Μερικές καίριες επισημάνσεις του "Ναι" και του "Όχι"

Νέα Κρήτη

Ας κάνουμε λοιπόν την υπόθεση εργασίας, ότι φτάνουμε τελικά την ερχόμενη Κυριακή, στην πραγματοποίηση του δημοψηφίσματος. Αν και για την ώρα ομολογώ πως, όπως καταλαβαίνω, είναι ένα δημοψήφισμα που τρέμουν όλοι για διαφορετικούς λόγους, ακόμη και η ίδια η κυβέρνηση με τις εικόνες πλέον σε ATM, βενζινάδικα και τράπεζες.

Του Γιώργου Σαχίνη

Κάποιοι έφτασαν να υπολογίζουν ότι για να είναι έγκυρο θα πρέπει να ψηφίσουν κοντά στα 4 εκατομμύρια των εγγεγραμμένων (40%), όταν οι ψηφοφόροι της κυβέρνησης αγγίζουν με το ζόρι τα 3 εκατομμύρια στις εκλογές στις 25 Ιανουαρίου. Άρα μήπως η γραμμή για "αποχή" θα βόλευε καλύτερα, σκέφτονται ορισμένοι;

Αν ψηφιστεί το «ναι», τότε είναι σαφές ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να υπογράψει την πρόταση των δανειστών. Όμως, αυτή ήταν η πρόταση που η κυβέρνηση αρνούνταν να υπογράψει και είναι ο λόγος για τον οποίο έφτασε στο δημοψήφισμα. Άρα, πώς θα συνεχίσει να βρίσκεται στην κυβέρνηση εφαρμόζοντας ένα πρόγραμμα με το οποίο θα διαφωνεί; Ανοίγει, συνεπώς, η "κερκόπορτα" των εκλογών.

Αν ψηφιστεί το «όχι», τότε αυτό τι θα σημαίνει; Ότι θα εφαρμοστεί η πρόταση της κυβέρνησης, μονομερώς, μιας και δεν την δέχονται οι δανειστές; Ή μήπως ότι «απαιτούμε» από τους δανειστές μια άλλου τύπου διαπραγμάτευση; Τι είναι όμως αυτό που διασφαλίζει την κυβέρνηση ότι δε θα οδηγηθεί στα ίδια ή αντίστοιχα ή πολύ χειρότερα αποτελέσματα (με δεδομένο τι θα συμβαίνει σε ATM, τράπεζες, αγορά και κοινωνία) με τη σημερινή;

Συνεπώς, αν ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή την τακτική, οδηγείται αναγκαστικά σε νέο αδιέξοδο και πάλι καταλήγουμε σε σενάριο με εκλογές, ενδεχομένως στις 2 Αυγούστου, όπως διέρρεαν προ του διαγγέλματος για το δημοψήφισμα.

Στη διάρκεια της τρέχουσας εβδομάδας και μέχρι τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος - αλλά και στη συνέχεια ‒ η πίεση πανταχόθεν αναμένεται να ενταθεί. Ταυτόχρονα, δεν είναι απίθανο οι Ευρωπαίοι να εντείνουν τις πιέσεις τους ομοίως. Αν και χθες η ΕΚΤ αποφάσισε τη συνέχιση της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, μέσω ELA (την ίδια με την Παρασκευή, δηλαδή ουσιαστικά πάγωμα), εντούτοις δεν είναι απίθανο να κλείσει οριστικά τη στρόφιγγα από την Τετάρτη, οπότε και λήγει η υπάρχουσα συμφωνία.

Πώς θα απαντήσει, επί της ουσίας, η κυβέρνηση απέναντι σε αυτήν την κατάσταση; Ποιο είναι το σχέδιό της, όταν απορρίπτει ακόμη και την υπόθεση ότι το δημοψήφισμα αφορά την παραμονή στο ευρώ, πόσω δε μάλλον στην Ε.Ε.;

Υπάρχει, όμως, και η πιθανότητα σήμερα που θα ανοίξουν οι αγορές τα δεκαετή ομόλογα των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου να εκτιναχθούν και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια να καταβαραθρωθούν. Σε μια τέτοια περίπτωση, ίσως, να μην αποκλείεται και μια νέα πρόταση των δανειστών, που θα συμπεριλαμβάνει μια παραγραφή για το χρέος και, π.χ., την εξαίρεση των νησιών από το ΦΠΑ, με το ΣΥΡΙΖΑ στη συνέχεια να στηρίζει το ΝΑΙ, όπως είπε και ο Γιάνης Βαρουφάκης.

Πάντως για την ώρα η κυβέρνηση σήμερα θα μετράει το "κόστος" της επιλογής της να επιβάλλει Bank Holiday (τραπεζική αργία) ή ακόμη και "capital controls", αφού με τέτοιο κλίμα η έκκληση για ψυχραιμία στα γκισέ και τα ATM δύσκολα νομίζω ότι θα ανακόψει το κύμα των πολιτών, ιδίως όταν μέχρι την Τετάρτη πληρώνονται συντάξεις αλλά και ο κύριος όγκος της μισθοδοσίας στον ιδιωτικό τομέα.

Αλλά υπάρχει και το ενδεχόμενο οι Ευρωπαίοι να μην "αναγνωρίσουν" το δημοψήφισμα εν γένει, με την έννοια ότι ‒ όπως είπε ο Γ. Ντάισελμπλουμ ‒ η πρόταση των δανειστών δεν είναι πλέον στο τραπέζι. Εφόσον δεν είναι στο τραπέζι, οι Έλληνες ψηφίζουν κάτι που δεν υπάρχει.

Ο Τσίπρας, «υπογράφοντας» την πράξη δημοψηφίσματος άνοιξε ένα "καπάκι", το οποίο πιστεύει ότι μπορεί να ελέγξει. Πού θα καταλήξει όλο αυτό, κανείς μας δεν το ξέρει.

Ωστόσο, αυτό που έχει αξία είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, αποφασίζοντας το δημοψήφισμα έκανε μια σειρά από παραδοχές:

Παραδέχθηκε την πολιτική του ανεπάρκεια και την ήττα της κυβερνητικής πολιτικής, που στηριζόταν όλο το προηγούμενο διάστημα κάπου μεταξύ «σκληρής διαπραγμάτευσης» και «ευρωπαϊκής ιδέας». Το γεγονός ότι η εξαγγελία του δημοψηφίσματος (και άρα της πολιτικής του αποτυχίας) σηματοδοτεί ταυτόχρονα και μια πολιτική του «επιτυχία» είναι ένα από τα... παράδοξα της πολιτικής, το οποίο συνδέεται με τη συνολικότερη πολιτική κατάσταση και το status quo που επικρατεί στο πολιτικό γίγνεσθαι.

Είναι ένα ερώτημα κατά πόσο αυτή η «επιτυχία» είναι βραχυχρόνια ή όχι. Διότι, η τοποθέτηση του ερωτήματος είναι τέτοια που όλο και περισσότερο θα μεγαλώνει το αδιέξοδο.

Αδιέξοδο, στο οποίο εξωθούν και οι «θεσμοί». Αν η ΕΚΤ υλοποιήσει μια απόφαση πλήρους "παγώματος" της χρηματοδότησης των τραπεζών, από την Τετάρτη, τότε πλέον το δίλημμα θα είναι ξεκάθαρο ακόμα και για αυτούς που δεν το βλέπουν και κυρίως η πίεση θα αντανακλά σε όλη την κοινωνία. Αλλά σε αυτό το ερώτημα η κυβέρνηση αρνείται να μπει, τουλάχιστον μέχρι αυτήν τη στιγμή, αν και δεν αποκλείεται καθόλου να «συρθεί», λόγω των εξελίξεων, προς τα εκεί…

Το ερώτημα είναι λοιπόν αν, πριν το εξαγγελθέν δημοψήφισμα της ερχόμενης Κυριακής, τελικώς το "ναι" και το "όχι" της καθημερινότητας οδηγήσει σε άλλα δεδομένα και υπολογισμούς προ του επίσημου δημοψηφίσματος. Μένει να αποδειχθεί πλέον στην πράξη αν το δημοψήφισμα είναι "έξοδος" ή ο απόλυτος εγκλωβισμός της κυβέρνησης και η πιο σοβαρή διαρραγή με εκείνα τα κοινωνικά στρώματα για τα οποία υποτίθεται ότι αποφάσισε το δημοψήφισμα.