real
του Σταύρου Λυγερού
ΕΙΝΑΙ ορατό διά γυμνού οφθαλμού ότι όχι μόνο το πολιτικό σύστημα, αλλά και το δημοκρατικό φάσμα της κοινωνίας αντιμετωπίζει με αμηχανία την πρόκληση που αντιπροσωπεύει η εντυπωσιακή πολιτικοεκλογική επέλαση της Χρυσής Αυγής. Αν κρίνουμε, μάλιστα, από τις δημοσκοπήσεις, η επέλαση συνεχίζεται. Το κόμμα του Νίκου Μιχαλολιάκου εμφανίζει τον υψηλότερο ρυθμό εκλογικής ανόδου.
Προφανώς, οι Ελληνες δεν έχουν προσβληθεί από κάποιον μυστηριώδη ακροδεξιό ιό. Υπάρχουν αιτίες που μία μέχρι πρότινος περιθωριακή οργάνωση βρίσκει τέτοια απήχηση. Το ποσοστό που η Χρυσή Αυγή απέσπασε στις εκλογές του περασμένου Μαΐου και Ιουνίου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, παρότι δεν είχε την παραμικρή παρουσία στα ΜΜΕ. Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές (φθινόπωρο 2010), είχε αποσπάσει στον δήμο Αθηναίων 5,3%, ενώ οι περιοχές που έχουν κατακλυσθεί από παράνομους μετανάστες τής είχαν δώσει ποσοστά γύρω στο 20%!
Οσοι νομίζουν ότι με ρητορικές καταγγελίες περί νεοναζισμού θα ανασχέσουν το λαϊκό ρεύμα υπέρ της Χρυσής Αυγής πλανώνται. Είναι αξιοσημείωτο, μάλιστα, ότι ορισμένοι στη ΔΗΜΑΡ και στο ΠΑΣΟΚ έδειξαν με τις δηλώσεις τους ότι σκέφθηκαν σοβαρά να ζητήσουν το κόμμα του Νίκου Μιχαλολιάκου να τεθεί εκτός νόμου. Και μόνο το γεγονός ότι σκέφθηκαν να λύσουν ένα κατ’ εξοχήν πολιτικό πρόβλημα με απαγορεύσεις καταδεικνύει όχι μόνο αμηχανία, αλλά και καθεστωτική νοοτροπία.
Η πρωταρχική εκλογική συσσώρευση της Χρυσής Αυγής προέκυψε από τα προβλήματα που προκάλεσε η μαζική παράνομη μετανάστευση. Αυτά της έδωσαν την πρώτη ισχυρή πολιτικοεκλογική ώθηση. Εδώ και πολλά χρόνια οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας -κι όχι μόνο- έκαναν δραματικές εκκλήσεις στην πολιτεία και στα κόμματα. Δεν βρήκαν, όμως, την παραμικρή ανταπόκριση.
Η ευρύτερη Αριστερά παραβλέπει συστηματικά τις αρνητικές επιπτώσεις της παράνομης μετανάστευσης στο όνομα της καταπολέμησης της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. Ο στρουθοκαμηλισμός της, όμως, στην πράξη τροφοδοτεί αντί να καταπολεμά τον ρατσισμό. Τα λαϊκά στρώματα βιώνουν μία δύσκολη πραγματικότητα κυρίως λόγω της διάσπαρτης εγκληματικότητας και του αθέμιτου ανταγωνισμού που δέχονται από τη «μαύρη» εργασία. Γι’ αυτό και η στείρα αντιρατσιστική ρητορική περισσότερο τα προκαλεί παρά τα πείθει.
Ουσιαστικά, η πολιτεία και το πολιτικό σύστημα άφησαν και συνεχίζουν να αφήνουν επικίνδυνα κενά. Η φύση και η ζωή, όμως, απεχθάνονται τα κενά. Η Χρυσή Αυγή κερδίζει έδαφος στην κοινωνία, επειδή καλύπτει με τον δικό της βίαιο και απεχθή ακτιβισμό αυτά τα κενά.
Οι επιπτώσεις της παράνομης μετανάστευσης έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για τη μετατροπή μιας οργάνωσης λίγων εκατοντάδων σε ανερχόμενη πολιτική δύναμη. Το ραγδαία αναπτυσσόμενο πολιτικοεκλογικό ρεύμα της Χρυσής Αυγής, όμως, τροφοδοτείται και από άλλες πηγές. Η πρωτοφανής κρίση απονομιμοποίησε το πολιτικό σύστημα και συρρίκνωσε την πολιτικοεκλογική εμβέλεια των «μνημονιακών» κομμάτων. Η εξέλιξη αυτή δεν φούσκωσε τα εκλογικά πανιά μόνο του ΣΥΡΙΖΑ. Εστειλε και πολλούς ψηφοφόρους στην ακροδεξιά αγκαλιά.
Η αιτία είναι ότι η Χρυσή Αυγή αυτοπροβάλλεται ως το κατ’ εξοχήν αντισυστημικό κόμμα, ως το κόμμα που βρίσκεται στον αντίποδα του αριστερόστροφου ιδεολογικού κλίματος της μεταπολιτευτικής περιόδου, ως το κόμμα που δεν είχε ούτε έμμεση ευθύνη για την κρίση που πλήττει βάναυσα την ελληνική κοινωνία. Η βίαιη ρητορική και συχνά η βίαιη πρακτική της Χρυσής Αυγής βρίσκει απήχηση σε μικρομεσαία στρώματα που υφίστανται με δραματικό τρόπο τις επιπτώσεις της κρίσης.
Πληθαίνουν όσοι θεωρούν ότι ψηφίζοντάς την εκδικούνται πιο αποτελεσματικά τις κατεστημένες πολιτικές ελίτ. Ολοι αυτοί θεωρούν ότι το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα, το οποίο ταυτίζουν με τη δημοκρατία, πρόδωσε την κοινωνία και γι’ αυτό στρέφουν την πλάτη τους στη δημοκρατία.
Ενας τρίτος παράγοντας που τροφοδοτεί το ρεύμα της Χρυσής Αυγής συνδέεται με το γεγονός ότι κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε κρίση έχει την τάση να πιαστεί από τις σταθερές της ύπαρξής της, κυρίως από την εθνική ταυτότητα. Σε αντίθεση με τις κατεστημένες πολιτικές δυνάμεις που την είχαν υποβαθμίσει ως ιδεολογικό παράγοντα, είτε στο όνομα ενός αριστερού διεθνισμού είτε στο όνομα ενός μετέωρου ευρωπαϊσμού, η Χρυσή Αυγή έχει κάνει σημαία της μία ακραία και απεχθή εκδοχή του εθνικισμού.
Μόνο αντίδοτο το αξιόπιστο Κράτος Δικαίου
Η ΕΚΔΙΩΞΗ των παράνομων (και όχι μόνο) μεταναστών, η αντισυστημικότητα (ρήξη με το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα) και ο ακραίος εθνικισμός είναι οι ιδεολογικές σημαίες, με τις οποίες η Χρυσή Αυγή προσελκύει μαζικά όχι μόνο κατεστραμμένα και υπό καταστροφή μικρομεσαία στρώματα, αλλά και οργισμένους νέους. Αυτή η κατηγορία νέων έλκεται και από τον παραστρατιωτικό τρόπο οργάνωσης της Χρυσής Αυγής. Η αυστηρή ιεραρχία και η τυφλή πειθαρχία διαλύουν το Εγώ σε μία συλλογικότητα, η οποία αυτοπροβάλλεται σαν το πολιτικό όχημα για την πραγματοποίηση μιας ιστορικής αποστολής.
Η στράτευσή τους, λοιπόν, δεν είναι μόνο μια μορφή κοινωνικοποίησης. Για νεαρούς από λαϊκά στρώματα, που βιώνουν την κρίση στο οικογενειακό τους περιβάλλον σαν ταπείνωση των γονιών τους, η στράτευση σ’ ένα κόμμα που αποθεώνει την ισχύ αντιπροσωπεύει εμμέσως πλην σαφώς και μία ευκαιρία εκδίκησης.
Η Χρυσή Αυγή δεν είναι πρόκληση μόνο για το πολιτικό σύστημα. Είναι πρόκληση κυρίως για το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να συμμαχήσουν μαζί της κύκλοι των αρχουσών ελίτ εάν θεωρήσουν ότι απειλείται η εξουσία τους. Στο ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο, πάντως, το αντίδοτο στην ακροδεξιά πλημμυρίδα είναι το αξιόπιστο κι αποτελεσματικό Κράτος Δικαίου. Οσο η πολιτεία θα αφήνει κενά κι όσο η κρίση θα απαξιώνει το κατεστημένο πολιτικό και μιντιακό σύστημα, τόσο το ακροατήριο της Χρυσής Αυγής θα μεγαλώνει, παρά τις καταγγελίες των κάθε λογής αντιφασιστών.
ΕΙΝΑΙ ορατό διά γυμνού οφθαλμού ότι όχι μόνο το πολιτικό σύστημα, αλλά και το δημοκρατικό φάσμα της κοινωνίας αντιμετωπίζει με αμηχανία την πρόκληση που αντιπροσωπεύει η εντυπωσιακή πολιτικοεκλογική επέλαση της Χρυσής Αυγής. Αν κρίνουμε, μάλιστα, από τις δημοσκοπήσεις, η επέλαση συνεχίζεται. Το κόμμα του Νίκου Μιχαλολιάκου εμφανίζει τον υψηλότερο ρυθμό εκλογικής ανόδου.
Προφανώς, οι Ελληνες δεν έχουν προσβληθεί από κάποιον μυστηριώδη ακροδεξιό ιό. Υπάρχουν αιτίες που μία μέχρι πρότινος περιθωριακή οργάνωση βρίσκει τέτοια απήχηση. Το ποσοστό που η Χρυσή Αυγή απέσπασε στις εκλογές του περασμένου Μαΐου και Ιουνίου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, παρότι δεν είχε την παραμικρή παρουσία στα ΜΜΕ. Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές (φθινόπωρο 2010), είχε αποσπάσει στον δήμο Αθηναίων 5,3%, ενώ οι περιοχές που έχουν κατακλυσθεί από παράνομους μετανάστες τής είχαν δώσει ποσοστά γύρω στο 20%!
Οσοι νομίζουν ότι με ρητορικές καταγγελίες περί νεοναζισμού θα ανασχέσουν το λαϊκό ρεύμα υπέρ της Χρυσής Αυγής πλανώνται. Είναι αξιοσημείωτο, μάλιστα, ότι ορισμένοι στη ΔΗΜΑΡ και στο ΠΑΣΟΚ έδειξαν με τις δηλώσεις τους ότι σκέφθηκαν σοβαρά να ζητήσουν το κόμμα του Νίκου Μιχαλολιάκου να τεθεί εκτός νόμου. Και μόνο το γεγονός ότι σκέφθηκαν να λύσουν ένα κατ’ εξοχήν πολιτικό πρόβλημα με απαγορεύσεις καταδεικνύει όχι μόνο αμηχανία, αλλά και καθεστωτική νοοτροπία.
Η πρωταρχική εκλογική συσσώρευση της Χρυσής Αυγής προέκυψε από τα προβλήματα που προκάλεσε η μαζική παράνομη μετανάστευση. Αυτά της έδωσαν την πρώτη ισχυρή πολιτικοεκλογική ώθηση. Εδώ και πολλά χρόνια οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας -κι όχι μόνο- έκαναν δραματικές εκκλήσεις στην πολιτεία και στα κόμματα. Δεν βρήκαν, όμως, την παραμικρή ανταπόκριση.
Η ευρύτερη Αριστερά παραβλέπει συστηματικά τις αρνητικές επιπτώσεις της παράνομης μετανάστευσης στο όνομα της καταπολέμησης της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. Ο στρουθοκαμηλισμός της, όμως, στην πράξη τροφοδοτεί αντί να καταπολεμά τον ρατσισμό. Τα λαϊκά στρώματα βιώνουν μία δύσκολη πραγματικότητα κυρίως λόγω της διάσπαρτης εγκληματικότητας και του αθέμιτου ανταγωνισμού που δέχονται από τη «μαύρη» εργασία. Γι’ αυτό και η στείρα αντιρατσιστική ρητορική περισσότερο τα προκαλεί παρά τα πείθει.
Ουσιαστικά, η πολιτεία και το πολιτικό σύστημα άφησαν και συνεχίζουν να αφήνουν επικίνδυνα κενά. Η φύση και η ζωή, όμως, απεχθάνονται τα κενά. Η Χρυσή Αυγή κερδίζει έδαφος στην κοινωνία, επειδή καλύπτει με τον δικό της βίαιο και απεχθή ακτιβισμό αυτά τα κενά.
Οι επιπτώσεις της παράνομης μετανάστευσης έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για τη μετατροπή μιας οργάνωσης λίγων εκατοντάδων σε ανερχόμενη πολιτική δύναμη. Το ραγδαία αναπτυσσόμενο πολιτικοεκλογικό ρεύμα της Χρυσής Αυγής, όμως, τροφοδοτείται και από άλλες πηγές. Η πρωτοφανής κρίση απονομιμοποίησε το πολιτικό σύστημα και συρρίκνωσε την πολιτικοεκλογική εμβέλεια των «μνημονιακών» κομμάτων. Η εξέλιξη αυτή δεν φούσκωσε τα εκλογικά πανιά μόνο του ΣΥΡΙΖΑ. Εστειλε και πολλούς ψηφοφόρους στην ακροδεξιά αγκαλιά.
Η αιτία είναι ότι η Χρυσή Αυγή αυτοπροβάλλεται ως το κατ’ εξοχήν αντισυστημικό κόμμα, ως το κόμμα που βρίσκεται στον αντίποδα του αριστερόστροφου ιδεολογικού κλίματος της μεταπολιτευτικής περιόδου, ως το κόμμα που δεν είχε ούτε έμμεση ευθύνη για την κρίση που πλήττει βάναυσα την ελληνική κοινωνία. Η βίαιη ρητορική και συχνά η βίαιη πρακτική της Χρυσής Αυγής βρίσκει απήχηση σε μικρομεσαία στρώματα που υφίστανται με δραματικό τρόπο τις επιπτώσεις της κρίσης.
Πληθαίνουν όσοι θεωρούν ότι ψηφίζοντάς την εκδικούνται πιο αποτελεσματικά τις κατεστημένες πολιτικές ελίτ. Ολοι αυτοί θεωρούν ότι το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα, το οποίο ταυτίζουν με τη δημοκρατία, πρόδωσε την κοινωνία και γι’ αυτό στρέφουν την πλάτη τους στη δημοκρατία.
Ενας τρίτος παράγοντας που τροφοδοτεί το ρεύμα της Χρυσής Αυγής συνδέεται με το γεγονός ότι κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε κρίση έχει την τάση να πιαστεί από τις σταθερές της ύπαρξής της, κυρίως από την εθνική ταυτότητα. Σε αντίθεση με τις κατεστημένες πολιτικές δυνάμεις που την είχαν υποβαθμίσει ως ιδεολογικό παράγοντα, είτε στο όνομα ενός αριστερού διεθνισμού είτε στο όνομα ενός μετέωρου ευρωπαϊσμού, η Χρυσή Αυγή έχει κάνει σημαία της μία ακραία και απεχθή εκδοχή του εθνικισμού.
Μόνο αντίδοτο το αξιόπιστο Κράτος Δικαίου
Η ΕΚΔΙΩΞΗ των παράνομων (και όχι μόνο) μεταναστών, η αντισυστημικότητα (ρήξη με το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα) και ο ακραίος εθνικισμός είναι οι ιδεολογικές σημαίες, με τις οποίες η Χρυσή Αυγή προσελκύει μαζικά όχι μόνο κατεστραμμένα και υπό καταστροφή μικρομεσαία στρώματα, αλλά και οργισμένους νέους. Αυτή η κατηγορία νέων έλκεται και από τον παραστρατιωτικό τρόπο οργάνωσης της Χρυσής Αυγής. Η αυστηρή ιεραρχία και η τυφλή πειθαρχία διαλύουν το Εγώ σε μία συλλογικότητα, η οποία αυτοπροβάλλεται σαν το πολιτικό όχημα για την πραγματοποίηση μιας ιστορικής αποστολής.
Η στράτευσή τους, λοιπόν, δεν είναι μόνο μια μορφή κοινωνικοποίησης. Για νεαρούς από λαϊκά στρώματα, που βιώνουν την κρίση στο οικογενειακό τους περιβάλλον σαν ταπείνωση των γονιών τους, η στράτευση σ’ ένα κόμμα που αποθεώνει την ισχύ αντιπροσωπεύει εμμέσως πλην σαφώς και μία ευκαιρία εκδίκησης.
Η Χρυσή Αυγή δεν είναι πρόκληση μόνο για το πολιτικό σύστημα. Είναι πρόκληση κυρίως για το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να συμμαχήσουν μαζί της κύκλοι των αρχουσών ελίτ εάν θεωρήσουν ότι απειλείται η εξουσία τους. Στο ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο, πάντως, το αντίδοτο στην ακροδεξιά πλημμυρίδα είναι το αξιόπιστο κι αποτελεσματικό Κράτος Δικαίου. Οσο η πολιτεία θα αφήνει κενά κι όσο η κρίση θα απαξιώνει το κατεστημένο πολιτικό και μιντιακό σύστημα, τόσο το ακροατήριο της Χρυσής Αυγής θα μεγαλώνει, παρά τις καταγγελίες των κάθε λογής αντιφασιστών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου