάσει σε γερμανικά χέρια εφτά μεγάλες αμερικανικές εταιρείες αξίας άνω του ενός δισ. δολαρίων η καθεμιά. Κι όλες αυτές οι επιχειρήσεις πραγματοποιούν το 65% των πωλήσεών τους εκτός ΗΠΑ. Που σημαίνει ότι μέσω Αμερικής γίνονται γερμανικά ανοίγματα και σε άλλες αγορές:

• Η Siemens ανακοίνωσε την εξαγορά της Dresser-Rand για 6,4 δισ. δολάρια. Η αμερικανική εταιρεία κατασκευάζει εξοπλισμό για τις βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι πελάτες της είναι κυρίως εταιρείες σε Ρωσία, Κίνα, Σαουδική Αραβία. Η αγορά των ΗΠΑ αποτελεί μόλις το 33% των πωλήσεών της.

• Η Bayer μόλις ολοκλήρωσε (1.10.14) την εξαγορά της αμερικανικής Merck & Co, φαρμακοβιομηχανίας μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, για 14,2 δισ. δολάρια. Αυτή η κίνηση φέρνει την Bayer στην 1η θέση στα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα στην αγορά της Βόρειας – Λατινικής Αμερικής και στη 2η θέση παγκοσμίως.
Μπορεί, λοιπόν, η ευρωζώνη να διψάει για επενδύσεις, αλλά οι γερμανικοί κολοσσοί συνεχίζουν στο μοτίβο της σταθερής «παγκοσμιοποίησης» που ακολουθούν τις δυο τελευταίες δεκαετίες, μετά την πτώση του Τείχους.

Μια άλλη παράμετρος είναι ότι ακόμα και το τεράστιο σύνολο των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών της χώρας, που μέχρι τώρα επενδυόταν σε τραπεζικά προϊόντα μικρού ρίσκου και ξένες αγορές, αλλάζει επενδυτικές συνήθειες. Οι παραδοσιακά επιφυλακτικοί εύποροι και μέσοι Γερμανοί, που προτιμούσαν μικρές, αλλά «σίγουρες» αποδόσεις σε αποταμιευτικούς λογαριασμούς και ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, γυρίζουν την πλάτη στα χαμηλά τραπεζικά επιτόκια της ευρωζώνης.

Η καινούργια μόδα στη Γερμανία είναι ομόλογα που εκδίδουν οι γερμανικές μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, οι λεγόμενες Mittelstand. Πρόκειται για ιδιωτικές, συχνά οικογενειακές επιχειρήσεις, που παράγουν κυρίως βιομηχανικά εξαρτήματα (π.χ. κλειδαριές αυτοκινήτων) και αποτελούν ουσιαστικά τη ραχοκοκαλιά της γερμανικής οικονομίας.

Σε έρευνα που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, φάνηκε ότι οι λόγοι που οι Γερμανοί προτιμούν τις Mittelstand είναι το πιο ανθρώπινο μάνατζμεντ και το οικογενειακό στοιχείο, σε σχέση με τις απρόσωπες πολυεθνικές και τα γιγαντωμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των μπόνους και των γκόλντεν μπόις. Οι Γερμανοί μικροί και μέσοι επενδυτές ρίξανε πέρυσι 10 δισ. ζεστό χρήμα για αγορά τέτοιων ομολόγων, ασφαλώς τονωτική ένεση, στο κατάλληλο τάιμινγκ, για τις Mittelstand, που βλέπουν ότι ο δανεισμός των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις στερεύει καθημερινά όλο και πιο πολύ.

Ύστερα απ’ όλα αυτά, λοιπόν, δεν ακούγεται σαν φάρσα το μνημονιακό σλόγκαν «γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα»;