Μετά την αυριανή ψηφοφορία στη Βουλή! Πώς θα γίνει το κούρεμα των καταθέσεων...

Christos Aspiotis

Αύριο Τετάρτη ψηφίζεται από τη Βουλή η κοινοτική οδηγία για τις τράπεζες, που μεταξύ άλλων θα φέρει αλλαγές στο καθεστώς που ισχύει για τις καταθέσεις.

Πρόκειται για την κοινοτική οδηγία Bank Recovery and Resolution Directive, γνωστή ως BRRD, η οποία έχει ήδη τεθεί σε ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη από την 1η Ιανουαρίου 2015 και προβλέπει τη διαδικασία εκκαθάρισης (resolution) για τη στήριξη και την εξυγίανση των τραπεζών, όπου απαιτείται.

Μετά την ψήφιση της οδηγίας αυτής, η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα έχει τα παρακάτω στάδια:

-Πρώτα, θα υπολογιστούν οι ανάγκες κάθε τράπεζας, θα πραγματοποιηθούν νέα stress tests και θα υπολογιστούν τα απαιτούμενα κεφάλαια.

-Έπειτα, αν μια τράπεζα χρειαστεί διάσωση, οι αρχές αρχικά θα πρέπει να απευθυνθούν στους μετόχους των τραπεζών.

Βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το ελληνικό Δημόσιο, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αυτό είναι και το λεπτό σημείο στο οποίο κάνουν ένα σχετικό λάθος όσοι λένε ότι με την οδηγία BBRD η διάσωση των τραπεζών θα γίνεται με ίδια μέσα (bail in) και όχι με χρήματα των φορολογουμένων (bail out). Είναι σωστό να λέγεται έτσι για τις περισσότερες χώρες, αλλά στην Ελλάδα βασικός μέτοχος των τραπεζών είναι το Δημόσιο, άρα πάλι οι φορολογούμενοι πλήττονται. Οι ίδιοι φορολογούμενοι Έλληνες πολίτες που χρεώθηκαν 50 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος το 2013, χρήματα που οι σημερινοί κυβερνώντες δε σεβάστηκαν καθόλου, αφού στη διάρκεια της -εκ του αποτελέσματος αποτυχημένης- διαπραγμάτευσης το ποσό αυτό εξανεμίστηκε και οι τράπεζες μετατράπηκαν σε αδειανά κουφάρια.

Εδώ σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα χρήματα που θα δοθούν από το νέο πακέτο της Συμφωνίας μέσω του ESM. Μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί ποιο θα είναι αυτό το ποσό και πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατό η διάγνωση των κεφαλαικών αναγκών, ώστε να φανεί αν θα χρειαστούν από 10 έως 25 δισεκατομμύρια ευρώ. Αν τα κεφάλαια αυτά επαρκούν τότε η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης σταματά με τα χρήματα του ESM.

– Αν δεν επαρκούν, τότε σειρά παίρνουν οι ομολογιούχοι.

– Αν τα αναγκαία κεφάλαια δεν συμπληρωθούν ούτε από τους μετόχους, ούτε από τους ομολογιούχους, τότε το τρίτο στάδιο προβλέπει συμμετοχή στην ανακεφαλαιοποίηση του πιστωτικού ιδρύματος των καταθετών που έχουν πάνω από 100.000 ευρώ στους λογαριασμούς τους. Βάσει της κοινοτικής οδηγίας, όλες οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ είναι πλήρως εγγυημένες και προστατευμένες και δεν μπορούν να υποστούν "κούρεμα" (haircut). Η οδηγία BRRD προβλέπει ακόμη πως οι καταθέσεις των φυσικών προσώπων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τις 100.000 ευρώ θα μπορούν να τύχουν προνομιακής μεταχείρισης, υπό την έννοια ότι δεν θα κουρευτούν πριν υποστούν τη ζημία άλλοι μη εξασφαλισμένοι πιστωτές. Οι λογαριασμοί που έχουν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ανήκουν σε ποσοστό 95% σε εταιρείες και όχι σε φυσικά πρόσωπα. Ασφαλώς, αν υποστούν «κούρεμα», θα πρόκειται για ισχυρό πλήγμα όσον αφορά στο επιχειρείν -ή ό,τι έχει απομείνει από αυτό- στην Ελλάδα.

Από τον περασμένο Δεκέμβριο έως σήμερα η πολιτική αστάθεια, οι επιπόλαιες δηλώσεις πολιτικών παραγόντων και οι κακές κυβερνητικές επιλογές εξαφάνισαν από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα 40 δισεκατομμύρια ευρώ καταθέσεων. Αυτό υποχρέωσε τις ελληνικές τράπεζες να χορηγήσουν στον ELA γύρω στα 90 δις εγγυήσεων για να λάβουν έκτακτη ρευστότητα και φυσικά να σταματήσουν κάθε χορήγηση προς τις επιχειρήσεις, βάζοντας πλήρως στον πάγο την οικονομική δραστηριότητα.

Δυστυχώς, η αξιοπιστία και η φερεγγυότητα πολύ εύκολα χάνονται, πολύ δύσκολα ξαναχτίζονται.

Οι τελευταίοι 6 μήνες ήρθαν ως χαριστική βολή στα προβλήματα που ούτως ή άλλως είχε εναποθέσει στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα η αλόγιστη πιστωτική επέκταση της περιόδου 2004-2009, οπότε και το ιδιωτικό χρέος νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς τις τράπεζες εκτοξεύθηκε περίπου από τα 80 δις στα 240 δις μέσα σε μια 5ετία. Δυστυχώς, το κράτος εκείνη την κρίσιμη 5ετία αντί να εκμεταλλευτεί την άνοδο του ΑΕΠ κατά 30% και να μειώσει το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ έκανε το ακριβώς αντίθετο. Αύξησε υπέρμετρα δημόσιο χρέος και δημόσια ελλείμματα, με τα γνωστά αποτελέσματα που ακολούθησαν και οδήγησαν στην έλλειψη εμπιστοσύνης, στον αποκλεισμό μας από τις αγορές και στην κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας.

Σήμερα, μετά από 3 εβδομάδες τραπεζικής αργίας και με τα capital controls να έχουν έρθει για να μείνουν, δυστυχώς η οικονομία έχει πλήρως αποσταθεροποιηθεί, η οικονομική δραστηριότητα έχει επιδεινωθεί δραματικά, τα κόκκινα δάνεια εκτοξεύονται, υπάρχει γενικευμένη στάση πληρωμών και όλα συνηγορούν στο ότι θα έχουμε μπροστά μας έναν νέο χειρότερο κύκλο ύφεσης, υπανάπτυξης και ανεργίας.

Αν αυτή η Κυβέρνηση έχει να προσφέρει κάποια υπηρεσία στον τόπο, τότε θα πρέπει άμεσα να σταματήσουν οι ανεύθυνες δηλώσεις άσχετων στελεχών της επί παντός επιστητού σχετικά με τις Τράπεζες, γιατί κλονίζουν ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας στο τραπεζικό σύστημα και εκμηδενίζουν την όποια πιθανότητα επιστροφής των καταθέσεων.

Εδώ που φτάσαμε, η ανακεφαλαιοποίηση όλων των ελληνικών τράπεζων πρέπει να προχωρήσει το συντομότερο, ώστε να αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία τους και να λειτουργήσουν ως μοχλός επιστροφής στην ανάπτυξη.

Σε αυτή την κατεύθυνση, πρέπει να εγκαταλειφθεί άμεσα η όποια σκέψη να θυσιαστεί ένα μέρος του ήδη συρρικνωμένου και συγκεντροποιημένου ελληνικού τραπεζικού συστήματος στο βωμό κομματικών και οικονομικών σκοπιμοτήτων προκειμένου να βρουν λύσεις τα κυβερνητικά αδιέξοδα.

Πηγή press-gr