Κάποια νούμερα, κάποια νέα σύννεφα στο προσφυγικό/μεταναστευτικό

Του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη

Από κάθε πλευρά έρχονται δυσοίωνα μηνύματα για την εξέλιξη στο προσφυγικό/μεταναστευτικό μέτωπο. Ήδη οι αριθμοί είναι δυσάρεστοι: μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου 2016 (από τότε δηλαδή που ξεκίνησε να λειτουργεί η "συμφωνία" ΕΕ-Τουρκίας) 15.372 άνθρωποι έφθασαν στα νησιά του Αιγαίου, 578  στάλθηκαν πίσω στην Τουρκία (με βάση τις πρόνοιες της συμφωνίας). Ασφαλώς οι αριθμοί έχουν πάει πίσω – τίποτα δεν θυμίζει τις εκατοντάδες χιλιάδες μηνιαίως του 2015, αλλά και ο μέσος όρος ημερησίων αφίξεων, γύρω στα 2.000 άτομα τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 2016, κάπου στα 1.150 τον Μάρτιο, είχε πέσει στα 50 άτομα το διάστημα Μαΐου-Ιουνίου, ύστερα σκαρφάλωσε πάνω από τα 110 μετά τον Αύγουστο, έχει περάσει τα 200 τώρα...

 Την ίδια στιγμή, με το σύνολο των μεταναστών και αιτούντων ασύλου που καταγράφονταν αρχές Οκτωβρίου στην Ελλάδα στις 62.000 περίπου, οι 14.000 είναι στα νησιά. Όμως... τα νησιά έχουν μέγιστη χωρητικότητα των εκεί hot spots λίγο λιγότερο από 7.500 άτομα (Λέσβος: 3500 ικανότητα φιλοξενίας, σχεδόν 6.000 βρίσκονταν εκεί. Χίος: 1.100 ικανότητα, 3.900 παρουσίες). Αυτό, όμως, δεν είναι το χειρότερο: το χειρότερο είναι ότι τα hot-spots είναι φτιαγμένα για κέντρα διέλευσης/προσωρινής διαμονής/ταυτοποίησης – κι ύστερα είτε χορήγηση ασύλου είτε επαναπροώθηση. Κάτι τέτοιο δεν γίνεται, ή μάλλον γίνεται με τέτοιους ρυθμούς που τα νησιά πάνε να σκάσουν.

Γιατί να μην φεύγουν οι πρόσφυγες/μετανάστες προς την ηπειρωτική Ελλάδα; Δεν είναι μόνον η αντίσταση των τοπικών κοινωνιών, λίγο-πολύ παντού, είναι ότι η ίδια η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας αποκλείει κάτι τέτοιο. Μάλιστα, έτσι όπως φαίνεται ότι ο θεωρητικός αριθμός των κάπου 62.000 ανθρώπων που βρίσκονται κατά την καταγραφή στην Ελλάδα έχει αρχίσει να υποχωρεί – πώς; Σιγά-σιγά οι πλέον εύποροι, ιδίως Σύριοι "διαρρέουν" προς Ευρώπη – βρισκόμαστε ήδη κάτω των 50.000, άμα τουλάχιστον στηριχθεί κανείς στις μερίδες φαγητού που απορροφώνται από τα κέντρα σίτισης ημερησίως...

 "Και τώρα, τι γίνεται;" Από το ΕSI/European Stability Initiative από όπου εκπορεύθηκε κατά κάποιον τρόπο η συμφωνία ΕΕ/Τουρκίας που τώρα κινδυνεύει να βουλιάξει –η Κορυφή των Βρυξελλών απλώς ανέβαλε την ουσιαστική συζήτηση για τον Δεκέμβριο, ο Ερντογάν πάλι ανεβάζει τους τόνους που δεν του δόθηκε η άρση της βίζας και θέτει αυστηρότερο θέμα προθεσμιών– δίνονται 4 βήματα προκειμένου να μη διαλυθεί το σύμπαν:

1. Δημιουργία Αποστολής Ασύλου της ΕΕ: Οι δεκάδες χιλιάδες αιτημάτων ασύλου στην Ελλάδα ποτέ δεν θα διεκπεραιωθούν έγκαιρα. Άρα, να έλθουν εδώ ομάδες "αιχμής" από χώρες της ΕΕ, να βοηθούν στην προώθηση των φακέλων. Αυτό θέλει ειλικρινή προθυμία των χωρών ΕΕ (=Γερμανία, Σουηδίας, Ολλανδίας, με κάποιες ίσως ακόμη), αλλά και διάθεση αποδοχής μιας τέτοιας κίνησης από την Ελλάδα (ή την Ιταλία) για να μην τραυματίζεται η αίσθηση κυριαρχίας.

2. Μετεγκατάσταση στις χώρες της ΕΕ, μέσω των Αποστολών Ασύλου: Όλοι γνωρίζουμε πώς η διαδικασία της μετεγκατάστασης μέσω των ενδο-ΕΕ αποφάσεων και των ποσοστώσεων έχει "κολλήσει" (περίπτωση ουγγρικού δημοψηφίσματος, συνολική άρνηση χωρών Βιζεγκραντ και Αυστρίας). Αν η διαδικασία γινόταν μέσω των Αποστολών Ασύλου, ίσως η κατάσταση βελτιωνόταν και έως 40.000 άτομα μπορούσαν να απορροφηθούν.

3. Αναγνώριση της Τουρκίας ως "ασφαλούς χώρας". Προκειμένου να λειτουργήσει το άλλο σκέλος –της επαναπροώθησης προς Τουρκία όσων φθάνουν μετά τον Απρίλιο 2016 και δεν λαμβάνουν άσυλο– χρειάζεται η Τουρκία να αναγνωρισθεί ως "ασφαλής χώρα". Δύσκολο, μετά την συνολική ατμόσφαιρα καταστολής στην γείτονα μετά και το πραξικόπημα, αλλά απ' εκεί κρέμονται πολλά. Δεν διστάζουν μόνον οι ελληνικές αρχές ασύλου, αλλά και οι ιταλικές, οι γερμανικές να δεχθούν την Τουρκία ως "ασφαλή χώρα".

4. Ορισμός Ειδικού Απεσταλμένου ΕΕ. Αν κάποιο υψηλού προφίλ πρόσωπο οριζόταν από μέρους ΕΕ για την παρακολούθηση της πορείας της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, θα μπορούσαν ορισμένα εμπόδια να αρθούν. Ίσως...

Είναι αυτό "λύση"; Πάντως αξίζουν άμεση συζήτηση. Και συζήτηση ειλικρινή.

economia