Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2016

Συνεχίζοντας την συζήτηση για έξοδο από την κρίση


του Αντώνη Δ. Παπαγιννίδη
Εiδαμε χθες πώς μια σειρά προτάσεων "εξόδου από την κρίση" είχε προωθηθεί με το βιβλίο/μελέτη στα πλαίσια της διαΝΕΟσις μ' αυτό το αντικείμενο. Υποσχεθήκαμε χθες να πούμε δυο λόγια για την - πολύ ενδιαφέρουσα - παρουσίασή του. Στην οποία είχε επιστρατευθεί ήδη (πέραν των συντακτών της μελέτης) ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Και οι δυο είχαν σημαντικές τοποθετήσεις να εισφέρουν. Ο μεν Δραγασάκης, αφού μίλησε για το κλειστό σύστημα-καρτέλ εξουσίας, με συνιστώσες το Κράτος, τις τράπεζες και τα media, στο οποίο ανήκει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την μη-βιώσιμη παραγωγική δομή της χώρας, αναγνώρισε ρητώς ότι είναι "ανέφικτη η επιστροφή στο παλιό παραγωγικό πρότυπο" καθώς "διαλύθηκαν οι παλιές συναινέσεις". Κατέθεσε την άποψη ότι μέσα από τον κοινωνικό διάλογο, αλλά και συγκρούσεις και διεργασίες πολιτικής θα προκύψει το νέο πρότυπο.
Ο Στουρνάρας, με την σειρά του, αποκάλυψε ότι σειρά μελετών της Τράπεζας της Ελλάδας δίνει στοιχεία ότι "μπήκαμε ήδη στο νέο παραγωγικό μοντέλο", με μετακίνηση από μη-διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά σε εμπορεύσιμα και με θετικότερες ακόμη προοπτικές αν διαρθρωτικά μέτρα, ιδίως στην αγορά προϊόντων, έλθουν και προστεθούν στο κεκτημένο της (πελώριας, επώδυνης, πλην επιτυχημένης) δημοσιονομικής προσαρμογής. Μετρήσεις και του ΟΟΣΑ και της ΤτΕ δείχνουν το ήδη διαφαινόμενο αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

Όμως την παράσταση έκλεψε - υπό πλείονες έννοιες - η σχολιαστική παρέμβαση Νίκου Χριστοδουλάκη και Νίκου Καραμούζη . Ο Χριστοδουλάκης στάθηκε αρκετά στους λόγους για τους οποίους δεν προχώρησαν οι μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις, μάλιστα σημειώνοντας και τομείς όπου όχι μόνον η παρέμβαση δεν βελτίωσε τις συνθήκες αλλά σημειώθηκε και υποχώρηση - παράδειγμα η Δικαιοσύνη όπου η καθυστέρηση απονομής επιδεινώθηκε αισθητά, άλλο παράδειγμα η εκπαίδευση όπου μπορεί ποσοτικά να συνεχίζεται ανάπτυξη πλην ποιοτικά καταγράφεται υποχώρηση/υποβάθμιση (σύμφωνα με τα στοιχεία ΟΟΣΑ, οι Έλληνες νέοι εμφανίζουν τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης στην Ευρώπη).
Την ίδια στιγμή, παρά την ένταση της προσαρμογής έχει εμφανισθεί το φαινόμενο της εύκολης ανατροπής των εκάστοτε θεσμοθετούμενων: οι νύκτωρ τροπολογίες ή/και οι "προσωπικές" αποφάσεις υπουργών, ακόμη περισσότερο όμως η "δυσανεξία της Δημόσιας Διοίκησης" πηγαίνουν τακτικά πίσω τους δείκτες του ρολογιού". Εκείνο όμως που αληθινά ξεχώρισε στην παρέμβαση Χριστοδουλάκη, ήταν η αιρετική (εκεί που φθάσαμε) επισήμανση ότι οι ομοβροντίες διαρθρωτικών μέτρων δεν αξιολογούνται• ακόμη και εκεί όπου και όταν εφαρμόζονται. Έτσι, η εποποιία της ελευθέρωσης κατά ΟΟΣΑ του "φρέσκου γάλατος" αντί να δώσει καλύτερες τιμές στον καταναλωτή έδωσε χειρότερες: από 1,20:1 που ήταν η σχέση στην Ελλάδα σε σχέση με μέσο όρο ΕΕ, φθάσαμε στο 1,60:1! Ενώ και η άλλη μάχη, εκείνη της ελευθέρωσης των φορτηγατζήδων, αντί να οδηγήσει σε αύξηση των χορηγούμενων αδειών κατέληξε σε απομείωση τους (και βέβαια παίζει ρόλο εδώ η συνεχιζόμενη ύφεση, όμως είναι απογοητευτικό να κλείνει η Αθήνα για βδομάδες και να μένει πίσω αυτό το αποτέλεσμα!).
Την δική της ριζοσπαστικότητα  εισέφερε η παρέμβαση Νίκου Καραμούζη, ο οποίος - αφού θύμιζε ότι πόροι 400-500 δις ευρώ αντλήθηκαν στην δεκαετία πριν την κρίση (200 δις απευθείας από το Δημόσιο, 73 δις από τράπεζες, κάπου 80 δις μέσω Χρηματιστηρίου, 60 δις από ΕΕ και γύρω στα 100 δις απο την τότε αύξηση καταθέσεων - είναι να ρεμβάζεις!...) και μάλιστα δίνονταν τα δανειακά κεφάλαια με εκπληκτικά φθηνούς όρους, πλην όμως όλος αυτός ο πακτωλός δεν αξιοποιήθηκε για κάτι σαν μετάβαση σ' ένα αξιόπιστο και διατηρήσιμο παραγωγικό μοντέλο.
Όμως η κορύφωση στην προσέγγιση Καραμούζη ήρθε όταν, αφοπλιστικά, κατέθεσε την άποψη ότι "με τους φορολογικούς συντελεστές και με τα επιτόκια που σήμερα υπάρχουν" επενδύσεις δεν έρχονται. Ενώ αντίστοιχα κατέθεσε την άποψη ότι, όσα κι αν λέγονται για τις ξένες επενδύσεις, αν η εγχώρια επιχειρηματική ελίτ δεν κινηθεί επενδυτικά, επανεκκίνηση δεν θα υπάρξει.
Αυτό "ήρθε και έδεσε" με την αποστροφή Χριστοδουλάκη ότι από την εκδήλωση της κρίσης και μετά "πολλά από τα επιχειρηματικά κέρδη μένουν στο εξωτερικό, ενώ οι ζημίες και τα αιτήματα για αναδιάρθρωση μένουν στην Ελλάδα".

kontranews

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου