Χωρίς φως στο τούνελ

Σοφοκλέους 10

Οι συνεδριάσεις του τελευταίου σαββατοκύριακου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της G-20 ανέδειξαν πολιτικές για την τόνωση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Δεν υπάρχουν όμως συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος, ωστόσο, επιμένουν οι διαιρέσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων..

Ενώ οι συζητήσεις δεν χαρακτηρίζονται από τον αέρα της κρίσης που συνόδευε μερικές πρόσφατες συνεδριάσεις, κυριάρχεισε ωστόσο η συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχει οικονομική ανάκαμψη στον ορίζοντα και, αντ 'αυτού, μια εμβάθυνση της στασιμότητας και της ύφεσης.

 
Οι φόβοι για μια άμεση οικονομική κρίση έχουν υποχωρήσει κάπως, αλλά υπήρχαν αυξανόμενες ανησυχίες ότι οι πολιτικές της «ποσοτικής χαλάρωσης» που ασκούνται από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να καταλήξουν εκεί στο εγγύς μέλλον.

Η G-20 ισχυρίστηκε ότι, ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος, «χρειάζονται πολύ περισσότερα για να εκπληρωθεί η δέσμευσή μας για την αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης αδυναμίας στην παγκόσμια οικονομία.»

 
Ωστόσο, τα επίσημα λόγια ήταν ένα κάλυμμα για την εμβάθυνση των συγκρούσεων που ξέσπασαν κατά τη διάρκεια των συζητήσεων. Οι Financial Times ανέφεραν ότι υπήρξε μια «οξεία αντιπαράθεση» μεταξύ της Γερμανίας και των ΗΠΑ σχετικά με το ζήτημα των σκληρών δεσμεύσεων για τη σταθεροποίηση του επιπέδου του δημοσίου χρέους.

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έστρεψε τα πυρά του ενάντια στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία σχετικά με τα υψηλά επίπεδα δημοσίου χρέους τους. Η καθυστέρηση των αναγκαίων προσαρμογών, ο Σόιμπλε επέμεινε, «θα επιδεινώσει περαιτέρω τους κινδύνους για τις προοπτικές μιας διαρκής και κατά βάση υγιούς παγκόσμιας ανάκαμψης». Προειδοποίησε ότι «κανείς δεν θα πρέπει να αναμένει ότι η Ευρώπη θα προσφέρει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.»
 
Όπως συμβαίνει και με τις ΗΠΑ, η γερμανική θέση παρακινείται από τα εθνικά της συμφέροντα. Η γερμανική κυβέρνηση αντιστέκεται στις απαιτήσεις των ΗΠΑ για μεγαλύτερη τόνωση, επειδή φοβάται ότι αυτό θα σημάνει τη δέσμευση περισσότερων κεφαλαίων και ότι η περαιτέρω αύξηση του χρέους θα μπορούσε να έχει δυσμενείς επιπτώσεις για τις γερμανικές τράπεζες, προς όφελος των ανταγωνιστών τους.

 Στην εξαμηνιαία έκθεσή του για την παγκόσμια οικονομία, το ΔΝΤ υιοθέτησε μια θετική προοπτική. Ενώ όλα δείχνουν μια μάλλον ανώμαλη πορεία και ενώ το ΔΝΤ προειδοποιεί για μια ανάκαμψη τριών ταχυτήτων -οι ΗΠΑ και ορισμένες οικονομίες έχουν ξεκινήσει την ανάκαμψη, άλλοι πάνε καλά, και άλλοι, κυρίως στην Ευρώπη, έχουν προβλήματα - το Ταμείο υποστήριξε ότι «παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές έχουν βελτιωθεί και πάλι. "

 Κανείς δεν έδωσε πολύ σημασία, ωστόσο, επειδή οι ίδιες ελπίδες έχουν τεθεί σε καθεμία από τις εαρινές συνόδους κατά τα τελευταία χρόνια, και κατέληγαν στην έκρηξη μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης ή απλά μια αισθητά μικρότερη από την προβλεπόμενη αύξηση στο το τέλος του έτους.
 
 Οι αποκλίσεις σχετικά με τη λεγόμενη δημοσιονομική εξυγίανση και τη μείωση του χρέους αντικατοπτρίζονται επίσης σε συζητήσεις σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση, την πολιτική που ξεκίνησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ-στην οποία οι μεγάλες τράπεζες αναλαμβάνουν αγορές ομολόγων για να αυξήσουν την προσφορά χρήματος.

Η G-20 προσπάθησε να ξεπεράσει τις διαφορές. Επανέλαβε τη θέση της από τον περασμένο Φεβρουάριο ότι οι χώρες θα πρέπει να επιδιώξουν να καθορίζονται από την αγορά οι τιμές για τα νομίσματά τους, να «απέχουν από την ανταγωνιστική υποτίμηση» και να έχουν στόχο τις συναλλαγματικές ισοτιμίες για ανταγωνιστικούς σκοπούς.

Όποιες και αν είναι οι δηλωμένες δημόσιες θέσεις, η επίδραση της ποσοτικής χαλάρωσης είναι να πιέζουν προς τα κάτω την αξία των στοχοθετημένων νομισμάτων. Αυτό φαίνεται καθαρά στην περίπτωση του γιεν Ιαπωνίας, το οποία έχει υποτιμηθεί κατά περισσότερο από 20 τοις εκατό κατά τους τελευταίους μήνες.

Ενώ η Ιαπωνία διέφυγε κριτικής- ο υπουργός Οικονομικών Taro Aso ήταν πρόθυμος να πει σε δημοσιογράφους ότι η Ιαπωνία δεν αντιμετώπισε αντιρρήσεις κατά τη συνεδρίαση-Υπάρχουν αντιρρίσεις. Ο υπουργός Οικονομικών της Νότιας Κορέας Hyun Oh Seok είπε ότι η πτώση του γιεν ήταν μια «ανησυχία» και κάλεσε για μια ομαλή έξοδο από το καθεστώς χαλαρής νομισματικής πολιτικής.
 
Ο επικεφαλής της Κινεζικής κεντρικής τράπεζας Zhou Xiachuan, προειδοποίησε: «Είναι απαραίτητο να αξιολογήσουμε εκ νέου τα οριακά οφέλη και το κόστος αυτών των πολιτικών μετά από πολλαπλούς γύρους χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Η παρατεταμένη χαλάρωση θα μπορούσε να επιδεινώσει τις οικονομικές αδυναμίες και να επηρεάσει τη σταθερότητα του διεθνούς νομισματικού συστήματος.»
 
Ο Jens Weidmann διοικητής της γερμανικής Bundesbank, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε: «Είναι σαφές ότι η πλέον εξαιρετικά επεκτατική νομισματική πολιτική που ακολουθείται, οδηγεί σε όλο και περισσότερο αύξηση των κινδύνων.»
 
Σχολιάζοντας τους φόβους σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε: «Έχουμε σίγουρα ακούσει από το σύνολο των μελών [του ΔΝΤ] ότι είναι αντισυμβατικό οι κεντρικοί τραπεζίτες ... να μεταπηδούν σε ένα άγνωστο τοπίο.»

Μια σημαντική ανησυχία είναι η επίδραση της ανάκλησης των νομισματικών κινήτρων στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ο τερματισμός του προγράμματος αγοράς ομολόγων θα μπορούσε να παράγει μια απότομη πτώση στην αξία αυτών των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, με αποτέλεσμα την έξοδο των επενδυτών και την αύξηση των επιτοκίων που θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω οικονομική κρίση, αυτή τη φορά συμπαρασύροντας τις ίδιες τις κεντρικές τράπεζες.