Νέα Πολιτική
του Μελέτη Μελετόπουλου*
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε ερωτηθεί κάποτε γιατί είχε συνεχώς Διοικητή
της Τραπέζης Ελλάδος τον αείμνηστο Ξενοφώντα Ζολώτα. Και απάντησε με την
ιδιότυπη σερραϊκή προφορά του: «Γιατί χρειάζομαι έναν καλό σαράφη!». Η Τράπεζα
της Ελλάδος, ως ταμείο του κράτους και εποπτικός μηχανισμός των κρατικών και
ιδιωτικών τραπεζών, λειτούργησε επί δεκαετίες με εξαιρετικά αποτελέσματα. Η
χώρα δεν αντιμετώπισε σοβαρές πιστωτικές κρίσεις, ούτε το τραπεζικό σύστημα
μείζονες αναταραχές.
Οι διοικητές της ήταν τεχνοκράτες υψηλού επιπέδου και ευπατρίδες με αίσθηση
εθνικής ευθύνης, αλλά και συναίσθηση των ορίων του ρόλου τους: ο
Αλέξανδρος Διομήδης, ο Εμμανουήλ Τσουδερός, ο Ιωάννης Δροσόπουλος, ο Κυριάκος
Βαρβαρέσος, ο Γεώργιος Μαντζαβίνος, ο Ξενοφών Ζολώτας, ο Παναγιώτης
Παπαληγούρας, ο Δημήτριος Χαλικιάς, ο Ευθύμιος Χριστοδούλου κ.ά. Αν κάποιοι από
αυτούς διατελούσαν και υπουργοί, ασκούσαν τα υπουργικά τους καθήκοντα ως
τεχνοκράτες και με πολιτική ουδετερότητα, και όταν μερικοί από αυτούς έγιναν
και πρωθυπουργοί, και πάλι υπήρξαν μετριοπαθείς, συναινετικοί και
υπερκομματικοί.
Από την στιγμή που η χώρα εισήλθε στην ευρωζώνη, η Τράπεζα της Ελλάδος αφ’
ενός κατέστη ανεξάρτητη από την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να μην
μπορούν να ασκήσουν νομισματική πολιτική, που είναι ίσως το βασικότερο εργαλείο
διακυβέρνησης. Αφ’ετέρου, η Τράπεζα της Ελλάδος υπήχθη στον έλεγχο της
Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που και αυτή με την σειρά της είναι ανεξάρτητη
από τις εκλεγμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, και ασκεί νομισματική πολιτική σε
πανευρωπαϊκό επίπεδο ανάλογα με τις πεποιθήσεις των μελών του Διοικητικού
Συμβουλίου της, αλλά και της Γερμανίας, που είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος.
Αποτέλεσμα όλων αυτών, είναι η αυτόνομη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος
στην Ευρώπη.
Οι τράπεζες ασκούν δημοσιονομική πολιτική με τα δικά τους κριτήρια,
ανεξέλεγκτες από τις κοινωνίες και τις κυβερνήσεις, άρα υποκείμενες στην
δική τους εσωτερική λογική και προφανώς και σε διεθνή χρηματοπιστωτικά
κριτήρια. Και πάντως όχι κοινωνικές ευαισθησίες και ανησυχίες. Για παράδειγμα,
η ΕΚΤ ασκεί αντιπληθωριστική νομισματική πολιτική, που προκάλεσε τεράστια
κοινωνικά προβλήματα, ύφεση και ανεργία στην Ευρωζώνη.
Στα καθ’ ημάς: ο κ. Στουρνάρας υπήρξε ο υπουργός-κλειδί μίας σκληρά
μνημονιακής κυβέρνησης, και επελέγη ως Διοικητής της Τραπέζης Ελλάδος μετά την
υπουργική θητεία του. Σχήμα πρωθύστερο, αλλά και επιλογή υπονομευτική της
επόμενης, αντιμνημονιακής κυβέρνησης. Κανονικά όφειλε να παραιτηθεί, ως μη
δυνάμενος για ιδεολογικούς και πολιτικούς λόγους να υπηρετήσει μία διακηρυγμένα
αντιμνημονιακή κυβέρνηση. Αλλά δεν το έπραξε, με αποτέλεσμα να υπάρχει τώρα
σοβαρή, θεμελιακή διάσταση απόψεων, μεταξύ της εκλεγμένης κυβέρνησης και του
διορισμένου κεντρικού τραπεζίτη. Η κινδυνολογική (σχετικά με τις υποτιθέμενες
επιπτώσεις της αποχώρησης της Ελλάδας από την Ευρωζώνη) έκθεση του κ.
Στουρνάρα, που προκάλεσε την μήνι της κ. Κωνσταντοπούλου, εκφράζει αυτήν την
διάσταση. Λογικά ο κ. Στουρνάρας οφείλει να παραιτηθεί αυτοβούλως και άμεσα.
* Διευθυντής της Νέας
Πολιτικής (Δημοσιεύθηκε στο Kontra News)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου