Το χρέος και το βάραθρο*

Το Ποντίκι

του Σταύρου Χριστακόπουλου

Οι προσδοκίες από την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμι­ας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον δεν είναι υψηλές από καμιά πλευρά - ούτε αυτήν της κυβέρνησης.

Οι οποίες συναντήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος θα αφορούν το ταχύτερο κλείσιμο της αξιολόγησης, την υπεράσπιση των ήδη δι­ατυπωμένων θέσεων της κάθε πλευράς, τις παγίδες που στήνει η μια στην άλλη, το χτίσιμο των επικοινωνιακών στόχων του καθενός, ενδεχομένως και τη διευθέτηση εκκρεμοτήτων που θα περάσουν στην επόμενη αξιολόγηση.

Ένα δεν φαίνεται ότι θα περιλαμβάνει αυτή η σύνοδος: μια σοβαρή συζήτηση για το ελληνικό χρέος. Όχι μόνο επειδή η Γερμανία απορ­ρίπτει μια νέα διευθέτηση για μερικά χρόνια, αλλά και διότι το ΔΝΤ έχει βάλει πολλές φορές εσχάτως νερό στο κρασί του, παρότι δημο­σίως ισχυρίζεται ότι το ελληνικό χρέος είναι «εξαιρετικά μη βιώσι­μο».

Η ουσία όμως δεν βρίσκεται στη διευθέτηση των όρων αποπληρω­μής του χρέους, που λίγα έχει να προσφέρει ως άμεση ανάσα στην οικονομία και - κατά τα αναμενόμενα - θα συνδυαστεί με ένα νέο μνημόνιο. Για την ακρίβεια, με ένα «μνημόνιο χρέους», κατά το πρό­τυπο που έχει ήδη περιγραφεί από τους Γερμανούς αρμοδίους: στα­διακές παρεμβάσεις ανάλογα με τις «μεταρρυθμιστικές» επιδόσεις της Ελλάδας.

Η πιο σημαντική συζήτηση απ' όλες πάντως είναι αυτή που... δεν γί­νεται - ή μάλλον γίνεται με όρους καφενείου - και αφορά το εσωτε­ρικό νοικοκύρεμα της χώρας και τη διαμόρφωση λειτουργικών και παραγωγικών κανόνων σε όλα τα επίπεδα.

Έως τώρα η κυβέρνηση εφαρμόζει το μνημόνιο ολοφυρόμενη διό­τι δεν είναι αυτό που ήθελε να κάνει. Η μνημονιακή αντιπολίτευση αναιρεί τον εαυτό της επιτιθέμενη στο μνημόνιο... των άλλων και υπερασπιζόμενη τα δικά της. Εν τέλει η μοναδική ουσιαστική αιτία του καυγά αφορά τον έλεγχο του κράτους και την εξουσία.

Μόνο που, όποιος και αν κυβερνά, όσο συρρικνώνεται η οικονομία, θα μικραίνει αναλόγως και το κράτος - και το κοινωνικό κράτος, ελ­λείψει πόρων για να στηριχθεί.

Αυτό το πρόβλημα δεν λύνεται με θεωρητικούς - λογιστικούς κομπογιαννιτισμούς και παιδαριώδη συγκάλυψη της δραματικής εξί­σωσης όλων προς τα κάτω - πλην ελαχίστων, οι οποίοι εκ των πραγ­μάτων μεγαλώνουν την τεράστια απόσταση που τους χωρίζει από το πιο κατεστραμμένο τμήμα της κοινωνίας.

Το ζητούμενο είναι η αντιστροφή της πορείας προς το βάραθρο. Αυτή θα μεγαλώσει την πίτα, αυτή θα δώσει προοπτική επιβίωσης στη χώρα και τους πολίτες της. Αυτή η συζήτηση πρέπει επιτέλους ν' αρχίσει.

* Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1912 στις 14-04-2016