Οι πρόσφατες πολιτικές αναταράξεις στη Βραζιλία, τη Γαλλία και τη Μαλαισία πυροδοτήθηκαν από αποκαλύψεις για τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία. Πώς άλλαξαν το παιχνίδι τα πρόστιμα των ΗΠΑ στη UBS. Η λίστα Λαγκάρντ και το σκάνδαλο που έριξε τον Ραχόι.
του Gideon Rachman
Ποιος είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα ακόλουθα πολιτικά σκάνδαλα; Την υπόθεση Petrobas στη Βραζιλία, το σκάνδαλο 1MDB στη Μαλαισία, τις ανακατατάξεις στη FIFA, τη δίωξη Γάλλου υπουργού και τον θόρυβο που προκλήθηκε στην Ισπανία για χρηματοδότηση κόμματος.
Η απάντηση είναι οι τραπεζικοί λογαριασμοί στην Ελβετία.
Οι πελάτες είχαν μάθει ότι μπορούσαν να βασιστούν θρυλική διακριτικότητατων «υποχθόνιων τραπεζιτών της Ζυρίχης», αλλά οι τραπεζικοί λογαριασμοί στην Ελβετία δεν είναι πλέον τόσο μυστικοί όσο υπέθεταν κάποτε πολλοί πελάτες. Στις ημέρες μας, αν ένας εισαγγελέας από άλλη χώρα ζητήσει συνεργασία από τους Ελβετούς σε μια υπόθεση διαφθοράς, θα την έχει. Ως εκ τούτου, ισχυροί άνθρωποι που μπορεί να έχουν κρύψει χρήματα στην Ελβετία είναι όλο και πιο πιθανό να ελεγχθούν από τις αρχές.
Οι μεγαλύτερες αλλαγές στην τραπεζική ελβετική κουλτούρα ήταν το αποτέλεσμα των υπέρογκων προστίμων που επέβαλαν οι ΗΠΑ στην ελβετική UBS το 2009, με την κατηγορία ότι βοήθησε Αμερικανούς πολίτες να φοροδιαφύγουν.
Ακολούθησαν και άλλες διώξεις ελβετικών τραπεζών από τις ΗΠΑ, καθώς και πιο αυστηρή φορολογική νομοθεσία. Η Ε.Ε. άρχισε επίσης να αυξάνει την πίεση στους Ελβετούς.
Το αποτέλεσμα ήταν η Ελβετία να κάνει αποφασιστικές κινήσεις για να απομακρυνθεί από την παραδοσιακή κουλτούρα του τραπεζικού απορρήτου.
Οι επιπτώσεις είναι αισθητές σε όλο τον κόσμο.
Η υπόθεση του Ζερόμ Καζουάκ, του πρώην Γάλλου υπουργού Προϋπολογισμού που δικάστηκε για φοροδιαφυγή τον περασμένο μήνα στο Παρίσι, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Κατά ειρωνικό τρόπο, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είχε ζητήσει από τον κ. Καζουάκ να ηγηθεί μιας καμπάνιας κατά της φοροαποφυγής. Στο τέλος του 2012, κατηγορήθηκε από τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης ότι διατηρούσε τον δικό του μυστικό τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία. Ο κ. Καζουάκ απέρριπτε για μήνες τις κατηγορίες, προτού παραιτηθεί ξαφνικά τον Απρίλιο του 2013. Τα νέα ότι οι Ελβετοί συνεργάζονται με τους Γάλλους εισαγγελείς ήταν αυτά που πυροδότησαν τις εξελίξεις.
Η υπόθεση Καζουάκ καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο τα άπλυτα του παρελθόντος μπορούν να βρεθούν ξαφνικά μπροστά στον δρόμο των πελατών των ελβετικών τραπεζών. Κάποια χρόνια προτού έρθει στο φως ο ελβετικός τραπεζικός λογαριασμός, ο κ. Καζουάκ τον είχε κλείσει και είχε μεταφέρει το περιεχόμενο στηΣιγκαπούρη. Αλλά οι τράπεζες κρατάνε αρχεία, οπότε το κλείσιμο ενός λογαριασμού δεν σημαίνει πάντα και το κλείσιμο μιας υπόθεσης.
Ο κ. Καζουάκ είναι ένα μεμονωμένο πρόσωπο, αλλά στη Βραζιλία μεγάλο μέρος της επιχειρηματικής και πολιτικής ελίτ απειλείται από αποκαλύψεις που ξεκίνησαν από την Ελβετία. Ένα σκάνδαλο δωροδοκίας στο οποίο εμπλέκεται η Petrobas, η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία, αποκαλύπτει παράτυπες πληρωμές και μεγάλο μέρος των πληροφοριών προέρχεται από Ελβετούς εισαγγελείς.
Τον περασμένο μήνα, οι Ελβετοί συνέλαβαν τον Φερνάντο Μιλιάτσιο ντα Σίλβα, Βραζιλιάνο επιχειρηματία και πρώην στέλεχος της κατασκευαστικής εταιρείας Oderbecht, καθώς προσπαθούσε να κλείσει έναν λογαριασμό στην Γενεύη. Ο κ. ντα Σίλβα ήταν ύποπτος για δωροδοκία διευθυντών της Petrobas, μέσω λογαριασμών στην Ελβετία. Ο Μαρσέλο Οντερμπεχτ, ο δισεκατομμυριούχος πρώην CEO της εταιρείας, μόλις φυλακίστηκε για 19 χρόνια για τον ρόλο του στο σκάνδαλο Petrobas.
Και άλλοι επιφανείς Βραζιλιάνοι προδόθηκαν από τους συνδέσμους με την Ελβετία. Ο Ζοάο Σαντάνα, πρώην επικεφαλής της καμπάνιας της προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ, συνελήφθη και κατηγορείται για παράνομες καταθέσεις σε ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Ο Εντουάρντο Κούνια, ο πρόεδρος της Κάτω Βουλής της Βραζιλίας, αντιμετωπίζει κατηγορίες για απόκρυψη εκατομμυρίων σε δωροδοκίες που σχετίζονται με την Petrobas στην Ελβετία.
Η υπόθεση Petrobas δείχνει πως οι ελβετικές αρχές είναι προετοιμασμένες να πάρουν πρωτοβουλία για την αποκάλυψη ενδεχόμενης πολιτικής διαφθοράς. Έχουν επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο να κρατηθεί ζωντανή μια πολιτικά εκρηκτική έρευνα για διαφθορά στη Μαλαισία.
Ο Νατζίμπ Ραζάκ, πρωθυπουργός της Μαλαισίας, αρνούνταν πάντοτε τις κατηγορίες ότι μια πληρωμή 681 εκατ. δολαρίων που έγινε μέσω του προσωπικού τραπεζικού του λογαριασμού μέσω ελβετικής τράπεζας είχε οποιαδήποτε σχέση με το αναπτυξιακό Ταμείο της Μαλαισίας, γνωστό και ως 1MDB. Οι μαλαισιανές αρχές έχουν αθωώσει τον κ. Ραζάκ ενώ καθαρό βρέθηκε και το 1MDB. Στο τέλος Ιανουαρίου ωστόσο, οι κατηγορίες για διαφθορά στη Μαλαισία βρέθηκαν ξανά στο προσκήνιο, όταν οι Ελβετοί ανακοίνωσαν πως η δική τους έρευνα στο 1MDB αποκάλυψε «σοβαρές ενδείξεις» ότι 4 δισ. δολάρια προήλθαν από κρατικές μαλαισιανές εταιρείες.
Η FIFA, ο παγκόσμιος οργανισμός ποδοσφαίρου, που απειλείται ήδη από τις αμερικανικές διωκτικές αρχές, ανησυχεί επίσης για τις έρευνες των Ελβετών για ξέπλυμα χρήματος. Οι Ελβετοί ελέγχουν συναλλαγές που μπορεί να σχετίζονται με τις προσφορές για την ανάθεση των Παγκόσμιων Κυπέλλων του 2018 και του 2022.
Έρευνες που σχετίζονται με ελβετικές αρχές είχαν επίσης και μεγάλο αντίκτυπο στην πολιτική ζωή της Ισπανίας και της Ελλάδας. Ένας από τους λόγους που ο Μαριάνο Ραχόι, ο Ισπανός πρωθυπουργός, δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στις εκλογές του Δεκεμβρίου ήταν οι αντιδράσεις για ένα σκάνδαλο: το 2013 αποκαλύφθηκε ότι ο Λουίς Μπαρθένας, πρώην ταμίας του Λαϊκού Κόμματος του κ. Ραχόι, είχε συσσωρεύσει εκατομμύρια σε ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, τους οποίους φέρεται να χρησιμοποίησε για να κάνει παράτυπες πληρωμές στην Ισπανία.
Εν τω μεταξύ, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έστρεψε τα φώτα πάνω στην εκτεταμένη φοροδιαφυγή από την ελίτ της χώρας. Μια λίστα με πάνω από 2.000 Έλληνες με λογαριασμούς σε υποκατάστημα της HSBC στη Γενεύη έγινε γνωστή ως η «λίστα Λαγκάρντ», από την Κριστίν Λαγκάρντ που όταν ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας την παρέδωσε στις ελληνικές αρχές.
Η λίστα Λαγκάρντ είχε υποκλαπεί από έναν υπάλληλο. Οι πιο πρόσφατες αποκαλύψεις που βγαίνουν από την Ελβετία προέρχονται από επίσημα κανάλια. Το 2018, η Ελβετία θα προχωρήσει στην αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών με άλλες διεθνείς φορολογικές αρχές.
Μπορεί να αποκαλυφθούν και άλλα σκάνδαλα.
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
euro2day
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου