Αιρετικές αλήθειες και μύθοι του 1821… (5ο μέρος)

antichainletter

του Νίκου Γ. Σακελλαρόπουλου

Μέρος πέμπτο: Οι μπέηδες της Μάνης –

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Μετά την αποτυχία της εξέγερσης των Ελλήνων που έμεινε στην ιστορία ως Ορλωφικά, το 1770 και τη συνθήκη Κιουτσούκ- Καϊναρτζή με την οποία οι ρωσικές δυνάμεις αποχώρησαν εγκαταλείποντας τους Έλληνες, το χάος που ακολούθησε στην σκλαβωμένη Ελλάδα ήταν απερίγραπτο. Ειδικά η Μάνη, που συνεργάστηκε με τους αδελφούς Ορλώφ, έφτασε σε απελπιστικό σημείο. Οι Μανιάτες, για να μπορέσουν να επιβιώσουν, ανακάλυψαν την πειρατεία. Τη στάση τους αυτή, όμως, την πλήρωνε όλος ο Μοριάς, αφού με βάση το τουρκικό δόγμα περί συλλογικής ευθύνης, για κάθε πλοίο που κούρσευαν οι Μανιάτες, πλήρωνε όλος ο Μοριάς τεράστιο πρόστιμο. Για να μπορέσουν να επιβιώσουν οι υπόλοιποι Μοραΐτες, ζήτησαν από τον σουλτάνο να αποσχισθεί η Μάνη από την υπόλοιπη Πελοπόννησο. Κάτι που τελικά συνέβη και η Μάνη ενώθηκε διοικητικά με το Αιγαίο. Ταυτοχρόνως, διορίστηκε από τον σουλτάνο, ένας από τους τοπικούς αρχηγούς για να έχει την ευθύνη καταπολέμησης της πειρατείας, με αρμοδιότητες πολιτικές και στρατιωτικές, ίδιες μ’ εκείνες που είχαν οι μπέηδες, δηλαδή οι αξιωματούχοι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έτσι, ο κάθε διορισμένος απ’ τον σουλτάνο, τοπικός αρχηγός της Μάνης, δεν άργησε να αισθάνεται ότι δεν διαφέρει από Τούρκο αξιωματούχο, ενώ δίπλα στο όνομά του πρόσθεσε και τον τίτλο του Μπέη! Έτσι, ο Πέτρος Μαυρομιχάλης έγινε Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης κι έμεινε μ’ αυτό το όνομα στην ιστορία.

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Η ιστορία του έχει μια γκρίζα και μια μαύρη σκιά. Η γκρίζα, όπως θα αναφέρουμε λίγο πιο κάτω, αφορά τον τρόπο που έγινε μπέης της Μάνης και είναι εκείνη που δεν είναι ευρύτερα γνωστή. Η μαύρη, αφορά την ιστορία που όλοι ξέρουμε, με τη δολοφονία του Καποδίστρια από μέλη της οικογένειάς του. Οι ρίζες της οικογένειας Μαυρομιχάλη ξεκινούν από την Ανατολική Θράκη. Κάποιοι Μαυρομιχαλαίοι εγκαταστάθηκαν στην Αδρανούπολη, κάποιοι άλλοι ήλθαν κι εγκαταστάθηκαν στη Μάνη. Το επίθετό τους οι Μανιάτες Μαυρομιχαλαίοι, το πήραν από έναν πρόγονό τους, που ονομαζόταν Μιχάλης. Αυτός έμεινε σε πολύ μικρή ηλικία ορφανός και μια που τα ορφανά παιδιά στη Μάνη τα αποκαλούσαν «μαύρα», έμεινε ως επίθετό του το Μαυρομιχάλης.   Πατέρας του Πετρόμπεη, ήταν ο Πιέρρος και παππούς του ο καπετάν Γιωργάκης.  Θείος του πατέρα του, ήταν ο καπετάν Γιάννης, ο οποίος μαζί με τον 12χρονο γιο του Γιώργη, αιχμαλωτίστηκαν από τους Τούρκους, μετά από μια μάχη έξω από την Πύλο. Ο μικρός Γιώργης, αλλαξοπίστησε, άλλαξε το όνομά του σε Μεχμέτ, ανέβηκε τα αξιώματα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας κι έφτασε στο σημείο να επηρεάζει τον σουλτάνο. Για την ιστορία, να πούμε ότι ο μικρός Γιώργης Μαυρομιχάλης, ο αλλαξοπιστήσας Μεχμέτ, είναι ο μετέπειτα φοβερός και τρομερός Σουκιούρμπεης.

Ο Σουκιούρμπεης, λοιπόν, το 1816, καθαίρεσε τον μέχρι τότε μπέη της Μάνης, τον Θεοδωρόμπεη Γρηγοράκη και στη θέση του έβαλε τον…εξάδελφό του Πέτρο Μαυρομιχάλη, ο οποίος προσπαθούσε για πολλά χρόνια να γίνει μπέης της Μάνης. Μάλιστα, από το 1811, είχε ζητήσει προς τούτο, τη βοήθεια του Γάλλου πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη, να αντικαταστήσει τον μπέη της Μάνης Κωνσταντήμπεη, υποσχόμενος σ’ αυτόν και τη Γαλλία, τη ματαίωση των σχεδίων που είχαν οι Άγγλοι για την Ελλάδα! Όμως, παρά τα παρακάλια του, μπέης στη Μάνη έγινε ο Θεόδωρος Γρηγοράκης, που μετονομάστηκε σε Θεοδωρόμπεη! Γρήγορα, όμως, άρχισαν να φτάνουν στη Πύλη, πληροφορίες ότι ο νέος μπέης της Μάνης…προδίδει τον σουλτάνο, έχοντας συνάψει σχέσεις με τον Αλή Πασά της Ηπείρου! Στα 1816, ο σουλτάνος έστειλε στη Μάνη τον Μεχμέτ Σιουκιούρμπεη, για να φέρει στην Κωνσταντινούπολη τον Θεοδωρόμπεη Γρηγοράκη. Ο προσκυνημένος εξάδελφος του Πέτρου Μαυρομιχάλη, έφτασε στη Μάνη και με μπαμπεσιά κάλεσε, δήθεν, στο πλοίο του για να φιλέψει τον προγραμμένο Θεοδωρόμπεη! Μόλις εκείνος έφτασε, ανύποπτος και φορτωμένος δώρα, ο προσκυνημένος τον συνέλαβε, τον μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου καθαιρέθηκε κι εκτελέστηκε! Αμέσως, ο εξωμότης Σιουκιούρμπεης, μεσολάβησε κι έγινε μπέης της Μάνης, ο άνθρωπος από την οικογένειά του, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο οποίος μετονομάστηκε σε Πετρόμπεη! Έκτοτε και μέχρι τη σύγκρουσή του με τον Καποδίστρια για προσωπικούς λόγους, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, έδειξε πράγματι φιλοπατρία.

Ήταν ο άνθρωπος που τυπικά κήρυξε την επανάσταση του 1821, επικεφαλής πέντε χιλιάδων Μανιατών στην Καλαμάτα, στις 23 Μαρτίου του 1821. Τώρα, γιατί γιορτάζουμε την επανάσταση στις 25 Μαρτίου και γιατί φέρεται ως κηρύξας αυτήν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, μόνο οι ηγήτορες του Θεοκρατικού μας κράτους μπορούν να απαντήσουν.  Ο Πετρόμπεης, δεν έκρυψε ποτέ ότι όνειρό του ήταν να γίνει βασιλιάς της ελεύθερης Ελλάδας! Είναι χαρακτηριστικό, ότι μόλις έγινε κυβερνήτης της Ελλάδας ο Καπιδίστριας, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης είπε; «Ο τόπος (σ.σ. δηλαδή ο θρόνος) που κάθησαι μου ανήκει…».

Φυσικά, ήταν κι εκείνος ένας από τους διεκδηκητές, όπως αυτοπροβαλλόντουσαν και οι Μαυροκορδάτος, Κωλέττης, Γεώργιος Κουντουριώτης, μέχρι κι ο Λόρδος Μπάιρον! Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, όμως, σε σχέση με τους υπόλοιπους υποψηφίους…βασιλείς της Ελλάδας, είχε πλούσια δράση και στον στρατιωτικό τομέα, αφού ήταν εξέχων μέλος της άλωσης της Τριπολιτσάς, ενώ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στην άμυνα της Μάνης από την επίθεση του Ιμπραήμ. Στη διάρκεια του αγώνα, έχασε δυο γιούς του, τον Ηλία και τον Ιωάννη. Μια άλλη, όμως σκοτεινή του πλευρά, ήταν η διένεξή του με τον Καποδίστρια, ο οποίος όταν έγινε κυβερνήτης και θέλησε να περιορίσει τους προκρίτους της Πελοποννήσου, ένιωσε θιγμένος που έχανε δικαιώματα. Το Πάσχα του 1830, ο αδελφός του Τζαννής, ξεσήκωσε τη Μάνη εναντίον του Καποδίστρια. Μετά την αποτυχία του κινήματος, ο Πετρόμπεης επιχείρησε να διαφύγει στη Ζάκυνθο, αλλά συνελήφθη και φυλακίστηκε στο Ιτς Καλέ (Ακροναυπλία), για εννέα μήνες. Λίγο μετά, μέλη της οικογένειας Μαυρομιχάλη, έστησαν ενέδρα στον Καποδίστρια και τον δολοφόνησαν.