Περί (προσωπικής) συνέπειας και (πολιτικής) ηθικής

Το Ποντίκι

του Δημήτρη Μηλάκα

Kάποιοι (οι περισσότεροι) λένε ότι αξία έχουν τα όνειρα που μπορούν να πραγματοποιηθούν. Όλα τα υπόλοιπα είναι νεανικές φαντασιώσεις που όσο πιο γρήγορα τα εγκαταλείψει κανείς τόσο πιο εύκολα θα ανοίξει το δρόμο προς (όχι προς την ευτυχία) την επιτυχία. Παρακολουθούμε αυτό το διάστημα ένα ταχύρρυθμο «σεμινάριο» εγκατάλειψης νεανικών φαντασιώσεων για χάρη του εφικτού από τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, το θέμα της «ωρίμανσης» , είναι γενικότερο , βαθύτερο και δεν αφορά τόσο τον ΣΥΡΙΖΑ όσο (κάποιους από) εμάς…

Είμαστε, λοιπόν, ως άτομα και κοινωνίες προϊόντα της εποχής του ορθολογισμού και εμποτισμένα βαθύτατα στις ρεαλιστικές μας αντιλήψεις (σημασία δεν έχει το όνειρο αλλά μόνο κάθε τι εφικτό) προχωράμε ακάθεκτοι και αφήνουμε πίσω μας συντρίμμια αλλά και κομμάτια της «ψυχής» μας. Έτσι γεμίζει (;) η ζωή μας με αντικαταστάσεις:

• το όνειρο μιας ευτυχισμένης ζωής αντικαθίσταται από την επιδίωξη μιας πετυχημένης (σύμφωνα με τα κοινωνικά στερεότυπα) ζωής
• ο έρωτας αντικαθίσταται από τις συμβάσεις
• οι αρετές, από την αποτελεσματικότητα
• η ηθική από το συμφέρον
• η συνέπεια από το εφικτό
• η πολιτική (ως διάλογος για την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος) από τη μέθοδο (εξυπηρέτησης των μεγάλων συμφερόντων).

Από τη στιγμή που ο κυνισμός έχει φτάσει μέχρι το μεδούλι των προσωπικών μας αντιλήψεων και αποτελεί την πυξίδα με βάση την οποία κατευθύνεται μια κοινωνία εμφανιζόμαστε τόσο επιρρεπείς και έτοιμοι να εξαπατηθούμε από τους μάστορες της εξαπάτησης.

Κάπως έτσι μέσα σ αυτό το ρεαλιστικό πλαίσιο των συμβάσεων καλούμαστε καθημερινά να αποδεχτούμε ή να συμβιβαστούμε με:

• Τον φίλο που μας πρόδωσε (γιατί δεν γινόταν αλλιώς).
• Τον πολιτικό λόγο που πλειοδοτεί σε υποσχέσεις καθώς δεν κοστίζουν τίποτε αφού μπορούν αυτόματα να αρθούν (καθώς δεν είναι εφικτό να γίνουν πράξη).

Οι μόνες ανελαστικές και κατευθυντήριες δεσμεύσεις στους καιρούς μας είναι τελικά οι επικυρωμένες συμβολαιογραφικές πράξεις οι οποίες επιχειρούν να καλύψουν το κενό και τις ελλείψεις μας σε:

• Πίστη
• Αλληλεγγύη
• Ντομπροσύνη
• Συνέπεια
• Δέσμευση

Και κάπως έτσι, προετοιμασμένοι με επιμέλεια και σύστημα σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε ως φυσιολογική εξέλιξη:

• Τον πολιτικό που υπαναχώρησε στις δεσμεύσεις τους (μπροστά στο αδιέξοδο του μη εφικτού)
• Τη νέα δανειακή σύμβαση που θα προστεθεί στις προηγούμενες (γιατί δεν γίνεται αλλιώς)
• Το νέο μνημόνιο (γιατί τα μνημόνια, τελικά δε σχίζονται)
• Την προδοσία (γιατί έτσι είναι- ή αυτά έχει- η ζωή)

Έτσι, όμως, είναι η ζωή; Λέξεις, που υποκλέπτουν το αληθινό νόημα και την ουσία της; Λέξεις που επιχειρούν να εξωραΐσουν μια οδυνηρή πραγματικότητα η οποία τελικά για όσους διατηρούν ίχνη συνείδησης είναι αβάσταχτη. Γιατί, τελικά:

• είναι αβάσταχτη η προδοσία παρά την όποια ρεαλιστική επίκληση του προδότη
• είναι αβάστακτη η υποταγή, ακόμα και αν την ονομάσουμε προσαρμογή
• και πάνω απ όλα αβάστακτη είναι η διαρκής επίκληση στο ρεαλισμό του «δε γίνεται αλλιώς», γιατί με αυτόν τον τρόπο διατάσσεται η ισοπέδωση και η ομοιομορφία σε έναν άδικο κόσμο. Σ έναν κόσμο που όπως θέλουν να μας πείσουν , για να επιβιώσουμε πρέπει να κοιτάξουμε την πάρτη μας και μόνο…

Η ζωή, όμως, δεν είναι «έτσι» και αυτό αποδεικνύεται από την ιστορία όπου κατά καιρούς τα πρέπει οι κανόνες και τα συμφέροντα ισοπεδώθηκαν μπροστά στη γνησιότητα της αλήθειας. Η ζωή δεν «αυτή» που μας δείχνουν οι παρτάκηδες προσαρμοσμένοι που μας περιτριγυρίζουν με το χαμόγελο της επιτυχίας. Τη ζωή μπορεί κάποιος να τη διακρίνει στη θλιμμένη ματιά αυτών (ναι, υπάρχουν και τέτοιοι) που αναγνωρίζουν το μάταιο της προσπάθειάς τους, αλλά θα συνεχίσουν μέχρι τέλους να κυνηγούν το όνειρό τους αντί να βουλιάξουν στις οδηγίες του εφικτού, προαναγγελθέντος εν ζωή, θανάτου.