Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2017

Κινέζικη στροφή στην ποιότητα


Ο όρος «στροφή στην ποιότητα» υποδηλώνει συνήθως τη φυγή των επενδυτικών κεφαλαίων από επισφαλείς και συνήθως κερδοφόρες τοποθετήσεις και τη στροφή τους σε σίγουρες αν και με μικρότερες αποδόσεις επιλογές∙ είτε αυτές είναι νομίσματα, είτε μετοχές, ομόλογα, κ.α. Ο ίδιος όρος, «στροφή στην ποιότητα» αποτελεί εδώ και λίγα χρόνια το σύνθημα πίσω από το οποίο στρατεύεται αλλά κυρίως μετασχηματίζεται η μεγαλύτερη παραγωγική μηχανή του κόσμου: η Κίνα!
ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ
Ο στόχος του Πεκίνου είναι εξαιρετικά απλός, όσο κι αν η κινητοποίηση την οποία συνεπάγεται είναι τόσο σαρωτική που δεν έχει προηγούμενο τουλάχιστον σε ειρηνικές περιόδους: Ο όρος «made in China» να πάψει να ταυτίζεται με φθηνά, ανώνυμα και χαμηλής ποιότητας προϊόντα, αμφίβολης ασφάλειας και μίας χρήσης, παραχθέντα υπό συνθήκες εργασιακού Μεσαίωνα και να ταυτιστεί με την  πολυτέλεια, την υψηλή ποιότητα, τον μοντέρνο σχεδιασμό και την ανώτερη τεχνολογία. Ο στόχος είναι μεγαλεπήβολος, αλλά με μια δεύτερη ματιά είναι υποδεέστερος του άθλου που κατάφερε η Κίνα από το 1979, όταν ξεκίνησαν οι μεταρρυθμίσεις, δηλαδή σε λιγότερο από 40 χρόνια να εξελιχθεί στην δεύτερη οικονομία του κόσμου.
Ήδη, υπάρχει πλήθος ενδείξεων που επιβεβαιώνει ότι το «μεγάλο άλμα προς την ποιότητα» δεν αποτελεί έναν ευσεβή πόθο. Με άλλα λόγια, ο «ποιοτικός μετασχηματισμός» της Κίνας έχει αρχίσει ήδη να τροχοδρομείται.
Πολλοί για παράδειγμα ξαφνιάστηκαν όταν ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ παρουσία της γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελας Μέρκελ, επαναβεβαίωσε, μετά την υπαναχώρηση του αμερικανού προέδρου Ντόλαντ Τραμπ, τη δέσμευση της χώρας του στους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για μείωση των εκπομπών ρύπων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Πίσω από την πράσινη στροφή του Πεκίνου βρίσκεται μια ακμάζουσα βιομηχανία φωτοβολταϊκών. Με βάση στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, το 40% της αύξησης της παγκόσμιας ανανεώσιμης ενέργειας το 2016 προήλθε από τη Κίνα!

Η Κίνα επίσης είναι ηγέτης στην παγκόσμια αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και στον εξοπλισμό υδροηλεκτρικών εργοστασίων και μονάδων βιομάζας. Πρόσφατα απαγόρευσε την εισαγωγή πλαστικού χαμηλού ποιότητας ώστε να περιορίσει την παραγωγή αντίστοιχων, βλαπτικών για την υγεία και το περιβάλλον, προϊόντων και να ενισχύσει την εγχώρια βιομηχανία ανακύκλωσης.
Ακόμη πιο εντυπωσιακές είναι οι επιδόσεις της Κίνας στην υψηλή τεχνολογία, επιβεβαιώνοντας το συμπέρασμα της επιθεώρησης Harvard Business Review που τόνιζε για την κινέζικη οικονομία τον Ιούλιο του 2016: «Η εξάρτησή της από μια βιομηχανία προσανατολισμένη στις εξαγωγές φτάνει στο τέλος. Η Κίνα μετακινείται από μια στραμμένη στη βιομηχανία οικονομία σε ένα μοντέλο που θα κινείται περισσότερο από την κατανάλωση και τις υπηρεσίες». Προς επίρρωση η ταχύτατη αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών των ίδιων των Κινέζων.
Όπως ανέφερε ανάλυση του περιοδικού Forbes τον Μάιο του 2016, το 70% των πωλήσεων έξυπνων κινητών το 2011 καρπώνονταν τρεις μάρκες: η Nokia, η Samsung και η Apple. Μόλις 5 χρόνια αργότερα, το 20116 το 80% των πωλήσεων έξυπνων κινητών αντιπροσώπευαν κινέζικα κινητά! Το 2016 επίσης, με βάση άρθρο γνώμης που δημοσιεύθηκε στους New York Times στις 25 Οκτωβρίου, η αξία των πληρωμών μέσω κινητών στην Κίνα έφτασε τα 9 τρισ. δολ. ΗΠΑ ή 80 φορές περισσότερα ποσά απ’ όσα καταγράφηκαν στις ΗΠΑ. Επίσης, οι κινέζοι καταναλωτές πραγματοποιούν το 25% των αγορών τους μέσω εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας, ενώ 1 στους 7 δεν έχει στις τσέπες του καθόλου χαρτονομίσματα – κι αυτό μάλιστα όχι για τους λόγους που συμβαίνει στην Ελλάδα…
Επιπλέον, η νεοϋορκέζικη εφημερίδα έγραφε ότι «σε μεγάλες πόλεις όπως η Σαγκάη είναι δύσκολο να χρησιμοποιήσεις χαρτονομίσματα για να πληρώσεις ταξί ή το λογαριασμό στο εστιατόριο»! Σε ότι αφορά τα κονδύλια Έρευνας και Ανάπτυξης (που από 0,9% του ΑΕΠ το 2000 έφτασαν το 2% το 2015) το μερίδιο της Κίνας στο παγκόσμιο σύνολο ανέρχεται στο 20% (όταν της Ιαπωνίας και της Γερμανίας είναι 9% και 6%) και υπολείπεται μόνο των ΗΠΑ, που φτάνουν το 26%. Το ίδιο συμβαίνει και με τα διδακτορικά: μόνο οι ΗΠΑ παράγουν περισσότερο ετησίως, ως προς το παρόν…
Οι σαρωτικές αυτές αλλαγές που είναι ήδη σε εξέλιξη (άλλο αν ακόμη στην καθομιλουμένη ο όρος «κινέζικο» παραπέμπει στην ευτέλεια) δεν αποφασίστηκαν σε κενό αέρα. Επιβλήθηκαν εξ αιτίας του επικίνδυνου κορεσμού και των συσσωρευμένων αδιεξόδων του προηγούμενου μοντέλου. Ήταν αποτέλεσμα ανάγκης!
Ότι κάτι έπρεπε να αλλάξει (ακόμη και για να μείνουν όλα ίδια) το μαρτυρά η έκρηξη του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους στην Κίνα, όπως φαίνεται στο διάγραμμα, λόγω του ότι την τελευταία δεκαετία αξιοποιήθηκε ως μια ακαταπόνητη μηχανή ανάπτυξης. Μόνο που η αποδοτικότητά της χρόνο με το χρόνο μειώνεται. Ενώ μέχρι το 2008 χρειαζόταν 1 δολάριο χρέους για να πυροδοτήσει 1 δολάριο μεγέθυνσης, έκτοτε απαιτούνται 4 δολάρια χρέους για 1 δολάριο μεγέθυνσης. Ως αποτέλεσμα, η υπερχρέωση δεν μπόρεσε να οδηγήσει τα επίπεδα μεγέθυνσης (που εξακολουθούν ωστόσο να υπερβαίνουν το 6,5%) στα προ της κρίσης επίπεδα, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα.

Όμως, καθώς η Κίνα αρνείται έναν άνισο μεν αλλά βολικό για το στάδιο της πρωταρχικής της συσσώρευσης καταμερισμό και συνδυασμό εργασίας, η διεκδίκηση μιας θέσης στα ρετιρέ της παγκόσμιας οικονομίας θα ανατρέψει ισορροπίες δεκαετιών και θα οξύνει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Η Ευρώπη και κυρίως οι ΗΠΑ δε θα μείνουν με σταυρωμένα χέρια επιδοκιμάζοντας την μετάλλαξη της Κίνας ή κάνοντας της χώρο για να κάτσει…





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου