Οι Ευρωεκλογές από «Πλάγια Οπτική Γωνία»

του Γιώργου Στείρη

Η εκστρατεία για τις ευρωεκλογές του Μαΐου διεξάγεται μέσα σε μια τοξική πολιτική βιόσφαιρα: το Brexit, ο λαϊκισμός, ο ελιτισμός, η ακροδεξιά, η απογοήτευση από τα πεπραγμένα του διευθυντηρίου των Βρυξελών ενισχύουν το ήδη μεγάλο ρεύμα αποχής και καθιστούν πιθανότατο τοενδεχόμενο υπαρξιακής κρίσης της ΕΕ, με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Σε αυτή τη δύσκολη φάση, κάθε άνθρωπος με γνήσιο ενδιαφέρον για την Ευρώπη και τις προοπτικές του ευρωπαϊσμού θα ήταν χρήσιμο να σταθεί στο βιβλίο του Ν. Ψαρρού «Από πλάγια Οπτική Γωνία» (Εκδόσεις Επίκεντρο).

Ο Ψαρρός διδάσκει Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας, αλλά μοιράζει το χρόνο του και το ενδιαφέρον του ανάμεσα στην Ελλάδα και την Γερμανία. Πρώτα από όλα όμως είναι ένας Ευρωπαίος. Στο βιβλίο του παρέχει πειστικές απαντήσεις σε πολλά από τα ερωτήματα και τις ανησυχίες που καθένας μας έχει τη δεδομένη στιγμή. Θα αρκεστώ σε ορισμένες ενδεικτικές, προτρέποντάς σας να διαβάσετε το βιβλίο του Ψαρρού.

Ένα από τα ζέοντα ζητήματα των ευρωεκλογών είναι το ευρώ. Το ενιαίο νόμισμα εκλαμβάνεται από πολλούς ως συνώνυμο του αιώνιου κακού και η εισαγωγή του έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια, ιδίως σε ορισμένες κοινωνικές ομάδες. Ο Ψαρρός εξηγεί ότι το ευρώ κατοχυρώνει την αυτονομία των εθνικών κρατών εντός της ΕΕ, αποκλείοντας την πιθανότητα ύπαρξης ενιαίας πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης, όπως φοβούνται πολλοί συντηρητικοί πολίτες. Το ευρώ δεν είναι δημιούργημα ενός ενιαίου οικονομικού χώρου, αλλά δημιουργεί τον ομοιογενή οικονομικό χώρο.

Επίσης, ο Ψαρρός αναλύει τη σημασία της ύπαρξης της ΕΕ για τη διασφάλιση της νομιμότητας εντός της Ευρώπης. Επισημαίνει εμφατικά ότι η ΕΕ φροντίζει να μην υπάρχουν και λειτουργούν εκτός δικαίου ζώνες εντός των γεωγραφικών της ορίων. Αυτό είναι μια μέγιστης σημασίας πρόκληση για την επόμενη μέρα, καθώς η αυξανόμενη δημοφιλία και εκλογική απήχηση αντισυμβατικών πολιτικών ενισχύει τις τάσεις αμφισβήτησης του δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ένα άλλο σημείο που φωτίζεται από την πένα του Ψαρρού είναι η σημασία της ΕΕ για τη διασφάλιση του ευρωπαϊκού πολιτιστικού κεκτημένου. Σε εποχές που η ευρωπαϊκή ακροδεξιά και η ισλαμική τρομοκρατία αγωνίζονται μετά μανίας να ξεθεμελιώσουν τις ανθρωπιστικές βάσεις του ευρωπαϊκού πολιτισμού, χρειάζεται να καταλάβουμε ότι η αντίσταση δεν θα έλθει από μεμονωμένες φωνές και προσπάθειες. Αν δεν είναι θεσμική και οργανωμένη, ο αγώνας μπορεί να χαθεί, όπως συνέβη και στο πρόσφατο παρελθόν, με τραγικά αποτελέσματα. Χωρίς τον σεβασμό στον άνθρωπο, καμιά αξία δεν έχει νόημα.

Ακόμα και στο ζήτημα του περιβόητου χωρισμού Εκκλησίας-Κράτους, ο Ψαρρός παρουσιάζει πειστικά το ευρωπαϊκό κεκτημένο, διαλύοντας τόσο την ορθοπολιτικότητα όσο και την αριστερόφρονη θεώρηση. Ο Ψαρρός δείχνει ότι αυτό που θεωρείται μοντερνισμός αποτελεί στην πραγματικότητα προπομπό ενός αόρατου σκοταδισμού. Η εκκλησία είναι προτιμότερο να μείνει υπό την άμεση εποπτεία του κράτους, αλλά παράλληλα και η ίδια να επαναπροσανοτολιστεί στο κύριο έργο της, την πνευματική υποστήριξη των ανθρώπων. Το ευρωπαϊκό ιστορικό κεκτημένο της αποφυγής του καισαροπαπισμού είναι χρησιμότατο, ώστε να αποφύγουμε παγίδες που δεν ανήκουν στο δικό μας παράδειγμα.

Οι εκλογές του Μαΐου θα οδηγήσουν νομοτελειακά σε μια άλλη Ευρώπη.Καλύτερη, αν οι φιλοευρωπαϊστές αντιληφθούν τα λάθη τους και το νέο περιβάλλον. Χειρότερη, αν επικρατήσει η ακρότητα. Για να είναι όμως η αυριανή ΕΕ έμπλεη ευρωπαϊσμού και να συμβάλλει στην διασφάλιση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής απαιτούνται εκ μέρους μας σώφρονες επιλογές. Καθώς διαπιστώνω με λύπη ότι το επίπεδο λόγου και επιχειρηματολογίας των Ελλήνων υποψηφίων ευρωβουλευτών είναι χαμηλότατο, ανησυχώ. Δεν έχουμε, ως πολιτικό σύστημα και πολιτική κοινότητα, αντιληφθεί τη σημασία αυτών των ευρωεκλογών. Μένουμε εγκλωβισμένοι στο μικρόκοσμό μας, χάνοντας τη μεγάλη εικόνα. Το κενό χρειάζεται να καλυφθεί από ανθρώπους του πνεύματος, όπως ο Ψαρρός, και από το προσωπικό μας διάβασμα.

Πηγή huffingtonpost.gr