Τα ερωτηματικά της δραχμής – απάντηση

analyst

Προηγείται η επίσημη δήλωση της χρεοκοπίας της Ελλάδας, εν πρώτοις εντός της Ευρωζώνης, για να προστατευθεί από τους δανειστές της – επίσης ένα σχέδιο ανάγκης, για την ακούσια ίσως υιοθέτηση του εθνικού νομίσματος  

του Βασίλη Βιλιάρδου

Κατ’ αρχήν δεν είμαστε δογματικά υπέρ του ευρώ, έχουμε αναφέρει πολλές φορές ότι πρόκειται για έναθνησιγενές νόμισμα, καθώς επίσης ότι δεν θα επιβιώσει η Ευρωζώνη, εάν δεν ενωθεί δημοσιονομικά και πολιτικά. Επίσης πως δεν έπρεπε να είχαμε μπει στην Ευρωζώνη, αφού το επιχειρήσαμε ήμασταν υποχρεωμένοι να λάβουμε τα μέτρα μας και δεν το κάναμε, ενώ σήμερα είμαστε εγκλωβισμένοι – ειδικά μετά την υπογραφή του PSI, μετά από την οποία έχουν κλείσει όλες οι έξοδοι κινδύνου.

Περαιτέρω, δεν γνωρίζουμε δυστυχώς ποιό είναι το «μη χείρον βέλτιστο» σήμερα (το παρελθόν δεν επιστρέφει) –το εάν θα μας κοστίσει δηλαδή περισσότερο η παραμονή μας στην Ευρωζώνη ή η μονομερής έξοδος μας από την ΕΕ, ως απαραίτητη προϋπόθεση εξόδου από το κοινό νόμισμα (ανάλυση μας ήδη από το 2009). Αυτή είναι άλλωστε η αιτία, λόγω της οποίας ξεκινήσαμε το διάλογο της δραχμής – ελπίζοντας να βρεθούν οι πλέον ορθολογικές, ρεαλιστικές απαντήσεις σε ένα θέμα που ασφαλώς απασχολεί πολλούς Έλληνες.

Στα πλαίσια αυτά, ο κ. Ιγγλέσης ήταν ο δεύτερος που είχε την προθυμία να απαντήσει στις απορίες που αναφέραμε με το άρθρο μας «Τα ερωτηματικά της δραχμής» – ενώ ο πρώτος διαμαρτυρήθηκε, επειδή δεν επιτρέψαμε τις κομματικές αναφορές, όπως άλλωστε είχαμε παρακαλέσει στον επίλογο του κειμένου μας, με αποτέλεσμα να μην αναρτήσουμε τελικά την ενδιαφέρουσα άποψη του.

Φυσικά θα επιθυμούσαμε μία αναλυτική απάντηση κάτω από την εκάστοτε απορία μας και όχι τη σημείωση/αναφορά, σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο ένα περιορισμένο άρθρο – αφού δεν θέσαμε κανένα όριο, όσον αφορά την έκταση του. Σεβόμαστε βέβαια την άποψη του συγγραφέα, όσον αφορά τον τρόπο της απάντησης, την οποία όμως δεν θα υιοθετήσουμε – έτσι ώστε να είμαστε περισσότερο σαφείς. Ως εκ τούτου, επιλέξαμε να τοποθετηθούμε με πλάγια γράμματα, κάτω από τα βασικά στοιχεία του άρθρου, τα οποία προσθέτουμε ξανά – είναι δε τα εξής:

.      

Η ισοτιμία

Εισαγωγή του εθνικού νομίσματος με ισοτιμία ένα προς ένα, δηλαδή μια Νέα  Δραχμή προς ένα ευρώ. Όλα, μισθοί, συντάξεις, εισοδήματα, οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών καθώς και τα κάθε είδους δάνεια στο εσωτερικό θα μετατραπούν, από την πρώτη στιγμή, στο εθνικό νόμισμα με αυτή την ισοτιμία. Θα έχει προηγηθεί με απόφαση της κυβέρνησης η εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), δηλαδή, η αποδέσμευσή της από παράρτημα της ΕΚΤ, η εκχώρηση του εκδοτικού δικαιώματος και η τοποθέτηση νέας διοίκησης. Η ΤτΕ θα επανέλθει, τουλάχιστον, στο καθεστώς που ίσχυε πριν την είσοδο στην Ευρωζώνη. Αμέσως μετά η Τράπεζα της Ελλάδος θα «κλειδώσει» την ισοτιμία ένα προς ένα.

Το «κλείδωμα» της ισοτιμίας εφαρμόστηκε στο παρελθόν και εφαρμόζεται σήμερα από διάφορες χώρες. Θυμίζουμε ότι η Ελλάδα διατηρούσε, επί περίπου 20 χρόνια, σταθερή ισοτιμία 30 δραχμές προς ένα δολάριο. Η Αργεντινή είχε σταθερή ισοτιμία, επί δέκα χρόνια, ένα πέσος προς ένα δολάριο, με τις ευλογίες του ΔΝΤ. Η χρεοκοπία της Αργεντινής το 2001 δεν οφείλετο στην «κλειδωμένη» ισοτιμία, αλλά στην ελεύθερη εξαγωγή κεφαλαίων. Η Βουλγαρία έχει σταθερή ισοτιμία για το λέβα (1,9558 λέβα ανά ευρώ). Η ελβετική κεντρική τράπεζα «κλείδωσε» το φράγκο σε σχέση με το ευρώ από το Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015, προκειμένου αυτό να μην υποτιμηθεί. Το κινεζικό γιουάν βρίσκεται σε σταθερή ισοτιμία με το αμερικανικό δολάριο και όποτε κρίνεται απαραίτητη η διόρθωσή του, αυτό γίνεται με απόφαση της κυβέρνησης και όχι από τις χρηματαγορές.

Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν ότι «κλειδωμένη» ισοτιμία μπορεί και πρέπει να υπάρξει. Έτσι η Νέα Δραχμή δε θα είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμη στα χρηματιστήρια συναλλάγματος και δε θα μπορεί να δεχτεί κερδοσκοπικές – υποτιμητικές επιθέσεις. Γι’ αυτό όσοι μιλούν για υποτίμηση απλώς τρομοκρατούν τους πολίτες. Με τον τρόπο αυτό μετάβασης στο εθνικό νόμισμα, δηλαδή, ισοτιμία ένα προς ένα και στη συνέχεια το «κλείδωμά» της, δε θα αυξηθούν οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και άρα δε θα υπάρξουν πληθωριστικές πιέσεις.

Παράλληλα η Ελλάδα δε θα χρειάζεται να σπαταλάει τα συναλλαγματικά αποθέματά της από τις εξαγωγές προϊόντων, τον τουρισμό και τη ναυτιλία σε μια απέλπιδα προσπάθεια να στηρίξει την επιθυμητή ισοτιμία της Νέας Δραχμής.

.

Απάντηση (εφεξής Βασίλης Βιλιάρδος):

Δεν εκφράσαμε καμία απορία σχετικά με την ισοτιμία, αλλά συμφωνούμε με τον καθορισμό της στο 1:1, ενώ είναι δικαίωμα μας να την επιλέξουμε – άλλωστε κάτι ανάλογο είχε κάνει η Τουρκία με την υιοθέτηση της νέας λίρας μετά την υπαγωγή της στο ΔΝΤ (άρθρο). Σήμερα βέβαια η ισοτιμία της λίρας ως προς το δολάριο είναι 1:2,85 – γεγονός που σημαίνει πως έχει υποτιμηθεί έκτοτε σχεδόν κατά 300% (τρόπος του λέγειν, αφού μαθηματικά δεν είναι εύλογο), ενώ τα επόμενα είναι αυτονόητα.

Όσον αφορά όμως την εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδας, η αναφορά δεν είναι τόσο σαφής, εκτός της «απελευθέρωσης» της από την ΕΚΤ – αφού δεν ήταν εθνικοποιημένη πριν την είσοδο μας στην Ευρωζώνη, ανήκοντας μόλις κατά περίπου 6% στο δημόσιο. Εμείς πάντως δεν γνωρίζουμε εάν μπορεί να εθνικοποιηθεί, αφού έχει ανανεωθεί σχετικά πρόσφατα η εκδοτική της σύμβαση με το κράτος – ενώ το σημαντικότερο δεν είναι σε ποιόν ανήκει μία κεντρική τράπεζα, αλλά το ποιός καθορίζει την πολιτική της (ανάλυση). Το πρόβλημα αυτό απασχολεί άλλωστε τη Ρωσία, η οποία έχει ασφαλώς μεγαλύτερες δυνατότητες – ενώ η επίλυση του δεν είναι καθόλου εύκολη. 

Σε σχέση με το «κλείδωμα» της ισοτιμίας, η αναφορά στην Ελβετία είναι ατυχής – αφού διατηρούσε κλειδωμένη την ισοτιμία του νομίσματος της έως τον Ιανουάριο του 2015 με τεράστιο κόστος, το οποίο την ανάγκασε ξαφνικά να το αποδεσμεύσει (άρθρο).

Για την Αργεντινή έχουμε επίσης διαφορετική άποψη, θεωρώντας πως η υπαγωγή της στο ΔΝΤ πριν τη χρεοκοπία της, επιταχύνθηκε από τη σύνδεση του νομίσματος της με το δολάριο (ανάλυση)  – ενώ οι εκροές κεφαλαίων συναντώνται σε όλες τις χώρες που έχουν μεγάλα ελλείμματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους, καθώς επίσης μεγάλα εξωτερικά χρέη, οπότε κινδυνεύουν είτε από μεγάλο πληθωρισμό, είτε από αθέτηση εξωτερικών πληρωμών (χρεοκοπία).

Για την Κίνα έχουμε επίσης άλλη άποψη, αφού προφανώς δεν συγκρίνεται με την Ελλάδα, διαθέτοντας τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα, τα οποία της επιτρέπουν τον έλεγχο της ισοτιμίας του νομίσματος της – γα το οποίο έχει δύο αγορές (on shore και offshore γουάν, ερμηνεία).

Στη Βουλγαρία και στην Ελλάδα δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε. Γενικότερα για τη μη ελεύθερα διαπραγματεύσιμη ισοτιμία, θα λέγαμε πως μπορεί να επιτευχθεί με όλες τις συνέπειες που συνοδεύουν κάτι τέτοιο όσον αφορά τις εισαγωγές, τα ταξίδια κοκ. – αλλά μόνο για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, κατά τη διεθνή εμπειρία.         

.    

Οι καταθέσεις

Όλες οι καταθέσεις, ιδιωτών και επιχειρήσεων, μπορούν να παραμείνουν σε ευρώ και να αποτελούν καταθέσεις σε συνάλλαγμα. Έτσι οι πολίτες, από την πρώτη στιγμή, δε θα ανησυχούν ότι μπορεί να υπάρξει μείωση της περιουσίας τους από μια υποτιθέμενη υποτίμηση της δραχμής. Επειδή, από την αρχή, όλες οι συναλλαγές θα γίνονται στο εθνικό νόμισμα, όταν εκταμιεύονται οι καταθέσεις στην εσωτερική αγορά θα μετατρέπονται σε δραχμές, πάντα με ισοτιμία ένα προς ένα. Αντίθετα όταν εκταμιεύονται για πληρωμές στο εξωτερικό, όπως εισαγωγές προϊόντων, τουρισμό, σπουδές, υγεία κτλ. σε ευρώ.

.

Απάντηση

Εν πρώτοις οι καταθέσεις σε ευρώ είναι πλασματικές, αφού οι τράπεζες δεν τις έχουν, ενώ είναι χρεοκοπημένες. Τυχόν εθνικοποίηση τους, η οποία θα ήταν απαραίτητη εάν η χώρα μας επέστρεφε στη δραχμή, αφενός μεν δεν θα δημιουργούσε ως δια μαγείας τις καταθέσεις, αφετέρου δεν θα ήταν καθόλου εύκολη – μετά την πρόσφατη εκποίηση τους, σε εξευτελιστικές τιμές στα ξένα κερδοσκοπικά κεφάλαια, εις βάρος των υφισταμένων μετόχων τους και ιδίως του δημοσίου.

Το υπόλοιπο μετοχικό τους μερίδιο ανήκει στο ΤΧΣ, το οποίο έχει υπαχθεί στο ΤΑΙΠΕΔ που με τη σειρά του έχει εκχωρηθεί στους δανειστές, μαζί με τα ενεργειακά μας αποθέματα – οπότε δεν γνωρίζουμε ποιές είναι ακριβώς οι δυνατότητες μας. Τέλος, επειδή οι καταθέσεις είναι ανύπαρκτες, δεν υπάρχει λόγος να αναφερθούμε στη χρήση τους στο εσωτερικό και εξωτερικό – παρά το ότι οι αναφορές δεν είναι σαφείς.     

.

Επάρκεια συναλλάγματος

Η πληρωμή των υποχρεώσεων ιδιωτών και επιχειρήσεων στο εξωτερικό π.χ. για την εισαγωγή προϊόντων, θα γίνεται σε συνάλλαγμα, είτε από αυτό που θα διαθέτουν οι ενδιαφερόμενοι στους λογαριασμούς τους, είτε από τη μετατροπή δραχμών σε ευρώ, δολάρια κλπ. μέσω των Τραπεζών, όπως γινόταν πριν την είσοδο στην Ευρωζώνη. Το ίδιο θα γίνεται και για τα δάνεια που έχουν επιχειρήσεις ή ιδιώτες σε τράπεζες του εξωτερικού, όχι όμως και για τα δάνεια (ELA κλπ.) που έχει χορηγήσει η ΕΚΤ στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία θα ρυθμιστούν όπως το χρέος (βλέπε στη συνέχεια).

Καμιά ανησυχία δεν πρέπει να υπάρχει για την επάρκεια συναλλάγματος. Το Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών της χώρας είναι ισοσκελισμένο. Η Ελλάδα, δηλαδή, από τις εξαγωγές προϊόντων, από τον τουρισμό και τη ναυτιλία εισπράττει το απαραίτητο συνάλλαγμα για να πληρώνει όλες τις εισαγωγές που κάνει σήμερα. Ούτε ελλείψεις θα υπάρξουν, ούτε δελτίο χρειάζεται να επιβληθεί σε κάποια αγαθά.

Το Ισοζύγιο από ένα έλλειμμα 18 δις. ευρώ το 2009, παρουσίασε ένα μικρό πλεόνασμα το 2015, λόγω της εσωτερικής υποτίμησης των τελευταίων έξι ετών, που μείωσε τα εισοδήματα άρα και τις εισαγωγές, ενώ οι εξαγωγές σημείωσαν μικρή, σχετικά, αύξηση. Το πλεόνασμα του Ισοζυγίου θα ήταν αρκετά μεγαλύτερο αν δεν είχε αλλάξει, από τον Ιούνιο του 2015, αναδρομικά από το 2013, ο τρόπος υπολογισμού του που π.χ. στις εισαγωγές περιλαμβάνει ποσό 1,5 δις, ευρώ από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, καπνού κλπ.

Σημειώνουμε ότι στο σχετικό Δελτίο Τύπου της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2014 το Ισοζύγιο εμφανίζει πλεόνασμα 1,8 δις. ευρώ. Μια χώρα υποτιμάει το νόμισμά της για ένα και μοναδικό λόγο, προκειμένου να καλύψει το έλλειμμα του Ισοζυγίου Εξωτερικών Συναλλαγών. Στην Ελλάδα όμως το έλλειμμα έχει μηδενιστεί και γι’ αυτό δεν απαιτείται υποτίμηση της Νέας Δραχμής. Η υποτίμηση έχει γίνει ήδη, είναι η εσωτερική υποτίμηση που μείωσε μισθούς, συντάξεις και τ’ άλλα εισοδήματα, δε χρειάζεται λοιπόν και νομισματική υποτίμηση.

Ο κ. Βιλιάρδος εκφράζει την ανησυχία του ότι το Ισοζύγιο μπορεί να γίνει και πάλι έντονα ελλειμματικό λόγω αντιποίνων από την πλευρά των δανειστών. Θεωρούμε ότι εμπορικά αντίποινα δε θα υπάρξουν γιατί οι δανειστές έχουν να χάσουν περισσότερα από ό,τι η Ελλάδα. Στις διεθνείς σχέσεις, σε αντίθεση με τις προσωπικές, κυριαρχούν τα συμφέροντα και όχι η εκδίκηση. Σε κάθε περίπτωση όμως μια ανεξάρτητη ελληνική κυβέρνηση μπορεί να λάβει πολλά μέτρα προστασίας του Ισοζυγίου, στο σκέλος των εισαγωγών, τα οποία δεν μπορούμε, λόγω χώρου, να αναπτύξουμε εδώ.

.

Απάντηση

Έχοντας τονίσει την ανυπαρξία των καταθέσεων, συμπληρώνουμε πως οι συνθήκες δεν θα ήταν ασφαλώς όμοιες με αυτές, πριν την είσοδο μας στην Ευρωζώνη – ενώ αναφέρθηκε από τον κ. Ιγγλέση πως η νέα δραχμή δεν θα διαπραγματεύεται ελεύθερα στις διεθνείς αγορές, όπως συνέβαινε πριν το 2002, οπότε δεν θα μπορούσαν έτσι απλά να αγοράζονται ευρώ.

Θεωρώντας τώρα δεδομένη την υποτίμηση της νέας δραχμής, αφού αυτό διδάσκει η διεθνής εμπειρία, τα δάνεια σε ευρώ θα αυξανόταν ανάλογα – οπότε θα ήταν δύσκολο να εξοφληθούν. Για τα δάνεια της Τράπεζας της Ελλάδας προς τις εμπορικές τράπεζες (ELA κλπ.), εγγυάται η ΤτΕ, οπότε είναι δική της ευθύνη τυχόν μη εξόφληση τους – άρα των φορολογουμένων Πολιτών, ειδικά στην περίπτωση εθνικοποίησης της (εάν υποθέσουμε πως είναι εφικτή).  

Σχετικά με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ασφαλώς δεν είναι ισοσκελισμένο (γράφημα) – ενώ η υποχώρηση των ελλειμμάτων είναι συγκυριακή, αφού δεν οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών, άρα στα προϊόντα που παράγουμε ανταγωνιστικά, αλλά στη μείωση των εισαγωγών λόγω της ραγδαίας κατάρρευσης των εισοδημάτων από τα μνημόνια. Δελτίο ασφαλώς θα υπήρχε, ξανά με βάση τη διεθνή εμπειρία, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως είμαστε εναντίον – αφού μόνο έτσι ελέγχονται οι τιμές των προϊόντων και οι απαραίτητες εισαγωγές (καύσιμα, φάρμακα κλπ.).     

.

 .

Συνεχίζοντας, η ισοτιμία ενός νομίσματος δεν εξαρτάται μόνο από το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αλλά, επίσης, από τον πληθωρισμό – όπου σημαντικότερη είναι η ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος. Κυρίως όμως από τα συναλλαγματικά αποθέματα μίας χώρας, ως αποτέλεσμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών – μέσω του οποίου είτε αυξάνονται, οπότε ισχυροποιείται το νόμισμα, είτε  μειώνονται, οπότε αδυνατίζει το νόμισμα, ανάλογα εάν το ισοζύγιο είναι πλεονασματικό ή ελλειμματικό.

Η υποτίμηση της νορβηγικής κορώνας απέναντι στο δολάριο λόγω της μεγάλης πτώσης της τιμής του πετρελαίου (ισοτιμία), παρά το ότι η χώρα έχει μεγάλες εξαγωγές και πλεονάσματα (γράφημα) είναι χαρακτηριστική  – αν και αντιστράφηκε πλέον η τάση, λόγω της αύξησης της τιμής του πετρελαίου.     

.

.

Όσον αφορά την αύξηση του τουρισμού, οφείλεται κυρίως στα προβλήματα της Τουρκίας, της Αιγύπτου, της Λιβύης κοκ. – οπότε είναι συγκυριακή, ενώ ο τουρισμός παραμένει κυκλικός και εντάσεως κεφαλαίου, οπότε προβληματικός ως πυλώνας στήριξης μίας οικονομίας (ανάλυση). Η ναυτιλία πάντως δεν είναι στην καλύτερη εποχή της, είναι επίσης κυκλική και εντάσεως κεφαλαίου, ενώ στη γεωργία υστερούμε σημαντικά – πόσο μάλλον όταν θα έπαυαν οι επιδοτήσεις τις ΕΕ, ως επακόλουθο της εξόδου μας. Πρόκειται όμως για τους τρεις βασικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, οπότε συμφωνούμε σχετικά με το ότι θα έπρεπε να προσεχθούν ιδιαίτερα – γεγονός που σημαίνει όμως ότι, θα έπρεπε να αναλυθούν εδώ ακριβώς οι όποιες επιπτώσεις της δραχμής.       

Περαιτέρω, πράγματι η υποτίμηση έχει γίνει ήδη με τον τρόπο που αναφέρεται (εσωτερική), αλλά η Ελλάδα υστερεί ακόμη απέναντι στη Γερμανία (γράφημα), αν και η απόσταση είναι πλέον μικρή – ενώ η διαφορά αυτή παραμένει, παρά το ότι δεν είμαστε απ’ ευθείας ανταγωνιστές με τα γερμανικά προϊόντα, όπως έχουμε αναλύσει σε ιδιαίτερο άρθρο μας (πηγή). Στις συνήθεις κρίσεις στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών, τις οποίες δεν θα αποφεύγαμε αμέσως μετά την έξοδο μας από την Ευρωζώνη, έχουμε επίσης αναφερθεί (άρθρο).

.

 .

Για τη μη ύπαρξη αντιποίνων, όταν το χρέος δεν είναι απέναντι σε ιδιώτες, αλλά σε κράτη, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Αργεντινή όταν χρεοκόπησε (εκτός του ότι δεν είχε υποθηκεύσει τα περιουσιακά της στοιχεία), δεν είναι καθόλου εύκολο να πεισθούμε – θεωρώντας πως αποτελεί ένα απλό ευχολόγιο που είναι αδύνατον να τεκμηριωθεί.          

.

Το Δημόσιο Χρέος

Το τεράστιο Δημόσιο Χρέος (321 δις. το 2015) είναι αδύνατο να αποπληρωθεί και αυτό το γνωρίζουν οι πάντες. Οι συζητήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους αποσκοπούν στο να μπορεί η Ελλάδα να πληρώνει, κάθε χρόνο, τους τόκους ανακυκλώνοντας το κεφάλαιο, δηλαδή, να παίρνουμε νέα δάνεια με τα οποία θα πληρώνουμε τα παλιά που λήγουν (ωριμάζουν).

Όταν η Ελλάδα θωρακίσει την οικονομία της με τη Νέα Δραχμή και δε θα μπορούν οι δανειστές να την εκβιάζουν, με στέρηση της ρευστότητας και το κλείσιμο των τραπεζών, θα προχωρήσει στη λύση για το χρέος.

Πρώτη άμεση ενέργεια θα είναι η καταγγελία των τριών Δανειακών συμβάσεων και η παύση αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων κάτι που θα οδηγήσει σε μια χρονοβόρα συνολική επαναδιαπραγμάτευση με τις διάφορες κατηγορίες πιστωτών.

Δεύτερη ενέργεια θα είναι ο λογιστικός έλεγχος του χρέους για να καθοριστεί ποιο τμήμα του είναι παράνομο, αθέμιτο και επονείδιστο και κατά συνέπεια, με βάση το διεθνές δίκαιο, μπορεί να διαγραφεί.

Τρίτη  ενέργεια θα είναι η άμεση διεκδίκηση από τη Γερμανία, με επίσημη ρηματική διακοίνωση, του αναγκαστικού κατοχικού δανείου, των πολεμικών επανορθώσεων και τις αποζημιώσεις των θυμάτων.  Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους οι συνολικές γερμανικές οφειλές ανέρχονται σε 278,7 δις. ευρώ.

Το πιο σημαντικό όπλο που θα διαθέτει η Ελλάδα, όταν θα έχει επιστρέψει στο εθνικό νόμισμά της, είναι η αποπληρωμή του όποιου χρέους αναγνωριστεί, σε Νέες Δραχμές. Το Δημόσιο Χρέος σήμερα, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του (εκτός από το χρέος προς το ΔΝΤ), δεν είναι σε συνάλλαγμα, αλλά στο «εθνικό» νόμισμα της χώρας το ευρώ. Για το λόγο αυτό όταν βγούμε από την Ευρωζώνη, δεν πρέπει να πληρώσουμε το χρέος σε συνάλλαγμα αλλά στο νέο εθνικό νόμισμά μας.

Θα κάνουμε, δηλαδή, ότι έγινε το 2001 – 2002 που μπήκαμε στο ευρώ. Θυμίζουμε ότι το 2001 το 75% του χρέους ήταν εσωτερικό, σε δραχμές (36 τρισεκ. δρχ.) και σε μια νύχτα, την 1-1-2002, μετατράπηκε σε ευρώ (105 δις. ευρώ), έτσι έγινε χρέος σε συνάλλαγμα αφού η χώρα μας δεν μπορεί να «κόψει» ευρώ. Ο Τζόρτζ Φρίντμαν, διευθυντής του αμερικανικού ιστότοπου Stratfor έγραψε (Απρίλιος ’15) ένα άρθρο στο οποίο, μεταξύ άλλων, λέει: «Οι Έλληνες θα μπορούσαν να τυπώσουν δραχμές και να ανακοινώσουν, όχι να προτείνουν, ότι το χρέος τους θα πληρωθεί σ’ αυτό το νόμισμα».

Με τη Νέα Δραχμή η Ελλάδα θα ξεκινήσει η χρηματοδότηση ενός μεγάλου εθνικού προγράμματος δημόσιων και ιδιωτικών παραγωγικών και μόνο επενδύσεων. Από την πρώτη στιγμή η κατάσταση θα σταματήσει να επιδεινώνεται και προοδευτικά θα αρχίσει να βελτιώνεται. Η αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας θα κατευθύνεται αποκλειστικά σε νέες παραγωγικές επενδύσεις στον αγροτικό τομέα, τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία. Οι μισθοί και οι συντάξεις θα αυξάνονται και η ανεργία θα μειώνεται σταδιακά όσο θα αυξάνεται το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ).

.

Απάντηση

Συμφωνούμε απόλυτα με την αδυναμία εξόφλησης ή, έστω, εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους – πόσο μάλλον όταν το ιδιωτικό έχει επίσης υπερβεί το 200% του ΑΕΠ. Η απάντηση όμως εδώ δεν είναι δυνατόν να τεκμηριώνεται από κάποια αμερικανική ιστοσελίδα, η οποία μπορεί να ισχυρίζεται ότι θέλει – αφού ασφαλώς δεν έχει την ευθύνη, ούτε θα πλήρωνε το λογαριασμό.

Θεωρούμε τώρα πως η έννομη καταγγελία των δανειακών συμβάσεων δεν είναι ρεαλιστική, μετά τηνυπογραφή του PSI – όπου συμφωνήσαμε και υπογράψαμε τη μη μετατροπή του χρέους σε δραχμές, το αγγλικό δίκαιο, την παροχή ενυπόθηκων εγγυήσεων κοκ. Η παύση πληρωμών ισοδυναμεί με τη χρεοκοπία της χώρας, με την οποία βέβαια συμφωνούμε, αλλά οφείλει να αναφέρεται – μαζί με τις οδυνηρές της συνέπειες, για να είναι σωστά προετοιμασμένοι οι Πολίτες.  Όσον αφορά το ιδιωτικό εξωτερικό χρέος, δεν δίνεται καμία σαφής απάντηση – ούτε στα υπόλοιπα της προηγούμενης τοποθέτησης που «αναβλήθηκαν» για εδώ.

Σε σχέση με το λογιστικό έλεγχο του χρέους συμφωνούμε – χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως μπορεί να χαρακτηρισθεί αυθαίρετα ως επαχθές (άρθρο), με εξαίρεση ίσως αυτό που μας επέβαλλαν/προκάλεσαν οι δανειστές με τα μνημόνια, μετά το 2010.

Γενικότερα όσον αφορά το PSI, πρόκειται για ένα καθαρά νομικό θέμα, ενώ δεν υπάρχουν στην απάντηση του κ. Ιγγλέση αναφορές σε νόμους όπως θα έπρεπε για να τεκμηριωθεί (το Διεθνές Δίκαιο δεν λέει τίποτα, κρίνοντας από τη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, τη Λιβύη, το Αιγαίο κοκ.). Τέλος, δεν γνωρίζουμε εάν μπορεί μία χώρα τόσο εύκολα να αρνηθεί, να μην τηρήσει δηλαδή τις συμβάσεις που έχει υπογράψει μία δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση – πόσο μάλλον όταν δεν έχουν καταγγελθεί από καμία επόμενη, ενώ είναι δεδομένη η συνέχεια των κρατών.  

Το ίδιο ισχύει για το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων, όπου συμφωνούμε μεν με τη διεκδίκηση τους, έχοντας το αναφέρει πρώτοι το 2011 (ανάλυση), αλλά οφείλουμε να τονίζουμε ότι, ασφαλώς δεν θα τις εισπράτταμε τόσο σύντομα – εάν υποθέσουμε ότι θα μπορούσαμε να τις συμψηφίσουμε με το χρέος μας. Όλα αυτά τα θέματα είναι δε πολύ σοβαρά, για να απαντώνται με ευχολόγια.            

.

Η Γεωπολιτική

Ο Βασίλης Βιλιάρδος θέτει, μεταξύ των άλλων και το ερώτημα αν είναι η Ελλάδα γεωπολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά σε θέση να προβεί σε τέτοιου είδους ενέργειες χωρίς να υποστεί σοβαρότατες απώλειες, όσον αφορά την εδαφική ακεραιότητα της. Το βέβαιο είναι ότι μια χρεοκοπημένη χώρα, με κατεστραμμένη οικονομία, σε κοινωνική αποσύνθεση, δεν μπορεί να υπερασπιστεί σήμερα τα εθνικά συμφέροντά της. Θυμίζουμε ότι οι δανειστές, μέσω των Μνημονίων, επιβάλλουν ακόμη και τη μείωση του προϋπολογισμού των Ενόπλων Δυνάμεων. Η Ελλάδα κυβερνάται ουσιαστικά από την Ύπατη Αρμοστεία των δανειστών που δεν ελέγχουν μόνο την οικονομία της αλλά επιβάλλουν τα γεωπολιτικά συμφέροντά τους.

Η χώρα μας δεν χρειάζεται αφεντικά που αποφασίζουν για την τύχη της, αλλά συμμάχους των οποίων τα συμφέροντα ταυτίζονται με αυτά του ελληνισμού. Όσο η χώρα μας παραμένει δεδομένη, ούτε πραγματικούς συμμάχους μπορεί να αποκτήσει ούτε κανείς την παίρνει στα σοβαρά, τη θεωρούν δεδομένη, της ζητάνε ό,τι θέλουν και την κάνουν ό,τι θέλουν, όπως θα συμπεριφέροντο σε μια αποικία. Βασικό στοιχείο της γεωπολιτικής στρατηγικής της Ελλάδας, για να προστατευτεί έναντι εχθρών και «φίλων» είναι να πάψει να θεωρείται δεδομένη. Η πρώτη και αποφασιστική ενέργεια προς αυτή την κατεύθυνση είναι η έξοδος από την Ευρωζώνη και η αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας.

.

Απάντηση

Συμφωνούμε φυσικά με το βασικό ζητούμενο, με την ανάγκη ανάκτησης δηλαδή της εθνικής μας κυριαρχίας, αλλά το θέμα παραμένει ο τρόπος, με τον οποίο πραγματικά θα τα καταφέρναμε – οπότε δεν φτάνει η επίκληση στα πατριωτικά μας αισθήματα, τα οποία ασφαλώς υπάρχουν σε όλους μας, αλλά απαιτείται η σωστή τεκμηρίωση της ύπαρξης ενός δρόμου που πράγματι θα μας οδηγούσε εκεί που θέλουμε. Τα γεωπολιτικά βέβαια θα μπορούσαν να απαντηθούν καλύτερα από τους ειδικούς – οπότε η κρίση εδώ ανήκει στους αναγνώστες του κειμένου. 

.

Επίλογος

Ο κ. Βιλιάρδος θέτει και πολλά άλλα ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου.

Απάντηση

Είναι όμως τα σημαντικότερα, για τα οποία δεν δίνεται καμία απάντηση από κανένα βιβλίο – ενώ το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι η επίσημη δήλωση/αποδοχή της χρεοκοπίας της, για να ξεκινήσει επιτέλους η επόμενη ημέρα. Εάν η χρεοκοπία αυτή δρομολογηθεί εντός ή εκτός της Ευρωζώνης (άρα της ΕΕ), είναι σήμερα δευτερεύον θέμα – ενώ έχουμε την εντύπωση πως δεν υπάρχει καθόλου χρόνος καθυστέρησης, εάν δεν θέλουμε να προηγηθεί η λεηλασία του δημόσιου και ιδιωτικού μας τομέα.

Επομένως, η χρεοκοπία αυτή πρέπει να συμβεί εν πρώτοις εντός της Ευρωζώνης (ανάλυση) – ενώ στη συνέχεια μπορεί να αποφασισθεί η υιοθέτηση ή μη του εθνικού νομίσματος, η οποία θα ήταν ενδεχομένως περισσότερο καταναγκαστική και λιγότερο εκούσια.

Ειδικά όσον αφορά το εθνικό νόμισμα, το οποίο δεν είναι καθόλου απίθανο να σχεδιάζει κρυφά η κυβέρνηση, υποδαυλίζοντας τα αντιευρωπαϊκά συναισθήματα, οφείλει ασφαλώς να υπάρχει ένα λεπτομερές σχέδιο εκτάκτου ανάγκης – γεγονός που προϋποθέτει τη συνεννόηση όλων όσων πιστεύουν σε αυτό και όχι τις αλληλοκατηγορίες μεταξύ τους, τις οποίες διαπιστώνουμε καθημερινά .

Κλείνοντας, ευχαριστούμε θερμά τον κ. Ιγγλέση για την ευγενική συμμετοχή του στο διάλογο, παρακαλώντας τον να μας ενημερώσει εάν θεωρεί πως ξεχάσαμε κάτι στην απάντηση μας – ενώ ολόκληρο το άρθρο του ευρίσκεται εδώ.

.

Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι ένας σύγχρονος οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά για αρκετά χρόνια, με ιδιόκτητες επιχειρήσεις σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας. Έχει  εκδώσει τρία βιβλία αναφορικά με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ έχει δημοσιεύσει πάνω από 2.500 αναλύσεις σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα, με κέντρο βάρους την εθνική και διεθνή μακροοικονομία, καθώς επίσης το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Για το πλήρες βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα, πατήστε εδώ.

( e-mail: viliardos@analyst.gr )