Νέα Πολιτική
του Στάθη Καραπάνου*
Ο νέος Φιλιππινέζος πρόεδρος Ροντρίγκο Ντουτέρτε (εκλεγμένος τον περασμένο Ιούνιο) έχει γίνει πολλαπλώς αντικείμενο συζήτησης, εξαιτίας των υβριστικών χαρακτηρισμών και χειρονομιών που έχει χρησιμοποιήσει απευθυνόμενος δημοσίως στον Μπαράκ Ομπάμα και σε πλήθος Ευρωβουλευτών. Η αμφιλεγόμενη προσωπικότητά του έχει σχολιαστεί επίσης αναφορικά με την πολύ σκληρή πολιτική που εφαρμόζει κατά των ναρκωτικών στην χώρα του, έχοντας θανατώσει έως τώρα χιλιάδες εμπόρους και χρήστες απαγορευμένων ουσιών. Αυτή την εβδομάδα ο Ντουτέρτε βρίσκεται σε επίσκεψη στο Πεκίνο, μία απρόσμενη κίνηση, για μια χώρα που θεωρείται ένας από τους πιο πιστούς συμμάχους των ΗΠΑ μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Φιλιππίνες και Κίνα δεν έτρεφαν ποτέ μεταξύ τους ιδιαιτέρως φιλικά συναισθήματα. Τα τελευταία χρόνια οι εντάσεις αυξήθηκαν επικίνδυνα, λόγω των κινεζικών εδαφικών διεκδικήσεων στην Νότια Θάλασσα της Κίνας, με το διεθνές δικαστήριο της Χάγης να δικαιώνει τελικά τις Φιλιππίνες. Γιατί τότε ο Ντουτέρτε αποφασίζει να επισκεφθεί επισήμως τον Κινέζο πρόεδρο σε αυτή τη χρονική στιγμή;
Είναι αλήθεια πως ο Ντουτέρτε, ως δηλωμένος σοσιαλιστής, έχει εκφράσει επανειλημμένα την αντιπάθειά του για τις ΗΠΑ, χώρα την οποία θεωρεί μια δυτική επεκτατική δύναμη που παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις των αναπτυσσόμενων χωρών. Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο ο Ντουτέρτε εναντιώνεται στις ΗΠΑ είναι η κριτική που άσκησε ο Ομπάμα στην βίαια πολιτική κατά των ναρκωτικών του νέου Φιλιππινέζου προέδρου. Επιπλέον, ο Ντουτέρτε αντιλαμβάνεται πως η Κίνα αντιπροσωπεύει έναν ευκολόπιστο χρηματοδότη για τα έργα υποδομών που χρειάζονται οι Φιλιππίνες.
Αυτοί οι λόγοι όμως δεν συνιστούν πως ο Ντουτέρτε θα εγκαταλείψει την συμμαχία με τις ΗΠΑ για να πέσει στις αγκάλες της Κίνας. Οι Φιλιππίνες εξαρτώνται πλήρως από τις ΗΠΑ όσον αφορά στον στρατιωτικό εξοπλισμό, την ίδια στιγμή που, σύμφωνα με περσινή δημοσκόπηση της Pew, το 92% των Φιλιππινέζων βλέπουν με καλό μάτι τις ΗΠΑ, αντίθετα με το 58% που συμπαθούν την Κίνα. Θα ήταν πολύ δύσκολο δηλαδή για τον Ντουτέρτε να πείσει τον λαό του να εγκαταλείψει τις ΗΠΑ για την Κίνα, την οποία βλέπουν πάντα ως έναν πιθανό εισβολέα.
Το πιο πιθανόν είναι ο Ντουτέρτε να πλησιάζει την Κίνα για να προσελκύσει μεν κάποιες αναγκαίες επενδύσεις για την χώρα του, με κύριο στόχο όμως να προκαλέσει ανησυχία στις ΗΠΑ, έτσι ώστε να αποσπάσει από την Ουάσιγκτον περισσότερη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια. Αυτό το άνοιγμα του Ντουτέρτε συνιστά για την Κίνα μια απρόσμενη ευκαιρία να «κλέψει» από τις ΗΠΑ έναν από τους πιο πιστούς τους συμμάχους, σε μια περιοχή υψίστης στρατηγικής σημασίας όπως αυτή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Για να γίνει κάτι τέτοιο όμως, ο πρόεδρος της Κίνας πρέπει να πείσει τον Ντουτέρτε πως το Πεκίνο μπορεί να προσφέρει περισσότερα από την Ουάσιγκτον σε οικονομική βοήθεια, παράλληλα με τη διασφάλιση πως δε θα υπάρξουν εδαφικές διεκδικήσεις από πλευράς της Κίνας. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι Φιλιππίνες μπορεί να βρεθούν στη θέση που να μπορούν να παίζουν το παιχνίδι του να βάζουν ΗΠΑ και Κίνα σε συνεχή διαμάχη προς το καλύτερο συμφέρον τους.
* Σινολόγος, βοηθός ερευνητή στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Νάπολης «L’Orientale»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου