real
του Σταύρου Λυγερού
ΤΟ ΑΙΜΑΤΗΡΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ στη Μανωλάδα μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν. Μπορεί αυτή τη φορά οι επιστάτες-μπράβοι να ξεπέρασαν τα συνήθη όρια, αλλά είναι εδώ και χρόνια κοινό μυστικό ότι σε πολλές αγροτικές καλλιέργειες, όπως και σε άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, επικρατούν εργασιακές συνθήκες που παραπέμπουν σε καθεστώς δουλείας.
Οι δριμύτατες καταδίκες εκ μέρους της κυβέρνησης και των κομμάτων ηχούν προκλητικά υποκριτικές, δεδομένου ότι η κατάσταση αυτή είναι κοινό μυστικό και συνεχίζεται απρόσκοπτα, επειδή ακριβώς το πολιτικό σύστημα και οι αρμόδιες Αρχές κάνουν τα στραβά μάτια. Με άλλα λόγια, το επεισόδιο στη Μανωλάδα δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Είναι η ακραία εκδήλωση ενός ευρύτερου φαινομένου, το οποίο, εάν δεν αντιμετωπισθεί ριζικά, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε ακόμα χειρότερα γεγονότα.
Με τη σειρά του, αυτό το φαινόμενο είναι γέννημα-θρέμμα της μαζικής παράνομης μετανάστευσης. Σχεδόν όλοι όσοι συλλαμβάνονται για παράνομη είσοδο στην Ελλάδα δεν έχουν χαρτιά. Κατά κανόνα δηλώνουν ψεύτικα ονόματα και εθνικότητα για να αποφύγουν την απέλαση. Οι Αρχές τούς εφοδιάζουν με ένα έγγραφο διοικητικής απέλασης, σύμφωνα με το οποίο πρέπει με δικό τους μέσο να εγκαταλείψουν την Ελλάδα εντός ενός μηνός!
Στην πραγματικότητα, αυτοί εγκαθίστανται στα γκέτο του κέντρου της Αθήνας. Η κατάσταση στο κέντρο της πρωτεύουσας είναι χαοτική, γεγονός που λειτουργεί σαν θερμοκήπιο για κάθε είδους ανομία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο επίπεδο της εγκληματικότητας, της υγιεινής και της κοινωνικής ισορροπίας. Το Τμήμα Αλλοδαπών δεν είναι σε θέση να ασκήσει έστω και στοιχειώδη έλεγχο. Ουσιαστικά λειτουργεί ως γραφειοκρατικός μηχανισμός διεκπεραίωσης και όχι αντιμετώπισης του προβλήματος. Στην πραγματικότητα, η πολιτεία έχει χάσει παντελώς τον έλεγχο. Συνήθως αδρανεί και όταν σπανίως αντιδρά, αντιδρά σπασμωδικά, χωρίς σχέδιο και προοπτική.
Οι παράνομοι αφροασιάτες μετανάστες, που συσσωρεύονται σε γκέτο, δεν είναι ένα απλό άθροισμα ατόμων. Οταν φθάνουν στην Ελλάδα, κατά κανόνα εντάσσονται αμέσως στα δίκτυα παράνομων μεταναστών που έχουν δημιουργηθεί σε εθνική βάση. Τα δίκτυα έχουν ιεραρχία, αυστηρούς κανόνες και αναπαράγουν σε άλλες συνθήκες την παραδοσιακή φυλετική δομή προστασίας των μελών έναντι υπακοής και ανταλλαγμάτων.
Τα κυκλώματα προωθούν μαζικά τους εργάτες σε περιοχές όπου υπάρχει ζήτηση για εποχιακή «μαύρη» και βεβαίως κακοπληρωμένη εργασία, εισπράττοντας ως προμήθεια ένα σημαντικό τμήμα της αμοιβής των εργατών. Οι «νονοί» συνδέονται με εγχώριους δικηγόρους, οι οποίοι έχουν βρει στην παράνομη μετανάστευση επικερδέστατη επαγγελματική ύλη.
Αν και συχνά υψώνουν τη σημαία της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην πραγματικότητα λειτουργούν ως αναγκαίο συμπλήρωμα των κυκλωμάτων προστασίας και εκμετάλλευσης των παράνομων μεταναστών. Οι εν λόγω δικηγόροι, άλλωστε, δεν είναι απλοί συνήγοροι σε δίκες. Λειτουργούν και ως μεσάζοντες, διεκπεραιώνοντας και τις ποικίλες υποθέσεις με τις κρατικές Αρχές.
Το πολιτικό σύστημα και, κατ’ επέκταση, οι αρμόδιες Αρχές ανέχονται όλη αυτή την κατάσταση στο όνομα της ανάγκης για εποχιακή χειρωνακτική εργασία. Οι όποιες ανάγκες της οικονομίας, όμως, δεν καλύπτονται από ντόπιους εργάτες πρέπει να καλύπτονται από νόμιμους μετανάστες. Η παράνομη μετανάστευση πρέπει να αντιμετωπισθεί με μηδενική ανοχή. Το ίδιο και η «μαύρη» εργασία.
Μέχρι πρότινος, ο δημόσιος διάλογος για το ζωτικής σημασίας πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης ήταν υποτυπώδης, παρότι αυτό που συμβαίνει στην Αθήνα δεν έχει προηγούμενο παγκοσμίως. Υποτυπώδες ήταν και το ενδιαφέρον των κατά τα άλλα ευαίσθητων φιλελεύθερων αντιρατσιστών για το καθεστώς «δουλείας».
Η πικρή αλήθεια είναι ότι το πολιτικό σύστημα, πολλοί εργοδότες, αλλά και μεσαιοανώτερα στρώματα που έχουν ανάγκη φθηνό υπηρετικό προσωπικό έχουν βολευθεί με το γεγονός ότι οι παράνομοι μετανάστες φυτοζωούν γκετοποιημένοι στα «υπόγεια» της κοινωνίας και εμφανίζονται μόνο ως κακοπληρωμένη «μαύρη» εργασία. Είναι τυχαίο, άραγε, ότι η ανοχή στην παράνομη μετανάστευση είχε αναγορευθεί σε κριτήριο «προοδευτισμού»; Κι αυτό όταν αποδεικνύεται ότι οι ανέξοδες και αυτάρεσκες αντιρατσιστικές ρητορείες περισσότερο τροφοδοτούν παρά καταπολεμούν τον ρατσισμό. Ας ελπίσουμε ότι το επεισόδιο στη Μανωλάδα θα σπάσει επιτέλους το «σπυρί».
Από χώρα-τράνζιτ, χωματερή ψυχών
ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ της παράνομης μετανάστευσης προς την Ευρώπη προκαλούνται από τη μεγάλη διαφορά βιοτικού επιπέδου. Οι ευρωπαϊκές χώρες ακολουθούσαν για πολλά χρόνια πολιτική ημιμέτρων. Eνώ λάμβαναν μέτρα εναντίον της παράνομης εισόδου, κατά κανόνα ανέχονταν όσους παράνομους μετανάστες κατάφερναν τελικώς να εγκατασταθούν στην επικράτειά τους.
Το δουλεμπόριο είναι μία «βιομηχανία» με τεράστιο τζίρο, αφού για κάθε παράνομο μετανάστη το κύκλωμα εισπράττει από 3.000 έως και 8.000 ευρώ. Πίσω από τη ρητορική περί ανθρωπισμού δεν βρίσκονται πάντα μη ρεαλιστές ιδεολόγοι. Βρίσκονται και ποικίλα νόμιμα και παράνομα κυκλώματα που με διάφορους τρόπους κερδίζουν πολλά από την παράνομη μετανάστευση. Το υπόστρωμα είναι η «μαύρη» εργασία, μέσω της οποίας συμπιέζεται το κόστος παραγωγής.
H διφορούμενη και αντιφατική αυτή στάση της Ευρώπης τροφοδοτεί την παράνομη μετανάστευση. Tο γεγονός ότι αρκετοί καταφέρνουν να εγκατασταθούν στη «Γη της Eπαγγελίας» διατηρεί ζωντανό το όνειρο μίας νέας ζωής και σ’ όσους μένουν στις πατρίδες τους. Tο αποτέλεσμα είναι ότι έτσι ωθούνται ολοένα και περισσότεροι κάτοικοι του τρίτου κόσμου να επιχειρήσουν το άλμα.
Την εποχή της κρίσης οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει πιο αυστηρά μέτρα και βεβαίως έχουν βολευθεί από το γεγονός ότι οι εννέα από τους δέκα που εισέρχονται παράνομα στην Ε.Ε. εισέρχονται στην Ελλάδα (κυρίως από την Τουρκία, η οποία λειτουργεί ως χώρα-αγωγός). Οι παράνομοι μετανάστες θεωρούν την Ελλάδα χώρα-τράνζιτ, αλλά κατά κανόνα παραμένουν εγκλωβισμένοι εδώ. Ακόμα και όσους καταφέρνουν να μεταβούν σε άλλες χώρες-μέλη, εάν συλληφθούν εκεί, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να τους δεχθεί πίσω. Σύμφωνα με τη συμφωνία Δουβλίνο ΙΙ (2003), την ευθύνη για κάθε παράνομο μετανάστη έχει η πρώτη χώρα εισόδου! Ετσι έφθασε η Ελλάδα να μετατραπεί σε χωματερή ψυχών.
ΤΟ ΑΙΜΑΤΗΡΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ στη Μανωλάδα μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν. Μπορεί αυτή τη φορά οι επιστάτες-μπράβοι να ξεπέρασαν τα συνήθη όρια, αλλά είναι εδώ και χρόνια κοινό μυστικό ότι σε πολλές αγροτικές καλλιέργειες, όπως και σε άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, επικρατούν εργασιακές συνθήκες που παραπέμπουν σε καθεστώς δουλείας.
Οι δριμύτατες καταδίκες εκ μέρους της κυβέρνησης και των κομμάτων ηχούν προκλητικά υποκριτικές, δεδομένου ότι η κατάσταση αυτή είναι κοινό μυστικό και συνεχίζεται απρόσκοπτα, επειδή ακριβώς το πολιτικό σύστημα και οι αρμόδιες Αρχές κάνουν τα στραβά μάτια. Με άλλα λόγια, το επεισόδιο στη Μανωλάδα δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Είναι η ακραία εκδήλωση ενός ευρύτερου φαινομένου, το οποίο, εάν δεν αντιμετωπισθεί ριζικά, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε ακόμα χειρότερα γεγονότα.
Με τη σειρά του, αυτό το φαινόμενο είναι γέννημα-θρέμμα της μαζικής παράνομης μετανάστευσης. Σχεδόν όλοι όσοι συλλαμβάνονται για παράνομη είσοδο στην Ελλάδα δεν έχουν χαρτιά. Κατά κανόνα δηλώνουν ψεύτικα ονόματα και εθνικότητα για να αποφύγουν την απέλαση. Οι Αρχές τούς εφοδιάζουν με ένα έγγραφο διοικητικής απέλασης, σύμφωνα με το οποίο πρέπει με δικό τους μέσο να εγκαταλείψουν την Ελλάδα εντός ενός μηνός!
Στην πραγματικότητα, αυτοί εγκαθίστανται στα γκέτο του κέντρου της Αθήνας. Η κατάσταση στο κέντρο της πρωτεύουσας είναι χαοτική, γεγονός που λειτουργεί σαν θερμοκήπιο για κάθε είδους ανομία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο επίπεδο της εγκληματικότητας, της υγιεινής και της κοινωνικής ισορροπίας. Το Τμήμα Αλλοδαπών δεν είναι σε θέση να ασκήσει έστω και στοιχειώδη έλεγχο. Ουσιαστικά λειτουργεί ως γραφειοκρατικός μηχανισμός διεκπεραίωσης και όχι αντιμετώπισης του προβλήματος. Στην πραγματικότητα, η πολιτεία έχει χάσει παντελώς τον έλεγχο. Συνήθως αδρανεί και όταν σπανίως αντιδρά, αντιδρά σπασμωδικά, χωρίς σχέδιο και προοπτική.
Οι παράνομοι αφροασιάτες μετανάστες, που συσσωρεύονται σε γκέτο, δεν είναι ένα απλό άθροισμα ατόμων. Οταν φθάνουν στην Ελλάδα, κατά κανόνα εντάσσονται αμέσως στα δίκτυα παράνομων μεταναστών που έχουν δημιουργηθεί σε εθνική βάση. Τα δίκτυα έχουν ιεραρχία, αυστηρούς κανόνες και αναπαράγουν σε άλλες συνθήκες την παραδοσιακή φυλετική δομή προστασίας των μελών έναντι υπακοής και ανταλλαγμάτων.
Τα κυκλώματα προωθούν μαζικά τους εργάτες σε περιοχές όπου υπάρχει ζήτηση για εποχιακή «μαύρη» και βεβαίως κακοπληρωμένη εργασία, εισπράττοντας ως προμήθεια ένα σημαντικό τμήμα της αμοιβής των εργατών. Οι «νονοί» συνδέονται με εγχώριους δικηγόρους, οι οποίοι έχουν βρει στην παράνομη μετανάστευση επικερδέστατη επαγγελματική ύλη.
Αν και συχνά υψώνουν τη σημαία της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην πραγματικότητα λειτουργούν ως αναγκαίο συμπλήρωμα των κυκλωμάτων προστασίας και εκμετάλλευσης των παράνομων μεταναστών. Οι εν λόγω δικηγόροι, άλλωστε, δεν είναι απλοί συνήγοροι σε δίκες. Λειτουργούν και ως μεσάζοντες, διεκπεραιώνοντας και τις ποικίλες υποθέσεις με τις κρατικές Αρχές.
Το πολιτικό σύστημα και, κατ’ επέκταση, οι αρμόδιες Αρχές ανέχονται όλη αυτή την κατάσταση στο όνομα της ανάγκης για εποχιακή χειρωνακτική εργασία. Οι όποιες ανάγκες της οικονομίας, όμως, δεν καλύπτονται από ντόπιους εργάτες πρέπει να καλύπτονται από νόμιμους μετανάστες. Η παράνομη μετανάστευση πρέπει να αντιμετωπισθεί με μηδενική ανοχή. Το ίδιο και η «μαύρη» εργασία.
Μέχρι πρότινος, ο δημόσιος διάλογος για το ζωτικής σημασίας πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης ήταν υποτυπώδης, παρότι αυτό που συμβαίνει στην Αθήνα δεν έχει προηγούμενο παγκοσμίως. Υποτυπώδες ήταν και το ενδιαφέρον των κατά τα άλλα ευαίσθητων φιλελεύθερων αντιρατσιστών για το καθεστώς «δουλείας».
Η πικρή αλήθεια είναι ότι το πολιτικό σύστημα, πολλοί εργοδότες, αλλά και μεσαιοανώτερα στρώματα που έχουν ανάγκη φθηνό υπηρετικό προσωπικό έχουν βολευθεί με το γεγονός ότι οι παράνομοι μετανάστες φυτοζωούν γκετοποιημένοι στα «υπόγεια» της κοινωνίας και εμφανίζονται μόνο ως κακοπληρωμένη «μαύρη» εργασία. Είναι τυχαίο, άραγε, ότι η ανοχή στην παράνομη μετανάστευση είχε αναγορευθεί σε κριτήριο «προοδευτισμού»; Κι αυτό όταν αποδεικνύεται ότι οι ανέξοδες και αυτάρεσκες αντιρατσιστικές ρητορείες περισσότερο τροφοδοτούν παρά καταπολεμούν τον ρατσισμό. Ας ελπίσουμε ότι το επεισόδιο στη Μανωλάδα θα σπάσει επιτέλους το «σπυρί».
Από χώρα-τράνζιτ, χωματερή ψυχών
ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ της παράνομης μετανάστευσης προς την Ευρώπη προκαλούνται από τη μεγάλη διαφορά βιοτικού επιπέδου. Οι ευρωπαϊκές χώρες ακολουθούσαν για πολλά χρόνια πολιτική ημιμέτρων. Eνώ λάμβαναν μέτρα εναντίον της παράνομης εισόδου, κατά κανόνα ανέχονταν όσους παράνομους μετανάστες κατάφερναν τελικώς να εγκατασταθούν στην επικράτειά τους.
Το δουλεμπόριο είναι μία «βιομηχανία» με τεράστιο τζίρο, αφού για κάθε παράνομο μετανάστη το κύκλωμα εισπράττει από 3.000 έως και 8.000 ευρώ. Πίσω από τη ρητορική περί ανθρωπισμού δεν βρίσκονται πάντα μη ρεαλιστές ιδεολόγοι. Βρίσκονται και ποικίλα νόμιμα και παράνομα κυκλώματα που με διάφορους τρόπους κερδίζουν πολλά από την παράνομη μετανάστευση. Το υπόστρωμα είναι η «μαύρη» εργασία, μέσω της οποίας συμπιέζεται το κόστος παραγωγής.
H διφορούμενη και αντιφατική αυτή στάση της Ευρώπης τροφοδοτεί την παράνομη μετανάστευση. Tο γεγονός ότι αρκετοί καταφέρνουν να εγκατασταθούν στη «Γη της Eπαγγελίας» διατηρεί ζωντανό το όνειρο μίας νέας ζωής και σ’ όσους μένουν στις πατρίδες τους. Tο αποτέλεσμα είναι ότι έτσι ωθούνται ολοένα και περισσότεροι κάτοικοι του τρίτου κόσμου να επιχειρήσουν το άλμα.
Την εποχή της κρίσης οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει πιο αυστηρά μέτρα και βεβαίως έχουν βολευθεί από το γεγονός ότι οι εννέα από τους δέκα που εισέρχονται παράνομα στην Ε.Ε. εισέρχονται στην Ελλάδα (κυρίως από την Τουρκία, η οποία λειτουργεί ως χώρα-αγωγός). Οι παράνομοι μετανάστες θεωρούν την Ελλάδα χώρα-τράνζιτ, αλλά κατά κανόνα παραμένουν εγκλωβισμένοι εδώ. Ακόμα και όσους καταφέρνουν να μεταβούν σε άλλες χώρες-μέλη, εάν συλληφθούν εκεί, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να τους δεχθεί πίσω. Σύμφωνα με τη συμφωνία Δουβλίνο ΙΙ (2003), την ευθύνη για κάθε παράνομο μετανάστη έχει η πρώτη χώρα εισόδου! Ετσι έφθασε η Ελλάδα να μετατραπεί σε χωματερή ψυχών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου