Παρασκευή 13 Ιουλίου 2012

Ιστορίες από την περίοδο της Δημοκρατία της Βαϊμάρης.(3)

του Κώστα Μελά


 Στις 23 Ιουνίου 1919 το γερμανικό κοινοβούλιο κλήθηκε να λάβει μια πολύ δύσκολη απόφαση , αν θα δεχτεί το τελεσίγραφο των Συμμάχων για την αποδοχή άνευ όρων της Συνθήκης των Βερσαλλιών της οποίας οι όροι ως γνωστόν ήταν τουλάχιστον εξοντωτικοί για την Γερμανία. Στην Γερμανική Βουλή είχε αναπτυχθεί από τη μεριά των κομμάτων της Δεξιάς (Εθνικιστικής και Λαϊκής) μια έντονη αντίθεση στην αποδοχή της συνθήκης των Βερσαλλιών με βάση όχι τα καταστρεπτικά αποτελέσματα στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα , αλλά κυρίως αιτιάσεις που αναφέρονταν στην καταρράκωση και την προσβολή της    εθνικής υπερηφάνειας και στην προσπάθεια υποδούλωσης του εθνικού χώρου. Στα επιχειρήματα που επιστρατεύτηκαν το βασικό ήταν η προδοσία και συγκεκριμένα ο καταλογισμός στα κόμματα που αποδέχονταν την συνθήκη «έλλειψη πατριωτικών κινήτρων».  

Αυτή η πολιτική δημιουργούσε εμπόδια σε πολλούς βουλευτές των κομμάτων του Κέντρου να προχωρήσουν στη ψήφιση της συνθήκης. Ο χαρακτηρισμός του μη-πατριώτη , ήταν βαρύς ειδικά για όσους είχαν λάβει μέρος στον παγκόσμιο πόλεμο που μόλις είχε τελειώσει.  Μόνο όταν οι ηγεσίες των δύο Δεξιών κομμάτων, του Γερμανικού Λαϊκού Κόμματος (4,4% των ψήφων) και του Γερμανικού Εθνικού Λαϊκού Κόμματος ( 10,3% των ψήφων)  διακήρυξαν δημόσια  την «ρητή αναγνώριση των πατριωτικών κινήτρων» όσων βουλευτών θα ψήφιζαν υπέρ της συνθήκης  τα κεντρώα Κόμματα αποφάσισαν να ψηφίσουν υπέρ της συνθήκης . 

Η στροφή των δεξιών κομμάτων ήταν συνέπεια , κατά πάσα πιθανότητα της εκτίμησης του Γερμανικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, ότι οποιαδήποτε προσπάθεια  στρατιωτικής αντίδρασης ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία. Επίσης όπως συχνά συμβαίνει σε παρόμοιες καταστάσεις , υπάρχει ή παράγεται ένας πολιτικός καιροσκοπισμός μιας και η υπερψήφιση της συνθήκης ήταν εξασφαλισμένη με δεδομένη την εκφρασθείσα βούληση των κομμάτων της πλειοψηφίας.  Τα κεντρώα κόμματα ήσαν :

-          Τα κόμματα του πολιτικού καθολικισμού: το Κόμμα του Κέντρου και   το Βαυαρικό Λαϊκό Κόμμα , τα οποία είχαν αποσπάσει το 19,7% των ψήφων.
-          Το Γερμανικό Δημοκρατικό Κόμμα ,κόμμα του λεγόμενου αριστερού Φιλελευθερισμού , είχε λάβει το 18,5% των ψήφων.

Μετά από αυτές τις εξελίξεις υπέρ της Συνθήκης των Βερσαλλιών ψήφισαν:

-          Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (37,9% των ψήφων)
-          Το Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (7,6% των ψήφων)
-          Η πλειοψηφία των βουλευτών του Κόμματος του Κέντρου
-          Η μειοψηφία των βουλευτών του Γερμανικού Δημοκρατικού Κόμματος.

  Είναι γεγονός ότι υπήρχε μια μεγάλη εθνική αγανάκτηση για την εξαναγκαστική επιβολή της συνθήκης από τους νικητές του πολέμου η οποία διευρύνθηκε με τον τρόπο που πολιτεύθηκαν τα κόμματα της Δεξιάς αλλά και εν μέρει και οι Σοσιαλδημοκράτες. Δεν ήταν οι καθημερινές δηλώσεις ενάντια στη συνθήκη , δηλώσεις για αντεκδίκηση με την πρώτη ευκαιρία, αλλά και έμπρακτη «παθητική αντίδραση» εκεί που από τη Συνθήκη η Γερμανία ήταν υποχρεωμένη να παραδίδει ορυκτό πλούτο ή άλλα προϊόντα στους Συμμάχους (περίπτωση της καταληφθείσας κατά το ήμισυ Ρηνανίας). Όμως η ιδεολογική βάση , που στήριξε ολόκληρο το συλλογικό φαντασιακό του γερμανικού λαού ήταν η απόκρυψη της αλήθειας , από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, για τους υπεύθυνους της κήρυξης του Α. ΠΠ. 

΄Ορθώθηκε ένας τείχος υπέρ της πολεμικής αθωότητας της Γερμανίας ,καθαρό επιχείρημα της «εθνικόφρονος»  (μοναρχικής) Δεξιάς, και ενάντια στο «μύθο της πολεμικής ενοχής». Εμπρός σε αυτό το επιχείρημα όλα τα κόμματα του κοινοβουλίου σιώπησαν. Οι λίγες φωνές που αντιστάθηκαν δεν ήταν σε θέση να μετατοπίσουν το συλλογικό φαντασιακό ενός λαού που δεν ήθελε ή δεν τον άφησαν να κατανοήσει τα σφάλματα της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας του  και τις τρομακτικές ευθύνες που της αναλογούσαν στη μεγαλύτερη καταστροφή που είχε συμβεί στην ανθρωπότητα μέχρι τότε.  

Αργότερα, και σιγά –σιγά  διογκώθηκε και το άλλο επιχείρημα της Γερμανικής Δεξιάς , η πισώπλατη μαχαιριά που δέχθηκε ο γερμανικός στρατός  μέσα από την πατρίδα του , και έτσι ό «ανίκητος γερμανικός στρατός» ηττήθηκε.   Το ότι πρόκειται για έναν εύστοχα καλλιεργημένο μύθο , δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Σύμφωνα με  ιστορικές μελέτες «η Γερμανία  μαχαιρώθηκε θανάσιμα στο στήθος και όχι στην πλάτη»[1]. Αλλά αυτά αφορούν περισσότερο τους ιστορικούς και τις μελέτες τους. Εμείς απλά καταγράφουμε στιγμές,  ομολογουμένως από μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα περίοδο της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας[2].


[1] Niall Ferguson, Ο Πόλεμος στον Κόσμο, Ιωλκός 2007, Τόμος Α’ ,σ.275

[2] Την άποψή μας για τη μελέτη της Ιστορίας την έχουμε υπαινιχθεί στο : Κ. Μελάς, Η μελέτη της ιστορίας χρειάζεται να γίνεται όχι ως διδαχή αλλά ως θεωρία. http://www.kostasmelas.gr/2012/05/blog-post_28.html



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου