Αναγκαία η διαγραφή του χρέους*

Το Ποντίκι

Της Σοφίας Ν. Αντωνοπούλου, καθηγήτριας ΕΜΠ

Θα σταθούμε κατ’ αρχήν στον εγκληματικό τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα υπήχθη στο ΔΝΤ και το μνημόνιο. Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας το 2010 ήταν 120% του ΑΕΠ περίπου. Το παρανοϊκό των πολιτικών που ασκούνται σε βάρος της Ελλάδας και του ελληνικού λαού είναι ότι προγραμματίζεται να φθάσει το δημόσιο χρέος στο 120% περίπου του ΑΕΠ το 2022, να γυρίσουμε δηλαδή εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε, έχοντας εν των μεταξύ βιώσει μία άνευ προηγουμένου συρρίκνωση του ΑΕΠ μέσα σε πέντε χρόνια κατά 27%, το οποίο είναι πρωτοφανές διεθνώς για χώρα σε καιρό ειρήνης. 

 

Έχουμε επίσης βιώσει μια άνευ προηγουμένου αποδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας και μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση. Το ύψος του χρέους που θεωρείται βιώσιμο, δηλαδή το 120% του ΑΕΠ, προσδιορίζεται αυθαίρετα από το ΔΝΤ και έχει τεθεί, όπως είπαμε παραπάνω, ως στόχος για το 2022. Αυτό σημαίνει ότι το 2010 το χρέος της Ελλάδας ήταν βιώσιμο, σύμφωνα με τα μέτρα του ίδιου του ΔΝΤ.

Χρειαζόταν και κάτι άλλο για να εκβιαστεί η Ελλάδα να υπαχθεί στο ΔΝΤ και το μνημόνιο. Δύο είναι τα στοιχεία που κρίνουν το αξιόχρεο μιας χώρας. Το ύψος του δημόσιου χρέους και το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος. 

 

Διόγκωση ελλείμματος

 

Στις αρχές του 2010 συντελέσθηκε ένα έγκλημα: τεχνητή διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος του 2009 από περίπου 10% σε 15% του ΑΕΠ, το οποίο είναι πρωτοφανές άλμα, απαγορευτικό για την άντληση χρημάτων από τις αγορές. 

 

Πώς συνέβη αυτό; Η Eurostat, με επικεφαλής Γερμανό διοικητή, επέβαλε στην ΕΛΣΤΑΤ, με επικεφαλής τον διαβόητο κ. Γεωργίου, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, νέους κανόνες προσδιορισμού του ελλείμματος, οι οποίοι το εκτόξευσαν στα επίπεδα που προαναφέραμε. Όπως είναι γνωστό, στελέχη της ΕΛΣΤΑΤ κατήγγειλαν το λανθασμένο και αυθαίρετο του πράγματος. Η εφημερίδα «Το Ποντίκι» αποκάλυψε τα mail που αντηλλάγησαν μεταξύ της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ. Αποκαλύφθηκε επίσης ότι εμπλοκή στην υπόθεση είχε και ο Τόμσεν του ΔΝΤ. Επίσης ότι εμπλοκή στην υπόθεση είχε και ο κ. Παπακωνσταντίνου, τότε υπουργός Οικονομικών. 

 

Την τεχνητή διόγκωση του χρέους επιβεβαίωσε πριν από λίγες ημέρες και ο πρώην αντιπρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ κ. Λογοθέτης, ο οποίος, καταθέτοντας στην Επιτροπή της Βουλής για τα Μνημόνια, μίλησε για «αλχημείες που έγιναν προκειμένου να διογκωθεί το έλλειμμα το 2009» προσθέτοντας ότι «η διόγκωση του ελλείμματος ήταν ένας τουλάχιστον λόγος που οδηγηθήκαμε στα μνημόνια». 

 

Είναι φανερές οι βαρύτατες πολιτικές και ποινικές ευθύνες του κ. Παπακωνσταντίνου και του πολιτικού του προϊσταμένου, του κ. Παπανδρέου. Θα μπορούσαν, αν υπήρχαν μηχανισμοί ελέγχου των πολιτικών, να παραπεμφθούν για εσχάτη προδοσία. Όπως είναι γνωστό, την υπόθεση των καταγγελιών για τη διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος ανέλαβαν εισαγγελείς, χωρίς μέχρι σήμερα αποτέλεσμα. Η υπόθεση οδεύει μάλλον προς το αρχείο, όπως τόσες άλλες υποθέσεις.

 

Πρωτογενή πλεονάσματα

 

Θα σταθούμε τώρα σε μία άλλη μεγάλη απάτη εις βάρος της Ελλάδας και του ελληνικού λαού. Τον Νοέμβριο του 2012 αποφασίσθηκε επιμήκυνση του δημόσιου χρέους και μείωση επιτοκίων. Η επιμήκυνση αυξάνει το χρέος και επιπλέον το μεταθέτει στις επόμενες γενιές. Αλλά ας το αφήσουμε αυτό κατά μέρος. Γι’ αυτήν την ελάφρυνση του χρέους, που υποτίθεται θα το καθιστούσε βιώσιμο, απαίτησαν και μας δέσμευσαν (εννοείται την κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου) σε θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα: 3,0% του ΑΕΠ για το 2015, 4,5% το 2016 και 2017 και κατόπιν κάθε χρόνο πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 4,2%. 

 

Εκτός από το παρανοϊκό του πράγματος, γιατί τέτοια πρωτογενή πλεονάσματα δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν στο πλαίσιο μιας κατεστραμμένης οικονομίας, η υπόθεση συνιστά και μια μεγάλη απάτη εις βάρος του ελληνικού λαού, που θα κληθεί να τα πραγματοποιήσει με το αίμα του πλέον, καθώς έχουν εξαντληθεί οι αντοχές του.

 

Σε τι έγκειται η απάτη; Το πρωτογενές πλεόνασμα συνεπάγεται αύξηση φόρων και μείωση δημοσίων δαπανών, δηλαδή περικοπή δημοσίων έργων, μείωση δημοσίων επενδύσεων, μείωση δαπανών για την υγεία, την παιδεία και την ασφάλιση, δηλαδή αποδιάρθρωση του κράτους πρόνοιας κ.λπ. Η αύξηση φόρων και η μείωση των δημοσίων δαπανών οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε δραματική μείωση της ενεργού ζήτησης, η οποία οδηγεί επίσης με μαθηματική ακρίβεια σε ύφεση και κατά συνέπεια σε συρρίκνωση του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει φυσικά ότι το δημόσιο χρέος αυξάνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ.

 

Επίσης, λόγω συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, τα πρωτογενή πλεονάσματα μετατρέπονται σε ελλείμματα, εκτός και αν παρθούν νέα μέτρα, δηλαδή νέα αύξηση φόρων και νέα μείωση δαπανών. Με άλλα λόγια, έχουμε εδώ έναν θανάσιμο φαύλο κύκλο, ο οποίος συνεπάγεται διαρκή επιδείνωση της ύφεσης, διαρκή συρρίκνωση του ΑΕΠ και κατά συνέπεια διαρκή αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Δηλαδή τα πρωτογενή πλεονάσματα όχι μόνο δεν καθιστούν το χρέος βιώσιμο, αλλά οδηγούν σε διαρκή επιδείνωσή του. Ο ελληνικός λαός καταδικάζεται σε ένα τραγικό σισύφειο έργο, το οποίο δεν οδηγεί πουθενά, παρά μόνο στην καταστροφή του.

 

Η κυβέρνηση Τσίπρα αγωνίζεται σήμερα να αναιρέσει τη δέσμευση του μνημονίου για 3% πρωτογενές πλεόνασμα το 2015. Αρχικά πάλευε για 0,75%, κατόπιν υποχώρησε στο 1% και με τις δηλώσεις του κ. Βαρουφάκη της 18ης Μαΐου το 1% έγινε 1% - 1,5%. Το 1% από το 1,5% έχει μεγάλη απόσταση, γιατί μιλάμε για ποσοστά επί του ΑΕΠ. Αλλά η κυβέρνηση Τσίπρα, αν ήθελε να τηρήσει στοιχειωδώς τις προεκλογικές της δεσμεύσεις για κατάργηση της λιτότητας, δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να δεχθεί τη χειρότερη μνημονιακή δέσμευση, δηλαδή τα πρωτογενή πλεονάσματα, από τα οποία απορρέουν και όλα τα άλλα: αύξηση φόρων (ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ κ.λπ.), μείωση δημοσίων δαπανών και ειδικότερα δαπανών για την υγεία, την παιδεία, την ασφάλιση, τις δημόσιες επενδύσεις, τα δημόσια έργα κ.λπ.

 

Οι στόχοι των μνημονίων

 

Το ερώτημα είναι: Γιατί οι δανειστές επιμένουν σε τέτοιες ακραίες νεοφιλελεύθερες και εντέλει παρανοϊκές πολιτικές; Η απάντηση είναι διπλή:

 

1 Πρώτον, με την εσωτερική υποτίμηση, δηλαδή με εξαθλιωμένους μισθούς και ημερομίσθια, σε συνδυασμό με τις λεγόμενες Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, οι οποίες έχουν ήδη θεσμοθετηθεί, η Ελλάδα μετατρέπεται σε ένα ιδιότυπο Μπανγκλαντές της Νότιας Ευρώπης, ανοίγοντας τον δρόμο για επενδύσεις στη χώρα μας του μεγάλου και δη του γερμανικού κεφαλαίου, το οποίο λόγω των συγκεκριμένων συνθηκών θα αύξανε κατακόρυφα τα κέρδη του.

 

2 Δεύτερος στόχος είναι η καταλήστευση του ελληνικού εθνικού πλούτου, δηλαδή δημόσια ακίνητη περιουσία (γη και κτήρια), δημόσιες υποδομές (λιμάνια, αεροδρόμια), δημόσιες επιχειρήσεις (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΔΑΘ, ΔΕΣΦΑ κ.λπ.) και τέλος ο ελληνικός ορυκτός πλούτος (πετρέλαια και φυσικό αέριο), ο οποίος, σύμφωνα με τα στοιχεία που έρχονται στη δημοσιότητα, είναι τεράστιος. 

 

Αυτό το τελευταίο είναι το χρυσόμαλλο δέρας πάνω στο οποίο έχουν ιδιαίτερα στραμμένο το βλέμμα τους οι δανειστές της χώρας διεθνείς τοκογλύφοι. Αυτά συνιστούν την ουσία των δανειακών συμβάσεων και των μνημονίων. Τίποτε άλλο.

 

Αλλά η χώρα θα αντιμετωπίσει στο αμέσως προσεχές μέλλον χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 40 δισ. ευρώ, ακόμα και αν κλείσει αισίως η τρέχουσα αξιολόγηση. Αυτό σημαίνει νέο δάνειο και νέο μνημόνιο. Ο ελληνικός λαός συνθλίβεται κάτω από το βάρος διαρκώς νέων δανείων, τα οποία σημαίνουν διαιώνιση της μετατροπής της χώρας σε προτεκτοράτο και αποικία χρέους.

 

Στάση πληρωμών

 

Αλλά ας δούμε τις προοπτικές εξόδου από τον θανάσιμο φαύλο κύκλο της υπερχρέωσης, της ύφεσης και της λιτότητας. Είναι φανερό ότι απαιτείται, πρώτον, στάση πληρωμών. Η στάση πληρωμών προβλέπεται από το διεθνές δίκαιο για μια υπερχρεωμένη χώρα και θα επιτρέψει στο κράτος να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του προς τους πολίτες (μισθοί, συντάξεις, υγεία, παιδεία, δημόσια αγαθά κ.λπ.), καθώς θα απαλλαγεί από τα υπέρογκα τοκοχρεολύσια. 

 

Δεύτερον, απαιτείται μονομερής διαγραφή του χρέους. Είναι παραπάνω από φανερό ότι, χωρίς διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, του κατά τη νομική ορολογία επονείδιστου, το πρόβλημα θα επανέρχεται και η χώρα θα ζει σε έναν διαρκή εφιάλτη.

 

Αλλά αυτά δεν μπορούν να γίνουν, όπως είναι ευνόητο, στο πλαίσιο της ευρωζώνης. Χρειάζεται ένα ακόμα βήμα, το αποφασιστικότερο. Έξοδος από την ευρωζώνη και την Ε.Ε. και επιστροφή σε εθνικό νόμισμα. Έχει επιβληθεί μια πρωτοφανής τρομοκρατία στον ελληνικό λαό, σχετικά με την επιστροφή στη δραχμή, από τα ξένα κέντρα ισχύος και τα διεθνή ΜΜΕ που τα εκφράζουν, αλλά και τα εγχώρια καθεστωτικά ΜΜΕ και τους ιθύνοντες, όπως ο πρώην διοικητής της ΤτΕ Προβόπουλος, ο νυν διοικητής Στουρνάρας, ο πρώην δοτός πρωθυπουργός Παπαδήμος και άλλοι, καθώς και τα καθεστωτικά κόμματα και οι ηγεσίες τους. 

 

Μας απειλούν, λοιπόν, ότι, αν επιστρέψουμε στη δραχμή, θα μας συμβούν λοιμοί, καταποντισμοί, πτώση εισοδημάτων λόγω υποτίμησης της δραχμής, πτώση αξιών, λόγου χάριν των ακινήτων, καλπάζων πληθωρισμός και άλλα δεινά. Δεν θα σταθώ εδώ για να τα αναιρέσω αυτά, γιατί δεν υπάρχει χώρος.

 

Θέλω μόνο να σταθώ στο σημαντικότερο αγαθό που συνεπάγεται η επιστροφή στη δραχμή, την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας. 

 

Πολιτική κυριαρχία

 

Σήμερα οι δανειακές συμβάσεις, πρωτοφανείς στο διεθνές δίκαιο κατά τους συνταγματολόγους, σε συνδυασμό με τον έλεγχο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, καταργούν κάθε έννοια οικονομικής και κατά συνέπεια και πολιτικής κυριαρχίας, καταργούν εν τέλει τη δημοκρατία και τη θεμελιώδη αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε προτεκτοράτο και αποικία. 

 

Η παρούσα κυβέρνηση δεν αναφέρεται καν σε κατάργηση των δανειακών συμβάσεων που καταδικάζουν τη χώρα στην υποτέλεια. Υποτίθεται ότι θα καταργούσε τα μνημόνια. Με τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, την οποία δεν τόλμησε να φέρει στη Βουλή, το μνημόνιο διαιωνίζεται και ο ελληνικός λαός εμπαίζεται. Δεν είναι δε ορατό με ποιον τρόπο θα αποφευχθεί το νέο δάνειο και το νέο μνημόνιο.

 

Αλλά ας σταθώ στο κυριότερο. Με την έξοδο από την ευρωζώνη και την επιστροφή στη δραχμή η χώρα θα ανακτήσει την οικονομική και κατά συνέπεια και την πολιτική της κυριαρχία, με δύο λόγια την εθνική της κυριαρχία. Το σημαντικότερο όπλο που διαθέτει μια κυβέρνηση για την άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής πολιτικής είναι το εθνικό νόμισμα, που συνεπάγεται άσκηση ανεξάρτητης νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής. 

 

Η συναλλαγματική πολιτική καθορίζει αποφασιστικά τις εξαγωγές και τις εισαγωγές μίας χώρας. Μπορεί να προωθήσει τις εξαγωγές και να μειώσει τις εισαγωγές. Η άσκηση κατάλληλης συναλλαγματικής πολιτικής μπορεί να καταστήσει τα εισαγόμενα προϊόντα ακριβά και να οδηγήσει σε υποκατάσταση των εισαγωγών από την εγχώρια παραγωγή. Προώθηση των εξαγωγών και υποκατάσταση των εισαγωγών από την εγχώρια παραγωγή μπορεί να ωθήσει αποφασιστικά την παραγωγική δραστηριότητα και να βγάλει την οικονομία από την καταστροφική ύφεση στην οποία βρίσκεται.

 

Η άσκηση τώρα ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής καθορίζει το σύνολο της οικονομίας. Καθορίζει, το κυριότερο, τα επιτόκια, από τα οποία εξαρτώνται οι εγχώριες επενδύσεις και γενικότερα το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων. Καθορίζει, επίσης, την ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία και μπορεί να ρυθμίσει τον πληθωρισμό. Αλλά η έξοδος από την ευρωζώνη επιτρέπει και την άσκηση ανεξάρτητης δημοσιονομικής πολιτικής και αποδέσμευση από τον ζουρλομανδύα του Συμφώνου Σταθερότητας.

 

Συνοπτικά: Η μονομερής διαγραφή τού κατά τη νομική ορολογία επονείδιστου μέρους του χρέους, η επιστροφή στη δραχμή και η συνεπακόλουθη άσκηση ανεξάρτητης συναλλαγματικής, νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής μπορούν αποφασιστικά να βγάλουν την οικονομία από την ύφεση και την αέναη λιτότητα, να οδηγήσουν, εννοείται υπό μια προοδευτική κυβέρνηση, στην ευημερία τον ελληνικό λαό. Αποκαθιστούν, τέλος, την εθνική κυριαρχία, θεμελιώδη συνθήκη για την άσκηση πολιτικών προς το συμφέρον του ελληνικού λαού. 

 

Η έξοδος από την ευρωζώνη και την Ε.Ε. απαιτεί, όπως είναι ευνόητο, ηγεσία μεγάλης εμβέλειας. Απαιτεί αρχές και όραμα. Αλλά ο δρόμος προς την εθνική ανεξαρτησία δεν είναι ανέφελος. Η χώρα για ένα σύντομο σχετικά διάστημα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες, που όμως μπορούν να αντιμετωπιστούν με ποικιλία μέσων και μέτρων, εφόσον το κράτος είναι κυρίαρχο και όχι υποτελές και εξαρτημένο. Αλλά ο χώρος δεν επιτρέπει να επεκταθούμε επ’ αυτών. 

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1870 στις 25-06-2015